Kanuni'nin Korona'da Okunacak Şiiri

Kanuni'nin bu şiiri, bir padişahın hüznünü, güç ve erk sahibi olmanın  sağlığıklı olmak kadar önemli olamayacağını gösterir. Taht, ona oturan ölüye yaşam bahşedemeyeceği içindir ki, imparatorluk yöneten bile tahtından çok sağlığına şükran duymalıdır. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın bilinci, başka pek bir sultanda ve hatta Avrupalı memleketlerde bile görülmemiştir. 

***

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi.

Saltanat didükleri ancak cihân gavgasıdur
Olmaya baht ü saâdet dünyede vahdet gibi.

Ko bu ayş ü işreti çünkim fenâdur âkıbet
Yâr-ı bâkî ister isen olmaya tâat gibi.

Olsa kumlar sağışınca ömrüne hadd ü aded
Gelmeye bu şîşe-i çerh içre bir saât gibi.

Ger huzûr etmek dilersen ey Muhibbî fâriğ ol
Olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi.

Kanuni'nin bu şiiri, bir padişahın hüznünü, güç ve erk sahibi olmanın  sağlığıklı olmak kadar önemli olamayacağını gösterir. Taht, ona oturan ölüye yaşam bahşedemeyeceği içindir ki, imparatorluk yöneten bile tahtından çok sağlığına şükran duymalıdır. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın bilinci, başka pek bir sultanda ve hatta Avrupalı memleketlerde bile görülmemiştir. Tüm devletler, özellikle antik Helenyalılar, bireyin asli görevini devletin uğruna ölmektir diye görmüş ve bu uğurda bireyin tüm özgürlüklerini hiçe saymışlardır. Özellikle Spartanlar ufuk yaşlardan itibaren çocuklarını asker olarak yetiştirmiş, saadet ve özgürlük bilincini kurtunulması gereken bir şey gibi addetmişlerdir.
Platon'un dediği gibi, ya krallar filozof olmalı ya da filozoflar kral olmalıdır. Osmanlı'nın en ihtişamlı günlerinde de, padişahlara verilen eğitimde felsefe ciddi bir rol oynamıştır. Özellikle Endülüs İslam filozoflarının metinleri sarayın kütüphanesinde muhafaza edilmiş, halk arasında felsefeye duyulan merak Kanuni dönemine kadar süregelmiştir.
Bu şiir, padişahken bile mütevazı olan birinin şiiridir. Öyle ki çoğu yönetici topluma ve onun dinamiklerine adeta at gözlüğüyle bakar ve kati suretle toplumuna karşı bir yabancılaşma durumuna girer. Tebaası ve kendisi arasındaki benzerliği görmeyen tüm yöneticilerin sonu hazin ve acınaklı olmuştur.
Bu korona günlerinde sağlığın kıymetini bilmek için harika bir şiir.
#evdekal
*
Adem Suad