tag:blogger.com,1999:blog-64024064811354871782024-03-13T09:01:15.906-07:00Kanuni Sultan SüleymanKanuni Sultan süleyman kimdir, kanuni devri olayları, kanuni ve hürrem sultan, kanuni sultanın çcoukları, kanuni sultan süleyman ve şehzade mustafa, kanuni ne yaptı,Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.comBlogger24125tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-75038872377942899472020-04-05T07:35:00.001-07:002020-04-05T07:35:52.146-07:00Kanuni'nin Korona'da Okunacak Şiiri<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-jcMgPNdG-nI/UOtwj41BWxI/AAAAAAAACMY/Dl5tXVLoW0sO6D2_4Jc6QnyOH6cf5t1KwCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-ve-tugrasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="200" data-original-width="250" src="https://1.bp.blogspot.com/-jcMgPNdG-nI/UOtwj41BWxI/AAAAAAAACMY/Dl5tXVLoW0sO6D2_4Jc6QnyOH6cf5t1KwCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-ve-tugrasi.jpg" /></a></div>
<br />
Kanuni'nin bu şiiri, bir padişahın hüznünü, güç ve erk sahibi olmanın
sağlığıklı olmak kadar önemli olamayacağını gösterir. Taht, ona oturan
ölüye yaşam bahşedemeyeceği içindir ki, imparatorluk yöneten bile
tahtından çok sağlığına şükran duymalıdır. İnsanı yaşat ki devlet
yaşasın bilinci, başka pek bir sultanda ve hatta Avrupalı memleketlerde
bile görülmemiştir. <br />
<a name='more'></a><br />
***<br />
<br />
Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi <br />Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi.<br /><br />Saltanat didükleri ancak cihân gavgasıdur<br />Olmaya baht ü saâdet dünyede vahdet gibi.<br /><br />Ko bu ayş ü işreti çünkim fenâdur âkıbet <br />Yâr-ı bâkî ister isen olmaya tâat gibi.<br /><br />Olsa kumlar sağışınca ömrüne hadd ü aded<br />Gelmeye bu şîşe-i çerh içre bir saât gibi.<br /><br />Ger huzûr etmek dilersen ey Muhibbî fâriğ ol<br />Olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi.<br /><br />Kanuni'nin bu şiiri, bir padişahın hüznünü, güç ve erk sahibi olmanın sağlığıklı olmak kadar önemli olamayacağını gösterir. Taht, ona oturan ölüye yaşam bahşedemeyeceği içindir ki, imparatorluk yöneten bile tahtından çok sağlığına şükran duymalıdır. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın bilinci, başka pek bir sultanda ve hatta Avrupalı memleketlerde bile görülmemiştir. Tüm devletler, özellikle antik Helenyalılar, bireyin asli görevini devletin uğruna ölmektir diye görmüş ve bu uğurda bireyin tüm özgürlüklerini hiçe saymışlardır. Özellikle Spartanlar ufuk yaşlardan itibaren çocuklarını asker olarak yetiştirmiş, saadet ve özgürlük bilincini kurtunulması gereken bir şey gibi addetmişlerdir.<br />Platon'un dediği gibi, ya krallar filozof olmalı ya da filozoflar kral olmalıdır. Osmanlı'nın en ihtişamlı günlerinde de, padişahlara verilen eğitimde felsefe ciddi bir rol oynamıştır. Özellikle Endülüs İslam filozoflarının metinleri sarayın kütüphanesinde muhafaza edilmiş, halk arasında felsefeye duyulan merak Kanuni dönemine kadar süregelmiştir. <br />Bu şiir, padişahken bile mütevazı olan birinin şiiridir. Öyle ki çoğu yönetici topluma ve onun dinamiklerine adeta at gözlüğüyle bakar ve kati suretle toplumuna karşı bir yabancılaşma durumuna girer. Tebaası ve kendisi arasındaki benzerliği görmeyen tüm yöneticilerin sonu hazin ve acınaklı olmuştur.<br />
Bu korona günlerinde sağlığın kıymetini bilmek için harika bir şiir.<br />
#evdekal <br />
*<br />
Adem SuadDahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-30756501179895937132020-04-05T07:27:00.000-07:002020-04-05T07:27:33.658-07:00Hürrem Sultan ve Kanuni Sultan Süleyman Aşkı<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false"
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="371">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope return"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="line number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of authorities"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="macro"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="toa heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Closing"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Message Header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Salutation"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Date"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Note Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Block Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="FollowedHyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Plain Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="E-mail Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Top of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Bottom of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Acronym"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Cite"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Code"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Definition"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Keyboard"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Preformatted"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Sample"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Typewriter"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Variable"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Table"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation subject"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Contemporary"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Elegant"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Professional"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Theme"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true"
Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true"
Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" QFormat="true"
Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" QFormat="true"
Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" QFormat="true"
Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" QFormat="true"
Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="41" Name="Plain Table 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="42" Name="Plain Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="43" Name="Plain Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="44" Name="Plain Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="45" Name="Plain Table 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="40" Name="Grid Table Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="Grid Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="Grid Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="Grid Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="List Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="List Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="List Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-F763vPPU7eQ/UOo2qa66e5I/AAAAAAAACIM/rGGoGTntjqsoQ_FJSSLroyT3fVb00ebKACPcBGAYYCw/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="206" data-original-width="234" src="https://1.bp.blogspot.com/-F763vPPU7eQ/UOo2qa66e5I/AAAAAAAACIM/rGGoGTntjqsoQ_FJSSLroyT3fVb00ebKACPcBGAYYCw/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" /></a></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<strong><br /></strong></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white;">“Merdüm-i dideme bilmem ne füsun etti felek</span></i></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white;">Giryemi kıldı hûn eşkimi füzun etti felek</span></i></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white;">Şîrler pençe-i kahrımdan olurken lerzan</span></i></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background: white;">Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek.”</span></i></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
Ülkeler Fatihi Kanuni Sultan Süleyman'ın
gönlünü, Hürrem Sultan fethetti. Muhteşem Süleyman'ın, Hürrem Sultan'a aşkı,
sevgili karısının kolları ve gözyaşları arasında ölmesine kadar sürdü ve ondan
sonra da devam etti.</div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
Onların aşkı, devlet erkinin üstünde bir
aşktı. Kanuni, Hürrem'i tanıdığı günden beri cazibesine kapılmış, ona âşık
olmuştu.</div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: 11.25pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
Rus asıllı olan bu cariye, Kanuni Sultan
Süleyman'ın karısı olarak imparatorluk yönetimini etkilemiş, oğullarının taht
mücadelesinde oynadığı rol, daha doğrusu oğlu II. Selim'i tahta geçirme çabası
ile Osmanlı döneminin en güçlü kadınlarından biri olmuştur. <span style="background: white;">Kanuni'nin aşırı güven ve sevgisini kazanarak, onun
nikâhlı eşi olmuştur. Kanuni, ç</span>ıktığı uzun seferler sırasında çok
sevdiği Hürrem Sultan’a aşk şiirleriyle bezenmiş mektuplar göndermiştir.</div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“N’ola
baksam şem’i hüsnüne gönül pervaneveş</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dostum
sen şem olacak âşıkım pervanedir.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Gülşen-i
hüsnünde dil mürgün yine saydetmeye</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Zülfünün
ağında Muhibbî hâli anın divanedir.”</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hürrem Sultan ise mektuplarına, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Hazret-i Sultanım”</i> diye başlar ve saraydan, şehir ahalisinden
yazmayı da ihmal etmez:</span></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Padişahım
yine cariyenizi topraktan kaldırıp, tezkire gönderip, Mahmut Çelebi’den beş bin
flori bağışlamışsınız. Bir günün için Allah’ın bin yardımı olsun. Şimdi benim
sultanım, bu ne zahmet idi, kutsal bıyığınızın kılı bana beş bin floriden
değerlidir. O bağış bize canımızdan fazla minnettir. Benim sultanım, ondan
sonra şehir etrafından sorarsanız, şimdilik hastalık vardır.”</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hürrem Sultan’ın tarihte oynadığı rol, bu tatlı dil
ile daha da anlaşılır hâle geliyor. Topkapı Müzesi arşivindeki mektuplar da bu
aşkın kanıtlarından bazılarıdır.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Sultanım,
Padişahım;</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Yüzümü
yere koyup, mutluluk sığınağı ayağınızın topraklarınızı öptükten sonra, benim
devletimin güneşi ve saadetimin sermayesi sultanım, eğer bu ayrılık ateşine
yanmış, ciğeri kebap, sinesi harap, gözleri yaş dolu, gecesi gündüzü belirsiz
olan, hasret deryasına gark biçare, aşkınız ile müptela, Ferhat ile Mecnun’dan
beter şeyda kölenizi sorarsanız; ne zamandır ki sultanımdan ayrıyım, bülbül
gibi ah u feryadım dinlemeyip, ayrılığınızdan dolayı öyle bir hâlim var ki
Allah, kâfir olan kullarına dahi vermesin.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Benim
devletim, benim sultanım, özellikle, bir buçuk ay olduğu hâlde sizden bir haber
gelmemesi yüzünden, Allah biliyor ki hiçbir şekilde rahatlık yüzü görmeyip,
gece gündüz ağlayıp, kendi hayatımdan el çekip, cihan gözüme dar oldu. Ne
yapacağımı bilmeden ağlayıp gözyaşları içinde gözüm kapıları gözlerken, ol
ferdü Rabbü’l Âlemin, âleme rahmet eden subhan-ı yezdan, cümle âleme inayet
nazarın edip, fetih haberi ve müjdeli haberlerini yetiştirdi. Ve bu haberi
işitince Allah biliyor ki benim padişahım, benim sultanım, ölmüş idim taze can
buldum.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Benim
sultanım, şehir hakkında soracak olursanız; şimdilik henüz hastalık devam etmektedir.
Ancak önceki gibi değildir. İnşallah sultanım gelince, Allah’ın inayetiyle de
geçer gider. Azizlerimiz, hazan yaprağı dökülünce geçer, derler.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Benim
sultanım, sık sık mübarek mektubunuzu gönderirsiniz diye, tazarru ve iltimas
ederim. Zira ki billah yalan değil, bir iki hafta geçip de ulak gelmezse âlem
gulguleye gelir. Türlü türlü sözler söylenir. Yoksa sadece kendi nefsim için
istediğimi sanmayın.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hürrem”</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kanuni Sultan Süleyman’nın, eşi Hürrem Sultan’a yazdığı
şiirlerden biri:</span></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Celîs-i
halvetim, varım, habîbim mâh-ı tâbânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Enîsim,
mahremim, varım, güzeller şâhı sultânım.</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hayatım
hâsılım,ömrüm, şarab-ı kevserim, adnim</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bahârım,
behçetim, rûzum, nigârım verd-i handânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Neşâtım,işretim,
bezmim, çerâğim, neyyirim, şem'im</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Turuncu
u nâr u nârencim, benim şem'-i şebistânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Nebâtım,
sükkerim, gencim, cihân içinde bî-rencim</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Azîzim,
Yüsuf`um varım, gönül Mısr'ındaki hânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Stanbûlum,
Karaman'ım, diyâr-ı milket-i Rüm'um</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bedehşân'ım
ve Kıpçağım ve Bağdâd'ım, Horasânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Saçı
mârım, kaşı yayım, gözü pür fitne, bîmârım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ölürsem
boynuna kanım, meded hey nâ-müselmânım</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kapında,
çünki meddâhım, seni medh ederim dâim</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Yürek
pür gam, gözüm pür nem, Muhibbi'yim, hoş hâlim!”</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">(Benim birlikte olduğum, sevgilim,
parıldayan ayım,</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Can dostum, en yakınım, güzellerin
şahı sultanım.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Hayatımın, yaşamımın sebebi
Cennetim, Kevser şarabım</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Baharım, sevincim, günlerimin
anlamı, gönlüme nakşolmuş resim gibi sevgilim, benim gülen gülüm,</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Sevinç kaynağım, içkimdeki lezzet,
eğlenceli meclisim, nurlu parlak ışığım, meşalem.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Turuncum, narım, narencim, benim
gecelerimin, visal odamın aydınlığı,</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Nebatım, şekerim, hazinem, cihanda
hiç örselenmemiş, el değmemiş sevgilim.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Gönlümdeki Mısır’ın Sultanı,
Hazret-i Yusuf’um, varlığımın anlamı,</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">İstanbul’um, Karaman’ım, Bütün
Anadolu ve Rum ülkesindeki diyara bedel sevgilim.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Değerli lal madeninin çıktığı yer
olan Bedahşan’ım ve Kıpçak’ım, Bağdad’ım, Horasan’ım.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Güzel saçlım, yay kaşlım, gözleri
ışıl ışıl fitneler koparan sevgilim, hastayım!</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Eğer ölürsem benim vebalim senin
boynunadır, çünkü bana eza ederek kanıma sen girdin, bana imdat et, ey Müslüman
olmayan güzel sevgilim.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Kapında, devamlı olarak seni
methederim, seni överim, sanki hep seni övmek için görevlendirilmiş gibiyim.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 18.0pt; margin-bottom: 18.0pt; vertical-align: baseline;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Yüreğim gam ile gözlerim yaşlarla
dolu, ben Muhibbi’yim, sevgi adamıyım, bana bir şeyler oldu, sarhoş gibiyim.
Bir hoş hâle geldim.)</span></i></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-86847414334652969632020-04-05T07:12:00.003-07:002020-04-05T07:12:50.957-07:00Kanuni İçin Şiir Yazan Büyük Şair: Fuzuli<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false"
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="371">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope return"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="line number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of authorities"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="macro"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="toa heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Closing"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Message Header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Salutation"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Date"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Note Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Block Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="FollowedHyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Plain Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="E-mail Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Top of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Bottom of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Acronym"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Cite"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Code"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Definition"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Keyboard"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Preformatted"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Sample"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Typewriter"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Variable"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Table"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation subject"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Contemporary"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Elegant"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Professional"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Theme"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true"
Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true"
Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" QFormat="true"
Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" QFormat="true"
Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" QFormat="true"
Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" QFormat="true"
Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="41" Name="Plain Table 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="42" Name="Plain Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="43" Name="Plain Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="44" Name="Plain Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="45" Name="Plain Table 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="40" Name="Grid Table Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="Grid Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="Grid Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="Grid Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="List Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="List Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="List Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman",serif;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-WUB3nmUsNIw/UOtFUGmyxLI/AAAAAAAACK4/O4FoyCCTfrQeCZJTMC2YZh5OGCU5gHRmgCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-suleyman-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="605" data-original-width="345" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-WUB3nmUsNIw/UOtFUGmyxLI/AAAAAAAACK4/O4FoyCCTfrQeCZJTMC2YZh5OGCU5gHRmgCPcBGAYYCw/s320/kanuni-suleyman-resim.jpg" width="182" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Fuzuli </b>Ünlü Türk Divan şairidir.
Temelini bireysel duygu ve sevgide bulan bir şiir anlayışını geliştirmiştir.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gerçek adı Mehmed b.
Süleyman'dır. Kerbela'da doğdu, doğum yılı kesinlikle bilinmiyorsa da, kimi
kaynaklara göre 1480 dolaylarındadır. 1556'da Kerbela'da öldü.</div>
<a name='more'></a> Yaşamı,
özellikle gençlik dönemi ve öğrenimi konusunda yeterli bilgi yoktur. Şiirde
"Fuzuli" adını, kendi şiirlerinin başkalarınınkilerle, başkalarının
şiirlerinin de kendisininkilerle karşılaştırılması için aldığını, böyle bir
takma adı kimsenin beğenmeyeceğini düşündüğünden kullandığını, Farsça
Divan'ının girişinde açıklar. Ama "işe yaramayan",
"gereksiz" gibi anlamlara gelen "Fuzuli" sözcüğünün başka
bir anlamı da "erdem"dir. Onun bu iki karşıt anlamdan yararlanmak
amacını güttüğünü ileri sürenler de vardır.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli'nin yaşamı konusunda bilgi
veren kaynaklar birbirini tutmamakta, genellikle söylenceyle gerçeği ayırma
olanağı bulunmamaktadır. Onunla ilgili güvenilir bilgiler, yapıtlarının incelenmesinden,
kimi şiirlerinin açıklanışından kaynaklanmaktadır. Bunlardan anlaşıldığına göre
Fuzuli iyi bir öğrenim görmüş, özellikle İslam bilimleri, tasavvuf, İran
edebiyatı konularında çalışmalar yapmıştır. Şiirlerinde görülen kavramlardan
simya, gökbilim konularıyla ilgilendiği, İslam ülkelerinde pek yaygın olan ve
gelecekteki olayları bildirmeyi amaçlayan "gizli bilimler"le ilişkili
bulunduğu anlaşılmaktadır. İslam bilimleri içinde hadis, fıkıh, tefsir ve kelam
üzerinde durduğu, gene yapıtlarında yer alan kavramların incelenmesinden ortaya
çıkmaktadır. Türkçe, Arapça, Farsça divanlarında bulunan şiirleri, bu üç dili
de çok iyi kullandığını, onların bütün inceliklerini kavradığını
göstermektedir. Yapıtları incelendiğinde İran şairlerinden Hâfız, Türk şairlerinden
de Nesîmî, Nevâî ve Necati'yi izlediği, onların şiir anlayışını, duygu ve
düşüncelerini benimsediği görülür.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
İnanç bakımından Fuzuli, Şii
mezhebine bağlıdır. On İki İmam'a karşı derin bir sevgisi vardır. Bütün
yaşamını Kebela'da, Şiiler'ce kutsal sayılan topraklar üzerinde geçirmesi,
aşağı yukarı bütün şiirlerinde tasavvuftan kaynaklanan bir sevgiyi, bir
üzüntüyü işlemesi, Kerbela olayıyla ilgili ağıtları, Şeriat'ın katılığına karşı
çıkışı bu nedenlerdir. Ancak Ali'ye bağlılığı, Ali'nin tanrısal bir varlık
olduğu görüşünü savunan ve İslam ülkelerinde Galiye (aşırılık) diye nitelenen
inançla ilgili değildir. Ona göre Ali erdemli, gönül bilgisiyle dolu, olgun,
yetkin bir kişidir ve Peygamber'den sonra imam (halife) olması gereken
kimsedir. Bu görüşü benimsemeye, İslam ülkelerinde, mufaddıla (erdeme bağlı
olma) denir. Fuzuli de bu erdemden yana olanlar arasındadır. Ona göre Ali erdem
bakımından, bütün halifelerden ve Peygamber'in yakınlarından (sahabe) üstündür.
Bu konudaki inancını Hadîkatü's-Süedâ ("Mutluların Bahçesi") adlı
yapıtında bütün açıklığıyla ortaya koymuştur. Türkçe ve Farsça divanlarında Ali
ve onun soyundan gelen imamlara bağlılığını konu edinen birçok şiir vardır. Bir
aralık Bağdat'ı ele geçiren İsmail Safevi'ye yazdığı övgünün kaynağı da bu
sevgidir. Fuzuli'nin, geçimini Kerbela, Necef ve Bağdat'ta bulunan On İki
İmam'la ilgili vakıfların gelirlerinden sağladığı Farsça Divan'ındaki
"Dürr-i sadef-i sıdk cenâb-ı mütevelli" (Doğruluk sedefinin incisi
yüce görevli) dizesiyle başlayan şiirden anlaşılmaktadır. Fuzuli, yaşadığı
dönemin geleneğine uyarak, Bağdat'ı ele geçiren Osmanlı Padişahı Kanuni
Süleyman'a ve Rüstem Paşa, Mehmed Paşa, İbrahim Bey, Cafer Bey gibi devlet
büyüklerine övgüler yazmıştır.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli'nin bütün yaratıcı gücü,
yaşam ve evren anlayışını, insanla ilgili düşüncelerini sergilediği şiirlerinde
görülür. Ona göre şiirin özünü sevgi, temelini bilim oluşturur. "Bilimsiz
şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar da değersizdir" anlayışından
yola çıkarak sevgiyi evrenin özünü kuran bir öğe diye anlar, bu nedenle
"evrende ne varsa sevgidir, sevgi dışında kalan bilim bir
dedikodudur" yargısına varır. Sevginin yanında, şiirin örgüsünü bütünlüğe
kavuşturan ikinci öğe üzüntüdür, sevgiliye kavuşma özleminden, ondan ayrı kalıştan
kaynaklanan üzüntü. Üzüntünün, ayrılık acısının, kavuşma özleminin odaklaştığı
başlıca yapıtı Leyla ile Mecnun'dur. Burada seven insan, bütün varlığıyla
kendini sevdiği kimseye adamıştır, ancak sevilen kimsede yoğunlaşan sevgi
tanrısal varlığı erek edinmiş derin bir özlem niteliğindedir. Sevilen insan bir
araç, onun varlığında görünüş alanına çıkan Tanrı, tek erektir. Fuzuli, bu
konuda Yeni-Platonculuktan beslenen tasavvufun insan-tanrı anlayışına bağlı
kalarak, varlık birliği görüşünü işlemiştir. Ona göre gerçek varlık Tanrı'dır,
bütün nesneler ve onları kuşatan evren Tanrı'nın bir görünüş alanıdır. Bu
nedenle yaratılış, tanrısal varlığın görünüş alanına çıkışı, bir ışık (nur)
olan "Tanrı özü'nden dışa taşmasıdır (sudûr); "Zihî zâtın nihân u ol
nihandan mâsivâ peydâ" (Senin özün gizlidir, bu görünen evren o gizli
özünden ver olmuştur).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli'nin anlayışına göre insan
"seven bir varlık"tır, bu sevgi Tanrı ile insan arasındaki bağın
özünü oluşturur, ayrı insanın Tanrı'ya yaklaşmasını sağlar. Bu nedenle de
yalnız insan sevebilir. Varlık türlerinin en yetkini, en olgunu olan insan
Tanrı'nın gören gözü, konuşan dili, duyan kulağıdır. İnsanda Tanrı istenci
dışında bir eylemi gerçekleştirme olanağı yoktur. İnsan biri gövde, öteki ruh
olmak üzere iki ayrı özden kurulu bir varlıktır. Gövdenin toprak, yel (hava),
od (ateş) ve su gibi dört oluşturucu öğesi vardır. Ruh ise tanrısaldır,
gövdede, gene Tanrı buyruğuyla bir süre kaldıktan sonra, kaynağına, tanrısal
evrene dönecektir, bu nedenle ölümsüzdür. İnsanın yeryüzünde yaşadığı sürece
ruhunun kutsallığına yaraşır biçimde davranması, doğruluk, iyilik, erdem,
güzellik gibi değerlerden ayrılmaması, özünü bilgiyle süslemesi gerekir. Fuzuli,
"maarif" adını verdiği gönül bilgisini kişinin özünü ışıklandırması
için bir kaynak diye yorumlar, "ey güzel zâtın maârif birle tezyîn
edegör" dizesiyle bu konudaki görüşünü açıklar. Onun ahlakla ilgili
görüşlerinin temelini kuran doğruluk, iyilik ve erdem gibi üç öğedir. Bu üç
öğenin karşıtı baskı (zulm), ikiyüzlülük (riyâ) ve bilgisizliktir (cehl).
"Selâm verdim rüşvet değildir deyu almadılar" diye başlayan
Şikayet-nâme'sinde çağının yolsuzluklarını, ahlaka, İslam dininin özüne aykırı
davranışları sergilenirken, Türkçe Divan'ında da "zalimin zulm ile akçe
toplayıp yardım edermiş gibi başkalarına dağıttığını, oysa cennete rüşvetle
girilmeyeceği" anlamındaki dizelere geniş yer verir. Ona göre bu yeryüzü
bir alışveriş yeridir, herkes elindekini ortaya döker. Bilgiyi seven erdem ve
beceriyi, dünyayı seven de altını, gümüşü sergiler:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dehr bir bâzârdır her kim metâın
arz eder</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ehl-i dünya sîm ü zer ehl-i hüner
fazl u kemal</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli, inanç konusunda da
erdemin, doğruluğun, Kuran'ın özüne bağlı kalmanın gereğini savunur. Ona göre
oruç, namaz, zekât gibi görevler gösteriş için değil, kişinin özünü kötülükten
arındırmak, olgunlaştırmak içindir. Oysa içinde yaşanan çağın insanı İslam
dininin temel ilkelerini bir çıkar aracı olarak kullanmakta, gerçeğinden
uzaklaştırmaktadır. Bu nedenle İslam'ın özünden ayrılmak istemeyen bir kimsenin
uygulaması gereken yöntem "namaz ehline uyma, onlar ile durma oturma"
biçiminde özetlenebilir.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli'nin dili Azeri
söyleyişidir, özellikle Nevâî ve Nesîmî'yi anımsatan bir nitelik taşır. Şiirde
uyumu sağlayan öğe genellikle, sözcükler arasında ses benzerliğinden
kaynaklanır. Aruz ölçüsüne uymayan Türkçe sözcüklerde görülen uzatma ve
kısaltmalar Arapça ve Farsça sözcüklerle uyum içine girer. Dilde biri ses
uyumu, öteki anlam olmak üzere iki temel öğe dizeler arasında, ses uyumuna
dayanan bağlantıdır. Farsça’nın şiire daha yatkın bir dil olduğunu, Türkçe şiir
söylemenin güçlüğünü ileri sürmesine karşılık, Türkçe şiirlerinde daha çok
başarılı olmuştur. Hadikatü's-Süedâ adlı yapıtında şiir söylemeye pek elverişle
olmayan Türkçe’yi başarıyla kullanacağını, bu dili güçlü, elverişli bir şiir
durumuna getireceğini ileri süren Fuzuli'de halk dilinde geçen sözcükler,
deyimler, atasözleri önemli bir yer tutar. Kimi şiirlerinde Kuran ve
Hadisler'den alıntılarla dizenin anlamı güçlendirilir.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Divan şiirinin bütün ölçülerini,
biçimlerini kullanan Fuzuli'nin yaratıcı gücü, düşünce derinliği, söyleyiş
akıcılığı daha çok gazellerinde görülür. Kerbela olayıyla ilgili şiirlerinde
üzüntüyü çok geniş boyutlar içinde ele alarak şiirinin bütününe yayar, inanan,
seven insanı bir "acı çeken varlık" olarak gösterir. Bu tür
şiirlerinde sevgi ve aşk birbirini bütünleyen iki öğe niteliğine bürünür. Leyla
ile Mecnun adlı yapıtında işlenen derin özlem, ayrılıktan duyulan acı ağıt
özelliği taşıyan şiirlerinde ölüm karşısında duyulan derin sarsıntıya dönüşür.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Şiir, Fuzuli için, düşünceleri,
duyguları ortaya koymaya, insanı anlatmaya, kimi sorunları sergilemeye yarayan
bir yaratıdır. Şiir, yalnız şiir olsun diye söylenmez, bir varlık görüşünü dile
getirmeyi amaçlar. Şiiri oluşturan özlü ve anlamlı sözdür, söz ile kişi kendini
ortaya koyar. Öte yandan söz bir yaratma öğesidir: "Bû ne sırdır kim eder
her lahza yoktan vâr söz." Söz, onu söyleyenle bağlantılıdır, onun
bulunduğu bilgi ve duygu aşamasını, değer basamağını gösterir.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Artıran söz kadrini sıdk ile
kadrin artırır</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kim ne mikdâr olsa ehlin eyler ol
mikdâr söz</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dizelerinde sergilenen düşünceye
göre sözün değerini artıran kendi değerini artırır, kişinin kendi neyse
söylediği sözle açığa vurduğu da odur. Söz kişinin aynasıdır.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzuli, kendinden sonra gelen
Türk Divan şairleri arasında Bâkî, Ruhî, Nâilâ, Neşâti, Nedim ve Şeyh Galib
gibi sevgiyi şiirlerinin odağı durumuna getiren şairleri etkilemiştir. Öte
yandan kimi Alevi ozanlarca da bir "inanç ulusu" olarak benimsenmiş,
saygı görmüştür.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
GAZEL</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Benî candan usandırdı cefâdan yâr
usanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Felekler yandı âhımdan murâdım
şem'i yanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kamû bîmârınâ cânan devâ-yî derd
eder ihsan</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Niçin kılmaz banâ derman benî
bîmâr sanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gamım pinhan dutardım ben dedîler
yâre kıl rûşen</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Desem ol bî vefâ bilmen inânır mı
inanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Şeb-î hicran yanar cânım töker
kan çeşm-i giryânım</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Uyârır halkı efgaanım karâ bahtım
uyanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gül'î ruhsârına karşû gözümden
kanlu âkar sû</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Habîbım fasl-ı güldür bû akar
sûlar bulanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Değildim ben sanâ mâil sen etdin
aklımı zâil</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bana ta'n eyleyen gaafil senî
görgeç utanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe
halka rüsvâdır</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sorun kim bû ne sevdâdır bu
sevdâdan usanmaz mı</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 247.8pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
(Fuzûlî)</div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-17375555897543980892020-04-05T07:10:00.000-07:002020-04-05T07:10:23.650-07:00Kanuni'den Yardım İsteyen Ace Müslümanları<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false"
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="371">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope return"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="line number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of authorities"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="macro"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="toa heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Closing"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Message Header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Salutation"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Date"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Note Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Block Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="FollowedHyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Plain Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="E-mail Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Top of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Bottom of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Acronym"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Cite"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Code"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Definition"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Keyboard"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Preformatted"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Sample"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Typewriter"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Variable"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Table"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation subject"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Contemporary"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Elegant"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Professional"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Theme"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true"
Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true"
Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" QFormat="true"
Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" QFormat="true"
Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" QFormat="true"
Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" QFormat="true"
Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="41" Name="Plain Table 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="42" Name="Plain Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="43" Name="Plain Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="44" Name="Plain Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="45" Name="Plain Table 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="40" Name="Grid Table Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="Grid Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="Grid Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="Grid Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="List Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="List Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="List Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman",serif;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/wq1kik9qLds-SK_d7utdj5R_sed3dVKpwCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="272" data-original-width="220" src="https://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/wq1kik9qLds-SK_d7utdj5R_sed3dVKpwCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">1530’da Osmanlı kendisinden yardım isteyen Gucurat ve Ace Müslümanları
için askeri harekât başlattı:</b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
16. yüzyılın başında
Portekizlilerin Hint Denizi'nde boy göstermeleri nedeniyle buradaki bazı
Müslüman devletler zor durumda kalmışlardı.</div>
<a name='more'></a> Bunlardan birisi Gucurat Devlet’iydi.
1530 yılında, Portekiz saldırıları üzerine Gucurat hükümdarı, Kanuni Sultan
Süleyman'dan yardım istedi. Bunun üzerine Hint Seferi'ne çıkılarak,
Portekizlilere karşı Gucurat Müslümanlarına askeri yardımda bulunuldu. Yine
aynı bölgede yaşayan Ace Müslümanları da Portekiz tehdidine karşı İstanbul'dan
yardım istediler, Osmanlı Padişahını tanıdıklarını bildirdiler. Kanuni, Ace
Müslümanlarının bu isteğine de olumlu cevap vererek Lütfi Bey ve bir topçu
birliğini bölgeye yardıma gönderdi. Bu tarihten itibaren Osmanlı sınırları
resmi olarak olmasa da fiili olarak Güneydoğu Asya'ya kadar uzanmış oldu.<br />
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-9950893220427816652020-04-05T07:09:00.000-07:002020-04-05T07:09:01.618-07:00Kanuni'den Yardım İsteyen Kral<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false"
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="371">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope return"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="line number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of authorities"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="macro"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="toa heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Closing"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Message Header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Salutation"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Date"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Note Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Block Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="FollowedHyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Plain Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="E-mail Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Top of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Bottom of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Acronym"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Cite"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Code"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Definition"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Keyboard"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Preformatted"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Sample"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Typewriter"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Variable"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Table"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation subject"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Contemporary"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Elegant"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Professional"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Theme"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true"
Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true"
Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" QFormat="true"
Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" QFormat="true"
Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" QFormat="true"
Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" QFormat="true"
Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="41" Name="Plain Table 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="42" Name="Plain Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="43" Name="Plain Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="44" Name="Plain Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="45" Name="Plain Table 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="40" Name="Grid Table Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="Grid Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="Grid Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="Grid Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="List Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="List Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="List Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman",serif;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/nXVJTzbFTQk9hX4xu5vBDrHIgIHLnCf4QCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="204" data-original-width="272" src="https://1.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/nXVJTzbFTQk9hX4xu5vBDrHIgIHLnCf4QCPcBGAYYCw/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Roma–Cermen İmparatoru Şarlken'e savaşta yenilerek esir düşen Fransa
Kralı Fransuva Kanuni Sultan Süleyman’dan yardım istedi:</b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kutsal Roma–Cermen İmparatoru
Şarlken ile 24 Şubat 1525'te Kuzey İtalya'da yaptığı savaşta yenik düşen Fransa
Kralı Fransuva annesi aracılığıyla devrin Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan
Süleyman’dan yardım istedi. Kanuni’nin talep edilen askerlerle birlikte
Fransuva’ya gönderdiği ferman Türklerin insanlığa yaklaşımını gösteren evrensel
bir metindir:</div>
<a name='more'></a><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Ben ki sultanlar sultanı,
hakanlar hakanı hükümdarlara taç veren Allah’ın yeryüzündeki gölgesi, Akdeniz'in
ve Karadeniz'in ve Rumeli'nin ve Anadolu'nun ve Azerbaycan'ın ve Şam'ın ve
Halep'in ve Mısır'ın ve Mekke ve Medine'nin ve Kudüs'ün ve bütün Arap diyarının
ve Yemen'in ve nice memleketlerin sultanı ve padişahı, Sultan Bayezid Han oğlu
Sultan Selim Han oğlu Sultan Süleyman Han'ım. Sen ki Fransa vilayetinin Kralı
Fransuva'sın.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hükümdarların sığındığı kapıma
elçinizle mektup gönderip, ülkenizi düşman istila edip, şu anda hapiste
olduğunuzu bildirip, kurtuluşunuz konusunda bizden yardım talep ediyorsunuz.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Söylediğiniz her şey dünyayı
idare eden tahtımızın ayaklarına arz olunmuştur.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Her şeyden haberdar oldum.
Yenilmek ve hapsolunmak hayret edilecek bir şey değildir. Gönlünüzü hoş tutup
üzülmeyesiniz.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Böyle bir durumda atalarımız
düşmanları mağlup etmek ve ülkeler fethetmek için seferden geri kalmamışlardır.
Biz de atalarımızın yolundayız ve daima memleketler ve alınmaz kaleler feth eylemekteyiz.
Gece gündüz daima atımız eyerlenmiş ve kılıcımız belimizde kuşatılmıştır. Yüce
Allah hayırlara bağışlasın. Allah’ın istediği ne ise olur. Bundan başka
haberleri gönderdiğiniz adamınızdan öğrenesiniz. Böyle biliniz.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-41586446515683954142013-01-07T17:04:00.000-08:002013-01-07T17:05:12.215-08:00 KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN’DA BULUNAN 20 ÖNEMLİ LİDERLİK VASFI<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-jcMgPNdG-nI/UOtwj41BWxI/AAAAAAAACMY/xthpVzr3FZA/s1600/kanuni-ve-tugrasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-jcMgPNdG-nI/UOtwj41BWxI/AAAAAAAACMY/xthpVzr3FZA/s1600/kanuni-ve-tugrasi.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 0cm;">
Yaklaşık beş asır oldu bu dünyayı terk edeli… Bununla
birlikte hâlâ gündemde koca sultan… Sadece yönettiği topraklarda değil, tüm
dünyada, dostunun olduğu kadar düşmanının da kendisine hayran kaldığı bu
muhteşem kişiliğin acaba ne gibi liderlik özellikleri vardı da, beş yüz yıldır
hala gündemde? Biz bu vasıflardan yirmi tanesini sizler için sıraladık. İşte
buyurun:</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>1.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Azim ve iradeliydi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>2.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Adaletliydi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>3.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Güzel ve tatlı söz söylerdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>4.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Nezaketliydi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>5.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Çalışkandı.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>6.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Prensipliydi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>7.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Sabırlıydı.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>8.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Zorluklar karşısında pes etmez, aksine mücadele ederdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>9.<span style="font-size: 7pt;">
</span><!--[endif]-->Tek başına karar almaktan çok, istişare ederek bir
sonuca varmayı tercih ederdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>10.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->İlim
ve irfan sahibiydi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>11.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Muhtaçlara
yardım eder ve bol hayır işlerdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>12.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Kültüre,
sanata ve sanatçıya değer verirdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>13.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Bilime
ve bilim adamlarına değer verirdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>14.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Yapacağı
işlerde hiç acele etmez, gayet geniş düşünür ve verdiği emirden asla geri
dönmezdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>15.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->İşbaşına getireceği adamlara, kabiliyet
derecelerine göre görev verirdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>16.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Emrindekilere iyi davranır ve onların
gelişimlerinin en üst düzeye ulaşması için tüm imkânları seferber ederdi.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>17.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Siyaseti ve askeri yeteneklerini
geliştirmişti.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>18.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Yönettiği ülkenin insanlarının refahını ön
planda tutardı.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>19.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Halkın
refahının yüksek olması için kanunları adil ve taviz vermeyecek bir şekilde
uygulardı.<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 71.3pt; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><i>20.<span style="font-size: 7pt;"> </span><!--[endif]-->Olumsuzluklar
karşısında soğukkanlılığını korumakta ustaydı.</i></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: red;">Süleyman’dan Alır Hakkını Karınca…<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
Kanuni Sultan Süleyman, Topkapı Sarayı’nın bahçesindeki ağaçlarda
rahatsız edici miktarda karınca görülmesi üzerine küçük bir araştırma yapar ve
ağaçların gövdelerine ve diplerine kireç sürülürse meselenin çözüleceğini
öğrenir. Fakat bunu ilim ehlinden izin almadan yapmak istemez; konuyu danışmak için hocası Ebussuud Efendi’nin odasına
gider. Odada kimseyi bulamayınca, hemen oracıkta bulduğu bir kâğıt parçasına
sorusunu edebî bir üslupla yazıp, hocasının rahlesi üzerine bırakır.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Kâğıtta şunlar yazmaktadır:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<i>Meyve ağaçlarını sarınca karınca <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i>Günah var mı karıncayı kırınca?</i><b><span style="color: red;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
Bir
süre sonra tekrar hocasının odasına gelen Kanuni, yine onu yerinde bulamaz ama
bıraktığı kâğıdın yanında başka bir kâğıt vardır ve üzerinde şu satırlar
yazmaktadır:<o:p></o:p></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
<i>Yarın Hakk’ın divanına varınca</i><o:p></o:p></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
<i>Süleyman’dan hakkın alır karınca.<o:p></o:p></i></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
“Karıncayı
bile incitmemek” deyimi belki de Kanuni’den bize kalan bir mirastır.<o:p></o:p></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
Bu
milletin nice Kanuni’ler yetiştirmesi dileklerimizle…<o:p></o:p></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.3pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: start; text-indent: 0cm;">
Selçuk Alkan<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: start; text-indent: 0cm;">
salkan@gencgelisim.com</div>
<br />Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-29304425184499657922013-01-07T14:08:00.000-08:002013-01-07T14:08:15.177-08:00Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566) / Osmanlı Padişahları <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Kw1hyx79qUM/UOtHRzJnS1I/AAAAAAAACL4/09P746jD3PA/s1600/Suleiman2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-Kw1hyx79qUM/UOtHRzJnS1I/AAAAAAAACL4/09P746jD3PA/s1600/Suleiman2.jpg" height="317" width="320" /></a></div>
<div>
<br /></div>
I. Süleyman veya Kanuni Sultan Süleyman (Osmanlı Türkçesi: Süleyman-ı
evvel) (d. 27 Nisan 1495, Trabzon – ö. 6 Eylül 1566, Zigetvar), (Divan
edebiyatı’ndaki adıyla Muhibbi) ya da birçok batı ülkesinde bilindiği
isimle Muhteşem Süleyman, onuncu Osmanlı padişahı ve 89. İslam
halifesidir.<br />
Ayrıca I. Süleyman’ın 10. Osmanlı sultanı olması sebebiyle On numarayı
tamamlayan manasına gelen Saibü’l Aşereri’l Kamilet’de denmiştir.<br /><b>
1520 yılında, I. Selim’in ardından tahta çıktı. </b><span id="more-684"></span><br />
1521′de Belgrad, 1522′de Rodos, 1526′da Mohaç, 1534′de Bağdat ve Tebriz,
1538′de Boğdan’ın tamamı ve Preveze, 1541′de Macaristan’ın tamamı,
1543′de Estergon, 1551′de Trablusgarp, 1553′de Safevi topraklarının bir
kısmı, 1566′da Zigetvar I. Süleyman tarafından fethedildi. I. Selim’den
6.557.000 km2 olarak devraldığı Osmanlı İmparatorluğu’nu, kırk altı
yılda 14.893.000 km2′ye ulaştırdı (Avrupa’da 1.998.000 km2, Asya’da
4.169.000 km2, Afrika’da da 8.726.000 km2 olmak üzere).Zigetvar
fethedilmeden 1 gün önce, 6 Eylül 1566 tarihinde hayatını kaybetti.<br />
45 yıl 3 ay 7 gün padişahlık yaptı. Saltanatının 2745 gününü (7,5 sene)
at sırtında seferlerde geçirdi. 13 büyük seferinde at üzerinde yaklaşık
43 000 kilometre kadar mesafe katetti. 21 eyalet ve 250 sancaktan oluşan
Osmanlı Devleti çok geniş sınırlara ulaştı.<br />
<br />
<strong>Çocukluk ve gençlik yılları</strong><br />I. Süleyman, günümüzde
Türkiye’nin Trabzon şehrinde, 27 Nisan 1495 tarihinde doğdu. Babası I.
Selim, annesi ise Ayşe Hafsa Sultan idi. Yedi yaşında bilim, tarih,
edebiyat, din ve askeri taktikler için İstanbul’da yer alan Topkapı
Sarayı’ndaki Enderun’a gönderildi. Din dersi dışında Karakızoğlu
Hayrüddin Efendi’den tarih, edebiyat ve fen dersi aldı. Özel mesleği
kuyumculuktu. Genç yaşlarda Pargalı Damat İbrahim Paşa’nın arkadaşı
oldu.<br />
Süleyman, Şebinkarahisar ve Bolu Sancakbeyi olarak atanmak istendi.
Fakat Amasya Sancakbeyi olan amcası Şehzade Ahmet bu olaydan
hoşnutsuzluk duydu. Bu sebepten 1509′da, Kırım’da bulunan Kefe
Valiliği’ne atandı. 1512′de babası I. Selim’in tahta çıkmasıyla Manisa
Valiliği’ne atandı. Babası Selim’in 1520′de ölümü üzerine Manisa’dan
İstanbul’a geldi ve tahta çıktı (30 Eylül 1520). Sultan Süleyman’ın
erken bir tanımlaması Venedik elçisi Bartelemeo Contari’nin gelişinden
birkaç hafta sonra elde ediliyordu. Contari;<br />
“O yirmi beş yaşında, uzun fakat sırım gibi ve kibar görünüşlü. Boynu
ince çok uzun, yüzü ince, burnu kartal gagası gibi kıvrık. Gölge gibi
bıyık ve küçük sakalı var. Bunlara rağmen hoş çehreli. Derisi solgunluğa
meyilli. Çalışmaya düşkün, bilgili, mahir bir efendi olacağı söylenir.
Bütün insanlar onun hükümdarlığında iyilik umut ediyor.”<br />
<br />
diye ifade etmektedir. Babasına büyük bir cenaze töreni düzenledi ve
Sultan Selim Camii’ni yaptırdı.Yeni padişah Silahdarlara 1000 akçe başiş
verdi gündeliklere 5 akçe zam yaptı. Bütün kimsesizlere 4 akçe dağıttı.
Yeniçerilere 3000 akçe bahşiş verildi. Bir çok para daha verildi. Her
padişah tahta çıktığında cülus bahşişi verirdi. Bu uygulama 18. yüzyıla
kadar sürdü.Süleyman, ceza vermekten de geri durmadı. Kaptan-ı Derya
Cafer Bey ve birkaç silahdar halka zulmettiği gerekçesiyle idam
edildi.Bu yaptıkları onun “Kanuni” unvanını almasında önemli rol oynadı.<br />
<strong>Seferler</strong><br />
<b><br />Canberdi Gazali İsyanı</b><br />Kanuni Sultan
Süleyman’ın padişahlığı sırasındaki ilk isyan I. Selim zamanında Şam
Beylerbeyi olan Melik Eşref ünvanıyla hükümdarlığını ilan eden şam
Valisi Canberdi Gazali tarafından çıkarılmıştır. Vali “Bu oğlancığa
padişahlık nasıl olurmuş göstereceğim, babasından kalan hesabı
ödeteceğim.” diyordu. Memlük Devletini yeniden kurmak için isyan çıkaran
Canberdi Gazali, Mısır Valisi Hayrbay’dan (ö.1522) yardım istedi. Vali
yardım göndermedi.1521 yılında yapılan Mastaba Savaşı sonrası
yakalanarak idam edildi.<br />
<br /><b>
Belgrad’ın fethi</b><br />Kanuni Sultan Süleyman padişah olduğunda Macarlar
onu tebrik etmemişti. Macaristan’a Behram Çavuş adlı askeri, II. Layoş’a
gönderdi. Ama öldürülmesi üzerine ilk seferini Belgrat’a yaptı. Kanuni,
Belgrat Seferi’nin ilan ederken söyle demiştir;<br />
Bu, harp demektir! Biz hakareti sineye çekecek kudretsizlerden,
tabansızlardan değiliz. Tez zafer hazırlıkları tamamlansın. Belgrad
Kapısı’nı kırmaya andımız vardır.<br />
<br />
İlk önce Ahmed Paşa, 7 Temmuz’da Sabacz (Böğürdelen)i zapt eder. Böylece
sultan ilk fethini gerçekleştirmiş oluyordu. Bu sırada Belgrad’ın
kuşatılması ile uğrasan Piri Mehmet Paşa ise buranın karsışındaki Zemun
Kalesi’ni ele geçirmişti. Bu esnada Ahmed Paşa’nın tesiriyle Belgrad
muhasarasının kaldırılıp Budin üzerine yürünmesi kararını alan Sultan
Süleyman, daha sonra bu karardan vaz geçerek 1 Ağustos’ta Zemun
civarında otağ kurup, kuşatmanın bir an evvel sonuçlandırılması emrini
verir. Belgrad seferi esnasında Osmanlı ordusunda ilk kez filler de
bulunuyordu ki, Lütfi Paşa bunların iki tane oldugunu belirtir.Ardından
Belgrat’ı kuşattı. 1521 yılında Osmanlı Donanması Tuna nehri’den,
Kanuni’de büyük bir orduyla Belgrad’ı kuşattı. Kale komutanı Osmanlı
karşısında dayanamayacağını anlayınca şehri teslim etmek zorunda kaldı.
Böylece Osmanlı, Avrupa’ya yapılacak yeni seferler için burayı üs olarak
kullanmaya başladı. Belgrad Muhafızlığına Balı Paşa getirildi.Bu sefer
sonunda İstanbul’a gönderilen bazı Belgradlılar kurulan Belgrad köyüne
yerleştirildi. Belgrad, bundan sonraki yıllarda Osmanlı Devleti’nin
Avrupa’ya açılan en büyük kapısı oldu. Bu sebeple Belgrad’a
“Darü’l-cihad” denildi. Bu sefer sonunda İstanbul’a getirilen bazı
Belgradlılar, Belgrad ormanı ve çevresindeki köylere
yerleştirilmişlerdir.Kanunî Sultan Süleyman, Belgrad’dan İstanbul’a
dönerken l9 Ekim’de iki yasındaki oğlu Murad’ın, gelişinden iki gün önce
de bir kızının ölüm haberini almıştı. İstanbul’a girdikten on gün sonra
da dokuz yasındaki oğlu Mahmud çiçek hastalığından öldü (29 Ekim).
Vezirler, Pâdişah’ın çocuklarının cenazelerine yaya olarak refakat
ettiler. Bunlar, Yavuz Sultan Selim türbesinin yanına defn edildiler.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-pcJA_d_FcuQ/UOtDcUZDn0I/AAAAAAAACKQ/3lKmjii_-kQ/s1600/johann-peter-krafft-n-zigetvar-tablosu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-pcJA_d_FcuQ/UOtDcUZDn0I/AAAAAAAACKQ/3lKmjii_-kQ/s1600/johann-peter-krafft-n-zigetvar-tablosu.jpg" height="245" width="320" /></a></div>
<br /><b>
Rodos’un fethi</b><br />I. Süleyman padişah olduğunda bazı devlet adamları
yaşı küçük olduğundan Devlet-i Aliyye’yi idare edemeyeceğini
düşünüyorlardı. Kanuni, otoritesini sağlamak için ilk olarak Rodos’u
almak istiyordu. Ancak Macarlarla yaşanan olaylar sonucu ilk seferini
Belgrad’a yaptı. Rodos Kalesi, II. Mehmet zamanında kuşatılmış, lakin
alınamamıştı. Süleyman’dan önce selefi I. Selim, Haliç Tersanesi’nde
büyük bir donanma kurmaya çalışmıştı. Sultan Selim Veziriazam Piri
Mehmet Paşa’ya “Neden Rodos’u fethetmek istemiyorsunuz?” deyince Selim;<br />
Garplı (Batılı) devletler donanma kuvveti ile Avrupa’ya hakim olmuşlar.
Ben senin donanmaya pek önem verdiğini görmedim. Bu zaaf senin gevşek
olmandan ve benim de sana yumuşak olmamdan kaynaklanıyor. Mademki savaşı
garba çevirmek istiyorsun, ben de az zamanda senden müthiş bir donanma
isterim.<br />
<br />
Başka bir zamanda da Selim;<br />
Ben cihangirliğe alışmış bir padişahım. Siz beni bir kale fethine
götürmek istersiniz. Kale almanın birinci şartı baruttur. Kaç aylık
barutunuz var? Ceddim (Fatih) zamanındaki utanç unutulmamış iken onu iki
kat mı yapmak istersiniz? Bizzat gitmemi düşünüyorsunuz. Gidip de eli
boş dönecek olursam hiçbiriniz sağ kalmaz. Rodos’un zaptına dört aylık
barut yetişir mi? Siz Rodos’u dört değil altı ayda dahi alamazsınız.
Belki 8 veya 9 ayda alınabilir. Bize sefer yok, meğer sefer ahrete ola.<br />
demiştir. Piri Paşa donanmayı Selim ve Süleyman devirlerinde hızla
geliştirdi. Süleyman ikinci seferini Rodos’a yaptı. Çarpışmalar, 1
Ağustos’ta Alman burcuna top atışı ile başladı. Kanunî, Kızıltepe denen
yerde otağını kurdurarak kuşatmayı buradan idare eder. İlk başta ciddi
anlamda zorlanan Osmanlı Sultanı Serdar-ı Ekrem Çoban Mustafa Paşa’ya;<br />
Kafirin tedbiri bizi yolumuzdan çeviremez. Rodos illa alıncaktır…Bre
yiğitlik bu mudur? Niçin gayret göstermezsiniz? Rodos şiddetli topçu
ateşi ve hücumlarımız karşısında hala ayakta sallanıyor da neden bir
türlü düşmüyor?<br />
<br />
diyerek görevden aldı. Yeni Serdar Ahmet Paşa görevinde başarılı oldu ve
sonuçta; Bodrum, Tahtalı, Aydos, İstanköy ve Sömbeki kaleleriyle
birlikte Rodos’u humbaracıların büyük rol oynadığı savaşta 21 Aralık
1522′de bir teslim antlaşması imzalanır. 29 Aralık 1522′de kale resmen
alındı. Rodos hakimi Viliers de I’sle Adam affedilirken, büyükamcası Cem
Sultan’ın Hıristiyan oğulları idam edilirken, kızları İstanbul’a
götürüldü.[12][14]Aynı sene İskender adlı biri tarafından başlatılan
Yemen Sorunu sona erdi. Dulkadir Beylerbeyi olan Şehsuvaroğlu Ali Bey
olayı da Ferhat Paşa tarafından bertaraf edildi.<br />
<br /><b>
Ahmet Paşa isyanı</b><br />1524 yılında Süleyman Hain Ahmed Paşa’yı Mısır’a
vali tayin etti. Ahmet Paşa Memlüklü devlet adamlarını çevresinde
toplayarak isyan etti. Vali olarak Mısır’a vardıktan sonra
bağımsızlığını ilan etti ve yeni bir devlet kurmak için para bastırarak
hutbe okuttu. Sadrazam İbrahim Paşa, isyanı bastırmak ile
görevlendirilip Mısır’a gitmişse de, Hain Ahmed Paşa, sarayında kendi
adamları tarafından öldürülmüştür[20]. 1525′de Yeniçeriler isyan etti,
ancak olay büyümeden bastırıldı.<br />
<br /><b>
Mohaç Meydan Muharebesi</b><br />Şarlken’in giderek güçlenmesi üzerine Kanuni,
Fransuva’nın da ısrarıyla, 3. Seferini Mohaç üzerine yaptı. Mohaç
Meydan Muharebesi (29.08.1526) öncesi akıncı komutanlarından Bali Bey’in
yakaladığı bir Macar esirinden öğrenildiğine göre, Macar ordusunun
Mohaç ovasında olduğu kesinleşti. Yapılan keşiflerde; düşman
kuvvetlerinin Mohaç ovasına yerleştiği ve savaş için tertip aldığı
görüldü[22]. Osmanlı ordusu da düşmana sezdirmeden yürüyüş kollarından
açılarak savaş düzenine geçirildi. Layoş’un yardımcısı Başkumandan
Tomori ile İbrahim Paşa çarpıştı, ancak yenildi. Başkomutan Tomori öldü.
Geriden ilerleyen birlikler ve ardından tüm ordu Hilal taktiği
yöntemini uyguladı, Macarlar köşeye sıkıştı.<br />
<br />
Macar ordusunun sağ yanında ağaçlar arasında saklanmış Bâli ve Hüsrev
Beylerin akıncı tümenlerinin gerilerden Macar ordusunun çekilme
yollarını kapadığı da anlaşılınca Macar ordusu kendisini çepeçevre
Osmanlı ordu kuvvetlerinin arasında buldu. Bu durumdan kurtulmak için
Macarlardan ayakta kalabilenler kendilerini Tuna Nehri’ne atmayı
denediler. İşte o sırada Osmanlı ordusu her iki yandan ve cepheden,
geriden ateş desteğine dayanarak taarruza başladılar. Çaresiz kaldıkları
için canlarını kurtarmaktan başka bir şey düşünmeyen Macarlar bu sefer
de kendi zırhlı süvarilerinin üzerlerine düştüler. İşte bu karışıklıklar
içinde Tuna bataklıklarına sürüklendiler. Çarpışmalar sonucunda düşman
ordusundan 25.000’den fazla ölü yerlerde yatıyor, 20,000’e yakın Macar
da esir edilmiş bulunuyordu. Savaş boyunca devam eden şiddetli
fırtınadan faydalanan pek az bir düşman kaçabilmişti. Savaşı Sultan
Süleyman kazandığı anlaşılmıştı.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-dG6iiW4ZKJU/UOtHL7EoqhI/AAAAAAAACLw/yhvXMv61n3o/s1600/hurrem-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-dG6iiW4ZKJU/UOtHL7EoqhI/AAAAAAAACLw/yhvXMv61n3o/s1600/hurrem-resmi.jpg" height="320" width="228" /></a></div>
<br />
Kral II. Layoş savaşı kaybettiğini görmüş, beraberindeki çok az
koruyucusuyla Budin istikametinde kaçmaya başlamıştı. Çele suyuna
yaklaştığında arkasına bakmış ve pek az kişinin kendisini takip
ettiğini görmüştü.Çele suyu her yerinden geçit veren, derinliği olmayan
bir nehirdi. Fakat o zaman ardı arkası kesilmeyen yağmurlar yüzünden
Tuna Nehri’nin fazla suları bu nehri de yükseltmişti. Kral Layoş, tam
karşı kıyıya geldiğinde atı çok yorgun olduğundan bütün çabalamalarına
rağmen bir türlü kıyıya çıkamıyordu. Sendeliyor, çabalıyor ama bir türlü
karaya ayak basamıyordu. Sonra at birden bire geriye yıkılarak kralla
birlikte bataklığın içine yuvarlandı ve kayıplara karıştı.Kralın
beraberinde Obalt Zateviçku da bulunuyordu. Bu hadise onun gözleri
önünde oldu. Obalt canını kurtarıp Budin’e gidebildiği zaman, Macar
ordusunun yenilişini ve kralın ölümünü oradakilere anlattı.<br />
Dünyanın en kısa süren (2 saat) meydan savaşlarından birisi olarak kabul
edilir. Osmanlı ordusu yürüyüşüne devam ederek 13 Eylül 1526 günü,
artık kendi memleketlerinin bir parçası olan Macaristan’a ve onun
başşehrine (Budin) girdiler. Sultan, İstanbul’a “Macaristan Fatihi”
(Engürüs-Ungurus Fatihi) olarak döndü. Savaş sonunda Budin Osmanlı’ya
katıldı. Macaristan, Osmanlı’ya bağlı bir krallık haline geldi ve başına
Jan Zapolya getirildi. Mohaç Meydan Muharebesi Dünya’nın en kısa süren
meydan savaşı olarak kabul edilir. Savaş 2 saat sürmüştür. Savaş sonunda
Macar ordusunun büyük bir kısmı bozguna uğratılmıştır. İki yıl içinde
Gazi Bali Bey ve Hüsrev Bey komutasındaki birlikler hızla ilerleyerek
Hırvatistan, Dalmaçya ve Transilvanya’yı ele geçirdi.<br />
<br />
Baba Zünnun isyanı<br />Süglün Koca 1526′da Osmanlı’ya ayaklandı. Bu isyan
hemen bastırıldı ama isyanın temeli atıldığından Baba Zünnun adından
bir Alevi.1526 yılının Ağustos ayında, Bozok sancakbeyi Mustafa Bey’in
konağını basarak Bozok kadısı Muslihiddin Efendi’yi ve yazıcı Mehmet
Efendi’yi öldürttü. Üzerine yollanan Anadolu beylerinden oluşan
kuvvetleri, Kayseri’deki Kurşunlu Boğazı’nda yendi. Hurrem Paşa, Kayseri
sancakbeyi Berham Bey, İçel sancakbeyi Ali Bey bu çatışmada öldüler.
İsyan, İçel ve Tokat arasında yayıldı. Daha sonra büyük bir Osmanlı
ordusu Sivas’ta toplandı. Kazova yöresinde durum belirlemesi yapan
Malatya sancakbeyi Yularkıstıoğlu İskender Bey’in giriştiği ilk öncü
çatışmalarda Osmanlı ordusu kayıplar verdi. Malatya beyini de yenen Baba
Zünnun, 26 Eylül 1526′da Adana Beyi Piri Mehmet Paşa’nın oğlu Pirizade
Mehmet Bey komutasındaki birliklere Höyüklü’de yenildi ve öldürüldü.Oğlu
Halil ise bir süre sonra yakalandı.<br />
<br /><b>
Kalender Çelebi İsyanı</b><br />1527′de de Kalender Çelebi adında biri
ayaklandı. Bu ayaklanmayı bastırmak için İbrahim Paşa görevlendirilir.
İbrahim Paşa, yanına 3000 yeniçeri ve 2000 sipahi ile yola çıkar.
İbrahim Paşa, Aksaray’da kuvvetlerine, Anadolu Beylerbeyi Behram Paşa ve
Karaman Beylerbeyi Mahmut Paşanın da kuvvetleri katılır. İbrahim Paşa,
Anadolu Beylerbeyi Behram Paşa ve Karaman Beylerbeyi Mahmut Paşa
komutasındaki birlikler, Kalender Çelebi üzerine gönderirler. Kalender
Çelebi ile Tokat yakınlarından Cincilfe denilen yerde 27.5.1527
tarihinde vuruşurlar. Bu yenilgi, Kalender Çelebi’yi güçlendirir.Yeni
katılımlarla kuvvetini 20-30 bine çıkarır. Ancak daha sonra hızla
kuvveti azalır. Kalender Çelebi, yanında kalan az bir adamlarıyla Nurhak
dağlarına çekilir. 22.6.1527 tarihinde Elbistan civarlarında Osmanlı
kuvvetleriyle tekrar vuruşur. Osmanlı kuvvetleri, Kalender Çelebi’nin
adamlarını dağıtır. Bu vuruşmada, Kalender Çelebi’nin ve yanında sadık
adamlarından Veli Dündar’ın kellesi, İstanbul’a I. Süleyman’a
gönderilir. İbrahim Paşa Zülkadir (Maraş) Eyaleti ve civarında
ıslahatlar yaptıktan sonra geri döner.<br />
<br /><b>
I. Viyana Kuşatması</b><br />Osmanlı’nın Macaristan’ı fethetmesi Avusturya ile
Osmanlı’yı karşı karşıya getirdi. Macaristan üzerindeki emellerinden
vazgeçmeyen Ferdinand, Sutltana bir elçi göndererek Macaristan’ın
kendisine verilmesini istedi. Buna karşılık vergi vermeyi kabul
ediyordu. Bu talebi karşısında olumsuz cevap alan Ferdinand Budin’i
kuşattı. Ama başarısız oldu. Avusturya Arşidükü Ferdinand, Macaristan’ın
Osmanlı hakimiyetine girmesini istemiyordu. Ferdinand, Şarklen’in de
desteği ile Budin’e girdi. Kanuni Budin’i geri aldı. Ferdinand ve
Şarklen, Kanuni ile savaşmayı göze alamadı.[34] Bunun üzerine Kanuni,
Ferdinand ve Şarklen’i savaşa çağırmak için Viyana’yı kuşattı. Ancak
Ferdinand, Kanuni’nin karşısına çıkmadı. Kış mevsimi yaklaşması üzerine
16. günde kuşatma kaldırıldı. Bu savaş, birçok yazarca çok önemli
görülmüştür.10 Mayıs 1529′da 200,000 bir ordu ile sefere çıkar. Macar
topraklarına girildiği sırada, Zapolya, İstanbul’a gelen elçisi Lasczky
ve Macar asilzadeleri itaatlerini arz edip huzura kabul olunurlar. 7
Eylül’de şehre giren Kanunî, senelik belli bir vergi karşılığında burayı
Zapolya’ya vererek merasimle ona Macar Krallığı tacını giydirir. [Bazı
tarihçiler (Hammer gibi) bu tacın Yeniçeri Sekbanbaşısı tarafindan
takıldığını iddia eder. ]<br />
Bu sıralarda Macar krallık tacı Korona, Ferdinand’ın casusları
tarafindan Viyana’ya kaçırıldı. Küçük Bali Bey, 20 Ağustos’ta Viyana
yolunda tacı ele geçirip 4 Eylül’de sultana gönderir. Sultan ise tacı
Zapolya’ya gönderir. Bu meşhur taç, Macarlar tarafindan kutsal
sayılıyordu. Bu sebeple onlar, bu tacı giymeyen hükümdara meşru kralları
nazari ile bakmıyorlardı. Sultan ilerleyerek Viyana’yı kuşattı. (27
Eylül)[37] Fakat Osmanlı ordusu muhasara için gerekli büyük toplar ile
malzeme getirmediği için hazırlıksız sayılırdı. Avusturyalılar, kaleyi
başarılı savunuyorlardı. Surların önünde iki taraf da ağır zayiatlar
veriyordu. 14 Ekim l529′da yapılan umumi hücum da başarıya ulaşmayınca,
kuşatmanın kaldırılmasına karar verilir. Bu sefer sayesinde
Macaristan’daki Osmanlı hakimiyeti sağlamlaşmıştı.<br />
<br /><b>
Alman Seferi</b><br />Alman Seferi, Kutsal Roma-Cermen İmparatoru Şarlken’in
ve kardeşi Avusturya ve Bohemya Kralı Ferdinand’ın Macaristan’ın
içişlerine karışması üzerine Kral Yanoş, Sultan Süleyman Handan yardım
istedi. Padişah, 25 Nisan 1532’de Alman Seferine çıkıp, yüz yirmi bin
mevcutlu ordusuyla Avusturya’yı zaptetti. Şarlken 250,000 kişiden fazla
Hıristiyan ordusuyla Osmanlıların karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
Osmanlı Sultanının Alman Seferi de, düşman ülkesinin ezilmesi ve
Avusturyalılardan birçok kaleyi almasıyla neticelendi. Bu son seferin
başarılı bir sekilde sonuçlanması üzerine beş gün üst üste şenlik
yapıldı. İstanbul, Üsküdar, Eyüp ve Galata beş gece kandiller ile
donatıldı. Bu arada pazarlar, dükkanlar, bezazistan ve çarşılar geceleri
bile açık tutuldu. Halk, hemen her gün birbirlerine ziyafetler çekerek
eğlendi. Sultan Süleyman’ın, Alman Seferi münasebetiyle Orta Avrupa’da
bulunmasından korkup, meydan savaşından kaçan Şarlken, 22 Haziran 1533
tarihli İstanbul Antlaşması’yla Osmanlı Devletinin ve Sultanın
üstünlüğünü kabul etti. İstanbul Antlaşmasına göre:<br />
1.Kral Ferdinand, Sultan Süleyman Hanı baba ve metbu (kendisine tabi
olunan, uyulan) bilecek ve ancak “kardeş” diye hitap ettiği veziriazamla
eşit sayılacaktır.<br />2.Kral Ferdinand, Osmanlı ülkesine tecâvüz etmeyecek ve Sultan da Avusturya ülkesiyle ahâlisini kendi tebaası bilecektir.<br />3.Kral
Ferdinand, Macaristan üzerindeki verâset iddialarından vazgeçecek;
Macaristan’ın batısı ve kuzey batısındaki arâzisinin hakimi olacaktır.<br />4.Macar Kralı Yanoş ile Kral Ferdinand arasında, Osmanlıların uygun göreceği hudut geçerli olacaktır.<br />5.Eski Kraliçe ve Ferdinand’ın kızkardeşi Maria’nın kocasından miras kalan malikhane, geçimi için ihsan edilecektir.<br />6.Bu antlaşma geçici değil, devamlıdır.<br />Avrupa’da,
Fransa’dan başka Avusturya’nın da Osmanlı Sultanının himâyesini kabul
etmesiyle Şarlken’in “Avrupa İmparatorluğu” kurma projesi
gerçekleşemedi. Türklerin takip ettiği siyaseti gereğince, Sultan
Süleyman ve Osmanlı Devleti, Avrupa’da tek başına söz sahibi oldu.<br />
<br /><b>
Hayrettin Paşa’nın Kaptan-ı Deryalığı</b><br />Baba Oruç ve kardeşi Hızır Reis
(Barbaros Hayreddin Paşa) 16. yüzyılın başlarında Akdeniz’de ticaret
yapan gemilere saldırıyorlardı.[39]Baba Oruç ve Hızır Reis 1516 yılında
Cezayir’i İspanyollardan aldılar ve 1518 yılında Hızır Reis Cezayir
hükümdarı oldu. Cezayir 1519′da I. Selim’e itaat etti. Hızır, bir çok
fetih hareketine girişti. Namı Kanuni’ye kadar gelen Hızır Reis 1533
yılında Kanuni tarafından İstanbul’a çağırıldı. Kanuni Hızır Reis’e
Kaptan-ı Derya’lık teklif etti. Hızır Reis’in teklifi kabul etti. Hızır
Reis, Hayrettin adını aldı. Barbaros lakabı ise Oruç Resi’in kızıla
çalan sakalından gelmektedir. O ölünce Hızır’a Barbaros
denmiştir.Avrupa’da Barbarossa denen Hızır Reis’e, Osmanlı’da Barbaros
denmiştir. Barbaros bu sırada Tunus’u almıştı.Ancak ertesi sene Tunus
yeniden kaybedildi.[43]Semendire Sancakbeyi olan Bali Mehmed Bey’in Mora
Sancakbeyliğine atanması ile kısa bir süre önce kaybedilen Koron (II.
Bayezit devrinde alınmıştı), 1534 Mart’ında yeniden ele geçirilmiştir.<br />
<br /><b>
Irakeyn Seferi</b><br />Kanuni döneminde Anadolu’da iç isyanlar çıkmaktaydı.
Azerbaycan’da, yıkılan Akkoyunlu Devleti yerine kurulan Safevî Devleti
Osmanlı için ciddi tehdit oluşturuyordu.[44] 6. Seferini Irakeyn Seferi
de denilen İran üzerine yaptı. Sultan Süleyman’ın rakibi Şah Tahmasb bu
savaşlarda Bitlis Hanı Şeref’ten Kanuni ise Ulama Han’dan destek aldı.
Vezir-i Âzam İbrahim Paşa 1533 yılında başlayan ilk seferde önden
gönderildi. Van ve Ahlat’ı aldı. Ardından 13 Temmuz 1534′de Tebriz’i
barış ile teslim aldı. Süleyman ise bir süre sonra orduyla sefere çıktı.
Sultan Süleyman, Konya’da şair ve mutasavvıf İslâm âlimi Mevlana
Celaleddin Rumi’nin türbesini ziyaret ederek yoluna devam etti.[45]
Sultan Süleyman Tebriz’de ve çeşitli yerlerde zafer kazananlara ödüller
verdi. Hemedan’a kadar ilerledi. Ancak ordu zayiata uğradı, toplar
gömüldü ve birçok insan yolda öldü. Sorumlu görülen Defterdar İskender
Çelebi idam edildi. Bununla beraber ilerleyen ordu Bağdat’ı fethetti.
Sultan Süleyman burada birçok din büyüğünün (Ebu Hanife, İmam Musa
Kazım, Abdülkadir Geylani v.b.) türbesini ziyaret etti. 1535′te
Tahmasb’ın saldırısı üzerine Sultan Süleyman Tebriz’e gitti. Kanuni
Sultan Süleyman daha sonra Tebriz’den Ahlat’a, oradan da Diyarbekir’e
gelir. Osmanlı ordusunun çekilmesiyle yeniden harekete geçen Tahmasb,
boşaltılan yerleri alarak Tebriz’e döner. Osmanlı ordusu ise 8 Ocak
l536′da İstanbul’a ulaşır. Bu seferde İran tamamen elde edilemedi,
Safevilerin yıkılamayacak kadar önemli bir güç olduğu anlaşıldı. Ama
Osmanlı Ordusu bu seferlerde, Kuveyt, Lahsa, Katif, Necd, Hemedan,
Katar, Bahreyn, Kasr-ı Şirin, Bağdat ve Tebriz şehirlerini ele geçirdi
(24.7.1538).<br />
<br /><b>
Korfu Seferi</b><br />Venedik körfezinde ileri bir karakol gibi mühim bir
mevkide bulunan Korfu Adası’nı muhasara etmek ve onu zararsız bir hale
getirmek, Venedikliler için pek büyük bir darbe olacağı
sanılıyordu.Süleyman, 17 Mayıs 1537′de İstanbul’dan ayrıldı ve 13
Temmuz’da Avlanyo’ya geldi. Padişahtan hareket emrini alan Lütfi Paşa,
Avlonya’ya gelmiş ve derhal huzura çıkarak Polya sahillerindeki
muvaffakiyetlerini sayıp dökmüştü. Süleyman: Venediklinin anlı şanlı kalesi Korfo’dur. Varın onu kuşatın. Yakıp yıkın ve tiz alın! diye
Korfo muhasarasını emretmiş Süleyman, adanın karşısındaki Bastika’da
karargah kurmuştu. İkinci Vezir Lütfi Paşa de Angelo kalesini kuşatmakla
meşgul idi. Mücadele bütün şiddetiyle sürerken Padişah, Sadrazam Ayas
Mehmed Paşa’yı göndererek kuşatmanın kaldırılmasını emreder.Lütfi Paşa
ve Barbaros’un, kalenin her an düşebileceği ve kuşatmasının
kaldırılmaması yolundaki itirazları kabul edilmez. Kaynaklar, Padişahin
bu ani kararının sebebini havaların soğuması ve kuşatma zamanin geçmiş
olması ile izah etmeye çalışırlar.Buna göre kuşatma esnasında bir top
mermisi askerin içine düşer. Bu yüzden dört gazi vefat eder. Bunun
üzerine Pâdişah: “Bir mücahit kulumu böyle bin kaleye vermem” diyerek
kuşatmayı kaldırır. Kuşatmanın kaldırılmasından sonra ordu 22 Kasım
1537′de İstanbul’a döner. 15 Eylül’de İstanbul’a hareket eden padişah,
kara ve deniz harekatının devamını emretti. Kaptan-ı Derya Barbaros
Hayreddin Paşa, Venedikliler’e ait Şira, Patmos, Naksos adalarını
fethetti.<br />
<br /><b>
Preveze Deniz Muharebesi</b><br />Osmanlı donanması Barbaros Hayrettin Paşa
1533′de Kaptan-ı Derya olana kadar Akdeniz’de herhangi bir varlık
gösterememiştir. Osmanlı’nın kazandığı Preveze Savaşı bu durumda dönüm
noktası olmuştur. 1538 senesi kişinin sonlarına doğru Kanuni, vezirlere
kendi masrafları ile hazırlayıp teçhiz etmelerini emreylediği 150 gemi
henüz hazır değilken, Barbaros Hayreddin Paşa’ya denize açılmasını
emreder. Bu arada Andrea Doria’nin Girit’e geldiği haberini alan
Barbaros, 7 Haziran 1538 günü İstanbul’dan hareket edip Akdeniz’e
açılır. Kendisine 3.000 yeniçeri ile bazı sancakbeyleri (Kocaeli Beyi
Ali Bey, Teke sancağı Beyi Hürrem Bey, Seyda sancak Beyi Ali Bey ve
Alâiye Beyi Mustafa Bey) katılmışlardı.<br />
<br />
Barbaros komutasındaki Osmanlı donanması, Preveze’ye yönelirken Rodos
civarındaki bazı adalara da uğrar. Donanma Modon açıklarında iken Andrea
Doria’nin Preveze’ye zapta çalıştığı, fakat sonradan kuşatmayı
kaldırarak müttefik Haçlı donanmasının harekât üssü olarak
kararlaştırdığı Korfu’ya çekildiği haberi gelir. Osmanlıların, Ege’deki
bu harekâtı üzerine Korfu’da toplanan Venedik donanmasına, Alman,
İspanyol, Portekiz, Malta, Ceneviz ve Papalık gemileri de yardıma
gelecekti. Hayrettin’in emrinde 122 kadar gemi vardı. Andrea Doria’nın
idaresindeki Haçlı donanmasının savaş yapabilen (savaş gemisi) gemi
mevcudu ise 302–602 arasında idi.Bunlardan 162′si kadırga idi. Bu
gemilerde 2500 top ve 60.000 asker vardı. Su halde şayi itibariyle
Osmanlı donanması düşmana nazaran üçte bir olduğu gibi top itibariyle de
16/1 idi. Bundan başka Barbaros idaresinde bulunan Osmanlı donanmasında
8.000 cenkçi askere karsı müttefiklerin gemilerinde forsalar hariç
altmış bin asker bulunuyordu.<br />
<br />
24 Eylül 1538′de Preveze önlerine gelen Barbaros, harp vaziyeti alır.
Bir gün sonra Preveze önlerine gelen Doria da Barbaros’un bulunduğu
yerin iki mil açığına demir atar. Andrea Doria, Barbaros’u Preveze’den
çıkarıp savaşa girmeye mecbur etmek için 27 Eylül’de İnebahtı’ya hücumda
bulunmak üzere harekete geçer. Ayni günün sabahı Osmanlı donanması da
Korfu istikametinde harekete geçmişti. Güneş yükseldiğinde müttefik
Haçlı donanmasının komutanı olan Dorya, Osmanlı donanmasını arkasında
görüp şaşırır. Bu şaşkınlığı ile savaşa girip girmeme hususunda
tereddüdüler geçirir. Bu şaşkınlığından biraz kurtulduktan sonra harp
vaziyeti alır. İki taraf Ayamavra Adası’nın bati kıyısında üç dört mil
açıkta karşı karşıya gelirler.Bunun üzerine Barbaros, alınacak
tedbirleri kararlaştırmak üzere harp meclisini toplar. Sonra da
donanmaya harp nizamı aldırır.<br />
<br />
Bu muharebede Osmanlı Donanması hilâl seklinde tertibat alır. Arkada
Turgut Reis idaresinde ihtiyat kuvvetleri bulunuyordu. Osmanlıların
hilâl nizamına karşılık Haçlı donanması, borda nizami almış ve birbiri
arkasında üç saf teşkil etmişti. Bu sırada rüzgârın güneyden esmesi,
Osmanlılar için büyük bir tehlike meydana getiriyordu. (Barbaros
Hayreddin Pasa, Katip Çelebi’nin ifadesine göre Kur’an’dan ayetleri
yazdırdığı sayfaları deniz yüzüne serptirip Allah’a niyazda bulunur.
Bunun üzerine rüzgâr hafifleyip yön değiştirir.)<br />
Barbaros, gemilerini hilal şeklinde yan yana dizerek savaş düzeni alır.
Sağ kanat komutanlığını Turgut Reis’e, sol kanadınkini de Salih Reis’e
vererek kendisi ortada yer alır.Düşmanın sayıca üstünlüğü karşısında bir
yarma harekatına girişen Barbaros, müttefik Haçlı filosunun gerilerine
kadar ilerler. Osmanlı donanmasının kendisini çevirdiğini gören Dorya,
ancak ertesi gün (28 Eylül) donanmasını harekete geçirebilir. Böylece,
büyük bir bozguna uğratılan müttefik donanmasının 36 teknesi ele
geçirildiği gibi 2175 de esir alınır.Bu savaşta Türk donanmasının
kayıpları ise oldukça azdı. Türkiye’de hala 27 Eylül günü Donanma Günü
olarak kutlanmaktadır.Bu savaşta Akdeniz Türk gölü haline geldiği bazı
tarihçilerce kabul edilir.<br />
<br /><b>
Boğdan Seferi</b><br />Süleyman, 8. Seferi’ni Kara Boğdan yani Moldovya
üzerine yaptı.Kanuni, Macaristan seferi sırasında Voyvoda Petro Rares’e
bir berat göndererek, burayı onun idaresine bırakmıştı. voyvodalık, her
yıl Osmanlı Devleti ‘ne 4000 duka altın, 40 kısrak ve 20 tay göndermekle
yükümlü tutulmuştu. Bunun içindir ki Voyvoda Petro Rares, Viyana seferi
esnasında orduya elçisini göndererek sadakatini teyid ile bu seferinden
de vergisi olan 4000 duka altın ile 40 kısrak ve 20 taydan ibaret olan
vergisini bizzat takdim etmişti. Petro Rares, daha sonra gizlice Osmanlı
Devleti ‘nin aleyhine çalışmaya başlamıştı. Osmanlı Devleti ‘nin o
taraflardaki mutemede adamı olup Osmanlılar’a bağlı bir hükümet kurmak
üzere Erdel’e gönderilmiş bulunan Venedikli Gritti’yi de öldürtmüştü.<br />
Kanuni 1538 Mayıs’ında Boğdan üzerine yürümeyi kararlaştırır. Ancak bu
kararını gizli tutar. Barbaros’un donanma ile denize açıldığı (7 Temmuz)
ertesi günü İstanbul’dan hareket eden Osmanlı ordusu, Edirne’ye ulaşıp
oradan hareket ettiği zaman Süleyman “Seferimiz Boğdan üzerinedir”
diyecektir. Ordu, Sultançayırı denen mevkide iken Rares’ten gelen bir
elçi, emre itaat edileceğini bildirmiş, ancak alınan haberlerden
Rares’in samimi olmadığı anlaşılmış oldugundan sefere devam edilmiştir.
Osmanlı ordusunun harekâtı karsisinda Rares, Transilvanya içlerine doğru
kaçmaktan başka bir çare bulamamıştı.<br />
<br />
Osmanlı ordusu ise Yas şehrini yakıp yıktığı gibi l6 Eylül l538′de
Voyvodanın merkezi olan Suceva şehrini de alır. Bu şehrin müstahkem bir
kalesi olmasına rağmen şehir halkı, mukavemet edemeyeceğini
anladığından, kale anahtarlarını getirip Osmanlı kuvvetlerine teslim
eder. Bunun üzerine Kanunî, şehirde umumi af ilan ederek beylerin kendi
aralarından bir voyvoda seçmelerini ister. Seçilen voyvoda ise Petro
Rares’in kardeşi Stefan Lacusta’dir. Kanunî, bu yeni voyvodaya bir de
berat verir.<br />
Bu seferin sonunda Osmanlılar, Prut ile Dinester nehirleri arasında
kalan yerleri ellerine geçirmişlerdi. Elde edilen bu yerler, bir sancak
haline getirilmişti.Bundan başka yıktırılan Kili kalesi yeniden inşa
edilmiş, Akkerman ise müstahkem bir hâle getirilmişti. Yine bu esnada
Bender şehri de ele geçirilmişti. Boğdan meselesinin hallinden sonra
Osmanlı ordusu geri dönmüş, sefere katilmiş bulunan Kırım Hanı I. Sahip
Giray’a da geri dönme izni verilmişti.<br />
Osmanlı ordusunun dönüsünden sonra, beylerin seçtiği ve Kanunî’nin
göreve getirdiği yeni voyvoda ile yeni idareciler, vaziyete hâkim
olamazlar. Bunun üzerine Sultan Süleyman, Rares’i İstanbul’a davet
ederek ikinci defa voyvodalığı ona verir.Boğdan Seferi Süleyman’ın en
kısa süren seferlerinden birisidir.<br />
<br /><b>
Budin (Macaristan) Seferleri (İstabur Seferi)</b><br />Ferdinand, Macaristan’ı
bırakma niyatinde değildiJan Zapolya’nın 1540 yılındaki ölümü üzerine
Macaristan işleri karışmaya başladı. Zapolya’nın eşi kocasının ölümünden
önce bir erkek çocuk dünyaya getirmişti. Kraliçe İsabella , İstanbul’a
bir elçilik heyeti göndererek oğlu Sigismund’un Macar Kralı olması
istirhamında bulunmuştu. Bu istirham üzerine Osmanlı Devleti , kendisine
teminat vermişti. Jan Zapolya’nın ölüp yerine oğlu Sigismund’un
geçmesini fırsat bilen Ferdinand Budin’i kuşattı.<br />
<br />
Fakat Zapolya’nin öldüğünü duyan Ferdinand ile Şarlken’in kuvvetleri,
Budin’i muhasara ederler. Bununla beraber herhangi bir basari elde
edemezler. Bu durum karsisinda Macaristan’a yeni bir sefer yapılma
mecburiyeti doğar.Osmanlı hükümdarı, 154l senesinin İlkbahar’ındaki
hareketinden evvel, derhal Rumeli Beylerbeyi, arkasından da üçüncü vezir
Sokullu Mehmed Paşa’yı 3 bin yeniçeri ve süvari kuvvetleriyle gönderir.
Bundan sonra da bizzat kendisi sefere çıkar. Budin’i kurtarmaya giden
kuvvetler, bir aydan fazla uğraştıkları halde Almanları kovamadı. Bu
arada Budin’i almaktan ümidini kesen ve asil ordunun yaklaşmakta
oldugunu duyan Ferdinand kuvvetleri, bir gece gizlice kaçmak istedilerse
de muvaffak olamayarak tamamına yakın bir kısmi imha edilir.
Ordugahları da Türklerin eline geçer. Başkomutanları olan Rokendorf
yakalanarak Komaran mevkiinde öldürülür.<br />
Bu savaş esnasında Avusturyalılar, ordugahlarının etrafına hendekler
kazıp manialar koydukları ve “Istabur – Tabur” adi verilen istihkâmları
yapmışlardı. Macarlarca bu tahkimata verilen “Tabur” adi, tarihlerimizde
“Istabur” seklinde ifade edildiğinden, Kanunî’nin bu dördüncü
Macaristan seferine “Istabur seferi” adi verilmiştir.Budin’e gelindikten
sonra küçük kral, Padişah’ın şehir dışındaki karargâhına getirilir.
Daha önce verilen karar gereği piyade kuvvetleri Budin’e girerler.
Kraliçeye küçük Kral Sigismund büyüyünceye kadar Budin’in Türk
idaresinde kalacağı söylenir.<br />
Bu seferle Macaristan doğrudan doğruya Osmanlı topraklarına ilhak olunup
on iki sancaklık Budin Beylerbeyliği teşekkül ettirilmiş oldu. Bu
Beylerbeyliğe de Bağdat Valisi olup aslen Macar olan Süleyman Paşa tayin
olunur. Bundan sonra Macaristan’da derhal arazi tahriri yaptırılmıştır.
Böylece Macaristan, Osmanlılara, I. Ferdinand’a ve bir de Erdel’de
Sigismund’a ait olmak üzere üç kısma bölünmüş olur.<br />
<br /><b>
Estergon Seferi</b><br />1543 Macaristan Seferi Budin’den dönen ve kışı
Edirne’de geçiren Süleyman, İstanbul’a geldiğinde Ferdinand’ın elçileri
gelerek eski isteklerini tekrarladılar. Buna göre Avusturya elçisi,
Macaristan’ın terk edilip kendilerine verilme karşılığında senede
100.000 duka altın vergi vermeyi vaat ediyordu. Fakat böyle bir teklife
sıcak bakılmadığından elçi, 9 Ekim l542′de geri dönmüştü.Bu arada
Ferdinand, değişik milletlerden oluşan yaklaşık 80.000 kişilik bir ordu
toplamıştı. Ferdinand’ın bu büyük hareketini Fransız elçisi vasıtasıyla
haber alan Osmanlılar, Budin’e yardim göndermek için derhal hazırlıklara
başlarlar. Tuna’yı takiben Peşte önlerine gelen bu büyük ordu, 8.000
kişilik bir kuvvet tarafından müdafaa edilen kaleyi muhasara altına
alır. Osmanlı kuvvetlerine göre sayıca kat kat üstün olan bu ordu, yedi
günlük bir kuşatmadan sonra bozguna uğrayıp geri çekilmek zorunda kalır.<br />
Peşte kuşatmasının duyulması üzerine gerekli hazırlıklarını tamamlayan
Sultan Süleyman, yanında oğlu Şehzade Bayezit oldugu halde 23 Nisan
1543′de İstanbul’dan Macaristan üzerine hareket eder. Bu sırada önden
gönderilen Osmanlı kuvvetleri ile hudut beyleri, Pojega civarındaki bazı
kaleleri, Nana ve Valpo gibi önemli iki kaleyi zapt ettikten sonra
Sikloş’u kuşatırlar. Bu sıralarda Ösek’e gelmiş bulunan sultan,
Sikloş’un kuşatılmasına yardıma gider. Böylece kale 8 Temmuz 1543′te
alınır. Bu arada Peç şehri de teslim olmuştu. Bundan sonra sultan
Budin’e gelir. Ardından Estergon üzerine varılır. Böylece şiddetli bir
muharebe başlar.Dayanamayacaklarını anlayan kaledekiler, bir heyet
göndererek 10 Ağustos l543′te teslim olurlar. Estergon’un fethi ile
sonuçlanan bu seferde Ferdinand’ın elinden eski Macar krallarının
merkezi olan Estergon ve Budin’in güney-batısında Macar krallarının
kabirlerinin bulunduğu bazı yerler alınır. Böylece bu harekat sonucunda
Budin’in emniyeti için civardaki kalelerin zaptı ve eyalete ilhakı
gerçekleşmiş olur. Sultan, İstanbul’a dönüş sırasında Saruhan sancakbeyi
olan oğlu Şehzade Mehmed’in Manisa’da vefat ettiği haberini
aldı.İstanbul’a gedikten sonra da oğlunun cenazesinin Manisa’dan
İstanbul’a getirilmesini emrederek Şehzade Camii yanına defnolunur.<br />
<br /><b>
Şarlken’in Cezayir Seferi</b><br />Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı Donanması
Kaptan-ı Deryası olmakla birlikte aynı zamanda Cezayir Beylerbeyi
görevinde de bulundurmaktaydı. İstanbul’da bulunduğu sıralarda yerine
evlatlığı Hasan’ı vekil olarak bırakmıştı. Hasan, Sicilya’dan
Cebelitarık’a kadar Avrupa sahillerini tehdide ediyor ve taşınan
kıymetli malları ele geçiriyordu.Bu tehdide ve tehlikeye bir son vermek
isteyen Şarlken ya da V. Karl, bizzat kendisinin basında bulunduğu
ordusu ile Cezayir üzerine yürüme kararı alır. 65 parça kadırga, 400′e
yakin nakliye ve yelkensiz gemi ile Cezayir üzerine hareket eder.
Imparatorun da yer aldığı Doria idaresindeki donanma, 20 Ekim l54l’de
Cezayir sahillerine gelir. Böylece yirmi beş bin kişilik bir kuvvetle
Cezayir kuşatılır. Ancak Cezayir kalesindeki Hasan Ağa’nın, az sayıdaki
kuvvetinin büyük direnişi ve hava şartlarının elverişsizliği yüzünden
Şarlken, Cezayir önlerinde büyük bir hezimete uğrar. Şarlken, fırtına
yüzünden çoğu batmış bulunan donanmasını toparlayarak İspanya’ya zor bir
şekilde dönebilir.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-qMXWnKpYK7g/UOtGf0nrgAI/AAAAAAAACLc/6tqulqR83VU/s1600/kanuni-ve-francois.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-qMXWnKpYK7g/UOtGf0nrgAI/AAAAAAAACLc/6tqulqR83VU/s1600/kanuni-ve-francois.jpg" height="192" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<br /><b>
Fransa’ya yardım seferleri</b><br />Osmanlı Donanması 2 defa Fransa’ya yardım
göndermiştir. 1. cisi Barbaros Hayrettin Paşa’nın yaptığı Nice, 2. cisi
Turgut Reis’in yaptığı seferdir.<br />
<br /><b>
Hayrettin Paşa’nın Nice seferi</b><br />Şarklen, Trablusgarp’ı işgal ettikten
sonra bu bölgeye Sen Jean Şövalyelerini yerleştirdi.Kazanılan Preveze
Savaşı sonrası Osmanlı’ya karşılık vermek adına hazırlanana Haçlı
Donanması Cezayir’e saldırdı. Şarlken, Fransa Kralı I. François ile
yeniden mücadeleye girişir. Zaten tek başına Şarlken ile basa
çıkamayacağını anlamış bulunan François, Preveze Savaşı’ndan sonra
yeniden Osmanlılar’a yaklaşmak istiyordu. Bu sebeple Osmanlılardan
yardim talebinde bulunur. Basından beri Fransızlarla iş birliğinden yana
olan ve l532′de I. François ile ilişki kurmuş bulunan Barbaros’un da
uygun görmesiyle Akdeniz’de Şarlken’e bağlı bulunan yerlere karşı ortak
bir harekete karar verilir.Barbaros, Fransız donanması ile birlikte
müstakil bir harekata memur edilir. Süleyman bu konuda Barbaros’a<br />
Hayreddin! Seni Fransızlara yardım etmek ve İspanya üzerine yüklenmek
üzere başkomutan yapıyorum. Bu seferki vazifen çok ağırdır. Çünkü
Fransızlardan başka Akdeniz’de kimlerin donanması varsa, onlara meydan
okuyacaksın. Kapıkulundan gerekli sayıda tüfekçiden başka, sana
istediğin kuvvetleri de vereceğim.<br />
<br />
demiştir. 29 Mayıs 1543′te yanında Fransız elçisi olduğu halde
İstanbul’dan hareket eden Barbaros, ll0 gemilik filosuyla Massına,
Reggio ve Ostia gibi İtalyan sahillerini vurduktan sonra 20 Temmuz’da
Marsilya önlerine geldiğinde burada törenlerle karşılanır.Burada,
Fransız donanmasının hazırlıklarının tamamlanmasından sonra 30 gemilik
Fransız donanması ile müştereken Şarlken’in müttefiki ve Savoi Dükü olan
Charles’in elinde bulunan Nice’i muhasara eder. Şehir, 20 Ağustos’ta
ele geçirildiği halde, Fransızların dindaşlarına karşı yavaş
davrnamasından dolayı iç kaleyi fethe lüzum görmediği ve Fransızların bu
tavrına çok kızdığı için Barbaros, kuşatmaya son verir.[80]Bundan sonra
Türk donanmasının kışı Toulon’da geçirmesi uygun görülür. Fakat altı ay
kadar Güney Fransa’da kalan Barbaros, François’in, Şarlken ile
anlaşması karşısında İstanbul’a dönmek zorunda kalır. Dönüş sırasında da
Cenova’da esir bulunan Turgut Reis’le birlikte orada esaret hayati
yasayan birçok Müslüman ve Türk esiri de kurtarır.O, Cenova’daki
Müslüman esirleri kurtardıktan başka, oradan da birçok esir ve ganimet
alıp 1544 senesinin yaz aylarında İstanbul’a döner. Sultan tarafindan
büyük deniz gazasının kahramanı sıfatıyla kabul edildi. 1546′da
Hayreddin Paşa öldükten sonra da fetihler durmadı.<br />
<br /><b>
Turgut Reis’in Seferi</b><br />Osmanlı Donanması l552 senesi ilkbaharında
Kaptan-i Derya Sinan Paşa komutasında Bati Akdeniz seferine çıkar.
Donanma, Fransa Kralı II. Henri’nin, Şarlken ile aralarında meydana
gelen düşmanlık yüzünden Osmanlılar’dan yardim istemesi üzerine ikinci
defa olarak Fransa’ya yardıma gidiyordu. Bu sefere Karlıeli sancakbeyi
Turgut Reis de katılmıştı.Fransa elçisi Daramon da üç gemi ile Osmanlı
donanması ile beraberdi. Başlangıçta Fransa’nın yardim talebini kabul
etmeyen Kanunî, daha sonra Avusturya ile aralarındaki nazik durum
karsisinda Fransa’ya yardıma karar verir. Karlıeli Beyi Turgut Reis,
Sicilya kıyılarını vurmaya memur edilmişti. Donanma İtalya sahillerini
dolaşarak Napoli’ye gelir. Orada Fransız donanması beklenir. Fakat
beklenilen donanma gelmeyince yolda rastlanılır diye bir müddet kuzeye
doğru seyredilir. Bu sırada Andrea Doria’nın Napoli tarafına geçeceği
haber alınarak Turgut Reis’in tavsiyesiyle Ponza adaları tarafında pusu
kurulur. Pusuya düşürülen Andrea Doria yenilerek Sardunya adasına doğru
kaçar. 5 Ağustos l552′de cereyan eden bu hadisede Doria’nın 7 gemisi
zaptedilir.<br />
<b><br />
İkinci İran Seferi</b><br />Kanuni Avusturya seferinde iken Safevi Şahı I.
Tahmasb Tebriz, Nahçıvan ve Van’ı ele geçirdi. Bunun üzerine Kanuni
toplam 11, Azerbaycan üzerine 2. seferine çıktı. 1548′de Van ve Tebriz
geri alındı.<br />
<br /><b>
Trablusgarp’ın fethi</b><br />Sultan, Trablusgarp’ın fethedilip,
Müslümanlar’ın işgalden kurtarılması için hazırlıkların başlaması emrini
verdi. Turgut Reis’e de bir Kur’an ve bir altın kılıç gönderip,
Trablusgarp’ın fethine yardımcı olması emredilmişti. Eğer Trablusgarp
fethedilirse bölgenin valiliği Turgut Reis’e verilecekti. Turgut Reis
ile birleşen Osmanlı donanması Malta’nın yanındaki Gazo Adası zaptetti.
Sonra, Trablusgarp Kalesi kuşatıldı. Kale 15 Ağustos 1551′de teslim
oldu.Kaptan-ı Derya Sinan Paşa’nın Trablusgarp Valiliği’ni Turgut Reis’e
verdirtmeyip, Tacura Sancakbeyi Murad Bey’i vali olarak tayin etti.
Bunun üzerine Turgut Reis de donanmadan ayrıldı. Turgut Reis donanmayı
terk edince leventlerin büyük bir kısmı da Reis’in ardından gitti.
Turgut Reis denizcilerin bir kısmını Osmanlı donanmasına geri
döndürdü.Daha sonra Turgut Reis’e Karlıili Sancakbeyliği verildi.
1554′te Kaptanıderya Sinan Paşa’nın ölümüyle reisin önündeki en büyük
engel kalkmıştı. Bir süre sonra İstanbul’a gelen Turgut Reis, Kanunî’ye
kendisine Trablusgarp Valiliği vereceği vaadini hatırlatınca, padişah
tarafından 1556′da Libya Valiliği’ne tayin edildi.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-WNM4Tiu0j0U/UOtGVEnhNtI/AAAAAAAACLU/wYc4E37phY8/s1600/erdel-han-zsigmondu-kanuninin-huzurunda.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-WNM4Tiu0j0U/UOtGVEnhNtI/AAAAAAAACLU/wYc4E37phY8/s1600/erdel-han-zsigmondu-kanuninin-huzurunda.jpg" /></a></div>
<br /><b>
Hint Deniz Seferleri</b><br />Akdeniz’de Osmanlılar’la Hristiyan Akdeniz
devletleri arasında her iki taraf için de yıpratıcı deniz savaşları
yapılırken, Osmanlı Devleti 1538′den başlayarak Hint Okyanusu’nda
Portekizliler ile mücadeleye girişti Osmanlı Devleti’nin Hint Okyanusu
için mücadelesi 1669′a kadar sürdü.Bu süre içinde birkaç kez
Hindistan’a, bir kez de Sumatra Adası’na donanma gönderildi; Yemen,
Habeşistan ve bazı Afrika ülkeleri Osmanlı Devleti’ne katıldı. Hint
Okyanusu’nda Portekizlilere karşı bazı deniz başarıları elde edildi ise
de, Osmanlılar Hint Okyanusu’nda kesin bir üstünlük sağlayamadılar. I.
Deniz Seferi Kanuni, İspanyol ve Portekiz donanmalarının bulunduğu Hint
Okyanusu’na sefer düzenledi. Düzenlenen ilk seferde Hadım Süleman Paşa
Yemen’i aldı. 1551 yılında düzenlenen ikinci seferde Osmanlı
donanmasının başında Piri Reis vardı.Bu seferde Maskat’ı aldı ardından
Piri Reis 1552′de Umman ve Basra üzerine 30 gemiyle çıktığı seferde,
Hürmüz Kalesi’ni kuşatmıştı. Portekizlilerden aldığı haraç karşılığı
kuşatmayı kaldırdı ve donanmasıyla Basra’ya döndü. Tamire muhtaç
donanmayı orada bırakıp ganimet yüklü üç gemi ile Mısır’a döndü,
gemilerden birisi yolda battı.Donanmayı Basra’da bırakması kusur
sayıldığı için Mısır’da hapsedildi. Basra valisi Kubat Paşa’ya
ganimetten istediği haracı vermemesi, Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa’nın
politik hırsı yüzünden hakkında padişaha olumsuz rapor verildi ve
dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın fermanı üzerine 1554′te boynu
vurularak idam edildi. İdam edildiğinde 80 yaşının üzerinde olan Piri
Reis’in terekesine devletçe el konuldu. III. Deniz Seferi’nin başında
olan Seydi Ali Reis pek de büyük bir çatışma olmadan seferini
tamamladı.Gördüklerini Mir’at-ül Memalik adlı seyahatnamede topladı. Bu
seyahatname Osmanlıda’ki ilk seyahatname örneğidir.<br />
<br /><b>
Erdel Seferi</b><br />1551′de Alman kuvvetleri Erdel’e girdi. Sultan, Alman
kuvvetlerinin Erdel’e girdiğine kani olunca Avusturya elçisinden durumu
sordurtarak onu haps ettirdiği gibi Rumeli Beylerbeyi Sokullu Mehmed
Paşa’yı Erdel üzerine yürümekle görevlendirmişti. 10 Temmuz 1551′de
Sofya’dan hareket eden Sokullu, bir müddet sonra 7 Eylül’de
Slankamen’den ayrılarak Beçe önlerine gelip burayı ele geçirir. Ayrıca,
Beçkerek ve Çanad’dan başka 12 kaleyi daha zapt ederek Osmanlı
hâkimiyetine katar. Lipva’yi da kolaylıkla ele geçirdikten sonra
Temeşvar’ı kuşatır. Fakat iklim şartlarının müsait olmaması üzerine
Belgrad’a döner. Kara Ahmet Paşa daha sonra Temeşvar’ı fetheder.<br />
<br />
Sokullu Mehmed Paşa’nın çekilmesi üzerine Avusturya ordusu Erdel’e
girerek Lipva’yi geri aldığı gibi Segedin’i de muhasara eder. Bu sırada
Segedin sancakbeyi olan Mihal oğlu Hızır Bey’in iç kaleye kapanıp, Budin
Beylerbeyi olan Hadim Ali Paşa’yı keyfiyetten haberdar etmesi üzerine
Segedin önlerine gelen Ali Paşa, Avusturya ordusunu imha etmişti. İki
taraf arasındaki savaş 1562 yılına kadar sürer.Bu tarihte Ferdinand,
Busbecq adındaki elçisini anlaşmak üzere İstanbul’a gönderir. Yine bu
sırada Şarlken’in çekilmesinden dolayı Ferdinand beş seneden beri Alman
İmparatoru bulunuyordu. Böylece en son olarak Ferdinand, Erdel’den vaz
geçmiş ve eskisi gibi elinde bulunan Macaristan için 30.000 duka altını
kabul ile sekiz senelik bir barış imzalamıştı (1562).<br />
<br /><b>
Nahcivan Seferi</b><br />Safeviler 1553 yılında tekrar saldırıya geçti ve
Erzurum’u kuşattı. Bunun üzerine 12. Seferini de (1553-1555)
Azerbaycan’a yaptı. Bu sefere Nahcivan Seferi de denir.1554 yılında
Osmanlı Ordusu Kars’a geldikten sonra, Erivan, Nahcivan ve Karabağ’ı
alarak yakıp yıkmıştı.Bunun üzerine Şah Tahmasp, o sırada ordusu ile
Amasya’ya dönmüş olan Kanuni Süleyman’a elçi göndererek mektupla barış
istemiştir. Şah, bu mektubunda Osmanlılara karşı dostluğunu belirttikten
ve Bağdat’ı Osmanlılara bıraktığını bildirdikten sonra, Azerbaycan
hacılarının, İslam’ın kutsal yerlerini ziyaret etmelerine izin
verilmesini diliyordu. Padişah verdiği cevapta Azerbaycan’ın İran’a
bırakıldığını ve istenilen iznin de verildiğini bildirmiş, Şah
tarafından bozulmadığı müddetçe, barışın devam edeceğini garanti
etmiştir.1555 yılında yapılan Amasya Antlaşması’na göre Tebriz
Azerbaycan’a Bağdat ve Gürcistan’ın bir bölümü Osmanlılar’a
bırakıldı.Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi İmparatorluğu arasında
yapılan ilk yazılı antlaşmadır.Böylece sonuçlanmış olan İran Savaşları,
Osmanlı Devleti ‘ne Anadolu’nun savunulması bakımından önemli olan Doğu
Anadolu’yu kazandırmış ve Hint ticaret yolunun geçtiği Irak arazisinin
ele geçirilmesini sağlamıştır.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P9VS9Ycoxi0/UOtGQDptQRI/AAAAAAAACLM/ZIcx8vTcgaM/s1600/sehzade_mustafa_olum_ani.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-P9VS9Ycoxi0/UOtGQDptQRI/AAAAAAAACLM/ZIcx8vTcgaM/s1600/sehzade_mustafa_olum_ani.jpg" /></a></div>
<br /><b>
Şehzadelerin kavgası</b><br />1553′de Şehzade Mustafa olayı yaşandı. Mustafa,
I. Süleyman’ın Mahidevran Sultan’dan olan ilk çocuğudur. Şehzade Mustafa
yetişkinliğe ulaşınca Osmanlı geleneğine uyarak Amasya’ya vali olarak
gönderildi. Yine gelenek olduğu üzere annesi Mahidevran Sultan da
oğluyla birlikte Amasya ‘ya gitti. Şehzade Mustafa’nın I. Süleyman’ın en
büyük oğlu olması ve sevilen bir şehzade olması nedeniyle babasından
sonra tahta çıkması bekleniyordu. Ancak Mustafa, İran Şahı Tahmasp’a
kendisinin veliaht olmasından dolayı padişah olacağına dair mektuplar
gönderdi. Osmanlı yöneticileri Mustafa’nın büyük tehlike haline
geldiğini savundu. Sonuçta Mustafa, 1553 yılında Ereğli ovasında
boğduruldu.<br />
Bazı yazarlar Mustafa’yı, bazıları I. Süleyman’ı bir kısmı ise Hürrem
Sultan ve Damat Rüstem Paşa’yı eleştirir. Bu olaylardan bir süre sonra
ise Şehzade Bayezit ayaklandı ve sonra İran’a gitti. Şah ise barışı
bozmamak için şehzadeyi öldürttü. Bu olayda bazı yazarlar Şehzadeyi
haksız bulurken, bazı yazarlar II. Selim’i bazı yazarlar ise Safevi
Devleti’ni tahtta şehzade bırakmamak amacıyla komplo kurduğunu belirtir.<br />
<br /><b>
Cerbe Deniz Muharebesi</b><br />1560 yılında Turgut Reis ve Piyale Paşa
komutasında Osmanlı donanması ile Andrea Doria komutasındaki çoğunluğunu
Haçlı askerlerinin oluşturduğu İspanyol donanması arasında yapılan
savaşı Osmanlı İmparatorluğu kazandı.Savaşda Haçlı donanmasının yarısı
batırıldı. Cerbe Muharebesi’nde Osmanlı Akdeniz’de hakimiyetinin
zirvesine çıkmıştır. Türklerin Akdeniz’deki yenilmezliği 1571 İnebahtı
Savaşı’na kadar devam etmiştir.<br />
<br /><b>
Malta Kuşatması</b><br />Trablusgarp ve Cezayir’in güvenliği için Malta’nın da
alınması gerekiyordu.1565 yılında Turgut Reis’in ve Piyale Paşa’nın
komutasındaki deniz askerleri (leventler) Malta Adası’nı kuşatma altına
aldı. Ancak kuşatma başarısızlıkla sonuçlandı ve Turgut Reis savaşta
aldığı darbe ile vefat etti.Ancak 1566 yılında I. Süleyman’ın vefatına
az kala Piyale Paşa komutasındaki gemiler Sakız Adası’nı
fethetmişlerdir.<br />
<br /><b>
Zigetvar Seferi</b><br />Avusturya Arşidükü Maksimilyan’ın İstanbul
Antlaşması’nı bozması, vergisini ödememesi ve Erdel’e girmesi üzerine
Son seferini (13. seferi) de Zigetvar Beyi Zirini üzerine yaptı.Yaklaşık
1 ay süren kuşatma sonrası Zigetvar Osmanlı’ya katıldı.[105]Aslında
hedef Viyana’ydı. Ancak Sokullu Mehmet Paşa ordunun yetersiz olduğunu
düşündüğünden kale kuşatıldıktan sonra İstanbul’a geri döndü. Zigetvar
fethedilmeden bir gün önce, 6 Eylül 1566 tarihinde Süleyman vefat etti.
Savaş sırasında Kanuni’nin öldüğü askerlere söylenmedi. Bu durum
askerlerin moralinin bozulmaması için yapılmıştır. Süleyman’dan sonra
tahta II. Selim geçti.Sultan Süleyman saltanatında 9 sadrazam, 7 de
şeyhülislam ve 10 Kaptan-ı Derya görmüştür.<br />
<br /><b>
Kapitülasyonlar</b><br />Kapitülasyon, bir ülkenin vatandaşı olan, ya da
olmayan kişilere ülkenin hükümdarı tarafından verilen ayrıcalık
hakkıdır. Tarihte kazandığı özel anlamla kapitülasyon, bir ülke
tarafından başka bir ülkenin vatandaşlarına verilen ticari ayrıcalıklar
bütünüdür.[14]İlk defa 1352′de Cenevizlilere verilen Kapitülasyonlar
daha sonra çeşitli devletlere verildi. Fransa’ya 1535 yılında Fransa ile
dostluk havası içerisinde iken Fransızların hazırladığı Kapitülasyon
taslağı Osmanlı padişahınca tasdik edilmemişti.Bu taslağa göre eşit
şartlar ve mütekabiliyet esası getiriliyordu. Halbuki Osmanlı Devleti
padişahın tek taraflı yemini “Ahdi” ile verildiğinden Ahidname diye
adlandırılmıştı ve her padişah değiştiğinde yenilenmesi gerekiyordu.
Resmen ilk Fransız Kapitülasyonu, Süleyman’ın ölümünden 3 yıl sonra 1569
yılında verildi.<br />
I. Süleyman devrinde gelişmeler<br />
Görsel sanatlar<br />Mimari eserler<br />I. Sultan Süleyman 46 yıl
saltanatta kaldı. I. Süleyman döneminde imar faaliyetleri devam etti ve
ilk iş olarak babası Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan
İstanbul Sultan Selim Camii’ni tamamladı. Bunun dışında vezirleri birçok
yerde adlarına camii, külliye, medrese, hamam ve vakıf yaptırdılar
(örn. Rüstem Paşa Camii, Çoban Mustafa Paşa Külliyesi, Bozöyük Kasım
Paşa Camii vb.) Bu dönemin en büyük mimarı Mimar Sinan olarak kabul
edilir. Sinan, Sultan Süleyman devri ve sonrasında 92 camii, 52 mescit,
57 medrese, 7 darül-kurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa (hastane), 5
su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam
olmak üzere 375 eser vermiştir.Ayrıca Süleyman, su yollarına önem vermiş
ve birçok eski barajdan İstanbul’a su getirtmiştir.Sultanın en önemli
yaptırdığı hayrı ise Süleymaniye Camii olarak kabul edilir.Hatta bu
camii ile ilgili olarak birçok rivayet mevcuttur. Bunun dışında Bizans
döneminde kalan çeşitli su kemerlerini çeşitli yollarla İstanbul’a
getirtti. Süleyman, mimariye çok önem veriyordu.<br />
Ordunun durumu<br />
Hazine<br />Kanuni Sultan Süleyman döneminde sadece Sivas Eyaleti’nde 20 milyon altın varken Avrupa’nın tüm altını 50 milyondu.<br />
Kişiliği<br />Kanuni, başarılı bir asker, kudretli olarak kabul edilen bir
devlet adamı, eşine nadir rastlanan bir devlet teşkilatçısıydı. Kanuni
ünvanını kanunları yenileyip ek kanunlar yapıp, bunlara önem verdiği
için verildi.<br />
Osmanlı’nın her çeşit yapılanması bu dönemde yükseldi. Ayrıca başarılı
bir şair olan I. Süleyman, Muhibbî veya vezin gereği nadiren de olsa
Muhib, Sultan Süleyman, Meftûnî, Âcizî mahlaslarını kullandığı hacimli
divanında tam 2779 adet gazel bulunmaktadır ki, Divan şairleri arasında
en fazla gazel yazmış olan Zâtî’nin bile ulaştığı gazel sayısı 1825′tir.
Kanuni böylece Divan edebiyatının gazel rekorunu kırmıştır.<br />
I. Süleyman’ın en ünlü şiiri:<br />
« Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi<br />
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi<br />
Saltanat didükleri ancak cihan gavgasıdır<br />Olmaya baht u saadet dünyada vahdet gibi<br />
Ko bu ıyş u işreti çün kim fenadur akıbet<br />Yâr-ı baki ister isen olmaya tâat gibi<br />
Olsa kumlar sagışmca ömrüne hadd ü aded<br />Gelmeye bu şîşe-i çarh içre bir saat gibi<br />
Ger huzur itmek dilersen ey Muhibbî fârig ol<br />Olmaya vahdet cihanda kûşe-i uzlet gibi »<br />
Muhibbî (I. Sultan Süleyman)<br />
I. Süleyman, fermanlarının başında kendisini ve devletini daha çok
överdi. Çünkü Osmanlı Devleti çok güçlenmişti. Bir fermanının başlangıcı
buna örnektir;<br />
“Ben ki Sultan-i salâtin-i zaman burhân-i havakın-i avân tâc-bahs-i
husrevân-i cihan zillullâhi’1-meliki’l-mennân Akdeniz’in ve Karadeniz’in
ve Rumeli’nin ve Anadolu’nun ve Şam ve Halep ve Karaman ve Rûm’un ve
vilâyeti-i Dulkadriye’nin ve Diyârbekir’in ve Azerbaycan ve Van’ın ve
Budun ve Tamisvar vilâyetlerinin ve Mısır’ın ve Mekke’nin ve Medine’nin
ve Kudüs’ün ve Halilü’r-Rahmânin külliyen diyâr-i Arab’ın ve Yemen’in ve
Bağdad ve Basra ve Cezayir vilâyetlerinin ve dahi nice memleketlerin ki
âbâ-i kiram ve ecdâd-i izamim -enârallâhü berâhinehüm- kuvvet-i kahire
ile fetheyledikleri ve cenabı-i celalet-meâbim dahi tig-i âtes-bâr
simsîr-i zafernigârim ile fetheyledigim nice diyarın sultanı ve pâdişâhı
hazret-i Sultan Bâyezıd oğlu Sultan Selim Han oğlu Sultan Süleyman Şah
Hân’ım”<br />
<strong>Ailesi</strong><br />
<strong>Eşleri</strong><br />Fülane Hatun:Şehzade Mahmud’un annesi<br />Hürrem Sultan:Kanuni nikahla almıştır. Ukrayna asıllıdır.4 Şehzade ve 1 Kadın Sultan’ın annesi<br />Mahidevran Sultan: Şehzade Mustafa’nın annesi<br />Gülfem Hatun: Şehzade Murad’ın annesi<br />
<strong>Erkek çocukları</strong><br />
Şehzade Emirhan (1512-1533)<br />Şehzade Mahmud(1512-1521)<br />Şehzade Mustafa (1515-1553)<br />Şehzade Mehmed(1521-1543)<br />Şehzade Abdullah (1522-1524)<br />II. Selim(1524-1574)[121]<br />Şehzade Bayezid(1525-1562)<br />Şehzade Cihangir(1531-1553)<br />
<strong>Kız çocukları</strong><br />Mihrimah Sultan(1522-1578)<br />Raziye Sultan<br />Fatma Sultan<br />Doğum
ve ölüm tarihleri bilinmeyen Şehzade Ahmet,Şehzade Abdullah,Şehzade
Abdullah,Şehzade Mehmed adında oğulları olduğu bilinmektedir. Doğum ve
ölüm tarihi bilinmeyen Şehzade Mehmed bazı kaynaklara göre Hürrem
Sultan’ın oğludur ve küçük yaşta bir çocuk hastalığından ölmüştür.<br />
<br />
kaynak: süper beyin dergisiDahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-92181627384314325302013-01-07T14:01:00.000-08:002013-01-07T14:01:36.695-08:00Kanuni Sultan Süleyman'ın Hayatında Neler Oldu?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-WUB3nmUsNIw/UOtFUGmyxLI/AAAAAAAACK4/ZGjvhpiYWlA/s1600/kanuni-suleyman-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-WUB3nmUsNIw/UOtFUGmyxLI/AAAAAAAACK4/ZGjvhpiYWlA/s1600/kanuni-suleyman-resim.jpg" height="320" width="183" /></a></div>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';">27
Nisan 1495 tarihinde Trabzon'da dünyaya gelen Kanuni’nin babası Yavuz
Sultan Selim, annesi de Hafsa Hatun'du. Babası tarafından küçük
yaşlarından itibaren yetiştirilmeye başlanan Kanuni, çok iyi bir tahsil
gördü. İlk eğitimini annesinden ve babaannesi Gülbahar Hatun'dan alan
Kanuni, yedi yaşına gelince öğrenimine devam etmesi için İstanbul
Kanatlarımın Altında'a, dedesi Sultan II. Bayezid'in yanına gönderildi.
Süleyman, İstanbul’da Karakızoğlu Hayreddin Hızır Efendi'den aldığı
tarih, fen, edebiyat ve din derslerinin yanı sıra, savaş teknikleri
konusunda da öğrenim görüyordu.<br /><br /><b>Birkaç sene babası Yavuz Sultan
Selim'in yanında kalan Şehzade Süleyman, 1509’da kanunlar gereği sancak
istemesi üzerine, önce Şarki Karahisar'a oradan da Bolu, kısa bir süre
sonra da annesinin doğum yeri olan Kırım’daki, Kefe sancakbeyliğine
atandı.</b><br /><br />Yavuz Sultan Selim'in 1512'de tahta geçmesi üzerine
İstanbul'a çağırılan ve babasının kardeşleriyle mücadeleleri sırasında
İstanbul'da kalarak babasına yardım eden Süleyman, bu dönemde Saruhan
sancakbeyliği de yaptı. Yavuz Sultan Selim'in ölümü üzerine, 30 Eylül
1520'de 25 yaşındayken Osmanlı tahtına geçen ve kardeşleri arasında tek
erkek çocuk kendisi olduğu için tahta geçişi kolay ve kavgasız olan
Süleyman, hükümdar olmasından bir yıl sonra Belgrad'ı Osmanlı
topraklarına kattı.<br /><br /><b>Babasının yaptığı yeniliklerle sağlamlaşmış
temeller üzerinde duran bir devletin başına geçen Kanuni, iç
bunalımlarla çok uğraşmasına gerek kalmadan Batı dünyasını inceleme ve
Osmanlı’yı gözlemlerine dayanarak geliştirme fırsatını buldu.</b><br /><br />Yavuz
Sultan Selim döneminde Mısır'ın alınmasının ardından, Şam Valisi olarak
atanan Canbirdi Gazeli'nin çıkardığı ilk isyanla başlayan bir dizi
isyanı kontrol altına almaya çalışan Kanuni, amacı Memlük Devleti'ni
yeniden kurmak olan Canbirdi Gazeli’yi, Ocak 1521’de
Dulkadiroğulları’ndan Şehsuvaroğlu Ali Bey komutasındaki Osmanlı
kuvvetleriyle bozguna uğratılarak yakalattı ve idam ettirdi. Takip eden
yıllarda yine Mısır'da sadrazamlık hakkının kendisinde olması
gerektiğini savunan Ahmet Paşa, Anadolu'da Safeviler'in desteğiyle
ortaya çıkan Kalender Çelebi ve 1527’de vergi sistemini bahane ederek
ayaklanan Baba Zünnun isyanlarıyla uğraşan, Kanuni Sultan Süleyman,
çıkarılan bütün isyanları başarıyla bastırıldı.<br /><br />Kanuni döneminde
Avrupa'nın en güçlü devleti olan Roma-Germen İmparatorluğu hükümdarı
Şarlken, Macaristan'a hakim olabilmek amacıyla, Macar Kralı II.Lui ile
yakın ilişkilere sahipti. II. Lui, Şarlken'e güvenerek vergilerini
ödemiyor ve kendisine gönderilen Osmanlı elçilerini öldürtüyordu. Bunun
üzerine, Kanuni harekete geçti ve Belgrad, karadan ve Tuna Irmağı’ndan
kuşatıldı. 29 Ağustos 1521’de ele geçirilen şehre, Belgrad Muhafızı
olarak Balı Paşa getirildi. Kanuni Sultan Süleyman'ın ilk fethi olan bu
olay sonrasında, İstanbul'a gönderilen bazı Belgrad’lılar kurulan
Belgrad köyüne yerleştirildi. Belgrad'ın fethinin önemli olmasının bir
başka sebebi de bundan sonraki seferler açısından, Osmanlı’nın Avrupa'ya
açılan en büyük kapısı olmasıydı.<br /><br /><b>Alman İmparatoru Şarlken'in,
fikirlerine karşı çıkan Fransa Kralı François'yı esir almasının
ardından, François’nın annesi Düşes Dangolen’in yardım istemesi üzerine,
Barboros Hayreddin Paşa’yı Fransa'nın Akdeniz kıyısındaki Nice şehrine
gönderen Kanuni, Şarlken'in donanmasını alt ederek, hem Fransa'yı hem de
Fransız Kralı’nı kurtardı.</b><br /><br />Daha sonra François’nın da
baskılarıyla Şarlken'e karşı savaş açmaya karar veren Kanuni, orduyu
Tuna Nehri’nden geçirerek Macaristan'a soktu. 29 Ağustos 1526 tarihinde
I. Viyana Kuşatması’nın ardından Macar ordusuyla Mohaç'ta yapılan savaş
sonunda Budin alındı. Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı ve başına
Macar soylularından Jan Zapolya getirildi.<br /><br />Macaristan'ın fethi,
Osmanlı’yı Avusturya ile karşı karşıya getirdi. Macaristan'ın Osmanlı
hakimiyetine girmesini istemeyen Avusturya Dükü Ferdinand’ın, Şarlken'in
de desteğiyle Jan Zapolya'yı tanımayarak ve Budin'e girmesinin ardından
karşı sefere çıkan Kanuni, Budin'i geri aldı. Tekrar savaşa girmeyi
göze almayan Ferdinand ve Şarlken’in Avusturya'nın başkenti Viyana'ya
çekilmelerinin ardından 26 Eylül 1529 tarihinde Viyana kuşatıldı. Ancak
kış mevsimine girilmesi nedeniyle 16 Ekim’de kuşatma kaldırıldı.</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';"><b> Osmanlı’nın, Viyana kuşatmasından bir sonuç elde edememesine rağmen,
Macaristan'daki durumunu güçlendirmesinin ve Avrupa'nın karşı saldırı
yapmasını engellemesinin ardından, Kanuni'ye bir elçi göndererek, vergi
karşılığında Macaristan'ın kendisine verilmesi isteğinin kabul
edilmemesi neticesinde Ferdinand Budin'i kuşattı.</b><br /><br />Bunun üzerine
Almanya seferine çıkan ve Budin'i geri alıp Estergon'a kadar ilerleyen
Osmanlı ordusu, Avusturya ve Almanya içlerine akınlar düzenledi. Yedi ay
süren Almanya seferi sırasında Avusturya'da bir çok kasaba, şehir ve
kale fethedildi. Fetihlerin ardından Ferdinand’ın barış istemesi
sonucunda 22 Temmuz 1533 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile bir
süreliğine Ferdinand ve Şarlken'in hem Macaristan hem de tüm Avrupa'yı
ele geçirme çabalarının önüne geçilmiş oldu. Ancak Ferdinand'ın
Macaristan’dan vazgeçmeye niyetli değildi. Ferdinand’ın Budin'i tekrar
kuşatmasının ardından 1540 yılında Macaristan seferine çıkan ve Budin'e
giren Kanuni’nin, Sigismund'u Erdel Beyliği'ne ataması ve Macaristan'ı
Osmanlı Devleti'ne bağlı Budin eyaleti haline getirmesinin ardından
Süleyman Paşa bu bölgenin beylerbeyliğine atandı. Avusturya'nın elinde
sadece Kuzey Macaristan'ın kaldığı bu sefer sonrasında,
Osmanlı-Macaristan, Almanya, Avusturya ilişkileri Kanuni'nin ölümüne
kadar devam etti.<br /><br /><b>Kanuni Sultan Süleyman’ın Avrupa'ya yönelmesini
değerlendirmek isteyen Safevi Devleti, doğuda Osmanlı İmparatorluğu
için tehlike yaratmaya başladı. Avrupa'da İstanbul Antlaşması’yla geçici
de olsa barışı sağlamasının ardınan, İran üzerine ilk seferine çıkan ve
Azerbaycan, Tebriz ve Hamedan’ı alan Kanuni, Irakeyn seferiyle de 1534
senesinde Bağdat’ı ele geçirdi.</b><br /><br />Kanuni'nin Avusturya'ya sefer
düzenlemesinden yararlanmak isteyen Safevi Şahı Tahmasb’ın, kardeşinin
Osmanlılar’a sığınmasını öne sürerek, Tebriz, Nahçıvan ve van'ı ele
geçirmesi üzerine Kanuni, ikinci kez İran’a sefer düzenledi. 1548’de
seferden Van ve Tebriz geri alınmış olarak dönüldü. 1553 yılında tekrar
saldırıya geçen Safeviler, Doğu Anadolu'da ilerleyerek mus'a kadar
gelip, Erzurum'u kuşattılar. Bu olay üzerine üçüncü İran seferine çıkan
Kanuni’nin, Revan, Nahçıvan ve Karabağ'ı almasının ardından Şah
Tahmasb'ın isteği üzerine barış yapıldı ve 1555’de Amasya Antlaşması
imzalandı. Osmanlı İmparatorluğu ve İran arasında yapılan ilk resmi
antlaşma özelliğini taşıyan antlaşma sayesinde, Yavuz Sultan Selim
döneminden beri devam eden İran sorunu çözüme kavuşurken, Doğu Anadolu,
Tebriz ve Bağdat Osmanlı hakimiyetinde kaldı.<br /><br /><b>Denizciliğe önem
verilen Kanuni döneminde Rodos Adası, St Jean Şövalyeleri’nin elindeydi.
Korsanlık yaparak denizlerde huzuru bozan ve Türk donanmasına zarar
veren Şövalyeler’i durdurmak için 1522 yılında düzenlenen seferle Rodos
ele geçirildi.</b><br /><br />Cezayir’in 1516'da Baba Oruç ve kardeşi Barbaros
Hayreddin Paşa tarafından İspanyollar’dan alınmasının ve 1518 senesinde
Barbaros Hayreddin’in, Cezayir'in başına geçmesinin ardından Kanuni,
1533 senesinde Barbaros Hayreddin Paşa'yı İstanbul'a çağırarak Kaptan-ı
Derya'lığa getirdi. Böylece, Cezayir Osmanlı topraklarına katılmış oldu.
Osmanlı Donanması’nın başına geçen Barbaros, daha sonra Ege Denizi'nde
Venedik’lilerin elinde bulunan adaları aldı. Osmanlı Devleti tarihine
geçmiş denizcilerden biri olan, Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa,
Kuzey Afrika'yı da ele geçirdi.<br /><br />Osmanlılar’ın Akdeniz'de
kuvvetlenmeleri ve tüm Ege denizine hükmetmeleri Avrupa'yı harekete
geçirirken, devam eden Avusturya ve Macaristan seferleri büyük bir Haçlı
donanması hazırlanmasına neden oldu. Venedik ve Ceneviz'liler dışında
Malta, Portekiz ve İspanya'ya ait gemilerin de bulunduğu Andrea Doria
komutasındaki Haçlı donanmasıyla, 27 Eylül 1538'de Preveze Körfezi'nde
yapılan savaşta, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması
büyük bir zafer elde etti. Tarihe Preveze Deniz Zaferi olarak geçen bu
savaş sonunda, Akdeniz’in hakimiyeti tamamen Osmanlı’nın eline geçti.<br /><br /><b>1541’de
Haçlı donanması Cezayir'e saldırdıysa da Osmanlı donanması karşısında
bozguna uğradı. Barbaros tarafından yetiştirilen Turgut Reis
Trablusgarb'ı karadan ve denizden kuşatarak aldığı seferle, 1551’de
Bingazi de Osmanlı Devleti topraklarına dahil oldu.</b><br /><br />Turgut
Reis'in, İspanyollar'a ait olan Cerbe Adası’nı kuşatmasının ardından,
Andrea Doria komutasındaki bir Haçlı donanması İspanyol güçlerine
yardıma geldi. Savaş sonrasında kazanılan zaferle Cerbe Adası 1559
yılında Osmanlı’nın oldu.<br /><br />1522 yılında, Rodos'un fethinin
ardından Malta'ya yerleştirilen St. Jean Şövalyeleri’nin, Osmanlı için
bir tehlike oluşturması sebebiyle, Trablus ve Cezayirin güvenliği için
Malta'nın alınması gerekiyordu. Ancak 1565 senesinde çıkılan ve Turgut
Reis’in hayatını kaybettiiği kuşatma başarılı olmadı.<br /><br />Coğrafi
keşiflerin ardından sömürge arayışlarının başlamasının, Portekiz ve
İspanya gibi devletleri sömürge elde etmeye yöneltmesi, Kızıldeniz ve
Hint ticaret yollarına hakim olmaya çalışmaları ve Ümit Burnu’nun keşfi,
Osmanlılar’ın baharat ticaretine büyük darbe vurdu. Bu sebeplerden
ötürü Kanuni döneminde, dört kez Hint deniz seferi düzenlendi. Ancak
Osmanlı donanmasının okyanus şartlarına uygun olmaması nedeniyle bu
seferlerden hiçbiri tam başarıyla sonuçlanmadı. Ancak Yemen, Eritre,
Sudan sahilleri ve Habeşistan'ın bazı bölgeleri Osmanlı topraklarına
katıldı. Arap yarımadası tamamen Osmanlı denetimine girerken,
Kızıldeniz’de de Osmanlı egemenliği sağlandı.<br /><br /><b>1551 yılında
düzenlenen İkinci Hint Seferinde Osmanlı donanmasının başında bulunan
Piri Reis, bu sefer sırasında Maskat'ı alarak Portekiz donanmasını
bozguna uğrattıysa da, donanmayı Basra'da bırakıp ganimetlerle geri
döndüğü için Mısır'da idam edildi.</b><br /><br />1520 – 1566 seneleri arasında
tahtta kaldığı 46 yıllık dönemde babası Yavuz Sultan Selim'den 6.557.000
km kare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını 14.893.000 km kareye
çıkaran Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde mimari çalışmalara da
önem verdi. Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan
İstanbul'daki Sultan Selim Camii'ni tamamlamasının yanı sıra döneminde,
Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi, Afyon Sincanlı Sinan
Paşa Camii, Bozöyük Kasım Paşa Camii gibi yapılar da inşa edildi.<br /><br />Kanuni
döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli ve tanınmış mimarı Mimar
Sinan da pek çok esere imza attı. Halep Hüsrev Paşa Camii, İstanbul
Haseki Külliyesi, İstanbul Şehzade Camii ve Medresesi, Üsküdar Mihrimah
Camii, İstanbul Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Tekirdağ Rüstem Paşa
Camii ve Külliyesi, Silivri Kapı İbrahim Paşa Camii, İstanbul Rüstem
Paşa Camii, İstanbul Sinan Paşa Camii, Topkapı Kara Ahmet Paşa Camii ve
Külliyesi, Fındıklı Molla Çelebi Camii, Babaeski Semiz Ali Paşa Camii,
Büyükçekmece Kanuni Sultan Süleyman Külliyesi ve Köprüsü, Süleymaniye
Tekkesi bunlardan en önemlileri arasındadır.<br /><br /><b>Ciddiyeti, iradesi,
ve kendine güveniyle tanınan Kanuni, etraflı düşünür, verdiği emirden
asla geri dönmezdi. Kendisine "Kanuni" denmesinin sebebi, yeni kanunlar
koymasından değil, mevcut kanunları kayda geçirip, çok sıkı bir şekilde
uygulamasından dolayıydı. Batı kaynakları ve tarihçileri de, büyük ve
kudretli vasfindan dolayı kendisini “Muhteşem” ve “Büyük” (Magnificent,
Magnifique, Der Practige, Grand Turc) gibi isimlerle andılar.</b><br /><br />Adaletli
bir padişah olarak bilinen Kanuni, Mısır’dan gelen vergiyi fazla bulup,
halka zulm ettiği gerekçesiyle Mısır Valisi’ni görevden alması gibi
örneklerle bu yönünü ortaya koyuyordu. Avrupa tarihçilerinin Muhteşem
Süleyman şeklinde andıkları Kanuni, büyük dedesi Fatih Sultan Mehmed
gibi birçok seferde ordusunu bizzat yönetti. Devlet adamı vasıflarının
beraberinde, Kanuni aynı zamanda ünlü bir şairdi.<br /><br /><b>Son seferi olan
Macaristan seferinde Zigetvar Kalesi’ni kuşatan Kanuni’nin, 7 Eylül
1566 tarihinde, kuşatma devam ederken ölmesine rağmen kale fethedildi.
Kanuni Sultan Süleyman’ın cenazesi Mimar Sinan'a yaptırdığı Süleymaniye
Camii'nin avlusundaki türbeye gömüldü. Daha sonra karısı Hürrem Sultan
da buraya gömüldü.</b><br /><br />II. Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed,
Mahmud, Cihangir, Mustafa adlarında sekiz erkek çocuğu ve Mihrimah
Sultan, Raziye Sultan adında da iki kız çocuğu olan Kanuni’den sonra
tahta, Hürrem Sultan’dan olan oğlu II. Selim geçti.</span>
<br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';">TARİHİN EN ÖNEMLİ KUDRETLİ PADİŞAHI OLARAK BİR EFSANE OLMUŞTUR. MUHTEŞEM SÜLEYMAN.</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: 'Comic Sans MS';">kaynak: beyin gücü dergisi</span>Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-69354704745311422492013-01-07T13:55:00.001-08:002013-01-07T13:55:18.351-08:00Kanuni Sultan Süleymanın Yaptığı Seferler ve Fetihler<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ho1hcEfbxao/UOtEJEKS6JI/AAAAAAAACKY/SJI-gZL85P4/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ho1hcEfbxao/UOtEJEKS6JI/AAAAAAAACKY/SJI-gZL85P4/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" height="320" width="272" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Osmanlı
Devleti'nin onuncu sultânı ve İslâm halîfelerinin yetmiş beşincisi.
Babası Yavuz Sultan Selim Han, annesi Âişe Hafsa Sultan olup, Kânûnî
lâkabıyla meşhur oldu. Avrupalılar Büyük Türk ve Muhteşem Süleyman
lâkaplarını verdiler.</span><br />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">On
beş yaşına kadar Trabzon’da kalarak, Yavuz Selim’in vazîfelendirdiği
devrin âlimlerinden ders aldı. 6 Ağustos 1509’da dedesi İkinci Bâyezîd
Han (1481-1512) tarafından Kırım Yarımadasındaki Kefe Sancağı Beyliğine
gönderildi. Yavuz Sultan Selim Han, 1512’de Osmanlı tahtına geçince
Kırım’dan İstanbul’a çağrıldı. 1513’te Saruhan (Manisa) Sancak Beyliği
verildi. Yavuz Sultan Selim Hanın 1514 İran ve 1516 Mısır seferlerinde
Rumeli’nin muhâfazasıyla vazîfelendirilerek, Edirne’de oturdu. Yavuz
Sultan Selim Hanın vefâtında, Manisa’da bulunan Şehzâde Süleyman,
Vezîriâzam Pîrî Mehmed Paşa vâsıtasıyla İstanbul’a dâvet edilip, 30
Eylül 1520’de tahta çıkarak, onuncu Osmanlı Sultanı ve yetmiş beşinci
İslâm Halîfesi oldu. Pîrî Mehmed Paşayı vezîriâzamlık makâmında
bırakarak, Dîvân-ı Hümâyûna ilk defâ dördüncü bir vezir olarak Kâsım
Paşayı tâyin etti. Memleketin iç işlerini düzeltip, Osmanlı ülkesinde
huzur ve sükûn temin ettikten sonra, Avrupa seferlerine başladı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Avrupa Seferleri</b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Belgrad
Seferi: Yavuz Sultan Selim Han (1512-1520) devrinde Osmanlı Devleti
doğu siyâsetini tâkip ederek, hudutlarını emniyete almıştı. Bu sebeple
Sultan Süleyman Han, doğudan emin olarak ilk seferlerini Avrupa üzerine
yaptı. Macar Kralı II. Layoş’un, Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şarlken’e
güvenerek, Osmanlı elçisine düşmanca davranması üzerine, Orta
Avrupa’nın kilidi sayılan ve önceki devirlerde üç defâ kuşatılıp
alınamayan, Belgrat üzerine sefere çıktı. 18 Mayıs 1521’de İstanbul’dan
hareket eden Kânûnî Sultan Süleymân Han, 29 Ağustosa kadar şehrin
çevresindeki kaleleri fethettirdi. 29 Ağustos 1521’de Belgrat Kalesi de
teslim alınarak, 30 ağustos Cumâ günü, şehrin en büyük kilisesi câmiye
çevrilip, Cumâ namazı kılındı. Belgrat’ın îmârı için hazîneden büyük
yardımlar yapıldı.</span></b>
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Mohaç
Seferi: Macar Kralı II. Layoş’un; Şarlken ile akrabâlık kurup, Osmanlı
Devletine karşı İran Safevî Devleti ve Sultan Süleyman Hanın
hâkimiyetindeki Eflâk ve Boğdan beylikleriyle ittifak kurması, Papalığın
Haçlı rûhu ile Hıristiyanları kışkırtması ve esir Fransız Kralı için
annesinin, Osmanlı Sultânından yardım istemesi üzerine bu sefer tertip
edildi. 23 Nisan 1526’da İstanbul’dan hareket eden Kânûnî, 29 Ağustos
1526’da Macaristan ve Haçlı ordusunu Mohaç Meydan Muhârebesinde büyük
bir mağlûbiyete uğratarak, zafer kazandı (Bkz. Mohaç Meydan Muhârebesi).
Macaristan Krallığının başşehri Budin (Budapeşte) dâhil Macaristan,
Erdel (Transilvanya) Türklerin hâkimiyetine geçti.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Avusturya
Seferi: Mohaç Meydan Muhârebesinden sonra, Macaristan’da askerî harekât
bitti. Fakat siyâsî faaliyetler başladı. Osmanlı pâdişâhının, Budin
muhâfazasına ahâlinin de arzusuyla tâyin ettiği, Erdel Voyvodası
Zapolya’ya karşı, Viyana Arşidükü Ferdinand, Macar kralı olmak için
harekete geçti. Ferdinand 1527’de Macaristan’a girip Zapolya’yı mağlûp
ederek, Budin’i işgâl etti. Macaristan’daki hudut hâdiseleri ve
Zapolya’ya yardımda bulunmak üzere Sultan Süleyman Han, 10 Mayıs 1529’da
Avusturya Seferine çıktı. Ferdinand’ın işgâlindeki Budin 8 Eylül
1529’da teslim alındı. Zapolya 14 Eylülde Osmanlıya sâdık kalmak
şartıyla Kral Yanoş ünvânıyla Macar tahtına geçirildi. Osmanlı Ordusu 22
Eylülde Avusturya’ya girdi ve 25 Eylülde Viyana önlerine geldi.
Viyana’nın teslimini isteyen Sultan Süleyman Han, teklifin kabul
edilmemesi üzerine; 27 Eylül 1529’da şehri kuşattı. (Bkz. Viyana
Kuşatmaları)</span><br />
<span style="color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AEMMhUIhcQI/UOtEMFl65II/AAAAAAAACKk/EDhtCsbSRUA/s1600/kanuni-buyuj-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-AEMMhUIhcQI/UOtEMFl65II/AAAAAAAACKk/EDhtCsbSRUA/s1600/kanuni-buyuj-resim.jpg" height="320" width="273" /></a></div>
<span style="color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br /></span>
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">1529
Avusturya Seferinde Türk akıncıları, Osmanlı Târihinin en büyük akın
hareketini yaptılar. Avusturya, Güney Almanya toprakları Türk
akıncılarınca çiğnenerek, bütün Avrupa Osmanlıların azametini, şâşaasını
gördü. Mukaddes Roma-Cermen İmparatoru Şarlken korktuğundan, meydan
muhârebesi için ortaya çıkamadı. Mevsim ve şartların elverişsiz olması
üzerine Osmanlı pâdişâhı, ordusuyla 16 Ekim 1529’da Viyana’dan Budin’e
hareket etti. 1530’da Arşidük Ferdinand’ın elçi heyeti İstanbul’da
sultanla görüştü. İsteklerinde samîmî olmayan Ferdinand, sulh
görüşmeleri yapılırken tekrar Budin’i kuşattırdı. Şehir, Türk kuvvetleri
ve Macarlar tarafından müdâfaa edilerek, kuşatma kaldırtıldı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Alman Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Mukaddes
Roma-Cermen İmparatoru Şarlken’in ve kardeşi Avusturya ve Bohemya Kralı
Ferdinand’ın Macaristan’ın içişlerine karışması üzerine Kral Yanoş,
Sultan Süleyman Handan yardım istedi. <b>Pâdişah, 25 Nisan 1532’de Alman
seferine çıkıp, yüz yirmi bin mevcutlu ordusuyla Avusturya’yı zaptetti.
Şarlken, 250.000 kişiden fazla Hıristiyan ordusuyla Osmanlıların
karşısına çıkmaya cesâret edemedi.</b> Osmanlı Sultanının Alman Seferi de,
düşman ülkesinin ezilmesi ve Avusturyalılardan birçok kaleyi almasıyla
netîcelendi. Sultan Süleyman Hanın, Alman Seferi münâsebetiyle Orta
Avrupa’da bulunmasından korkup, meydan muhârebesinden kaçan Şarlken, 22
Haziran 1533 târihli İstanbul Antlaşmasıyla Osmanlı Devletinin ve
Sultânın üstünlüğünü kabûl etti. İstanbul Antlaşmasına göre:</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">1)
Kral Ferdinand, Sultan Süleyman Hanı baba ve metbû (kendisine tâbi
olunan, uyulan) bilecek ve ancak “kardeş” diye hitâp ettiği vezîriâzamla
eşit sayılacaktır. 2) Kral Ferdinand, Osmanlı ülkesine tecâvüz
etmeyecek ve Sultan da Avusturya ülkesiyle ahâlisini kendi tebaası
bilecektir. 3) Kral Ferdinand, <b>Macaristan üzerindeki verâset
iddialarından vazgeçecek; Macaristan’ın batısı ve kuzey batısındaki
arâzisinin hâkimi olacaktır. 4) Macar Kralı Yanoş ile Kral Ferdinand
arasında, Osmanlıların uygun göreceği hudut geçerli olacaktır. 5) Eski
Kraliçe ve Ferdinand’ın kızkardeşi Maria’nın kocasından</b> mîras kalan
mâlikhâne, geçimi için ihsân edilecektir. 6) Bu antlaşma geçici değil,
devamlıdır.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Avrupa’da,
Fransa’dan başka Avusturya’nın da Osmanlı Sultanının himâyesini kabul
etmesiyle Şarlken’in “Avrupa İmparatorluğu” kurma projesi
gerçekleşemedi. Türklerin tâkip ettiği cihânşümûl dünyâ hâkimiyeti
siyâseti gereğince, Kânûnî Sultan Süleyman Han ve Osmanlı Devleti,
Avrupa’da tek başına söz sâhibi oldu.</span><br />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br />Boğdan Seferi: </b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Osmanlı
Devletinin düşmanlarıyla işbirliği yapan Boğdan Voyvodalığının bâzı
hareketleri üzerine sefere karar verildi. 8 Temmuz 1538’de İstanbul’dan
hareket eden pâdişahın, <b>Avrupa içlerine ilerlerken düşman ülkesinde bile
ahâlinin canına, ırzına, malına, mülküne ve hattâ tarlasındaki ekili
mahsûlüne zarar verdirtmeden hareketi güzel bir adâlet örneği oluyordu. </b>
Mîmar Sinan bu seferde, kenarı bataklık bir arâziye sâhip, Prut Nehri
üzerine büyük ve sağlam bir köprü yaparak Osmanlı ordusunun yoluna devâm
etmesini temin etti. 15 Eylül 1538’de Boğdan Voyvodalığının merkezi
Suçava’ya girildi. Ahâli İslâm dîninin adâletini temsil eden ve
Avrupa’ya medeniyet götüren Osmanlıyı istediğinden, Voyvoda kaçmak
mecbûriyetinde kaldı. Boğdan meselesini halleden Sultan Süleyman Han,
büyük ganîmetlerle 27 Kasım’da İstanbul’a döndü.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Budin Seferi: </b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Osmanlı
Devletine tâbi Macaristan Kralı Yanoş ölünce, Kral Ferdinand fırsattan
istifâdeyle Budin’e büyük bir Avusturya-Alman ordusu sevk etti. Macar
Kraliçesi İsabelle, Sultan Süleyman Handan ve ordusundan yardım istedi.
20 Haziran 1541’de İstanbul’dan hareket eden pâdişahın yaklaşmakta
olduğunu haber alan düşman, Tuna Nehrini geçmeye çalışırken, Osmanlı
ordusu<b>nun mâhirâne hareketiyle 21/22 Ağustos gecesi imhâ edildi. İstabur
Zaferiyle Budin ve Macaristan, antlaşmaya sâdık kalmayan
Avusturya-Alman Kralı Ferdinand’ın istilâsından kurtarıldı. Macaristan
Osmanlı Devletine katılarak, 30 Ağustos 1541’de Budin Beylerbeyliği ve
idâre teşkilâtı kuruldu. Kral Yanoş’un ve Kraliçe İsabelle’nin bir
yaşındaki oğlu Sigusmund Yanoş, Erdel Banlığına tâyin edildi. Budin’in
en büyük kilisesi câmiye çevrilip, “Fethiye” adı verildi. Kânûnî bu
câmide, Ebüssü’ûd Efendinin imâmetinde 2 Eylül 1541’de ilk Cumâ nam</b>azını
kıldı. Budin’de adâleti tesis ettirdi. Defâlarca verdiği sözü
tutmayarak, tekrar riyâkârca Macar Krallığına tâlib olduğunu iddiâ eden
Kral Ferdinand’ın isteği Osmanlı Devletince reddedildi.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">K<b>ral
Ferdinand, 1542 yazında, yıllık haraç karşılığında Macar Krallığının
kendisine verilmesini tekrar teklif ettiyse de bu teklif dikkate
alınmadı. Ferdinand, Budin’in bir Türk eyâleti olmasından ürkerek,
telâşa kapıldı. Avrupa’da Türk-İslâm tehlikesinden bahsederek,
propagandaya başladı. Avusturya, Alman ve diğer Avrupa milletlerinden
100.000 mevcutlu büyük bir Hıristiyan ordusu topladı. </b>Peşte Kalesini
kuşatan müttefik Avrupa ordusuna karşı, Budin Beylerbeyi Yahyâ Paşazâde
Bâli Bey, sekiz bin askerle müdâfaada bulundu. 17 kasım 1542’de Osmanlı
ordusunun başında istanbul’dan hareket eden Sultan Süleyman Han, henüz
yoldayken, 24 Kasım’da düşmana karşı gece taarruzuyla Peşte Zaferi
kazanıldı. Müttefik Avrupa orduları perişan bir hâlde kaçarken imhâ
edildi. Düşmanlardan pek çok esir ve ganîmet alındı. Zafer haberi
pâdişâha ulaşınca Edirne’de kaldı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Avusturya Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Estergon
Seferi de denilen bu sefere, Osmanlı eyâleti hâline gelen Budin’in
emniyet ve teşkilâtını pekiştirmek için çıkıldı. Pâdişahın emriyle Budin
Kalesine İslâm ahâli iskân edilip, dînî müesseselerin yapımına
başlandı. Âlimler tâyin edilerek Avrupa’ya İslâm dîninin daha da
yayılarak, yerleşmesi için faaliyetler genişletildi. 23 Nisan 1543’te
İstanbul’dan hareket eden Kânûnî yol boyunca alınması lüzumlu mevkileri
fethettirerek 29 Temmuz 1543’te Tuna Nehri sâhilinde ve Budin
yakınlarındaki başpiskoposluk merkezi Estergon önüne vararak şehri
kuşattı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><b>Estergon
Kalesindeki Alman, İtalyan ve İspanyol muhâfız askerleri teslim
teklifini kabul etmeyince, devrin en büyük ve tesirli ateşli silâhlarına
sâhip Osmanlı ordusu, 315 topla kaleyi dövmeye başladı. Kânûnî’nin en
muhteşem seferlerinden biri olan Estergon Seferine gâyet plânlı ve
tedârikli çıkılmıştı. Anadolu ve Rumeli orduları pâdişahın maiyetinde,
çeşitli sınıfların aldığı sefer tertibi, mühimmâtı ve erzakı mükemmeldi.
Estergon, Osmanlı kuşatmasına on iki gün mukâvemet edebildi. 10
Ağustosta müdâfilerin çekilip, gitmesine müsâade edildi. Şehrin en büyük
kilisesi câmiye çevrilerek Kânûnî Sultan Süleyman Han, Cumâ namazını
burada kıldı.</b></span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Osmanlı
fütuhâtı, Avrupa’da devâm ederek eski Macar krallarının taht merkezi
İstolni-Belgrat 20 Ağustosta kuşatıldı. 4 Eylülde fethedilen
İstolni-Belgrat’ta büyük kilise câmiye çevrildi. Mevsim ilerlediğinden
Pâdişah, 7 Eylülde İstanbul’a hareket etti. Avrupa’daki fetihler
durmayıp, Budin Beylerbeyi Avusturya kalelerine karşı harekâtı devâm
ettirdi.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">On
altıncı yüzyılın ortalarında Avrupa’da Osmanlı askerî kuvvetlerinin bu
muhteşem başarıları yanında Akdeniz’de ve Atlas Okyanusunda hepsi birer
deniz kurdu olan Türk leventleri de Osmanlı bayrağını şan ve şerefle
dalgalandırıyorlardı. Bu kara ve deniz harekâtlarından Fransa da
faydalanıyordu. Mukaddes Roma-Cermen İmparatoru unvânı taşımak arzusuyla
Avrupa siyâsetinde hâkim rol oynamak isteyen Şarlken’in elinde esir
olan Fransa Kralı I. Fransuva, annesi vâsıtasıyla Kânûnî’den yardım
talep ediyordu. Fransızlara yardım eden Osmanlılardan korkan Şarlken,
Kanûnî’yle antlaşmak için elçilik heyeti gönderdi. Osmanlı devlet
adamları tarafından kabul edilen Şarlken ve kardeşi Ferdinand’ın elçilik
heyetleri ile uzun süren müzâkereler oldu. 13 Haziran 1547
Antlaşması’na göre, Almanya ve Avusturya Osmanlılara yıllık otuz bin
Duka haraç vermeyi kabul ettiler. İmparator unvânını kullanmamayı kabul
eden Şarlken İstanbul Antlaşması’nı 1 Ağustos’ta imzâlayınca, Osmanlı
pâdişâhı da bu antlaşmayı 8 Ekim 1547’de tasdik etti.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Zigetvar Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Osmanlı
ordusunun İran seferlerinde, Safevî Devleti ile Papalık ve Hıristiyan
devletler bir olup aralarında anlaşarak Avusturya ve Macaristan’da
çeşitli hâdiseler çıkartıyorlardı. 1562 Osmanlı-Avusturya Antlaşması’nda
kabul ettikleri vergiyi ödemedikleri gibi yeni Kral II. Maksimilyan’ın
olumsuz tutumu ve Zigatvar Kalesindeki düşman kuvvetlerin ahâliyi tâciz
etmeleri üzerine, Osmanlı ordusu başlarında Sultan olduğu hâlde 1 Mart
1566’da İstanbul’dan hareket etti. Sultan Süleyman Han, on üçüncü olarak
çıktığı bu seferinde yetmiş üç yaşındaydı. <b>Hayâtı, seferden sefere
koşarak insanlığı, Hakka kavuşturacak yola dâvetle geçmişti. Bir takım
hastalıklarla durumu iyi olmayan, ayaklarında nikris hastalığı bulunan
Pâdişah, zulmün önüne geçmek, ahâlinin huzur ve güveni için, hasta
hâliyle Osmanlı târihinin en muhteşem askerî harekâtı kabul edilen
sefere bâzen araba, bâzı yerde tahtırevân ile gidiyor ve yerleşim
merkezlerine girileceği zaman, ata binerek en mûteber psikolojik
metodları tatbik ederek ilerliyordu. 1566 Ağustos başında kuşatılan
Zigetvar Kalesini, Zerniski Makloş müdâfaa etmekteydi.</b> Günlerce süren
kuşatmada birçok defâ umûmî hücumlar yapıldı. Zigetvar Kuşatmasından
iyice bunalan Kont Zerniski, Eylül başındaki huruc harekâtında
öldürülünce 7 Eylülde kale fethedildi. Kânûnî 6-7 Eylül gecesi vefât
ettiyse de, askerin moralinde bozukluk meydana gelmemesi için, ordudan
gizli tutuldu. Bu sefer ile Zigetvar’dan başka; Güle, Lügos ve diğer
bâzı kaleler de fethedildi.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Doğu Seferleri</b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Kânûnî,
batıda Hıristiyan Avrupa devletleri ile mücâdele ederken, İran’daki Şiî
Safevî Devleti de, Mukaddes Roma-Cermen Devletiyle Osmanlılara karşı
ittifak kurup, Doğu Anadolu’da hududa tecâvüz ettikleri gibi, Sünnî
ahâliye de zulmediyorlardı. Safevîlerin ajanları Osmanlı ülkesinde
faaliyet gösterip, Celâliler vâsıtasıyla iç isyânlar çıkarmak
istiyorlardı. Şâh Tahmasb’ın bu düşmanca davranışları yüzünden Sultan
Süleyman Han, harekete geçti. 27 Ekim 1533’te Vezir-i âzam Makbul
İbrâhim Paşa'yı İstanbul’dan doğuya gönderen Sultan’ın kendisi de,
baharda sefere çıktı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Irakeyn Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> 11
Haziran 1534’te İstanbul’dan hareket eden Kânûnî Sultan Süleyman Han,
20 Temmuzda Konya’ya geldi. Konya’da Mevlânâ Celâleddîn Rûmî’nin
türbesini ziyâret edip, Kayseri-Sivas-Erzincan yoluyla 27 Eylülde
Tebriz’e girdi. Safevîlerin zulmünden bunalan şehir halkı, Kânûnî’yi ve
Osmanlı ordusunu sevinçle bir kurtarıcı olarak karşıladılar. Yavuz
Sultan Selim Hana karşı 1514 Çaldıran mağlûbiyetinin hâlâ tesirinde olan
Safevîler, devamlı Osmanlılardan kaçıp, meydan muhârebesi için ortaya
çıkamıyorlardı. Osmanlı kuvvetlerinin bölgeye gelmesinden memnun olan
ahâli, âlimler, kale ve şehir hâkimleri pâdişâha bağlılıklarını arz
ettiler. H<b>azret-i Ali ve Hüseyin’in makamlarının bulunduğu Kerbelâ ve
Hanefî mezhebinin kurucusu İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe’nin kabrinin bulunduğu
Bağdat Vâlisi Zülfikâr Han ve büyük İslâm âlimi ve büyük velî
Abdülkâdir-i Geylânî’nin memleketi Geylân Hâkimi Mâlik Muzaffer, Sultan
Süleyman Hana bağlılıklarını bildirdiler. </b>24 Kasım 1534’te Bağdat’a
giren Osmanlı ordusunun ardından, Azamiyye’de İmâm-ı Azam’ın kabrini
ziyâret edip, büyük bir türbe yapılmasını emrettikten sonra, Kânûnî
Sultan Süleyman Han, 30 Kasımda şehre girdi. Bağdât’ta ahâlinin,
âlimlerin, kumandanların ve devlet adamlarının bulunduğu bir sırada
şükür ifâdesi olan dînî merâsim yapılarak, ihsânlarda bulunuldu.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">1534-1535
kışını Bağdât’ta geçiren Sultan, burada Osmanlı devlet teşkilâtını
tesis ettirdi. Bağdat’ın mübârek beldelerini, Kerbelâ’da hazret-i Ali ve
Hüseyin’in makamlarını ziyâret etti. Geylân’da Abdülkâdir-i Geylânî
hazretlerinin kabrine türbe ve yanına imâret, İmâm-ı A’zam’ın kabrine
türbe yaptırdı. Safevî tehlikesini kesin olarak bertaraf etmek isteyen
Kânûnî, Şah Tahmasb’ın Van istikâmetinde olduğu haberi üzerine, harekete
geçti. 1 Temmuz 1535’te Tebriz’e gelen Osmanlı Sultânı, devamlı kaçan
Şah Tahmasb Safevî’yi tâkib için İran içerisine girildiyse de karşı
çıkan olmadı. Avrupa devletlerinde ve Safevîlerden elçi heyetlerini
kabul eden, Sultan Süleymân Han, dönüşünde de Mevlânâ Muhammed Şems-i
Tebrizî’nin makâmı dâhil mübârek beldeleri ziyâret ederek
Tebriz-Diyarbekir-Antakya-Adana-Konya yoluyla 8 Ocak 1536’da İstanbul’a
geldi.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Irak-ı
Arab ve Irak-ı Acem fethedildiği için “İki Irak seferi” mânâsında
Irakeyn Seferi adı verilen bu hareketin netîcesinde, bölgedeki Şiî
Safevî hâkimiyeti sona erdirilip, Bağdat dâhil Basra, Osmanlı ülkesine
katıldı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Tebriz Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Osmanlı
Devletinin batı cephesindeki muhârebeler ile meşgûliyetini fırsat
bilen, Irakeyn Seferinde Sultan Süleyman Handan devamlı kaçan Şah
Tahmasb ve Safevî ordusu, Doğu Anadolu’da tecâvüzkârâne hareket ederek,
Anadolu’da Şiîlik propagandası yaptırıyorlardı. Şah Tahmasb’ın,
huduttaki bâzı Osmanlı kale ve mevkilerini ele geçirmesi, Safevîlere,
isyân eden, <b>Şah İsmâil’in oğlu Şirvan Vâlisi Elkas Mirzâ’nın Sultan
Süleyman Handan yardım istemek gâyesiyle İstanbul’a gelmesi ve Şiî
propagandasına karşı âlimler ile Osmanlı umûm-i efkârının (halkının)
tepkisi üzerine sefere çıkıldı.</b></span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">29
Mart 1548’de İstanbul’dan hareket eden Sultan, Konya-Kayseri-Sivas
yoluyla 28 Temmuz 1548’de Tebriz’e gelinceye kadar, Doğu Anadolu’da
fütûhâta devâm edildi. Osmanlı ordusundan devamlı kaçan Safevîlerden 25
Ağustosta Van teslim alındı. Van ve Diyarbekir’den Halep’e gelen
Pâdişah, 1548-1549 kışını burada geçirdi. Kânûnî Halep’teyken Osmanlı
fütuhâtı devâm edip, Doğu Anadolu’da Safevî propagandasına aldanarak âsi
olanlar yola getirildi. Gürcistan Seferine çıkılarak; Berakân, Gömge,
Penak, Germek, Samagar, Ahadır kaleleri ve mevkileri fethedildi. 6
Haziran 1549’da Halep’ten hareket eden Sultan, 21 Aralıkta İstanbul’a
döndü.</span><br />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br />Nahcıvan Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Osmanlı
ordusunun Macaristan’da, Sultan Süleyman Hanın Edirne’de bulunmasından
istifâde eden Safevîler ve Şâh Tahmasb, Doğu Anadolu’ya saldırdı. Van
civârında Osmanlı ülkesi ve ahâlisine karşı düşmanca davranıp,
zulmettiren Şâh Tahmasb, Adilcevaz, Ahlât kalelerini Hıristiyanların da
teşvikleriyle tahrip ettirip Erciş Kalesini de kuşattırmıştı.
Osmanlıların içişlerine karışarak, devlet adamlarına türlü iftirâ
kampanyası başlatılınca, Sultan Süleyman Han, İran Seferine karar verdi.</span><br />
<b><br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">28
Ağustos 1553’te İstanbul’dan hareket eden Pâdişâh, Konya yoluyla
Halep’e gitti. 8 Kasımda Halep’e gelen Sultan, 1553-1554 kışını burada
geçirdi.</span></b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">15
Mayıs 1554’te Diyarbekir’de toplanan Harp Dîvânı’nda Osmanlı devlet
adamları ve kumandanları Sultan Süleyman Handan İslâma hizmet
beklediklerini arz edip, emirlerinde Hind’e ve Sind’e dahi
gidebileceklerini ifâde ettiler. 20 Mayıs’ta Diyarbekir’den Nahcivan ve
Revan üzerine sefer niyetiyle hareket edildi. 5 Temmuzda Şah Tahmasb’a,
Kars önlerinde harp dâveti çıkarıldı. Ancak Osmanlının yokluğunda Doğu
Anadolu’yu kana bulayıp, Müslümanlara her türlü insanlık dışı fiilleri
işleyen İran Safevîleri, muhârebe meydanında görünmeyince, İran’a tâbi
Şüregil, Şaraphâne, Nilfirâk alınıp, 18 Temmuzda Revan’a girilip,
Arpaçay, Karabağ’dan sonra pâdişah 30 Temmuz 1554’te Nahcivan’a geldi.
Osmanlı ordusuna büyük ganîmetler düşen bu seferde, Kerkük de
fetholundu. Doğu’da Osmanlı hâkimiyeti kesinleşince, 28 Eylül 1554’te
Erzurum’dan hareket eden Sultan, 1554-1555 kışını geçirmek için 30
Ekimde Amasya’ya geldi. Şâh Tahmasb’ın sulh isteği üzerine 29 Mayıs
1555’te Osmanlı-Safevî Antlaşması imzâlandı.</span><br />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br />1555 Antlaşmasına göre: </b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Toprak
bakımından Ardahan, Göle, Arpaçay ve çevresi Osmanlılara verildi; inanç
bakımından Şiî İranlıların hazret-i Ebû Bekr, Ömer, Osman, Âişe dâhil
sahâbîlere küfür ve iftira etmemeleri ile mukaddes makamlara hürmet
göstermeleri için ahit alındı.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><b>Kânûnî
Sultan Süleyman Hanın doğu seferleri netîcesinde, Safevîlerin almış
oldukları Doğu Anadolu toprakları bugünkü şekliyle Türkiye’ye dâhil
edildi. Batı İran ve Gürcistan ile Irak fethedildi.</b></span><br />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br />Deniz Seferleri</b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Rodos
Seferi: Kânûnî tahta geçtiğinde Karadeniz, Marmara ve Ege denizleri
Türk gölüydü. Böyle olmasına rağmen, Akdeniz bütünüyle Osmanlı
hâkimiyetinde değildi. Batı Anadolu sâhillerine çok yakın Rodos Adası,
coğrafî, stratejik mevkii, korsanlık ve Osmanlı düşmanlarıyla müttefik
olarak hareket etmesi, devletin hâkimiyeti ile Akdeniz’in emniyeti için
tehlike gösterdiğinden sefere karar verildi. Rodos Adası, Haçlı
şövalyelerinin idâresinde olup, korsan yatağıydı. Rodos şövalye idâresi;
Osmanlı Devletine karşı Papalık başta olmak üzere, Hıristiyan devletler
ve âsilerle devamlı münâsebette bulunup, Osmanlı deniz ticâretiyle,
Müslümanların hacca gitmelerini engelliyorlardı. Ayrıca Anadolu
sâhillerine baskın düzenlemek sûretiyle, ahâliyi tâciz ettikleri gibi,
Kânûnî Sultan Süleyman Hanın tahta geçişinde, küstahça hareketlerde
bulunmuşlardı. Bütün bu sebepler üzerine 700 gemiden meydana gelen
Osmanlı donanması, önce İkinci Vezir Çoban Mustafa Paşa kumandasında
Rodos’a gönderildi.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">16
Haziran 1522 târihinde pâdişâh, İstanbul’dan Kapıkulu ve Tımarlı
sipâhileriyle karadan yola çıktı. 28 Temmuzda Marmaris’ten Rodos’a geçen
Sultan, kalenin teslimini şövalyelerden istedi. Antlaşma ile Rodos’un
teslimi kabûl edilmeyince 29 Temmuzda muhârebe başladı. Yeniçağın en
sağlam (müstahkem) kalesine sâhip Rodos’un, devrin bütün teknik ve
ateşli silâhlarını elinde bulunduran Osmanlı ordusu karşısında,
Avrupalılar’dan çok yardım almasına rağmen, fazla dayanamayacağı
meydandaydı. Rodos başşövalyesi Viye dö Lil Adam, Fâtih Sultan Mehmed
Han'ın oğlu Cem Sultan meselesi ve oğlunu ileri sürerek yine küstahlık
gösterdiyse de Sultan Süleyman Han, tâviz vermeyerek, kalenin teslimini
istedi. Osmanlı topçu ve lağımcısının çalışmalarıyla Rodos’un bütün
istihkamları, Türklerin eline geçince, başşövalye antlaşma ile adayı
Osmanlılara teslim etti. Aralık 1522 sonunda bütünüyle Türk hâkimiyetine
dâhil edilen Rodos adasındaki üç bin kadar Müslüman esir kurtarıldı.
<b>Korsanlar adayı terk edince, Kânûnî Sultan Süleymân Han Ada’nın imârını
emretti. Papalığın doğudaki son temsilcisi olan Saint-Jean Haçlı Devleti
yıkılarak, Batı Anadolu korsanlığı bertaraf edildi.
İstanbul-Suriye-Mısır deniz ticâreti ve Hac yolu emniyete alındı.</b></span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Korfu Seferi:</b><span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"> Venedik
Cumhûriyetinin Papa’nın da teşvikiyle Osmanlı Devletine riyâkârca
davranması ve Hıristiyan ittifâka dâhil olması üzerine harekete geçildi.
Kaptan-ı Deryâ Barbaros Hayreddin Paşa'nın emrindeki Osmanlı
donanmasındaki kara ordusuna da, İkinci Vezir Lütfi Paşa kumanda
ediyordu.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">17
Mayıs 1537’de İstanbul’dan yola çıkan Kânûnî Sultan Süleyman Hanın bu
seferinde hedef Adriyatik ve İtalya’dır. 13 Temmuzda Avlonya’ya gelen
pâdişâh; Adriyatik’teki askerlere yardım edip, Venediklilerin tahriki
ile Delvine ile havâlisinde çıkan isyânları bastırttı. Osmanlı donanması
İtalya sâhillerini abluka altına aldı. Haçlıların büyük amirali ve
Akdeniz kıyısındaki Müslüman ahâli ile denizcileri tâciz eden Andrea
Doria bütün aramalara rağmen Osmanlı kaptan-ı deryası Barbaros Hayreddîn
Paşanın karşısına çıkamadı. Korfu Adasını fethettiren ve kalesini
kuşattıran Sultan, Avlonya’da bulunuyordu. Kânûnî, mevsim şartları ve
dört Osmanlı askerinin top güllesiyle şehîd olması üzerine, 6 Eylül
1537’de kuşatmayı kaldırttı. 15 Eylülde İstanbul’a hareket eden pâdişah,
kara ve deniz harekâtının devâmını emretti. Kaptan-ı derya Barbaros
Hayreddin Paşa, Venediklilere âit Şira, Patmos, Naksos adalarını
fethetti.</span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Kânûnî Devrinde Osmanlı Fütûhâtı</b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Devamlı
fetihler netîcesinde devletin hudutları genişledi. Batıda Almanya
içlerine kadar akın yapan akıncı beyleri, doğuda Hazar Denizine
ulaşarak, Türkiye-Orta Asya birleşmesi siyâseti yanında, bütün
Arabistan, Ortadoğu dâhil, Hint Okyanusundan Umman Denizi, Basra
Körfezi, Kızıldeniz ve Kuzey Afrika’dan Atlas Okyanusuna dayanıldı.
Akdeniz fütuhâtı netîcesinde Atlas Okyanusunda her biri birer deniz
kurdu olan, Osmanlı leventleri ve reisleri dolaşmaktaydı. Afrika
sâhilleri ile Batı Akdeniz’de Oruç ve Hayreddin Hızır Reisler,
Akdeniz’de Turgut Reis, Piyâle Paşa, Sinan Paşa, Sâlih Reis, Hint
Okyanusunda Hadım Süleyman Paşa, Selman Reis, Süveyş’te Seydi Ali Reis,
Murad Reis Osmanlı sancağını dalgalandırıp, fetihler yapıyorlardı.
<b>Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddîn Paşa Preveze’de, Turgut Reis Cerbe’de
Haçlı donanmalarını bozguna uğratarak Türk-İslâm târihinin en muhteşem
zaferlerini kazandılar.</b></span><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<b style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">Diğer Devlet ve Beyliklerle Münâsebet</b><br />
<br style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">“Türk
Asrı” denilen 16. yüzyılda Osmanlı Devletinin sultanı Süleymân Hanın
dünyânın bütün kralları ve beylerine karşı yüksek otoritesi vardı.
<b>Mukaddes Roma-Cermen İmparatorluğu, Portekiz, İspanya, Fransa, Milano,
Napoli, Papalık, Venedik, Ceneviz, Macaristan, Avusturya, Lehistan, Rus
Knezleri, Safevî, Gürganiyye, Özbek; devlet, krallık, dükalık ve
sultanlığı ile münâsebetlerde bulunuldu. </b>Kırım Hanlığı, Mekke-i
mükerreme Emirliği, Eflâk, Boğdan, Erdel voyvodalıkları, Ragusa
cumhûriyetleri Osmanlı Devletine tâbi ve imtiyazlı hükümetlerdir.
Mukaddes Roma-Cermen İmparatoru Şarlken’in ülkesinde esâret hayâtında
yaşayan Fransa Kralı I. Fransuva kurtarılarak, dünyâ ticâret ve
hâkimiyet siyâseti gereğince imtiyaz verildi. Mukaddes Roma-Cermen
İmparatorluğu, Avusturya, Lehistan, Safevî devletleri ile sulh
antlaşmaları imzâlandı. Gürgâniyye, Özbek devletleri ile dostluk tesis
edildi.</span><br />
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;"><br /></span>
<span style="background-color: #fafafa; color: darkslategrey; font-family: Georgia;">kaynak: genç öğrenci dergisi</span>Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-11086297021529266772013-01-07T13:52:00.001-08:002013-01-07T13:52:15.428-08:00Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Neler Oldu?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-pcJA_d_FcuQ/UOtDcUZDn0I/AAAAAAAACKQ/3lKmjii_-kQ/s1600/johann-peter-krafft-n-zigetvar-tablosu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-pcJA_d_FcuQ/UOtDcUZDn0I/AAAAAAAACKQ/3lKmjii_-kQ/s1600/johann-peter-krafft-n-zigetvar-tablosu.jpg" height="245" width="320" /></a></div>
<div align="center">
<br />
<div class="separator" style="clear: both;">
<br />
</div>
</div>
Osmanli Devleti'nin onuncu pâdisahi olup, Yavuz
Sultan Selim'in ogludur. Osmanli hânedanindaki resmî ve mesrû silsileye
göre onuncu hükümdar ve bu isimdeki pâdisahlarin ilki sayilmaktadir.
Osmanli kaynaklari ve umumî efkâri onu, kanun koyucu (vâzii) vasfidan
dolayi genellikle "Kanunî Sultan Süleyman" diye isimlendirirken, bati
kaynaklari ile batililar, büyük ve kudretli vasfindan dolayi kendisini
"Muhtesem ve Büyük" (Magnificent, Magnifique, Der Practige, çogu zaman
da sadece Grand Turc) gibi isimlerle anmislardir.<br />
<br />
Batili bir tarihçi, onun dönemi ve sahsiyetinin büyüklügü
hakkinda bilgi verirken su ifadeleri kullanir: "Kanunî, "Muhtesem" ve
"Büyük" gibi ünvanlarla anilan Süleyman'in sultanlik çagi, Osmanli
tarihinin en önemli devresidir. Devlet, kudret, yeni fetihler,
medeniyetinin, kanun ve mimarlik anitlarinin en güzel varligini bu
pâdisaha borçludur. Osmanlilarin sadece "Kanunî" ünvanini verdikleri,
fakat Avrupa tarihçilerinin "Büyük" sifati ile adlandirdiklari Osmanli
Pâdisahi sadece Sultan Süleyman'dir. Sultan Süleyman devri, bütün
dünyada gelisen büyük olaylar dolayisiyle Yeni Çag tarihinin en dikkate
deger safhalarindan birini teskil eder. XVI. yüzyilin baslarinda,
Amerika'nin kesfinden sonra, Avrupa politikasinin denge sistemi kurulmus
ve kuvvetlenmis; Hiristiyanlikta ortaya çikan Reform, insan esprisine
bir yeni yol açmistir. Bundan daha hasmetli çalisma ve büyük sonuçlu
zaman, insan tarihinde güç bulunur. Fransa'da I. François ve
Ingiltere'de VIII. Henri'nin kurduklari hükümetler; Papa X. Leo'nun
kültür, bilim ve sanayinin gelismesine ön ayak olmasi, Sarlken'nin yeni
mezhebe karsi bas kaldirisi,<b> Andreas Gritti'nin Venedik Doçu makamini
isgal etmesi gibi tarihin önemli olaylarini bünyesinde toplayan bir asra
az rastlanir. Iste Kanunî, söhret sahibi bütün bu hükümdarlarla
hakkiyle rekabet edebilecek bir hükümdardir. Kanunî, Osmanli
Pâdisahlari'nin onuncusudur. Bu rakam, ugurlu telakki edilmistir.
Ayrica, Padisahin onuncu hicret asrinin basinda (H. 900 / M.l495 )
dogmus olmasi da mânali sayilmistir."</b><br />
<br />
Muazzam ve âdil bir devletin vatandasi olmakla övünen büyük bir
halk kitlesi, tebeasi olmak ve devrinde yasamakla iftihar ettigi Sultan
Selim'in vefatina ne kadar müteessir olduysa, meziyetlerini yakindan
bildigi Sultan Süleyman'in cülûsuna da o derecede sevindi. Bu cülûs,
Kur'an-i Kerim'in en-Neml Sûresi'nde Hz. Süleyman'in Belkis'a gönderdigi
mektuptan bahs edilirken temas edilen: " O, Süleyman'dandir. Rahman ve
Rahim olan Allah'in adiyla (baslamakta) dir. <b>"Bana bas kaldirmayin,
teslimiyet gösterip bana gelin, diye (yazmaktadir)" âyetleri bir fal-i
hayr olarak kabul edildi. Gerçekten de Kanunî Sultan Süleyman, saltanati
boyunca bu âyetlerin sirrina mazhar oldugundan onun döneminde Müslüman
Türkler ile birlikte bütün bir Islâm dünyasi en bahtiyar yillarini
yasadi. </b><br />
<br />
Fiilen l3 sefer harbe katilan ve döneminde 300'den ziyade
kalenin fethedildigi Kanunî ile birlikte dünyaya parmak isirtan Osmanli
Devleti, fütûhatta olsun, idare, siyaset ve medeniyette olsun,
yeryüzünün daha önce benzerini tanimadigi, belki bir daha da taniyip
bilemeyecegi bir kemâli zirvelestirmis bulunuyordu. Asya'da Kafkas
daglarindan, Acemistan içlerine, Yemen'e, Aden'e, uçsuz bucaksiz
Arabistan çöllerine uzarken, Afrika'da Habes, Misir, Tunus, Fas ve
Cezayir'i almis, Hind denizlerinde görünmüs, Akdenizde ise kasirga gibi
eserek Venedik ve Ceneviz denizciliginin itibariyle beraber, büyük küçük
bütün adalari çiçek devsirircesine koparip derleyerek vatanina ilhak
etmisti. <br />
Avrupa'da ise Egri ve Estergon kalelerine kadar Macaristan'i
itaati altina almis, <b>Erdel Kralligi, Eflâk, Bogdan Beylikleri, Kirim
Hanligi ile Lehistan arasindaki genis stepleri ele geçirmis, Avusturya
Devleti ve Venedik Cumhuriyeti muayyen vergiler ve peskesler ödemeye
mecbur edilmis, Fransa, Italya, Lehistan dize gelmis, Ispanya yedigi bir
kaç kuvvetli sille ile hizaya getirilmisti.</b><br />
<br />
Kanunî Sultan Süleyman'in, l520'deki cülûsu esnasinda Osmanli
Devleti, Türk tarihinde esine kolay kolay rastlanmayan bir kuvvet ve
kudrete sahip bulunuyordu. Babasi Yavuz Sultan Selim'in, dogu ve güneye
dogru iki büyük hamlesi, Osmanli Devleti'nin seklini temelden degistirip
hakimiyetindeki topraklarini neredeyse iki misline çikarmisti. Bu arada
Siîlik, adeta Anadolu'dan atilmis, Iran Safevî Devleti, öyle agir bir
darbe yemisti ki, hâla ondan kurtulma çabasi içindeydi. Buna karsilik
heybetli Memlûk Devleti artik yeryüzünde mevcud degildi. Bu devletin
bütün topraklari ile birlikte Kudüs, Haremeyn, Sam ve Kahire gibi önemli
merkezleri Osmanli hâkimiyetine girmisti.<br />
<br />
Müslüman Türkler, Afrika'nin
büyük bir kismina el uzatmislardi. <b>Bu gidisle de pek yakinda neredeyse
bütün medenî Afrika'yi ele geçireceklerdi. Cezayir'in, Osmanlilara itaat
etmesi ve Barbaros kardeslerin mücadeleleri, Osmanlilari, Bati
Akdeniz'in en güçlü kuvveti haline getirmisti. </b>Müslüman Türk nüfuzu,
güneyde Mozambik'e kadar uzaniyordu. Tunus, olgun bir meyve gibi
Osmanlilarin eline düsmeye hazirdi. Kisaca Osmanli Devleti, üç kita
üzerinde hâkimiyetini tesis etmisti. Böylece bir "Cihan Devleti" haline
gelmisti. Bu durum, siyasî, iktisadî ve askerî bakimdan kendisini
rakipsiz bir hale getirmisti. Böylece, Dogu ve Bati'daki devletlerden
hiç biri, bütün bu sahalarda kendisi ile rekabete girisip boy ölçüsecek
durumda degildi.<br />
<br />
Kaynak: Genç Gelişim DergisiDahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-54970475513718111252013-01-06T18:48:00.003-08:002013-01-06T18:48:44.070-08:00Kanuni Dönemi İsyanlar ve Fetihler<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-XB6jNKxfsEg/UOo2fgOqWdI/AAAAAAAACH0/382b36ve2kI/s1600/kanuni-ve-francois.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="192" src="http://3.bp.blogspot.com/-XB6jNKxfsEg/UOo2fgOqWdI/AAAAAAAACH0/382b36ve2kI/s320/kanuni-ve-francois.jpg" width="320" /></a></div>
<strong style="font-size: 23px;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong>
<strong style="font-size: 23px;"><span style="background-color: white;">İÇ İSYANLAR</span></strong><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;">Kanûnî Sultan Süleyman, padişahlığının ilk yıllarında bazı iç isyanlarla uğraştı. Mısır'ın fethinden sonra Yavuz Sultan Selim'in Şam Valisi olarak atadığı Canbirdi Gazeli'nin çıkardığı isyan bunlardan ilkidir.</span><span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;"> </span><br />
<span style="background-color: white;"><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: justify;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;"><b>Amacı Memlük devletini yeniden kurmak olan Canbirdi Gazeli, 1521 yılının Ocak ayında Dulkadiroğulları'ndan Şehsuvaroğlu Ali Bey komutasındaki Osmanlı kuvvetleri tarafından bozguna uğratılarak yakalandı ve idam edildi. </b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: justify;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;">Kanûnî Sultan Süleyman, sonraki yıllarda yine Mısır'da sadrazamlık hakkının kendisinde olması gerektiğini savunan Ahmet Paşa, Anadolu'da Safevilerin desteğiyle ortaya çıkan Kalender Çelebi ve vergi sistemini bahane ederek ayaklanan Baba Zünnun (1527) isyanlarıyla uğraştı. Çıkan tüm bu isyanlar Osmanlı kuvvetleri tarafından başarıyla bastırıldı.</span></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;"><br /></span>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;"><br /></span>
<strong style="font-size: 23px;"><span style="background-color: white;">ŞARLKEN VE AVRUPA</span></strong><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; text-align: justify;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Alman İmparatoru Şarlken'in amacı tüm Avrupa'da hakimiyet sağlamaktı. Şarlken, fikirlerine karşı çıkan Fransa Kralı Fransuva'yı esir aldı. <small><br /></small><b>Fransa Kralının annesi Düşes Dangolen, Kanûnî'ye bir mektup yazarak yardım istedi. </b><small><br /></small>Bunun üzerine Kaptan-ı Derya Barboros Hayreddin Paşa Fransa'nın Akdeniz kıyısındaki şehri Nis'e giderek Şarlken'in donanmasını yendi. Hem Fransa'yı hem de Fransua'yı kurtardı.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">VİYANA KUŞATMASI</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<table><tbody>
<tr><td width="97%"><div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Macaristan'ın Türkler tarafından fethi Avusturya ile Türkleri karşı karşıya getirdi. Mohaç Savaşı'ndan sonra Macaristan bir tampon bölge haline gelmişti. Avusturya Arşidükü Ferdinand, Macaristan'ın Osmanlı hakimiyetine girmesini istemiyordu. Ferdinand, Şarlken'in de desteğiyle Jan Zapolya'yı tanımadı ve Budin'e girdi. Karşı sefere çıkan Kanûnî Sultan Süleyman Budin'i geri aldı. Savaşmayı göze alamayan Ferdinand ve Şarlken Avusturya'nın başkenti Viyana'ya kaçtılar ve Viyana kuşatıldı (26 Eylül 1529). <small><br /></small>Kış mevsimi yaklaştığı için 16 Ekim günü kuşatma kaldırıldı. Osmanlı Devleti, Viyana kuşatmasından bir sonuç elde edememesine rağmen, Macaristan'daki durumunu güçlendirmiş ve Avrupa'nın karşı saldırı yapmasını engellemiştir. <br /><small><br /></small>Macaristan üzerindeki emellerinden vazgeçmeyen Ferdinand, Kanûnî'ye bir elçi göndererek Macaristan'ın kendisine verilmesini istedi. Buna karşılık vergi vermeyi kabul ediyordu. Bu talebi karşısında olumsuz cevap alan Ferdinand Budin'i kuşattı.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KtIy1CsGRd0/UOo2kW1hCwI/AAAAAAAACH8/41h-oHeN3qQ/s1600/kanuni-gencklik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-KtIy1CsGRd0/UOo2kW1hCwI/AAAAAAAACH8/41h-oHeN3qQ/s1600/kanuni-gencklik.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">MACARİSTAN SEFERİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî Sultan Süleyman, bunun üzerine Almanya seferine çıktı. Budin'i geri alıp Estergon'a kadar ilerleyen Osmanlı kuvvetleri, Avusturya ve Almanya içlerine akınlar düzenledi. Yedi ay süren Almanya seferi sırasında Avusturya'da bir çok kasaba, şehir ve kale fethedildi. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><b><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Avusturya, yapılan bu savaşlar sonunda harap ve bitkin bir hale geldi. Bunun üzerine Ferdinand barış istedi. İmzalanan İstanbul Antlaşması ile Ferdinand ve Şarlken'in hem Macaristan, hem de tüm Avrupa'yı ele geçirme çabaları sonuçsuz kaldı (22 Temmuz 1533).</span></b><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Ferdinand'ın Macaristan üzerinde ki emellerinden vazgeçmeye niyeti yoktu. Jan Zapolya ölmüş, yerine oğlu Sigismund geçmişti. Bundan istifade eden Ferdinand Budin'i kuşattı. Bunun üzerine 1540 yılında Kanûnî tekrardan Macaristan seferine çıktı ve çok güçlü bir orduyla birlikte Budin'e girdi. Sigismund'u Erdel Beyliği'ne atadı ve Macaristan'ı Osmanlı Devleti'ne bağlı Budin eyaleti haline getirdi. Süleyman Paşa bu bölgenin beylerbeyliğine atandı. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Avusturya'nın elinde sadece kuzey Macaristan kaldı. Kanûnî döneminin önemli siyasi olaylarından olan Osmanlı-Macaristan, Almanya, Avusturya ilişkileri Kanûnî'nin ölümüne kadar devam etti.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">MALTA SEFERİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Rodos'un fethinden sonra Malta'ya yerleştirilen Sen Jan şövalyeleri Osmanlı için bir tehlike oluşturuyordu. <small><br /></small><b>Trablus ve Cezayirin güvenliği için Malta'nın alınması gerekiyordu. Yapılan kuşatma sırasında Turgut Reis şehit oldu. Malta alınamadı (1565).</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-KbyAjZjF6Tw/UOo2nvcNksI/AAAAAAAACIE/pUc_pkWzvjM/s1600/kanuni-buyuj-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-KbyAjZjF6Tw/UOo2nvcNksI/AAAAAAAACIE/pUc_pkWzvjM/s320/kanuni-buyuj-resim.jpg" width="273" /></a></div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="2%"></td><td width="98%"></td></tr>
</tbody></table>
<span style="background-color: white;"><br /></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">HİNT SEFERİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Coğrafi keşiflerden sonra sömürge arayışları başlamış, Portekiz ve İspanya pek çok sömürge elde etmişlerdi. Portekizliler Kızıldeniz ve Hint ticaret yollarına hakim olmaya çalışıyorlardı.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Ümit Burnu'nun bulunması, Osmanlıların baharat ticaretine de büyük darbe vurmuştu. Kanûnî Sultan Süleyman döneminde bu sebeplerden ötürü, dört kez Hint deniz seferi düzenlendi ancak, Osmanlı donanmasının okyanus şartlarına uygun olmaması yüzünden bu seferlerden hiçbirisinde tam başarı sağlanamadı.</b></span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">1551 yılında düzenlenen İkinci Hint Seferinde Osmanlı donanmasının başında Piri Reis vardı. Türk denizcilik tarihinde önemli bir yere sahip olan Piri Reis, bu sefer sırasında Maskat'ı almış ve Portekiz donanmasını büyük bir bozguna uğratmıştı. <b>Ancak, Portekizlilerin Basra Körfezi'ni kapatacaklarını düşünerek, donanmayı Basra'da bırakıp ganimetlerle geri döndüğü için Piri Reis Mısır'da idam edilmiştir.</b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Ancak yine de Yemen, Eritre, Sudan sahilleri ve Habeşistan'ın bazı kısımları Osmanlı topraklarına katıldı. Arap yarımadası tamamen Osmanlı denetimine girdi. Kızıldeniz yabancı güçlere kapatılarak Osmanlı egemenliği sağlandı.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">BELGRAD'IN FETHİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî Sultan Süleyman tahta çıktığında Avrupa'nın en güçlü devleti Roma-Germen İmparatorluğu (Almanya) idi. Almanya İmparatoru Şarlken Macaristan'a hakim olmak için Macar kralı ile yakın akrabalık ilişkileri kurmuştu. Macar Kralı İkinci Lui, Şarlken'e güvenerek vergilerini ödemiyor kendisine gönderilen Osmanlı elçilerini öldürtüyordu.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Fatih Sultan Mehmed, Avrupa'da düzenlediği seferlerde Sırbistan'ı almıştı. Ancak stratejik bir öneme sahip Macaristan alınamamıştı. Kanûnî Sultan Süleyman Macaristan'ı almak üzere harekete geçti. Belgrad, karadan ve Tuna ırmağındaki Osmanlı donanması tarafından kuşatıldı. Şehir, gayet iyi savunulmasına rağmen teslim olmak zorunda kaldı (29 Ağustos 1521). Belgrad Muhafızlığına Balı Paşa getirildi. Bu sefer sonunda İstanbul'a gönderilen bazı Belgradlılar kurulan Belgrad köyüne yerleştirildi. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Belgrad'ın fethi, Kanûnî Sultan Süleyman'ın ilk fethidir. </b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Belgrad, bundan sonraki yıllarda Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya açılan en büyük kapısı oldu. Bu sebeple Belgrad'a "</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Darü'l-cihad</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">" denildi.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">RODOS'UN FETHİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Avrupalılar Akdeniz'deki Rodos, Kıbrıs, Girit, Malta gibi adalara hakim olmuşlar, açık denizlerde keşifler yapmışlar ve denizlerde güçlerini arttırmışlardı. <b>Kanûnî döneminde denizciliğe önem verildi ve büyük başarılar elde edildi.</b></span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî döneminde Rodos adası, Sen Jan şövalyelerinin elindeydi. Şövalyeler korsanlık yapıyor, Türk donanmasına zarar veriyorlardı. 1522 yılında düzenlenen seferle Rodos fethedildi.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-F763vPPU7eQ/UOo2qa66e5I/AAAAAAAACIM/G3ogoW-i5EA/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-F763vPPU7eQ/UOo2qa66e5I/AAAAAAAACIM/G3ogoW-i5EA/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">CEZAYİR'İN KATILIŞI</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Cezayir 1516'da Baba Oruç ve kardeşi Hızır Reis (Barbaros) tarafından İspanyollar'dan alınmıştı. 1518'de Barbaros, Cezayir'in hükümdarı olmuştu. Daha önce Yavuz bu iki denizcinin kendisinden yardım istemesi üzerine onlara iki kadırga ve levent vermişti.</b></span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî, Barbaros Hayreddin Paşa'yı İstanbul'a çağırdı ve Kaptan-ı Deryalığa getirdi(1533). Böylece, Cezayir Osmanlı topraklarına katıldı. Barbaros Ege denizinde Venediklilerin elinde bulunan adaları aldı.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">TRABLUSGARP'IN ALINIŞI</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Şarlken, Trablusgarb'ı aldıktan sonra buraya Sen Jan Şövalyeler'ini yerleştirmişti. Barbaros'un Preveze Deniz Zaferini kazanması ve Venediklilerin Osmanlılarla barış imzalamaları Şarlken ve Papa'yı kızdırmıştı. <b>Hazırlanan Haçlı donanması Cezayir'e saldırdı ancak, Osmanlı donanması karşısında bozguna uğradı (1541). </b></span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Barbaros'un yetiştirdiği Turgut Reis Trablusgarb'ı karadan ve denizden kuşatarak aldı. Ayrıca bu seferle Bingazi de Osmanlı ülkesine katıldı (1551).</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">CERBE SAVAŞI</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Turgut Reis'in İspanyollar'ın elinde bulunan Cerbe adasını kuşatması üzerine, Andrea Doria komutasındaki bir Haçlı donanması İspanyollara yardıma geldi. Yapılan Cerbe Deniz Savaşında büyük bir zafer kazanıldı. Cerbe Osmanlılara geçti (1559).</span><br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="2%"></td><td width="98%"></td></tr>
</tbody></table>
<span style="background-color: white;"><br /></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7gwD__P1z78/UOo3gaUAFaI/AAAAAAAACI0/yPWjdYbma6c/s1600/kanuni-sultan-s-leyman-ve-ordusu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-7gwD__P1z78/UOo3gaUAFaI/AAAAAAAACI0/yPWjdYbma6c/s320/kanuni-sultan-s-leyman-ve-ordusu.jpg" width="180" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">MOHAÇ SAVAŞI</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Şarlken'in büyük bir tehlike olmaya başladığını gören Kanûnî Sultan Süleyman, Fransuva'nın da ısrarı üzerine Şarlken'e karşı savaş açmaya karar verdi. Osmanlı ordusu Tuna nehrini geçerek Macaristan'a girdi. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">29 Ağustos 1526'da Macar ordusuyla Mohaç'ta yapılan savaşta Macar ordusu iki saatte dağıldı. Mohaç Savaşı parlak ve şanlı bir zaferle neticelendi. Budin (Budapeşte) alındı. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Macaristan, Osmanlı Devleti'ne bağlı bir krallık haline geldi ve başına Macar soylularından Jan Zapolya getirildi.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">ZİGETVAR KALESİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Anadolu'daki iç isyanlarla ve Doğu'da İran Devleti ile uğraşan Kanûnî Sultan Süleyman, 1566'da son seferine yine Macaristan üzerine çıktı. </b><small><br /></small>Zigetvar kalesi kuşatıldı, ancak kuşatma devam ederken Kanûnî Sultan Süleyman vefat etti. Osmanlı Devleti'ni zaferden zafere taşıyan Kanûnî Sultan Süleyman'ın ölüm haberine rağmen kale fethedildi (7 Eylül 1566).</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IDqkRc04t78/UOo2w6wUwaI/AAAAAAAACIU/sC__wH_OJZY/s1600/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="http://2.bp.blogspot.com/-IDqkRc04t78/UOo2w6wUwaI/AAAAAAAACIU/sC__wH_OJZY/s320/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="2%"></td><td width="98%"></td></tr>
</tbody></table>
<span style="background-color: white;"><br /></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">PREVEZE DENİZ ZAFERİ</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Osmanlıların Akdeniz'de kuvvetlenmeleri ve tüm Ege denizine hakim olmaları Avrupa'yı telaşlandırmıştı. Ayrıca devam eden Avusturya ve Macaristan seferleri büyük bir Haçlı donanması hazırlanmasına neden oldu. Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasında Venedik ve Cenevizliler'den başka Malta, Portekiz ve İspanya'ya ait gemiler de bulunuyordu.</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Haçlı donanması 602, Osmanlı donanması ise sadece 122 parçaydı. Preveze körfezinde 27 Eylül 1538'de yapılan savaşta, Barbaros Hayreddin komutasındaki Osmanlı donanması büyük bir zafer elde etti. </b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Tarihe Preveze Deniz Zaferi olarak geçen bu savaş sonunda Akdeniz bir Türk Gölü haline geldi.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-dgLd_jqewyw/UOo20Mx-EtI/AAAAAAAACIc/YlOKIWSPACQ/s1600/Macaristan'daki-Kanuni-turbesi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="http://4.bp.blogspot.com/-dgLd_jqewyw/UOo20Mx-EtI/AAAAAAAACIc/YlOKIWSPACQ/s320/Macaristan'daki-Kanuni-turbesi.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">KAPİTÜLASYONLAR</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İlk defa 1352 yılında Cenevizlilere verilen Kapitülasyonlar, darülharb kabul edilen yabancı ülke tüccarına Osmanlı topraklarında ticaret yapma hakkı veriyordu. Ancak Osmanlı Devleti ticaret imtiyazlarını siyasi ve diplomatik menfaatleri çerçevesinde kullanarak ittifak yapacağı devletlere vermişti. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">1535 yılında Fransa ile dostluk havası içerisinde iken Fransızların hazırladığı Kapitülasyon taslağı Osmanlı padişahınca tasdik edilmemişti. Bu taslağa göre eşit şartlar ve mütekabiliyet esası getiriliyordu. Halbuki Osmanlı Devleti padişahın tek taraflı yemini "</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Ahdi</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">" ile verildiğinden Ahidname diye adlandırılmıştı ve her padişah değiştiğinde yenilenmesi gerekiyordu. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /><b><br /></b></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>İlk Fransız Kapitülasyonu, Kıbrıs seferi öncesinde 1569 yılında verildi. Katolik dünyasına ve Papa ambargosuna karşı ittifak sağlamak için Protestan olan İngiltere'ye 1580'de, Hollanda'ya 1612'de Kapitülasyonlar verildi. </b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kapitülasyonlarda ticaret yapma hakkının yanı sıra, tüccarın hakları, gümrük vergileri, mahkeme usülleri, yol izinleri, emniyetlerine dair hususlar detaylı olarak belirtildi. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Osmanlı devleti zayıfladıkça Kapitülasyon verilen devletlerde giderek çoğaldı ve bunu bir baskı aracı haline getirdiler. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Birinci Dünya Savaşı'nın ilanı ile birlikte 1914 yılında tüm protestolara rağmen Kapitülasyonlar tek taraflı olarak kaldırılmıştır.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-RvXdT6hl4eE/UOo23BQODYI/AAAAAAAACIk/TJjz2oz0X9w/s1600/kanuni-dogu-seferi-haritasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="215" src="http://2.bp.blogspot.com/-RvXdT6hl4eE/UOo23BQODYI/AAAAAAAACIk/TJjz2oz0X9w/s320/kanuni-dogu-seferi-haritasi.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">SAFEVİLER</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî Sultan Süleyman Avrupa'da başarılar kazanırken, Anadolu'da iç isyanlar baş göstermiş, İran'da ise yıkılan Akkoyunlu devletinin yerine kurulan Safevi Devleti, doğuda Osmanlı İmparatorluğu için ciddi tehlike olmaya devam etmişti. </span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Kanûnî Sultan Süleyman, Avrupa'da İstanbul Antlaşmasıyla geçici de olsa barışı sağladıktan sonra, İran üzerine ilk seferine çıktı. Safevi Devleti'nin izlediği düşmanca politikalar ve Anadolu'da yaşayan Şiileri kışkırtmaları bu seferin düzenlenmesine neden oldu. Tebriz, Azerbaycan ve Hamedan istila edildi. Irakeyn seferiyle de Bağdat alındı (1534). </b></span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî'nin Avusturya'ya sefer düzenlemesinden yararlanmak isteyen Safevi Şahı Tahmasb, kardeşinin Osmanlılara sığınmasını da bahane ederek, Tebriz, Nahçıvan ve Van'ı ele geçirdi. Bunun üzerine Kanûnî Sultan Süleyman ikinci defa İran seferine karar verdi. Çıkılan İran Seferinden Van ve Tebriz geri alınarak dönüldü (1548). Safeviler (1553) tekrar saldırıya geçtiler. Doğu Anadolu'da ilerleyen düşman kuvvetleri Muş'a kadar gelip Erzurum'u kuşattılar. Kanûnî Sultan Süleyman üçüncü İran seferine çıktı. Revan, Nahçıvan ve Karabağ alındı. Zor duruma düşen Şah Tahmasb'ın isteği üzerine barış yapıldı ve Amasya Antlaşması imzalandı (1555).</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Bu antlaşmayla, Yavuz döneminden beri süren İran sorunu çözüme kavuştu. Doğu Anadolu, Tebriz ve Bağdat Osmanlı hakimiyetinde kaldı. Amasya Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ve İran arasındaki ilk resmi antlaşmadır. Ayrıca İslam dünyasında yapılan</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">ilk din barışı</span><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"> özelliği de taşımaktadır.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">MİMARİ ESERLER</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Kanûnî Sultan Süleyman 46 yıl saltanatta kaldı. Babası Yavuz Sultan Selim'den 6.557.000 km kare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını 14.893.000 km kareye çıkardı. Kanûnî Sultan Süleyman döneminde imar faaliyetleri devam etti ve ilk iş olarak babası Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan İstanbul Sultan Selim Camii'ni tamamladı. </b></span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Bunun dışında yaptırdığı eserlerden bazıları şunlardır;</span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"> </small><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Afyon Sincanlı Sinan Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Bozöyük Kasım Paşa Camii.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AK-bmOmzzSA/UOo3ZauaaoI/AAAAAAAACIs/fbhRZEf-_jg/s1600/Mimar-Sinan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-AK-bmOmzzSA/UOo3ZauaaoI/AAAAAAAACIs/fbhRZEf-_jg/s320/Mimar-Sinan.jpg" width="208" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;">MİMAR SİNAN</span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong style="font-size: 23px; text-align: start;"><span style="background-color: white;"><br /></span></strong></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Osmanlı imparatorluğunun en parlak devrinin büyük mimarı ve dünya çapında bir sanatkar olan Mimar Sinan, Kanûnî Sultan Süleyman döneminde bir çok eserler verdi.</span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Bunlardan en önemlileri şunlardır;</span><small style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></small><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Halep Hüsrev Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İstanbul Haseki Külliyesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İstanbul Şehzade Camii ve Medresesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Üsküdar Mihrimah Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İstanbul Süleymaniye Camii ve Külliyesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Tekirdağ Rüstem Paşa Camii ve Külliyesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Silivri Kapı İbrahim Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İstanbul Rüstem Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">İstanbul Sinan Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Topkapı Kara Ahmet Paşa Camii ve Külliyesi,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Fındıklı Molla Çelebi Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Babaeski Semiz Ali Paşa Camii,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Büyükçekmece Kanûnî Sultan Süleyman Külliyesi ve Köprüsü,</span><br style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;" /><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Süleymaniye Tekkesi.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">kaynak: www.osmanli700.gen.t</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
</td></tr>
<tr><td width="100%"><table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="2%"></td><td width="98%"></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="2%"></td><td width="98%"></td></tr>
</tbody></table>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-80540153040988729362013-01-06T18:33:00.000-08:002013-01-06T18:33:01.577-08:00Kanuni Sultan Süleyman'ın Hayatı<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Pj2OeyT2UQw/UOoz1ok-W4I/AAAAAAAACHg/lFVM7DvpOaA/s1600/kanuni-sultanin-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="216" src="http://3.bp.blogspot.com/-Pj2OeyT2UQw/UOoz1ok-W4I/AAAAAAAACHg/lFVM7DvpOaA/s320/kanuni-sultanin-resmi.jpg" width="320" /></a></div>
<table border="0" cellspacing="1" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td><td width="4%"></td></tr>
<tr><td width="100%"><table><tbody>
<tr><td width="97%"><div align="justify">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kanûnî Sultan Süleyman 27 Nisan 1495 Pazartesi günü Trabzon'da doğdu. Babası Yavuz Sultan Selim, annesi Hafsa Hatun'dur. Hafsa Hatun Osmanlı ya da Çerkezdir. Kanûnî Sultan Süleyman yuvarlak yüzlü, ela gözlü, geniş alınlı, uzun boylu ve seyrek sakallıydı.</span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /><br />Kanûnî Sultan Süleyman devri, Türk hakimiyetinin doruk noktasına ulaştığı bir devir olmuştur. Babası Yavuz Sultan Selim, onu küçük yaşlardan itibaren çok titiz bir şekilde yetiştirmeye başladı. Benzeri görülmemiş bir terbiye ve tahsil gördü. İlk eğitimini annesinden ve ninesi Gülbahar Hatun'dan (Yavuz Sultan Selim'in annesi) aldı.<b> Yedi yaşına gelince tahsil için İstanbul'a, dedesi Sultan İkinci Bayezid'in yanına gönderildi. Şehzade Süleyman, burada Karakızoğlu Hayreddin Hızır Efendi'den tarih, fen, edebiyat ve din dersleri alırken, savaş teknikleri konusunda da öğrenim görüyordu. </b><small><b><br /></b></small>15 yaşına kadar babası Yavuz Sultan Selim'in yanında kalan Şehzade Süleyman, kanunlar gereği sancak istemesi üzerine, önce Şarki Karahisar'a oradan da Bolu, kısa bir süre sonra da Kefe sancakbeyliğine tayin edildi (1509).<br /><br />Yavuz Sultan Selim'in 1512 de tahta geçmesi üzerine İstanbul'a çağırılan Şehzade Süleyman, babasının kardeşleriyle mücadeleleri sırasında İstanbul'da kalarak babasına vekalet etti. Bu sırada Saruhan sancakbeyliğinde de bulundu. Babası Yavuz Sultan Selim'in ölümü üzerine, 30 Eylül 1520'de 25 yaşındayken Osmanlı tahtına geçti. <small><br /></small><b>Kendisinden başka erkek kardeşi olmadığı için tahta geçişi kolay ve çatışmasız oldu. Çok ciddi ve kendinden emin bir padişah olan Kanûnî Sultan Süleyman, azim ve irade sahibiydi. Yapacağı işlerde hiç acele etmez, gayet geniş düşünür ve verdiği emirden asla geri dönmezdi. İş başına getireceği adamlara, kabiliyet derecelerine göre görev verirdi. Zigetvar kuşatmasını idare ederken, 7 Eylül 1566 yılında 71 yaşında vefat etti.</b><br /><br />Kendisine "Kanûnî" denmesi, yeni kanunlar icad etmesinden değil, mevcut kanunları yazdırtıp çok sıkı bir şekilde tatbik etmesinden dolayıdır. Kanûnî Sultan Süleyman adaleti seven bir padişahtı. Mısır'dan gelen vergiyi haddinden fazla bulup, yaptırdığı araştırma sonunda halkın zulme uğradığını düşünmesi ve Mısır Valisini değiştirmesi bunun açık kanıtıdır.<br /><br />Kanûnî Sultan Süleyman, tahta çıktığı sırada Osmanlı Devleti dünyanın en zengin ve en güçlü devleti konumundaydı. Babasının ölümü ve kendisinin padişah olması, "Arslan öldü, yerine kuzu geçti" diye düşünen Avrupalıları sevindiriyordu. Ancak Avrupalılar, çok geçmeden hayal kırıklığına uğradılar.<br /><br />Büyük bir devlet adamı olan Kanûnî Sultan Süleyman aynı zamanda ünlü bir şairdi. Meşhur şiirlerinden birisi şudur:<br /><br />"Halk içinde muteber bir şey yok devlet gibi,<br />Olmaya devlet cihanda, bir nefes sihhat gibi.<br />Saltanat dedikleri bir cihan kavgasıdır,<br />Olmaya baht ü saadet dünyada vahdet gibi".<br /><br /><b>Erkek çocukları:</b> İkinci Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa<br /><b>Kız Çocukları: </b>Mihrimah Sultan, Raziye Sultan</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Kaynak: www.osmanli700.gen.tr</span></div>
</td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-73092191313589829822013-01-05T19:56:00.002-08:002013-01-05T19:56:56.267-08:00Kanuni Nasıl Öldü?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--sz5VYSUK94/UOj1TJxDTUI/AAAAAAAACDo/LEGGbEcseaA/s1600/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="http://3.bp.blogspot.com/--sz5VYSUK94/UOj1TJxDTUI/AAAAAAAACDo/LEGGbEcseaA/s320/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
1564 yılında Almanya İmparatoru I. Ferdinand ölmüş ve yerine oğlu
II.Maximilien geçmişti. Bu sebeple Avusturya ile Osmanlı İmparatorluğu
arasındaki barış antlaşması hükümsüz kalmıştı. Sadrazam Semiz Ali Paşa
da iki yıldan beri gönderilmeyen devlet haracı ödenene kadar Avusturya
elçilerinin huduttan içeri sokulmamasını emretmişti.<br />
<a name='more'></a><br />
Tahta yeni çıkan İmparator II.Maximilien’ i tebrik eden Osmanlı
elçisi, konuyu yeni İmparatora hatırlatarak, ödenmeyen haracı talep
etmiş aksi takdirde savaş veya barış seçeneklerinden birini tercih
etmesini istemişti.<b> Bu tehdit üzerine Michel Czernovvicz, Georges
Albani, Achaz Csabi’den oluşan Avusturya elçilik heyeti, birikmiş
haraçların hepsini 4 Şubat 1565 Pazar günü İstanbul’a getirmiş ve 90 bin
altını bulan meblağ merasimle takdim edilmişti.</b><br />
<br />
<strong>Barış görüşmeleri yapılıyor</strong><br />
Bu esnada Erdel Hanlığı ile Avusturya arasında muharebeler sürmekte
olduğundan bu konuyla ilgili de görüşmeler başlamıştı. Avusturya
elçileri, İmparator’un sulhten yana olduğunu, fakat evvelce Osmanlı
himayesindeki Erdel Hânı Zsigmond tarafından zaptedilen “Szathmar”
kalesinin iadesini talep etmişlerdi. Müzakereler sürerken Sadrazam Semiz
Ali Paşa, barış antlaşmasının yenilenmesinden yana tavır ortaya
koymuştu. Fakat II. Maximilien’in Tokay ve Serencs şehirlerini ele
geçirdiği haberinin İstanbul’a ulaşması üzerine duruma çok kızan Kanuni
Sultan Süleyman, Erdel Hânı'na yardım edilmesini emretmiş ve sulh için
üç şartın kabul edilmesini istemişti:<br />
<b>1-Tokay ve Serencs şehirlerinin derhal geri verilmesi;</b><br />
<b>2-Avusturya İmparatorluğu’nun vermeyi taahhüt ettiği haraçların düzenli ödenmesi;</b><br />
<b>3-Erdel hanlığına karşı yapılan saldırıların durdurulması.</b><br />
<br />
<strong>Avusturya’ya savaş ilan ediliyor</strong><br />
Bu talepler taraflar arasında uzun ve sonuçsuz görüşmelere ve elçi
teatilerine yol açarken, İmparator II. Maximilien’in şartları kabule
yanaşmaması özellikle Osmanlı elçisi Hidayet Çavuş’u Viyana’da rehin
tutması artık iplerin kopmasına neden olmuştu. Yahya Paşazade Arslan
Paşa, Erdel Hanı'na yardıma memur edildiği sırada Avusturya’ya sefer
açılmasına taraftar olamayan Sadrazam Semiz Ali Paşa ölmüş ve yerine
gelen Sokullu Mehmet Paşa’nın görüşleri doğrultusunda savaş ilan
edilmişti. İkinci vezir Pertev Paşa serdar tayin edilerek, Kırım Hanı
ile birlikte önden Avusturya üzerine gönderilmişti.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ihP9tvivFq0/UOj1fFWG_GI/AAAAAAAACDw/HkypO5KQ22Y/s1600/kanuni-sultan-s-leyman-savasta.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="201" src="http://3.bp.blogspot.com/-ihP9tvivFq0/UOj1fFWG_GI/AAAAAAAACDw/HkypO5KQ22Y/s320/kanuni-sultan-s-leyman-savasta.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><br /></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<strong>Kanuni Sultan Süleyman bu sefere niçin çıktı?</strong><br />
Neticede, Kanuni Sultan Süleyman, Eğri, Szigetvar kalelerini fetih
etmek, Tokay ve Serencs şehirlerini geri almak, Avusturya siyasetinin
bir parçası olan Erdel Hanlığını himaye etmek, Malta kuşatmasının
başarısızlığı ve oğullarını idam ettirmesi sebebiyle askerle halk
arasında doğan hoşnutsuzluğu gidermek nihayet sarsılan imajını düzeltmek
için 1 Mayıs 1565’te Avusturya’ya karşı ihtiyarlığına, istirahat
ihtiyacına, hastalığına en önemlisi ölüm tehlikesine rağmen ordusunun
başında 13’üncü ve son seferine çıkmıştı. <b>10 sene 9 aydır sefere
çıkmamış olan Kanuni, böyle önemli seferleri bizzat padişah idare
etmedikçe başarı kazanılamayacağını bildiği ve yeni Sadrazam Sokullu
Mehmet Paşa ile kızı Mihrimah Sultan kendisini cihada teşvikiyle bu
kararı hayatı pahasına vermişti. Nitekim sağ olarak geriye
dönemeyecekti.</b><br />
<br />
<strong>Tarihçi Selaniki Mustafa Efendi’de orduda</strong><br />
Fakat artık Kanuni Sultan Süleyman eskisi gibi at sırtında sefere
gidebilecek durumda değildi. Sadece şehirlerden at üzerinde,
şehirlerarası ise araba ile geçilmişti. Kanuni Sultan Süleyman’ın bu son
seferine bizzat katılan ve gördüklerini “Tarih-i Selaniki” adlı
eserinde yazan Selaniki Mustafa Efendi, Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın
hasta ve ihtiyar padişahı elinden geldiğince rahat ettirmek için nasıl
uğraştığını şöyle nakletmekteydi:<br />
“Halife-i ruy-i zemin hazretleri ekseri arabadan çıkmayıp huzur-u
rahat üzre konağa geldik de dahi erkân-ı devleti arabadan selamlayıp
otağ-ı hümayundan sayeban altına nüzul buyururlardı ve Sadrazam Mehmet
Paşa hazretleri her menzile geldikçe karar etmeyip ileri menzilin
memerrin yollayıp araba yollarını düzeltirdi. Mizac-ı şerif-i unsur-u
latif-i şehriyariye âlem-i piride marazı nikrisden gâhî futur-arız olur
idi. Meşakk-ı rah-ı sefer keder ü kelale bais olmasın diye vezir-i
kar-agâh hazretleri aleddevam hüsn-i tedbir ü tedarik ile terk-i rahat
edip yollarını yoklar idi.”<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td><br /></td><td><br /></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<b>Kanuni Sultan Süleyman ve Osmanlı ordusu, Edirne, Tatar Pazarcığı,
Filibe yoluyla 19 Haziran 1566 ‘da Belgrad’a vardı. Erdel Bânı
Zsigmond’u Belgrad’ın karşısında ve Tuna üzerinde Zemlin-Semlin şehrine
hâkim bir tepe üzerinde Kurban Bayramı arifesinde kabul etmişti.
Selaniki Mustafa Efendi, eserinde, tabiiyetini arz etmek için gelen
Erdel Hânı'nın durumunu ve Kanuni devrinin azametini yansıtan bu
sahneyi:</b><br />
“Mezbura külli iltifat-u itibar olunup kırmızı otağ kurulup enva-ı
niam-ı firavan çekildi ve ertesi gün Divan-ı âli olup mezbur İstefan
paye-i serir-i saltanata yüz sürmeye üç yüz nefer bala-kadd mülebbes
müzeyyen atlı ve yaya kafir ile gelip azim kesret ü izdiham üzre divan
oldu. Kapı halkı şu mertebe zib ü ziynet ve haşmet ü şevket ve devlet-i
debdebe üzre idi ki kabil-i tabiri beyan değil ve Rumeli ve Anadolu ve
Karaman askeri ve Beylerbeyileri ve ümera ve zuama ve sipah haddü
hasrdan birun ve tadad olmağa mecal ü bimkan muhal idi ve mezbur İstefan
kıral vüzera-yı izam hazeratıyla izz-u huzur-u şehinşahiye
girdiklerinde ayinleri üzre mücevher ve murassa takyasın çıkarıp
Padişah-ı alempenah nazar-ı hümayununda makamı ubudiyette diz çöküp
oturdukda Saadetlü padişah hazretleri: “Kalksın!” Diye buyurmuşlar; emre
imtisal ile kalkıp iki hatve yürüyüp yine oturmuş; üçüncü mertebede
varıp Hak-i pay-i kimya misallerine yüz sürüp kalktığında Sadrazam
Mehmet Paşa Hazretleri inci ile dukte murassa iskemleyi kendisi koyup
iclas eylemişlerdir ve Tercüman İbrahim Bey’e kıral-ı mezbur taşrada
özridüp: “Mehabet beni bihuş, edip nutka takatim kalmadı!” Demiş ve
huzur-u hümayunda: “Hemen kadimi kuloğlu kulum, ferman Padişahım
hazretlerinindir! “Dediğinde, padişah hazretleri: “İyilik üstüne iyilik
görsün!” Buyurmuşlar.” Şeklinde aktarmıştı.<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><br /></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
Erdel Hânı bu görüşmede, Avusturya’nın kendi Hanlığından aldığı bazı
kalelerin yeniden fethi için memur edilmesini istirham etmiş ve bu
isteği kabul eden Kanuni Sultan Süleyman, asker, barut, kurşun ve para
yardımı yapılacağını, ayrıca kendisine vaktiyle babasının başına
konulmuş Macar tacını vaat etmişti. Bunun üzerine cihan padişahının
elini üç defa öpen Erdel Hanı, Kanuni’nin “Sevgili oğlum” hitabına
mazhar olmuştu.<br />
<br />
Semlin’de iken Kanuni Sultan Süleyman’ın ilk düşüncesi buradan Eğri
üzerine yürümek olduğu halde, Szigetvar kalesi kumandanı Kont Nicolas
Zriniy’nin Tırhala Sancakbeyi Mehmet Bey’in karargâhına ani bir baskın
yaparak, Sancakbeyi ve oğlunu şehit etmesi üzerine düşmanı şaşırtmak
isteyen padişahın, “Maksud düşmen-i din askerini tağlittir, murad gayrı
yere varmaktır” fikriyle ordunun Szigetvar’a gitmesi kararı verilmişti.<br />
Rumeli Beylerbeylerinden Şemsi Ahmet Paşa önden gönderilip 2
Ağustos’ta 90 bin asker ve 300 topla Szigetvar’ın kuzeyinde bulunan ve
şehre hakim Similehov tepesi tutulmuş ve muhasara hattı kurulmuştu.<br />
İleri harekâta bu yönde devam eden Osmanlı ordusu da 4 Ağustos Pazar
günü Szigetvar’ın iki mil uzağında bulunan Pecs/Peçuy kasabasına
girmişti. Padişahın kasabaya girişi pek muhteşem olmuş, parlak bir alay önünde Sadrazam Sokullu Paşa ve maiyeti ve askeri ile iki sıra
dizilip padişahı selamlamış, alay sancağının altında hafızlar Fetih
suresini kıraat etmişlerdi. <b>Burada konaklandıktan sonra ertesi günü yani
5 Ağustos’ta Kanuni Szigetvar önlerine kır bir atla gelmiş ve muhasara
hattındaki düzen hakkında komutanlarına emirler vermişti.</b><br />
<b><br /></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-QobhjAJOG2Q/UOj1nnMeR4I/AAAAAAAACD4/SySlyt00ZfM/s1600/220px-Suleiman_bas-relief_in_the_U.S._House_of_Representatives_chamber.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-QobhjAJOG2Q/UOj1nnMeR4I/AAAAAAAACD4/SySlyt00ZfM/s1600/220px-Suleiman_bas-relief_in_the_U.S._House_of_Representatives_chamber.jpg" /></a></div>
<b><br /></b>
<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><br /></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<strong></strong><strong>Kale muhafızı Nicolas Zriniy’den “Hoşgeldiniz” güllesi</strong><br />
Alınması zor bir mevki olan Szigetvar, “Almas” nehri, birtakım göller
ile bataklıklarla çevriliydi. Suların ortasında üç ada şeklinde olduğu
için"Szigetvar-Adalar şehri" ismi verilmişti. Şehrin müstahkem konumuna,
uzun bir kuşatmaya yetecek miktarda erzak ve mühimmata güvenen Kale
muhafızı Nicolas Zriniy, Kanuni Sultan Süleyman Similehov tepesine
kurulmuş Otağ-ı Hümayununa girerken kaleden büyük bir gülleyi “safa
geldiniz” babında Osmanlı ordusuna göndermişti.<br />
<table align="center" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"><br /></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<strong>Eski ve Yeni Zigetvar’ın düşüşü ve neticesiz genel hücumlar</strong><br />
Kuşatma hattı daha önceden kurulmuş olduğu için padişahın gelişiyle
birlikte derhal ateş açılmış ve muharebe başlamıştı. 13 Ağustos’ta eski
Szigetvar, Pasoga Sancakbeyi Nasuh Bey tarafından şiddetli bir top atışı
sonrası ele geçirilmiş, düşman buradan iç kaleye doğru çekilirken şehri
ateşe vermişti. Bundan 6 gün sonra ise Yeni Szigetvar şehri zapt
edilerek bu iki noktaya top bataryaları yerleştirilmiş ve geriye kalan
iç kale tazyik edilmeye başlanmıştı. Ardı ardına yapılan üç genel
hücumdan bir netice alınamamış, fakat bu arada Macaristan’ın Avusturya
işgalinde bulunan en önemli ve müstahkem kalelerinden Göle-Giula’nın
Pertev Paşa ordusuna teslim olduğu haberi gelmişti. Bu haberle bir nebze
moral bulan Kanuni Sultan Süleyman’ın hastalığı ise günden güne artmış,
düşman mukavemetinin uzun sürmesinden sıkılan Sultan Süleyman: “Bu kale
benim yüreğimi yakmıştır. Dilerim Hakk’tan ateşlere yana!” Demiş
esbab-ı harb-u darb tamam olmadan umumi hücum yapılmaması emrini
vermişti.<br />
<br />
<strong>Kahraman Yeniçeri bölükbaşısının fedakarlığı</strong><br />
Durum bu hali almışken 5 Eylül günü iki gönderli bir kumbara
hazırlanarak, bir Yeniçeri bölükbaşısının kendini feda etmesi pahasına
kale bedeninde patlatılmış, hem kale içinden hem kale dışından birçok
asker ölerek büyük bir gedik açılmıştı. Osmanlı askeri bu gedikten
içeri saldırırken, kurtulabilen Nicolas Ziriny kumandasındaki kuvvetler
iç kale denilen büyük burca çekilmişlerdi. Ölünceye kadar teslim olmama
kararı veren Avusturyalı bu kahraman kumandanın, infilak sonrası içine
düşüğü ümitsizlikten faydalanmak isteyen Kanuni Sultan Süleyman,
kendisine Hırvatistan ve Dalmaçya beyliğini teklif ettirmiş, Alman,
Macar ve Hırvat askerleri teslime zorlamak için kendi dillerinde ve
Latince mektuplar yazdırıp oklarla attırmıştı. Fakat bir netice
alınamamış olduğu gibi kale müdafii Nicolas Ziriniy’ de kendisine
teklifi reddetmişti. <b>Bunun üzerine iç kale denen büyük burçtaki
mahsurların direnişine son vermek için bulundukları yere çalı çırpı,
tahta, odun, ağaç kütükleri yığılıp ateşlenmiş bunun üzerine Nicolas
Zriniy huruça karar vermişti.</b><br />
<b><br /></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-6HkQqIUVacg/UOj1teeTK0I/AAAAAAAACEA/kwrbuMfvDPw/s1600/sehzade_mustafa_olum_ani.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-6HkQqIUVacg/UOj1teeTK0I/AAAAAAAACEA/kwrbuMfvDPw/s1600/sehzade_mustafa_olum_ani.jpg" /></a></div>
<b><br /></b>
<br />
<strong>Kanuni Sultan Süleyman’ın ölümü</strong><br />
Kuşatmanın bu son perdesine girilirken rahatsızlığı daha da artan
Kanuni Sultan Süleyman, 6-7 Eylül 1566 gecesi Szigetvar’ın tamamiyle
düştüğünü göremeden, yanında Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, Hekimbaşı
Kaysunizade Bedrüddin Mehmet Çelebi olduğu halde “Bu ocağı yanacak kale
daha alınmadı mı” diye sorduktan sonra Similehov tepesinde ruhunu teslim
etmişti. Bu sırada 72 yaşının içindeydi. Ölümüyle birlikte 45 sene, 11
ay, 7 gün süren saltanatı da sona ermişti. Osmanlı padişahları içinde en
uzun süre tahtta kalan, ömrünün 10 sene, 3 ay, 5 gününü seferlerde
geçiren bu büyük Sultan, seferde ölen 4’üncü Osmanlı padişahı olmuştu.<br />
<br />
<strong>Padişahın ölümünü sadece Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa mı biliyordu?</strong><br />
Sokullu Mehmet Paşa bu durumu büyük bir dikkatle gizlemiş, olay
sırasında orada bulunan Selaniki Mustafa Efendi’nin nakline göre,
Sırkatibi Feridun Bey’i diğer vezirleri durumdan haberdar etmek için
göndermişti. Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri başta olmak üzere,
vezirlerin de onayıyla askeri aldatmak için ertesi gün divan kurulmasına
ve yeni padişah gelene dek ölümün gizli tutulmasına karar verilmişti.
Padişahın iç organları o gece çıkarılarak, teçhiz ve tekfin edilmiş ve
Hekimbaşı Kaysunizade, İmam-ı Sultani Derviş Efendi, Rikabdar Mustafa
Ağa, Musa Ağa, Hasan Ağa ve 12 askerle ilk cenaze namazı kılınıp geçici
olarak tahtının altına defnedilmişti.<br />
<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td> </td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<strong>Zigetvar düşüyor</strong><br />
Kanuni’nin öldüğü gece bir odun yangınıyla kuşatılmış olan Nicolas
Ziriniy, daha fazla direnmenin mümkün olamadığını anlayınca, kendisiyle
beraber ölmeyi kabul eden 600 askeri ile birlikte huruç hareketini icra
etmeye başlamış fakat bu sırada yaralanarak yakalanmış ve idam
edilmişti. Böylece 33 gün süren Szigetvar kuşatması başarıyla
sonuçlanmış ve Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa şehir ile kalenin tamir
edilmesini emrederek padişahın ölümünden habersiz olan askeri oyalamaya
başlamıştı. <b>Osmanlı tahtının o sıradaki tek varisi olan Kütahya Valisi
Şehzade Selim’i saltanata davet için de Hasan isminde bir çavuşun son
sürat yola çıkmasını emretmişti.</b><br />
<br />
<br />
<strong>Sultan Süleyman’ın dublörü</strong><br />
Şehzade Selim haberi alır almaz derhal İstanbul’a gelmiş ve burada
bulunan hükümet erkânı ve ulemanın biatiyle saltanatı ilan olunmuştu. 3
günlük istirahatten sonra Sadrazam Sokullu Paşa’nın ve hükümetin gördüğü
lüzum üzerine derhal Belgrad’a gelmişti. Belgard’da durmayıp Vukovar’a
kadar ilerlemiş ise de Sadrazamın önerisi üzerine geriye dönmüştü. Ordu,
Belgrad’a doğru yola çıkmadan önce padişahın öldüğü söylentileri
yayılmış fakat resmen ilan edilmediğinden dolayı asker hiçbir tepli
vermemişti. Kanuni’nin tabutu gömüldüğü yerden çıkarılarak saltanat
arabasına konmuş bütün vezirler, kumandanlar, çavuşlara padişah hayatta
imiş gibi alkış tutturmuş ve nevbet çaldırmışlardı.<b> Selaniki Mustafa
Efendi’nin nakline göre, askeri aldatmak için padişahın arabasına tıpkı
kendisine benzeyen bir adam oturtulmuş ve bu adam Sultan Süleyman rolü
oynamıştı.</b><br />
<b><br /></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2O8qGnxiEIQ/UOj12ZUt-yI/AAAAAAAACEI/BaAi3t5g_Q4/s1600/kanuni-tugra.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="236" src="http://4.bp.blogspot.com/-2O8qGnxiEIQ/UOj12ZUt-yI/AAAAAAAACEI/BaAi3t5g_Q4/s320/kanuni-tugra.jpg" width="320" /></a></div>
<b><br /></b>
<br />
<table align="right" border="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td> </td>
</tr>
<tr>
<td>
<br />
</td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<strong>Padişahın ölümü askere açıklanıyor</strong><br />
Belgrad’a yaklaşıldığı sırada ise Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa,
cenaze arabasını ordudan ayırmış ve 300 muhafızla hafızlar tayin ederek
Kur’an okumalarını emretmişti. Böylece padişahın öldüğü artık asker
tarafından da anlaşılmış ve bu durum orduyu bir anda alt üst etmişti.
İntizamın bozulması sebebiyle başta Sadrazam olmak üzere diğer vezirler
durumu ifşa ettiklerine pişman olmuşlar, ordunun yola devamına imkân
kalmadığı için Sokullu Mehmet Paşa askere:<br />
“Kardaşlar, yoldaşlar! Niçin yürümezsiniz? Yürüyelim. Bunca yıllık
İslam padişahıdır; Kur’an-ı azim ile tazim eyleyelim. Bu denli gazavat
edip Engerus vilayetin dar-ı İslam eyledi ve cümlemizi nimet-i ihsanıyla
besledi. İvazı bu mudur ki mübarek cesedini başımızda götürmeyelim?
İşte oğlu Sultan Selim Han padişahımız Belgrad’da size muntazırdır.”<br />
Şeklinde nasihat ederek, cülus bahşişi ve tahsisat zammı vaat etmesiyle ordu geceleyin ilerlemeye başlamıştı.<br />
<b>Kanuni Sultan Süleyman’ın tabutunun geçici olarak defnedildiği ve iç
organlarının gömüldüğü yere daha sonradan bir türbe-makam yapılmıştı.
Macarların "Turbek" dedikleri bu yer sonraları bakımsız kalmış 17’inci
yüzyılda ise Katolik papazları tarafından kiliseye çevrilmişti.</b><br />
<table align="center" border="0"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><br /></td>
<td> </td>
</tr>
</tbody>
</table>
1994 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın doğumunun 500’ üncü yılı
münasebetiyle Türkiye Cumhuriyeti’nin girişimleri ve maddi desteğiyle
Szigetvar kuşatmasında padişahın otağının kurulduğu Similehov tepesine
Macar-Türk Dostluk parkı yapılmış, Türk sanatçı Metin Yurdanur
tarafından Kanuni Sultan Süleyman’ın ve Nicolas Ziriniy’in büstleri yan
yana inşa edilmişti.<br />
<br />
<br />
Kaynaklar:<br />
İsmail Hami Danişmed, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c.2, İstanbul, 2011.<br />
İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi, c.2, Ankara, 1998.<br />
<br />
<span class="Apple" style="background-color: white; font-family: Arial, Times, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 19px;"><strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Emre Gül</strong></span><br />
kaynak: dunyabulteni.net<br />
<br />
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-55470835281513860012013-01-05T18:44:00.001-08:002013-01-05T18:44:43.677-08:00Uludağ Sözlük'te Kanuni Sultan Süleyman<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GNwmg8Q0EVI/UOjRd6ZAcZI/AAAAAAAACBc/NnkyP3NtSyQ/s1600/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-GNwmg8Q0EVI/UOjRd6ZAcZI/AAAAAAAACBc/NnkyP3NtSyQ/s320/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" width="272" /></a></div>
<div>
<span style="font-family: verdana, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 18.666667938232422px; text-transform: lowercase;"><br /></span></span></div>
<ol style="background-color: #b9b9b9; font-family: verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 14pt; margin-bottom: 0px; text-transform: lowercase;">
<li id="li_14437" style="margin-left: 8px;">osmanlı sultanlarının onuncusu ve islam halifelerinin yetmişbeşincisi.<br /><br />saltanatı: 1520-1566<br />babası: yavuz sultan selim- annesi: hafsa sultan<br />doğumu: 27 nisan 1495 vefatı: 7 eylül 1566<br /><br />1509'da kefe sancakbeyliğine gönderilinceye kadar babasının yanında kalmış ve bu müddet içinde iyi bir öğrenim ve eğitim görmüştür. babası yavuz sultan selim'in 1514 iran ve 1516 mısır seferleri sırasında rumeli'nin muhafazası ile görevlendirildi ve edirne'de oturdu. babasının vefatı ile de 30 eylül 1520 tarihinde 26 yaşında iken osmanlı tahtına çıktı.<a name='more'></a><br /><br />kanuni sultan süleyman belgrad'ın fethi (1521) ile orta avrupa'nın, şövalyelerin üssü olan rodos'un zaptı (1522) ile de akdeniz hakimiyetinin kapılarını devletine açtı. 1526'da yüz bin kişilik ordusuyla ve üç yüz kadar top ile mohaç ovası'nda macar ordusuyla karşılaştı. bu durumda sancaklarını açık ellerini semaya doğru kaldıran sultan; "ya rabbi! senin kudret ve himayeni diliyor, hazret-i muhammet'in ümmetine yardımını niyaz ediyorum" diye yalvardı. tarihin bu en büyük meydan savaşında düşman ordusunu yok eden kanuni, 20 eylül'de macaristan'ın başşehri budin'e girdi. 1529'da viyana muhasara edildi ise de kuşatma vasıtalarının getirilmemesi ve kış mevsiminin yaklaşması üzerine neticesiz kaldı. 1532'de alman seferine çıkan kanuni, viyana'yı arkada bırakarak gratz, marburg, gunss ve daha bir çok alman şehirlerini zaptetti. yedi ay avrupa içlerinde dolaştığı halde imparator karşısına çıkmaya cesaret edemeyince geri döndü.<br /><br />1534'te safeviler üzerine sefere çıkan sultan, bağdat ve basra'yı zaptetti. bağdat'ta evliya kabirlerini ve kerbela'da hazreti ali ve hazreti hüseyin'in makamlarını ziyaret eden kanuni, abdülkadir-i geylani hazretlerinin kabrine türbe ve yanına imaret yaptırdı. fetih hareketlerine devam eden kanuni, 1535'tetebriz'i zaptetti. 1537'de italya seferine çıkarak, otranto'ya kadar ilerledi.<br /><br />karalarda cihan hakimiyetini eline geçiren kanuni sultan süleyman, barbaros hayrettin paşa vasıtasıyla denizlerde de osmanlı devleti'nin gücünü gösteriyordu. nitekim bu büyük deniz komutanı haçlı donanmasını 27 eylül 1538'de preveze'de imha ederek, müstesna bir zaferle akdeniz'de tam bir türk hakimiyeti kurdu. kanuni süveyş'te kurduğu donanma ile de kızıldeniz'i ve arabistan sahillerini emniyet altına aldı ve avrupalıları hindistan sahillerinden uzaklaştırmaya başladı.<br /><br />bu fetihleri; 1543'te estergon, nis ve istolni-belgrad, 1551'de trablusgarb'ın zaptı ve 1553'te nahcıvan seferi takip etti. ihtiyar ve hasta bir halde iken 1566'da yine cihada çıkan bu büyük türk sultanı, zigetvar kalesinin zaptı sırasında top sesleri arasında 72 yaşında iken vefat etti. naşı süleymaniye'deki türbesine defnedildi.<br /><br />türklerin kendisine kanuni ve gazi, avrupalıların ise "muhteşem" dedikleri süleyman han, babasından devraldığı 6,557,000 kilometrekarelik osmanlı toprağını, yaptığı fetihlerle 14,893,000 kilometrekareye ulaştırdı. bulunduğu yüzyıl, dünya tarihine türk asrı olarak geçti. bu asırda her sahada dahi devlet ve ilim adamları yetişti. nitekim sadrazamı ibrahim paşa, lütfi paşa, sokullu mehmet paşa; şeyhülislamı kemal paşazade, ebüssuud efendi, şairi baki, fuzuli; sanatkarı mimar sinan; kaptan-ı deryası barbaros hayrettin paşa olan bir devletin padişahı kanuni olurdu.<br /><br />sultan süleyman han'ın asıl adından daha fazla bilinip, şöhreti olan kanuni ünvanı, önceki osmanlı kanunnamelerini ve devri icabı lüzumlu hükümleri kanunname-i al-i osman adı altında, islam hukuku esasları dahilinde toplattırıp tanzim ettirmesinden ileri gelmektedir. kanuni hareket ve sözleri güzel, aklı kamil, nezaketli, irfan sahibi, sözleri tatlı, alim, hakim ve şairlere dost, bütün maddi-manevi iyilikleri şahsında toplamış emsalsiz bir padişahtı.<br /><br />pek çok hayrat ve iyilikleri olan kanuni, imar faaliyetleriyle de uğraştı. memleketin hemen her yerinde camiler, mescitler, medreseler, hamamlar ve çeşmeler inşa ettirdi. mimar sinan'ın yaptığı süleymaniye camii de bu devirde türk azameti devrinin tacını teşkil etmiştir. koca mimar sinan büyük hakan'a; "padişahım sana öyle bir cami inşa ettim ki, kıyamete değin ayakta duracak bir metanete sahiptir." diyerek bu güzel eserini takdim etmiştir.<br /><br />pek çok özellikleri yanında büyük bir şair olan kanuni sultan süleyman'ın hastalığında yazdığı şu beyti yüzyıllardır dillerde söylenmektedir.<br /><br />halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi,<br /><br />olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.<br /><br />bir olay<br /><br />fransa kral`i bir gün alman imparatoru sarlken´e esir düser. bunun üzerine validesi derhal osmanli imparatoru kanuni sultan süleyman han´a münacat´ta bulunarak yardim ister. süleyman han, derhal alman imparatoruna bir name yazdirir :<br /><br />"biz ki, diyar-i trablusgarbin, diyar-i libyanin, diyar-i misirin, diyar-i rumun, diyar-i ... vesaire´nin fatihi, sultan süleyman han´iz. sen ki, almanya eyaletinin kral´i sarlken´sin. sana deriz ki, tez fransiz kral´i kulumuzu serbest birakasin ". muhtesem süleyman´in koskoca almanya imparatoruna olan hitabi iste bu sekilde olur. yazdirdigi o nameyi alman kralina göndermek icin bir pasa dahi tayin etmeye tenezzül etmeyen süleyman han, bu ise siradan bir cavusu vazifelendirmekle iktifa eder. tabii neticemi ? fransiz krali derhal serbest birakilir. koskoca kanuni sultan sülayman´a karsi durmak öyle kolay degildir.<br /><br />hakkında yazılanlar<br /><br />1. kanuni sultan süleyman<br />hayatı / mefkuresi / mücadelesi<br />yavuz bahadıroğlu<br />yeni asya yayınları / biyografiler dizisi<br /><br />bir devlet adamı düşünün ki, 46 yıl boyunca ülkesini dünyanın daima zirvede ülkesi olarak idare etmeyi başarmış olsun.<br />e bir padişah düşünün ki, yarım asra yaklaşan idaresi süresince ülkesinde günümüze ışık tutacak hürriyet ve eşitlik prensiplerine uygun bir idare tatbik etsin.<br />şte bütün idaresi boyunca seferler, zaferler, adalet, eşitlik ve huzur dolu ülkesini uzun süre zirvede tutmayı başarmış bir devlet adamı:<br />kanuni sultan süleyman.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/14437/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/feylule/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">feylule</a>, 15.01.2006 19:31)<div>
<table id="t14437" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a0" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://feylule.uludagsozluk.com/" id="a1" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://feylule.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a2" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=14437" id="a3" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_50822" style="margin-left: 8px;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/k/1--viyana-ku%C5%9Fatmas%C4%B1/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="1 viyana kuşatması">1. viyana kuşatması</a>'nı sadece şov amaçlı yapmış, yaptığı kanunlar ve gösteriş merakıyla anılan efsanevi <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/osmanl%C4%B1/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="osmanlı">osmanlı</a> padişahı<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/50822/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/ferrole/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">ferrole</a>, 03.02.2006 11:31)<div>
<table id="t50822" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a4" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://ferrole.uludagsozluk.com/" id="a5" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://ferrole.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a6" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=50822" id="a7" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_50843" style="margin-left: 8px;">avrupada <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/the-magnificent-s%C3%BCleyman/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="the magnificent süleyman">the magnificent süleyman</a> olarak bilinir...<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/50843/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/cartman/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">cartman</a>, 03.02.2006 11:58)<div>
<table id="t50843" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a8" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://cartman.uludagsozluk.com/" id="a9" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://cartman.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a10" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=50843" id="a11" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_50849" style="margin-left: 8px;">(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/the-law-maker/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="the law maker">the law maker</a>)<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/50849/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/eru/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">eru</a>, 03.02.2006 11:59)<div>
<table id="t50849" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a12" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://eru.uludagsozluk.com/" id="a13" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://eru.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a14" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=50849" id="a15" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<div style="margin-top: -2px;">
<ins style="border: none; display: inline-table; height: 90px; margin: 0px; padding: 0px; position: relative; visibility: visible; width: 728px;"><ins id="aswift_2_anchor" style="border: none; display: block; height: 90px; margin: 0px; padding: 0px; position: relative; visibility: visible; width: 728px;"><iframe allowtransparency="true" frameborder="0" height="90" hspace="0" id="aswift_2" marginheight="0" marginwidth="0" name="aswift_2" scrolling="no" style="left: 0px; position: absolute; top: 0px;" vspace="0" width="728"></iframe></ins></ins></div>
<li id="li_54003" style="margin-left: 8px;">halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi<br />olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi<br />saltanat didükleri ancak cihan gavgasıdır<br />olmaya baht u saadet dünyada vahdet gibi<br />muhibbi mahlasıyla şiirler yazmış olan şair padişahımız.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/54003/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/farabi/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">farabi</a>, 04.02.2006 23:06)<div>
<table id="t54003" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a16" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://farabi.uludagsozluk.com/" id="a17" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://farabi.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a18" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=54003" id="a19" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_54028" style="margin-left: 8px;">döneminde osmanlı dünya lideri devlet olma vasıflarına ulaşmıştır..şimdiki amerika dünyada neyse onun döneminde de osmanlı öyleydi dersem daha iyi anlaşılır sanırım..babası yavuz ardında müthiş bir hazine ve örgütlenmiş devlet bırakmış oğlu kanuni de bunu çok iyi kullanmıştır..fransa hükümdarının annesi esir düşen oğlunu alman kralından kurtarmak için kanuni'den yardım istemiş '-sen ki tüm cihanın hakimisin senden başka kimse oğlumu kurtaramaz' yakarışını içeren bir mektubu kanuni'ye gönderir ve kanuni yaptığı seferde almanya'nın altını üstüne getirir fransa kralını kurtarır..hem de öyle bir seferdir ki şu an sultanahmet'teki dikilitaş aslında almanya sınırları içerisinde inşaa edilmiştir;bu sefer sonucu oradan istanbul'a taşınmıştır..nedendir bilinmez ama türkler geçmişte fransızlara hep yardım etmiş,iyi ilişkiler kurmuş ve hiçbir ülkeye vermediği imtiyazlar vermiştir..karşılığını almışmıdır bilinmez ama şu an almadığımız kesindir..<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/54028/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/killing-joke/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">killing joke</a>, 04.02.2006 23:19)<div>
<table id="t54028" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a20" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://killing-joke.uludagsozluk.com/" id="a21" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://killing-joke.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a22" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=54028" id="a23" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_54047" style="margin-left: 8px;">babası yavuz dan daha başarılı olmak istemiş ama başaramamıştır öyleki yavuz paralara kendi muhurunu vurdurmus ve hazineyı daha cok dolduracak biri gelince muhurumu kendi muhuruyle deiştire bilir demiştir<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/54047/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/rapter/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">rapter</a>, 04.02.2006 23:29)<div>
<table id="t54047" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a24" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://rapter.uludagsozluk.com/" id="a25" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://rapter.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a26" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=54047" id="a27" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_166640" style="margin-left: 8px;">nasil da hakkinda entry girmedim diye kendime kizdigim osmanli padisahi.tek esliligi benimseyen tek osmanli padisahi.avrupa da muthis suleyman olarak bilinir.kazandigi zaferkerden sonra asla kutlama yapmaz,kutlayanlari da cezalandirirdi.inanilmaz inanclidir.avrupalilarin bizden bu kadar cok nefret etme sebebidir.hicbir zaman boburlenmeyen,kibirli olmayan hayatim da en cok etkilendigim 2 kisiden biri.(o kadar ki onun muhrunu nick olarak kullaniyorum)digeri de <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/james-hetfield/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="james hetfield">james hetfield</a>.bazi liderlerin ornek almasi gerektigi muthis insan(tayyip bak ta ornek al.sabahin korunde havai fisek atmakla olmuyor bu isler).<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/166640/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/hexagram/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">hexagram</a>, 13.04.2006 13:41)<div>
<table id="t166640" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a28" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://hexagram.uludagsozluk.com/" id="a29" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://hexagram.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a30" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=166640" id="a31" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_166650" style="margin-left: 8px;">bilindigi gibi 1. viyana kuşatması ekstradan yapmamistir.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/166650/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/hexagram/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">hexagram</a>, 13.04.2006 13:46)<div>
<table id="t166650" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a32" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://hexagram.uludagsozluk.com/" id="a33" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://hexagram.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a34" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=166650" id="a35" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_392069" style="margin-left: 8px;">hakkında şöyle bir hikaye anlatılır.<br />günün birinde, sultan yanına hürrem'i alarak edirne'ye tatile gider. tatildeyken yeniçeriler sinirlenir ve sarayı basarlar. istanbul'a dönene kanuni, atıyla kalabalığı yara yara sarayın kapısına kadar gelir. o kadar bağıran ve kızan yeniçerilerden bi tane bile karşısına çıkmaya cesaret edemez.<br />sonunda kanuni bağırarak " aranızdan iki temsilci gönderin. derdinizi anlatsın" der.<br />gelen temsilcinin birisi,<br />"biz burda düşman avlarken, yüce padişahımız hürrem'in koynunda yatmaktadır" der. bunu duyan kanuni ise kılıcını kınından anında çıkararak, askerin oracıkta kafasını gövdesinden ayırır.<br />bunu izleyen isyancı yeniçeriler, anında sarayı boşaltır ve isyanı bitirirler.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/392069/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/maksat-muhabbet/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">maksat muhabbet</a>, 02.07.2006 19:13 ~ 19:14)<div>
<table id="t392069" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a36" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://maksat-muhabbet.uludagsozluk.com/" id="a37" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://maksat-muhabbet.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a38" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=392069" id="a39" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_520385" style="margin-left: 8px;">huzuruna gelip<br />-evim soyuldu padisahım zararımı karsılayın<br />diyen bir kadınla aralarında söyle bir dialog gecmiştir<br /><br />kanuni:ey kadın kadın sen ağır uykunda uyursun evine hırsız girer duymassın sonrada bunun hesabını banamı sorarsın<br />kadın:ben padisahım uyanık bilirim koskoca süleyman bir bicare kadını koruyamaz mı<br /><br />demek suretiyle kadının verdiği ayara gelen ve gözleri dolan kanuni<br /><br />-tiz kadının zararı öz hazinemden karsılana!!!.. emrini vermiştir..<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/520385/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/imitasyon/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">imitasyon</a>, 10.08.2006 04:37)<div>
<table id="t520385" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a40" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://imitasyon.uludagsozluk.com/" id="a41" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://imitasyon.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a42" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=520385" id="a43" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_520412" style="margin-left: 8px;">osmanlının en geniş sınırlarına ulaştığı padişahtır osmanlı her konuda en üst seviyeye gelmiştir. fakat osmanlının olumlu yöndeki gelişmeleri ve son sınırına kadar uzanması devlette bazı sorunlara sebep olmuştur. rüşvet bu dönemde başlamıştır hatta (bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/fuzuli/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="fuzuli">fuzuli</a>) kanuniye bir şiir yazmıştır ve bu şiirin bir dizesinde (bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/selam-verd%C3%BCm-r%C3%BC%C5%9Fvet-de%C4%9F%C3%BCld%C3%BCr-dey%C3%BC-almad%C4%B1lar/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="selam verdüm rüşvet değüldür deyü almadılar">selam verdüm rüşvet değüldür deyü almadılar</a>) diyerek kanuniye gerçekleri dolaylı yoldan bile olsa anlatmıştır. kanuni bunun çözümünü bulacağına söz vermiştir fuzuliye fakat ömrü buna yetmemiştir. vefat etmiştir.<br /><br />edit:kanuni zamanında sınırlar 15 milyon metrekare iken torunu döneminde sınırlar 19 milyon metrekareye ulaşmış düzeltmen için teşekkürler (bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/imitasyonn/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="imitasyonn">imitasyonn</a>)<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/520412/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/daksin/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">daksin</a>, 10.08.2006 04:58 ~ 03.11.2010 19:51)<div>
<table id="t520412" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a44" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://daksin.uludagsozluk.com/" id="a45" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://daksin.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a46" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=520412" id="a47" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_520413" style="margin-left: 8px;">ilk köse padişahtır kendisi sadece seyrek olarak bıyıkları çıkmıştır<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/520413/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/daksin/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">daksin</a>, 10.08.2006 04:58)<div>
<table id="t520413" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a48" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://daksin.uludagsozluk.com/" id="a49" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://daksin.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a50" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=520413" id="a51" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_528304" style="margin-left: 8px;">sanıldığı kadar yüceltilecek bir devlet adamı değildir. döneminde osmanlı imparatorluğu nun en geniş sınırlara ulaşması ve süper güç devlet konumuna yükselmesi, geçmişin hızından kaynaklanır. (tabi kendisinden sonra gelenlerin içine düştüğü vahamet düşünülürse, kanuni onların yanında inci gibi kalmaktadır.)<br />elbette bu, sadece kanuni nin yönetmek sanatını iyi bilmemesinden değil, bu dönemde yaşanan dışsal gelişmelerin etkisi, devletin sınırları ile birlikte, bürokrasi kitlesinin de çok genişlemiş olması ve bunun neden olduğu olumsuzluklar ve daha bir çok etken dışında, kanuni nin de çok ileri görüşlü olamamasından kaynaklanır.<br /><br />tahta çıktığında kendisinden başka erkek kardeşi olmaması ona bir avantaj sağlamış, böylece osmanlı tarihinde en rahat tahta çıkan ve en uzun tahtta kalan (46 yıl) padişah olmuştur. tahta çıkmadan önce, babası yavuz sultan selim in, uzun süreli seferlere çıkması nedeniyle, kendisi, osmanlı tarihi nde ilk defa olarak naibliğe atanmış ve istanbul da kalarak devleti fiilen idare et(tir)miştir.<br /><br />osmanlı tarihi nin kanuni dönemi aktarılırken en çok göz ardı edilen, fakat en önemli konu olan dışsal etkileri anlatalım.<br /><br />amerika nın bulunmasının ardından, avrupa nın feodal beyleri, büyük limanlar ve gemiler inşaa etmeye yönelmişler, bu yapıların büyük sayılara ulaşması, aşağı yukarı kanuni dönemine denk gelmiştir. nihayetinde amerika ya açılan avrupa feodalitesi (ki merkezi kırallıkların güçlenmesindeki en büyük etken budur ve bu bizim tarih aktarımımızda hep göz ardı edilir), bu zengin ve bakir topraklardan elde ettikleri ganimetleri avrupa ya aktarır. bir örnek vermek gerekirse, sadece ispanya nın 1520 ile 1530 tarihleri arasındaki ganimet kazancı, ispanya hazinesini bu on yılda 30 katına çıkarmıştır!!!<br />bunun, o dönemde ispanya kadar etkin olmasa da, bu ganimet yarışına katılan diğer avrupa ülkeleri için de büyük bir kazanç getirisi olmuş ve böylece kıta avrupası, osmanlı imparatorluğu ile karşılaştırıldığında, görece zenginleşmiştir.<br /><br />burada bir ara verip osmanlı imparatorluğu nun ekonomi düzeni hakkında biraz bilgi vermek için: (<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/346323/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="346323">#346323</a>) nolu entryme bakılabilir (hatta, konunun devamlılığı için lütfen bakınız. bu entryi buraya tekrar girerek şu anki entrymi uzatmak istemiyorum.)<br /><br />(yukarıda no sunu verdiğim entrye bakıldığını göz önüne alarak devam ediyorum) işte osmanlı nın bu planlı ekonomi sistemi kanuni nin saltanatının ilk dönemlerinde de korunmuş, fakat, zenginleşen avrupa, anadolu ya gelen tüccarları aracılığıyla bu sisteme sekte vurmuştur. bu ekonomi sistemine göre devlet kişinin, neyi, ne zaman, ne kadar, kimin için üreteceğine ve bunu ne kadara satabileceğine karar vermektedir. ancak, avrupalı tüccarlar, imparatorluk sınırları içerisinde üretilen malları (özellikle keten), üreticilerine daha fazla ücret teklif ederek, kaçak yollarla avrupa ya taşımaya başlamış; üreticiler de, devletin verdiğinden daha fazla veren bu tüccarlara yanaşmış, ürünlerini onlara saklamış ve satmış; böylece osmanlı imparatorluğu nda, neredeyse imparatorluğun ömrünün sonuna kadar baş edemeyeceği kaçakçılık başlamıştır. özellikle, istanbul un doğusuyla pek alakadar olmayan osmanlı yönetiminin, buralara atadığı, beylerbeyi, sancakbeyi, kadı vb. bürokratlar ise, bu kaçakçılığı önlemek yerine, bundan kendileri de yararlanma yolunu seçmiş, hatta ve hatta bu işten, üreticilerden çok daha karlı çıkmışlardır. yine bu bürokratlar sayesinde, osmanlı yönetiminin ülkeye dağıtımını sağlamak için belirlediği, osene neyin üretileceği kararı; kuraklık, kıtlık vs. gibi bahanelerle yerine getirilmemiş, bunun yerine, avrupa tüccarının talep ettiği ürünler üretilmiştir. bunun sonucunda ise, ihtiyaç duyulan malın üretilmemesi ve ilgili bölgelere transfer edilmemesi sonucu, istanbul başta olmak üzere pek çok şehirde kıtlık başgöstermiştir.<br /><br />bu esnada dünyaya güç gösterisinde bulunan kanuni ise, bu bunalımları gelip geçici sorunlar olarak algılamış, ilk başlarda pek te üstüne düşmemiştir. ancak ilerleyen dönemlerde, hazinenin bütünüyle boşalması sonucu bazı önlemler almak istemiş, ancak bu önlemler osmanlı imparatorluğu nu güçlü yapan bütün kökleri ortadan kaldırdığı gibi, içinde yaşadığımız bugün dahi hissettiğimiz ağır bunalımları başlatmıştır.<br /><br />çoğu kişi osmanlı ordusu deyince aklına hemen yeniçerileri getirir, onları ordunun bel kemiği sayar. ancak bu kesinlikle yanlıştır. osmanlı ordusu nun bel kemiği timarlı sipahilerdir. timarlı sipahiler, bahsettiğim ekonomi sisteminin hem bir ürünü, hem de koruyucusudur. şöyle ki: köylerden bir kaçı bir araya getirilir ve bunlara 20 tane timarlı sipahi yetiştirme emri verilir. bunlardan biri komutanlarıdır. bunlar ürünlerin ekildiği mevsimde, bağlı oldukları yöreler de, hem devletin istediği ürünlerin üretimini ve istenilen yere aktarılmasını denetler, hem köylülerle birlikte çalışır, hem de buranın asayişini sağlarlar. bu bölgenin ödediği yıllık verginin büyük bir kısmını ise hizmetleri karşılığı maaş olarak alırlar. savaş zamanında (dikkat edilirse, devletin güçlü dönemlerinde seferler hep yaza doğrudur. bunun bir nedeni de işte bu timarlı sipahilerin denetleme işlerini yürüterek, ekonomik düzenin dirliğini devam ettirmektir) bu askerler toplanır. kanuni nin ilk dönemlerinde ordu da 150bin timarlı sipahi varken sadece 12 bin kapıkulu askeri (yeniçeriler dahil) vardır.<br />işte kanuni nin bulduğu çözümlerden belkide en fena sonuçlu olanı da, bu düzeni değiştirmeye yönelik siyasetidir.<br />hazineye para bulmak için, yukarıda bahsedilen, timarlı sipahilere maaş olarak verilen vergileri toplamanın başka bir yolunu geliştirmiştir. buna göre, önceleri timarlı sipahiye bağlı olmayan bölgelerin yıllık vergisini, satılığa çıkarmış, bu sayede, örneğin bir bölgenin 10 yıllık vergi gelirini mültezime (bu işi yapan kişi) satarak hazineye hemen para akışı sağlamıştır (tabi bu arada, dikkatinizi çekmiştir, böyle bir ekonomi sisteminde, bu vergileri satın alabilecek güçte bir sermayeye kimse sahip olamaz normalde; ancak, bu mültezimlerin geneli, başta bahsettiğim kaçakçılık zenginleri ve devlet adamlarıdır. bu da işin şöyle bir yanını gösterir: devlet bu adamları denetleyip cezalandıracağı yerde ödüllendirmiştir). ilerleyen zamanlar da her paraya ihtiyaç duyulduğunda bu yönteme başvurulmuş, en sonunda timarlı sipahilerinde toprakları ellerinden alınarak bu mültezimlere verilmiştir. hatta kanuni nin bizzat kurduğu, 1000 kişilik bir mali denetim ekibi, imparatorluk topraklarına yayılarak, timarlı sipahilerin gelirlerini denetlemek için görevlendirilmiş, ancak işin sonunda anlaşılmıştır ki, bu ekbin asıl görevi, timarlı sipahilerin hesaplarında, gerçekte varolmasa bile bir fazlalaık uydurup, bunların topraklarını ellerinden almaktır.<br />elbette bu azalan asker sayısının da takviye edilmesi gerekmektedir. bu nedenle, o güne kadar asıl işi, adından da anlaşılacağı üzere saray, başkent muhafızlığı olan kapıkulu askerlerinin sayısı artırılmıştır. bunlar ise, kışlaları başkentte olan, ilerleyen zamanlarda devletin başına büyük bela kesilen askerlerdir. savaşlarda da büyük başarı gösterememiş, hatta çoğu zaman savaşa bile gelmemişlerdir.<br />yine timarlı sipahilerin azaltılması ve yok edilmesi (iii.murad sonrası) devletin ekonomi üzerindeki denetimini tamamen yitirmesine neden olmuştur. mültezimler, elde ettikleri vergi toplama yetkisi ile halkın neredeyse kanını emmiş, özellikle anadolu nun bütün üretimini zayıflatmışlardır. yine bu adamlar ilerleyen dönemlerde ve bugün türkiye de "ağa" denilen ve en büyük geri kalmışlık sorunumuz olan feodaliteyi oluşturmuşlardır.<br /><br />sonuçta, dışsal ve içsel etkilerin yanında, kanuni nin yürüttüğü siyasette osmanlı imparatorluğu nun geri kalma yoluna girmesine sebep olmuştur. eğer kahramanlık nutukları atmak, "vay efendim avrupalılar kendisine 'muhteşem süleyman' diyor" diye gereksiz bir böbürlenmeye kapılmak yerine -ki bahsedilen savaşlar da osmanlı tarihi nin en kolay başarılarındandır-, bizleri bugün dahi geri kalmışlığa iten sebepler araştırılırsa, bunların kanuni döneminde başladığı görülür.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/528304/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/suzergecer/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">suzergecer</a>, 11.08.2006 22:51 ~ 12.08.2006 02:47)<div>
<table id="t528304" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a52" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://suzergecer.uludagsozluk.com/" id="a53" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://suzergecer.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a54" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=528304" id="a55" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_528345" style="margin-left: 8px;">27 nisan 1495 pazartesi günü trabzon'da doğan tarihin en büyük devlet adamlarındandır.<br /><br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/belgrad-in-fethi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="belgrad in fethi">belgrad in fethi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/moha%C3%A7-sava%C5%9Fi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="mohaç savaşi">mohaç savaşi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/viyana-ku%C5%9Fatmasi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="viyana kuşatmasi">viyana kuşatmasi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/rodos-un-fethi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="rodos un fethi">rodos un fethi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/cezayir-in-osmanliya-katili%C5%9Fi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="cezayir in osmanliya katilişi">cezayir in osmanliya katilişi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/preveze-deniz-zaferi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="preveze deniz zaferi">preveze deniz zaferi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/trablusgarb-in-alinmasi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="trablusgarb in alinmasi">trablusgarb in alinmasi</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/cerbe-sava%C5%9Fi/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="cerbe savaşi">cerbe savaşi</a>)<br /><br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/daha-ne-olsun/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="daha ne olsun">daha ne olsun</a>)<br />(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/nerede-o-%C3%A7a%C4%9Flar-ki-analar-arslan-do%C4%9Fururdu/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="nerede o çağlar ki analar arslan doğururdu">nerede o çağlar ki analar arslan doğururdu</a>)<br /><br />ayrıca kendisinden milyonlarca kez özür dilediğimiz atamızdır. o dünyayı tokatlarken evlatları 5-10 milyon nufuslu avrupalıya yalakalık yapar duruma düşmüştür. o dünyaya meydan okurken bugun bizler bir avuç toprak üzerinde 3-5 çapulcu ite hergün şehit vermekteyiz.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/528345/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/palta/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">palta</a>, 11.08.2006 23:01 ~ 23:02)<div>
<table id="t528345" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a56" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://palta.uludagsozluk.com/" id="a57" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://palta.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a58" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=528345" id="a59" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_528349" style="margin-left: 8px;">hurrem sultanla nikahlanan padişah..<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/528349/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/kad%C4%B1k%C3%B6y/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">kadıköy</a>, 11.08.2006 23:02)<div>
<table id="t528349" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a60" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://kadikoy.uludagsozluk.com/" id="a61" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://kadikoy.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a62" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=528349" id="a63" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_528353" style="margin-left: 8px;">türbesi, adına inşa edilmiş <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/s%C3%BCleymaniye-camii/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="süleymaniye camii">süleymaniye camii</a>nin bahçesindedir. karısı<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/h%C3%BCrrem-sultan/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="hürrem sultan">hürrem sultan</a>yamacında yatmaktadır.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/528353/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/zinani/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">zinani</a>, 11.08.2006 23:03)<div>
<table id="t528353" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a64" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://zinani.uludagsozluk.com/" id="a65" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://zinani.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a66" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=528353" id="a67" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_528540" style="margin-left: 8px;">age of empires 3'te de rol almaktadır.magnificent suleiman olarak.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/528540/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/aquarius/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">aquarius</a>, 11.08.2006 23:51)<div>
<table id="t528540" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a68" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://aquarius.uludagsozluk.com/" id="a69" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://aquarius.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a70" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=528540" id="a71" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_821431" style="margin-left: 8px;">yavuz selim in babası sanılan fakat oğlu olan padişah.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/821431/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/kurremkarmerruk/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">kurremkarmerruk</a>, 06.11.2006 11:43 ~ 16:05)<div>
<table id="t821431" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a72" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://kurremkarmerruk.uludagsozluk.com/" id="a73" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://kurremkarmerruk.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a74" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=821431" id="a75" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_866029" style="margin-left: 8px;">büyüklük bakımından hep fatih sultan mehmet ile mukayese edilen büyük insan.ta o zamanladan avrupa birliğine bizi sokmak için gayret göstermiş zat.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/866029/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/chilavert/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">chilavert</a>, 16.11.2006 11:28)<div>
<table id="t866029" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: visible;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small>#866029</small></a> <div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"> <a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a76" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel">:) oy ver</a> </td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"> <a href="http://chilavert.uludagsozluk.com/" id="a77" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://chilavert.uludagsozluk.com">w</a> </td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"> <a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a78" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et">tavsiye</a> </td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"> <a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=866029" id="a79" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et.">şikayet et</a> </td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_866242" style="margin-left: 8px;">hemen hemen tüm dünyayı etkileyebilecek şana, şöhrete, kudrete ve yetkiye sahip ancak bir tatar kızı <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/h%C3%BCrrem-sultan/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="hürrem sultan">hürrem sultan</a> nın karşısında süt dökmüş kediye bürünen <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/a%C5%9Fk-insana-neler-yapt%C4%B1r%C4%B1yor-imparatora-bile/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="(bkz: aşk insana neler yaptırıyor imparatora bile)">*</a> cihan padişahı.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/866242/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/serander/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">serander</a>, 16.11.2006 12:53 ~ 31.08.2008 08:14)<div>
<table id="t866242" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a80" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://serander.uludagsozluk.com/" id="a81" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://serander.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a82" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=866242" id="a83" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_1023985" style="margin-left: 8px;">(bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/e/1023970/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="osmanli hanedani/#1023970">osmanli hanedani/#1023970</a>)<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/1023985/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/ogasi/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">ogasi</a>, 19.12.2006 23:15)<div>
<table id="t1023985" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a84" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://ogasi.uludagsozluk.com/" id="a85" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://ogasi.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a86" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=1023985" id="a87" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_1271630" style="margin-left: 8px;">bir fermanıyla dünyayı titreten allah dostu mübarek zat.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/1271630/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/efesim/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">efesim</a>, 07.02.2007 18:37)<div>
<table id="t1271630" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a88" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://efesim.uludagsozluk.com/" id="a89" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://efesim.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a90" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=1271630" id="a91" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_1271725" style="margin-left: 8px;">siyasi hataları bol -en önemlisi de işe yarayacak şehzadelerin ölümüdür- avrupalıların feci tırstığı, tarihin en manyak meydan muharebesinde <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/moha%C3%A7/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="(bkz: mohaç)">*</a> kumandan olan "muhteşem" padişah.<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/1271725/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/paradigma/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">paradigma</a>, 07.02.2007 18:53)<div>
<table id="t1271725" style="display: inline-table; text-align: right; visibility: hidden;"><tbody>
<tr><td style="font-size: 9pt;"></td><td style="font-size: 9pt;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;"><small></small></a><div align="left">
</div>
</td><td class="linkler" id="" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a92" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="pekiyi pek güzel"></a></td><td class="linkler" id="" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://paradigma.uludagsozluk.com/" id="a93" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" target="_blank" title="http://paradigma.uludagsozluk.com"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6402406481135487178" id="a94" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entry'i tavsiye et"></a></td><td class="linkler" style="background-color: #643179; background-image: url(http://www.uludagsozluk.com/theme/res/lokum2_buton.jpg); border: 2px outset rgb(159, 92, 188); color: white; cursor: default; font-family: arial, sans-serif; font-size: 8pt; text-align: center; white-space: nowrap;"><a href="http://www.uludagsozluk.com/soz_uye.php?sa=iletisim&id=1271725" id="a95" style="color: white; font-size: 8pt; text-decoration: initial;" title="bu entryi sikayet et."></a></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</div>
</li>
<li id="li_1271857" style="margin-left: 8px;">şehzadesi mustafa'yı boğdurtarak hem osmanlının geleceğini dinamitlemiş, hem de kendi adına yakışmayan bir olaya neden olmuştur. hürrem sultan en büyük aşkı ve felaketidir. (bkz: <a href="http://www.uludagsozluk.com/k/allah-kad%C4%B1n%C4%B1n-%C5%9Ferrinden-korusun/" style="color: #4f004f; text-decoration: initial;" title="allah kadının şerrinden korusun">allah kadının şerrinden korusun</a>)<div class="yazar_tarih" style="font-size: 8pt; text-align: right !important;">
<a href="http://www.uludagsozluk.com/e/1271857/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial; visibility: hidden;"></a> (<a href="http://www.uludagsozluk.com/k/editor/" style="color: #4f004f; font-size: 12px; text-decoration: initial;">editor</a>, 07.02.2007 19:22 ~ 21.09.2012 14:00)</div>
</li>
</ol>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-74936418006485296492013-01-05T18:41:00.000-08:002013-01-05T18:42:41.437-08:00Kanuni Sultan Süleyman ve Kültürümüz<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-j8x98kG3B30/UOjin4RGhFI/AAAAAAAACC0/7kehEcgYNyQ/s1600/Suleimans+Tughra+R.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="196" src="http://3.bp.blogspot.com/-j8x98kG3B30/UOjin4RGhFI/AAAAAAAACC0/7kehEcgYNyQ/s320/Suleimans+Tughra+R.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Kültürün, millet hayatında çok ehemmiyetli bir yeri vardır. Geçmişe ve ruh köklerine bağlı olmak, bir millete yükselme yollarını açar, o milletin yarınlarını aydınlatır. Kendi değerlerinden beslenen millî kültürlerini oluşturamamış veya bunları gelecek nesillere taşıyamamış milletler, yaşasalar bile istikballerinden endişe etmelidirler.</span><br />
<a name='more'></a><br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Kültürel değerlerin milletlerin hayatındaki yerini bilen Osmanlı sultanları, cihangir ordularıyla ülkeler fethedip devletin sınırlarını genişletirken, ilim, irfan ve sanat erbabının çalışmaları için gerekli zemini hazırlamayı da ihmal etmemişlerdir. <b>Kazandıkları zaferlerden ziyade, ilim adamlarını ve sanatçıları muhafaza etmekle, onlarla dost olmakla iftihar eden Osmanlı sultanları, bu tavırlarıyla muhteşem bir medeniyetin oluşmasına öncülük etmişlerdir.</b></span><b><br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" /></b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultanların ve ilim adamlarının gayretleriyle yükselmeye başlayan Osmanlı medeniyeti, 2. Murad ve Fatih Sultan Mehmed dönemlerinde gelişmiş; Sultan Süleyman devrine gelindiğinde ise, en muhteşem günlerine ulaşmıştı. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Aldığı eğitim sayesinde bir sanat âşığı olarak yetişen Sultan Süleyman, siyaseti ve askeri yönlendirmedeki ustalığını, sanat ve ilim erbabı üzerinde de göstermiştir. Bu sayede onun döneminde sanat faaliyetleri zirveye çıkmış, mükemmel eserler ortaya konmuştur. Bu dönemde yaşayan Şeyh Yahya Efendi ve Şeyhülislam Ebussuud Efendi gibi mânevîyât erlerinin yanında, Mimar Sinan, Baki, Matrakçı Nasuh, Nakkaş Osman, Fuzuli, Şah Kulu, Kara Memi, Ahmed Karahisârî gibi usta sanatçılar, Osmanlı medeniyetinin gelişmesine büyük katkı sağlamışlardır.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">Şeyhülislâm Ebussuud Efendi</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman'ın en büyük talihi, asrında Şeyhülislam Ebussuud Efendi gibi büyük bir âlimin yetişmiş olmasıydı. Ebussuud Efendi, engin fıkıh bilgisi ve adalet telakkisi ile sultanın baş danışmanıydı. <b>Sultan Süleyman ile Ebussuud Efendi arasında devlet vazifesinin ötesinde bir gönül bağı vardı. Bu, âdeta hoca talebe münasebeti gibiydi. Sarayın bahçesindeki ağaçları saran karıncalardan kurtulmak isteyen sultanın:</b></span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">"Dırahta ger ziyân etse karınca </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Zararı var mıdır ânı kırınca."</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">mısralarıyla hocasından müsaade isteyen bir talebe edasıyla seslenmesi; </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Ebussuud Efendi'nin ise bir mürşit edasıyla:</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">"Yarın Hakk'ın divanına varınca </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Süleyman'dan hakkın alır karınca." </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">diyerek sultana yapacağı işin âhiret mesuliyetini hatırlatması, bu bağın güzel bir örneğidir.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Fıkıh ve tefsir alanında derin bir bilgiye sahip olan Ebussuud Efendi, Sultan Süleyman'ın nazarında, asrının Ebû Hanife'si idi. Ebusuud Efendi ilmî seviyesini gösteren muhteşem bir tefsir hazırlamıştı. Bu tefsir Osmanlı döneminde Zemahşerî ve Kadı Beyzâvî'nin tefsirinden sonra en çok müracaat edilen üçüncü eserdi. Ebussuud Efendi, tefsirinin birinci cildini bitirip oğluyla Sultan Süleyman'a gönderdiğinde, sultan onu sarayın kapısında hürmetle karşılamıştı. Eserin muhteşemliği karşısında hayrete düşen sultan, Ebusuud Efendi'nin maaşına iki yüz akçe zam yaparak, onu ödüllendirmiş ve eserden iki nüsha daha yazdırılarak Mekke ve Medine'ye gönderilmesini emretmişti.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Süt Kardeş, Ağabey "Yahya Efendi"</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman'ın gönül dünyasında yer bulan diğer bir mânevîyât büyüğü ise, Şeyh Yahya Efendi'dir. Trabzon Müftüsü Ömer Efendi'nin oğlu olan Yahya Efendi, Şehzade Süleyman ile aynı günlerde doğmuştu. Yahya Efendi'nin, Sultan Süleyman'ın nezdinde ayrı bir yeri vardı. Çünkü Yahya Efendi, Sultan Süleyman ile "sütkardeşi" idi. Annesinin sütü yeterli olmadığından, Şehzadeyi Yahya Efendi'nin annesi emzirmişti. Böylece geleceğin "sultan"ı ile "veli"si sütkardeş olmuşlardı. <b>Bu yakınlıktan olsa gerek, Sultan Süleyman, Yahya Efendi'ye "ağabey" diye hitap ederdi. </b></span><b><br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" /><span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Halk arasında Zembilli Ali Efendi olarak tanınan Molla Cemâlî'den ders okuyup icazet alarak müderris olan Yahya Efendi, Beşiktaş sırtlarında insanlardan uzakta medrese, mescit, hamam ve çeşmeden müteşekkil küçük bir külliye kurmuştu. Yahya Efendi, son akçesine kadar fakir ve muhtaçlara dağıtan, hattâ ziyaretine gelenlerin kayık kirasını dahi kendisi verecek kadar cömert bir veli idi. </span></b><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman devlet işlerinden bunalıp, biraz nefes almak istediğinde, Yahya Efendi'nin bu mütevazı uzlet hanesine misafir olur, onunla hasbıhâl ederdi. Dünyevî ihtiraslardan arınmış bir ruha sahip olan Yahya Efendi, sultana hâl ve sözleriyle saltanatının fânîliğini hatırlatan, gerektiğinde eksik yanlarını, yanlışlarını söyleyebilen beklentisiz bir dosttu. </span><br />
<br />
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-mTPOERVUqRA/UOjjCfMBUkI/AAAAAAAACC8/3AT0ft-SOCA/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-mTPOERVUqRA/UOjjCfMBUkI/AAAAAAAACC8/3AT0ft-SOCA/s320/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" width="272" /></a><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Mimar Sinan ve Süleymaniye Külliyesi</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman devrinde yetişen büyük sanatçılardan biri de, Mimar Sinan'dır. Mimar Sinan, Yeniçeri Ocağı'nda yapı işlerinden mesul bir asker olarak devlet hizmetine girmiş ve gösterdiği yararlılıklar sayesinde sekban ocağına alınmıştır. Vezir Lütfi Paşa'nın tavsiyesiyle de askerî vazifeden alınıp, sivil mimar olarak sarayın hizmetine verilmiştir.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman devrinde inşa edilen eserlerin hemen hepsinde Mimar Sinan'ın mührü yer almaktadır. Mimar Sinan, başta İstanbul olmak üzere memleketin birçok yerinde cami, medrese, hastane, imarethane, su kemeri, köprü, dergâh gibi eserler inşa etmiştir. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Mimar Sinan'ın Sultan Süleyman döneminde inşa ettiği en büyük eser, şüphesiz Süleymaniye Külliyesi'dir. 24 Mayıs 1550 Perşembe günü inşasına başlanan eserin ilk temel taşını koymak bahtiyarlığını, Sultan Süleyman, Mimar Sinan'a vermeyip, bu vazifeyi ilme ve insanlığa duyduğu saygının gereği olarak devrin fazilet ve bilgi âbidesi Ebussuud Efendi'ye vermişti. Yedi yıl sonra, gelenleri haşmet ve heybetle selâmlayan Osmanlı mimarlık sanatının en mühim eserlerinden biri vücuda getirilmişti. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Ahmet Karahisarî ve muhteşem Mushaf-ı Şerîf</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">16. yüzyılın büyük sanatkârlarından olan Ahmet Karahisarî'nin en önemli eseri hâlen Topkapı Müzesi'nde muhafaza edilen büyük ebattaki Mushaf-ı Şerif'tir. Sultan Süleyman'ın isteği üzerine yazılmaya başlanan Mushaf-ı Şerîf, 16. yüzyılın en büyük şaheserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Orijinali 61,5 x 42,5 santimetre boyutunda olan eserin 220 yaprağı 1554–1555 yılları arasında Ahmet Karahisarî, 80 yaprağı ise 1584–1587 yılları arasında mânevî evlâdı Hattat Hasan Çelebi tarafından yazılmıştır. Tamamlanması 51 yıl süren Mushaf'ın sadece tezhibi ve cildi, 1584–596 arasında (12 yılda) bitmiştir.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-D7ZSTh2peZU/UOjQ3bSTycI/AAAAAAAACAk/gKV6EG3Sj1U/s1600/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-D7ZSTh2peZU/UOjQ3bSTycI/AAAAAAAACAk/gKV6EG3Sj1U/s320/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" width="200" /></a><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Kanunî Sultan Süleyman ve şiir</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman devrinde şiirin ve şairlerin itibarı artmış, söz ustaları her yana yayılmıştı. Şiir konusunda son derece hassas olan sultan, nerede iyi bir şair duysa, onu himaye eder, ondan iltifatını esirgemezdi. Devrinde Bâkî, Fuzulî, Hayâlî, Ahmet Paşa, Necati Bey ve Zâtî gibi değerli birçok şairin yetişmiş olması, biraz da sultanın gayretleriyle mümkün olmuştur.</span><br />
<b><br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" /><span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Kendisi de bir şair olan Sultan Süleyman, "Muhibbî (seven, âşık)", mahlasıyla şiirler yazmıştır. Söz ustalığında şair sultanların en ihtişamlısı ve en çok şiir yazanı olan Sultan Süleyman'ın, biri Farsça olmak üzere iki "divân"ı bulunmaktadır. Sultan Süleyman'ın devlet işlerinin arasında binlerce şiirden oluşan bir "divân" vücuda getirebilmesi, hayret edilecek bir muvaffakiyettir.</span></b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Şair Muhibbi'nin dilden dile dolaşan şu ünlü gazeli, aynı zamanda onun dünya saltanatı karşısındaki tavrını da yansıtmaktadır.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">"Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Olmaya devlet, cihanda bir nefes sıhhat gibi</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Saltanat dedikleri, ancak cihân gavgâsıdır</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Olmaya baht ü sa'âdet, dünyada vahdet gibi"</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Sultanü'ş-şuara Bâkî</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">İstanbul Fatih Camiî müezzinlerinden Mehmed Efendi'nin oğlu olarak dünyaya gözlerini açıp, bir saraç çırağı olarak hayata ilk adımını atan Bâkî, asıl yerinin burası olmadığını kısa sürede anlayacaktır. Zekâsı ve fıtrî kabiliyeti, Osmanlı halkının kadir bilirliği ile birleşince zanaat hayatından irfan dünyasına geçmesi zor olmamıştır. Zamanının ünlü müderrislerinden Karamanlı Mehmed ve Ahmed efendilerden aldığı derslerle henüz delikanlılık çağında ilim ve sanat muhitlerince kabul edilmişti. Nahçıvan Seferi (1555) sonrasında, Sultan Süleyman'a sunduğu kasideyle saray çevrelerine girmeyi başaran Bâkî, bu tarihten itibaren sultanın sohbet arkadaşları arasında yer almıştı. Osmanlı şairleri arasında ayrı bir yeri olan Bâkî, Sultanü'ş-şuara unvânıyla anılmıştır. <b>Bâkî'nin bu unvânı almasında en büyük pay, şüphesiz Sultan Süleyman'ındır. Sultan ondaki sanat kabiliyetini ve kudretini keşfederek, onu has meclisinin ayrılmaz bir parçası yapmıştı. Tarihçi Selanikî'nin anlattığına göre, Sultan Süleyman, Bâkî hakkında "Ömrümün üç yerinden çok hazzetmişimdir; bunlardan biri de Bakî gibi bir şairi bulup, çıkarıp iltifat etmekliğimdir!" demiştir. </b></span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">Sultan Süleyman'ın gâye-i hayâli ve son seferi</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Hayatını İlâhî rızayı kazanmak üzere programlamış olan Sultan Süleyman, bu uğurda hiçbir gayretten geri kalmamıştı. Sultan Süleyman gâye-i hayâlini; </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">"İmtisal-i cahidu-fi'llah oluptur niyyetim,</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Din-i İslâm'ın mücerret gayretidür gayretim."</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">mısralarıyla ifade etmişti. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Avusturyalı diplomat Busbecq, Türk Mektupları adlı eserinde 16. Yüzyıl İstanbul'u hakkında bilgiler verirken, Sultan Süleyman için; "Devletinin sınırlarını genişletmek istediği kadar, dinini yüceltmek ve yaymak gayesindedir." demektedir. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman bu uğurda, 72 yaşına girmiş olmasına rağmen, Avusturya üzerine Zigetvar Seferi'ne (1566) karar vermişti. Hekimler, sultanın hem yaşlılığı hem de müptelâ olduğu nikris (gut) hastalığı sebebiyle sefer meşakkatine tahammül edemeyeceğini bildirmişler; ancak o "Her şey takdir-i İlâhiye tevakkuf eder." diyerek sefere gitmeye karar vermiştir<b>. Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa da aynı sebeplerle sultanın sefere çıkmasını istemeyenlerdendi. Bu fikrini sultana arz edince, sultan "Sarayda kalıp, baş yastıkta ölürsem, yarın rûz-i mahşerde fatih cedlerimin huzuruna nasıl çıkabilirim?" cevabını vererek tarih karşısındaki mesuliyetini beyan etmişti.</b></span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Bu şartlarda sefere çıkan Sultan Süleyman, Zigetvar'ın fethini büyük bir sabırsızlıkla beklemiş; ancak fethi göremeden bir gece öncesinde (7 Eylül 1566) vefat etmiştir. Sultan Süleyman'ı yaşlı hâlinde, ata binmeye dahi muktedir olamayacak kadar hasta vaziyette, bu uzun sefere sevk eden gerekçe, onun derin imanında ve yüce gâyesinde aranmalıdır. O âdeta 46 seneden beri rızasını kazanmak için diyardan diyara koştuğu, Rabb'ine kavuşmaya gidiyordu. Bu sefer esnasında şehâdet talep ettiği, hattâ; "Ya Rabbi, nice müddettir ki rûy-i zemini zîr-i nigin-i zafer karinim etdin! Vasıl olmadık recâm, hâsıl olmadık mânâm kalmadı; hâlen habibin hürmetine, saadet-i şehâdet, ba'dehu didâr-ı şerifini müşâhedet nasip eyle." dediği, böylece muharebe esnasında vefatıyla arzuladığı mertebeye kavuştuğu rivayet edilir. </span><br />
<br />
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-g-Kq8tLjaLA/UOjQg6HsdII/AAAAAAAACAM/qW_AzUF490I/s1600/kanuni-sultan-suleyman-elbisesi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="256" src="http://3.bp.blogspot.com/-g-Kq8tLjaLA/UOjQg6HsdII/AAAAAAAACAM/qW_AzUF490I/s320/kanuni-sultan-suleyman-elbisesi.jpg" width="320" /></a><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><b>Sultan Süleyman'ın cenaze namazı ve sandukanın sırrı</b></span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Henüz düşman karşısında bulunulması sebebiyle Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, sultanın vefatını bir müddet gizlemeyi uygun görmüş; vefat haberi Belgrat'a gelindiğinde, yani kırk sekiz gün sonra duyurulmuştu. Bâkî bu durumu mersiyesinde "Halk-i cihana kırk sekiz gün duyurmadı" mısraları ile belirtmiştir. Sultanın cenaze namazı Süleymaniye Camiî'nde muhteşem bir kalabalık huzurunda, Şeyhülislâm Ebussuud Efendi tarafından kıldırılmış ve naaşı, Süleymaniye Külliyesi'nde Dâr'ul-Kurrâ'nın (Kur'ân Mektebi) yanındaki türbesine defnedilmiştir. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan'ın defni esnasında elindeki sandukayı ısrarla kabre koymaya çalışan bir saray görevlisi, topluluğun dikkatini çekmişti. Bu duruma mâni olunup ne yaptığı sorulduğunda ise, bunun sultanın vasiyeti olduğu öğrenildi. Ebussuud Efendi duruma müdahale ederek, sandığın açılmasını istedi. Sandık açıldığında, dışarıya kâğıtlar saçıldı. Bunlar sultanın hayattayken Şeyhülislam Ebussuud Efendi'den aldığı fetvalardı. Kendi eliyle yazdığı fetvaları gören Ebussuud Efendi; yaşlı gözlerle <b>"Sen bunlarla kendini kurtardın Ulu Hakan. Biz verdiğimiz hükümlerin mesuliyeti karşısında yarın ahirette ne yapacağız?" demişti.</b></span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Sultan Süleyman'ın vefatı Osmanlı halkına derinden tesir etmiş, bu meyanda hüznü ifade eden birçok mersiyeler yazılmıştı. Bunlardan en meşhuru Bâkî'nin "Mersiye-i Hazret-i Süleyman Han" isimli eseridir. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Baki mersiyesini:</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">"Minnet Hudâya iki cihânda kılub saîd</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Nâm-ı şerîfin eyledi hem gaazi hem şehîd"</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">beytiyle bitirmiştir. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">Netice</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;"><b>Sultan Süleyman'ın 46 yıllık saltanatı sırasında Osmanlı Devleti üç kıtaya yayılmış, deniz ve karalarda bütün dünyayı ilgilendiren siyasî kararlar alınmış; her tarafta maddî ve mânevî nüfuzu artmıştı. O, muazzam Osmanlı Devleti'ni, sadece maddî ve siyâsî kuvvetle değil, devrinde yetişen siyaset, bilim ve sanat erbabının da katkılarıyla başarıyla yönetmişti. Saltanatı süresince devletini ve milletini hakkıyla temsil etmiş, seleflerinden devraldığı Osmanlı medeniyet bayrağını, daha yukarılara taşımayı başarmıştı. </b></span><br />
<br style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;" />
<b><span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">Bu sebepledir ki O, "Muhteşem Süleyman", "Büyük Türk", "Büyük Efendi" şeklinde anılmış ve onun asrı da "Türk Asrı" olarak tarihe geçmiştir. </span></b><br />
<b style="background-color: white; border: 0px; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; font: inherit; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">Kaynaklar</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- Gökbilgin, M. Tayyip, Kanuni Sultan Süleyman, MEB Yay., İstanbul, 1992.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- Ayverdi, Samiha, Türk Tarihinde Osmanlı Asırları, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul, 1999.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- Aksun, Ziya Nur, Osmanlı Tarihi, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1994.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- Aksun, Ziya Nur, Doğuştan Günümüze İslâm Tarihi, Çağ yayınları, İstanbul, 1989.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı, TTK Yayınları, Ankara, 1988.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: allerregular, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 26px; text-align: justify;">- kaynak: sızıntı</span></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-1056851125355727982013-01-05T18:31:00.000-08:002013-01-05T18:31:29.875-08:00Hürrem Sultan kimdir?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s1600/hurrem-sultan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s320/hurrem-sultan.jpg" width="273" /></a></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Hürrem Haseki Sultan; Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın Nikahlı Eşi, II. Selim’in Annesi.<br />Osmanlı tarihinin en ünlü kadınlarından birisi olan Hürrem Sultan, dillere destan zekâsı, akıl almaz cesareti ve ihtiraslarıyla sadece döneminin değil tüm zamanların en meşhur kadınlarından biri olmayı başarmıştır.</div>
<a name='more'></a><br /><br /><br />
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<strong>Cariyelikten sultanlığa...</strong><br /><br /><b>Lehistan’a bağlı Rutenya’da 1500-15006 yılları arasında dünyaya geldiği rivayet edilen Hürrem Sultan’ın doğum adı Alexandra Lisowska’dır. Genç yaşta Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın haremine alınan ve ismi Hürrem olarak değiştirilmekle birlikte Kanuni’yle ilk nasıl ve ne zaman karşılaştığına dair kesin bir bilgi yoktur.</b><br /><br />Kısa sürede padişahın gönlünü çalan Hürrem ilk şehzadesi Mehmet’i doğurduktan sonra sarayda güçlü bir konuma yükselir ve haremde söz sahibi olmaya başlar. Bu dönemde itibaren gerek tahtın Kanuni’den sonraki varisi Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran Sultan gerek padişahın danışmanı ve can dostu Pargalı İbrahim ile amansız bir iktidar mücadelesine giren Hürrem, bu mücadelelerin hepsinde başarılı olur. </div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<b>Hem Şehzade Mustafa’nın hem de Pargalı İbrahim’in boğdurtulmasında büyük rol aynadığı söylenen Hürrem, zamanla sarayın en güçlü kadını konumuna yükselir. Kanuni’den üç erkek ve bir kız çocuk dünyaya getirir.</b></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Kanuni’den sonra oğlu Selim’in tahta çıkmasını sağlamış olsa da Hürrem padişahtan yaklaşık sekiz sene önce hayata gözlerini yummuş ve asla Valide Sultan unvanına erişememiştir.</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Kanuni Sultan Süleyman’la nikâhlanan Hürrem Sultan, imparatorluğun ilk cariye padişah eşidir. Aynı zamanda Yıldırım Bayezid’den itibaren Osmanlı padişahlarının evlenmeme uygulaması ilk kez Kanuni ve Hürrem arasında yapılan nihâh ile bozulmuştur.</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Adem Suad</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
ademsuad@gmail.com</div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-2711207845142171772013-01-05T18:24:00.000-08:002013-01-05T20:27:26.252-08:00Kanuni'nin Eşleri Kaç Tanedir?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-7jlXDd8_t04/UOj9Jzs4JII/AAAAAAAACFQ/8VP6PAmAW-U/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-7jlXDd8_t04/UOj9Jzs4JII/AAAAAAAACFQ/8VP6PAmAW-U/s1600/hurrem_sultan_kanuni_sultan_ile_ilgili_resimler.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Her Osmanlı padişahının olduğu gibi Kanuni Sultan Süleyman’ın da son derece büyük bir haremi vardı.</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Birçok cariyenin ve harem ağasının bulunduğu haremi padişahın annesiyle birlikte padişahın çocuklarının anneleri, yani eşleri yönetmiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın şehzadelerini doğuran sultanlar şunlardır:</div>
<a name='more'></a><br />
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<ul style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<li style="list-style-position: outside;">Fülane Hatun</li>
<li style="list-style-position: outside;">Mahidevran Sultan</li>
<li style="list-style-position: outside;">Hürrem Sultan</li>
<li style="list-style-position: outside;">Gülfem Hatun</li>
</ul>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<strong>Fülane Hatun</strong><br />
<br />
Sultan Süleyman'ın ilk eşidir. Gerçek adı bilinmemekle birlikte 1512'de dünyaya gelen Şehzade Mahmud’un annesidir. Gülfem Hatun ile aynı zamanlarda yaşadığı düşünülmektedir. Şehzade Mahmud’un dokuz yaşında hastalıktan öldüğü bilinmektedir.<br />
<br />
<b>Rivayete göre bu dönemde Mahidevran Sultan’ın kendisine sunulmasıyla I. Süleyman, Fülane Hatun ve şehzadesiyle ilgilenmemiş, dolayısıyla Fülane Hatun gözden düşmüştür. </b><br />
<strong>Mahidevran Sultan</strong><br />
<br />
Şehzade Mustafa’nın annesi. Cariye kökenlidir. Güzelliği ve zekâsıyla padişahı etkilediği ve gözdesi olduğu söylenir. Oğlu Mustafa çok uzun süre tahtın en güçlü adayı olarak anılmış ancak Hürrem Sultan’ın gazabından kurtulamamıştır.<br />
<br />
Süleyman’ın haremine Süleyman daha Manisa’da şehzade olduğu dönemde girmiştir. Oğlu Mustafa’nın öldürülmesi ve Hürrem’in haremi yönetmeye başlamasıyla zor bir dönem geçirmiştir.<br />
<strong><br /></strong></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<strong><br /></strong></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s1600/hurrem-sultan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s320/hurrem-sultan.jpg" width="273" /></a></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<strong><br /></strong></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<strong>Hürrem Sultan</strong><br />
<br />
Osmanlı’nın gelmiş geçmiş en güçlü kadınları arasında gösterilir. Kanuni’den sonra tahta geçen II. Selim’in annesidir. Kanuni’nin tahtta olduğu uzun bir süre içerisinde imparatorluğu yönettiği söylenmektedir.</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Kanuni’nin etrafında kendisine engel olabilecek tüm rakipleri bir bir elemiş ve haremin iktidarını ele geçirmiştir. Kanuni’nin tek nikâhlı eşidir. Onunla birlikte ilk kez bir Osmanlı padişahı cariye kökenli bir kadınla evlenmiştir. Ayrıca onunla birlikte padişahların nikâhlanması geleneği tekrar başlamıştır.<br />
<br />
<strong>Gülfem Hatun</strong><br />
<br />
<b>Süleyman’ın Hürrem’den önceki ve sonraki gözdesi olduğu rivayet edilir. Şehzade Murat’ın annesidir. Sultan Süleyman’ın emriyle öldürüldüğü söylenir. </b><br />
Üsküdar’da bulunan Gülfem Hatun Camii kendisi tarafından yaptırılmıştır. Mezarı da hâlâ bu caminin avlusunda yer almaktadır.</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Adem Suad</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
ademsuad@gmail.com</div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-37575339939369602272013-01-05T18:22:00.001-08:002013-01-05T18:22:12.944-08:00Kanuni Sultan Süleyman'ın kaç çocuğu olmuştur?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" /></a></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu’nun en uzun süre tahtta kalmış padişahıdır. Bu süre içerisinde en az beş farklı eşi olduğu kesin kaynaklar tarafından doğrulanır. Hanedanın devamı için son derece önemli olan şehzadeler, Kanuni döneminde oldukça büyük bir yer teşkil etmiştir. Peki ama, Osmanlı tahtında en uzun süre oturmuş bu padişahın kaç tane çocuğu olmuştur? </div>
<a name='more'></a><br /><br />Kanuni Sultan Süleyman’ın kaç tane çocuğu olduğu konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmektedirler. Bazıları bu sayının sekiz olduğunu iddia ederken bazıları da Kanuni’nin on beşten fazla çocuğu olduğunu söyler. Bununla birlikte Hürrem Sultan’ın Kanuni’nin en fazla çocuğunu doğuran eşi olduğu kesindir. Bunların içerisinde Kanuni’den sonra tahta geçerek II. Selim unvanını alacak Şehzade Selim de yer almaktadır.<br /><br /><b>Padişahların özel hayatları, tarihçilerin en zor ulaştığı alanlardan birisidir. Bu sebeple Kanuni’nin kaç çocuğa sahip olduğunu bilmek tam anlamıyla mümkün olmasa da yaşadığı kesin olanlar şunlardır:</b><br />
<ul style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Mahmud: 1512 yılında, Süleyman'ın Fülane Hatun'dan doğan ilk oğlu. 1521’de vefat etti.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Mustafa: 1515 yılında dünyaya geldi. Çeşitli sancaklarda, sancak beyi olarak görev yaptı. Tahta geçmek istediği söylentilerinin ardından 6 Ekim 1553 günü, Konya Ereğlisi'nde babası Süleyman tarafından boğdurtuldu.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Murad: 1519'da dünyaya gelen Murad'ın annesi kesin olarak bilinmese de, Gülfem Hatun olduğu yönünde iddialar bulunmaktadır.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Mehmed: 1521 yılında Hürrem Sultan'dan dünyaya gelen Mehmed, 1543 yılında vefat etti.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Mihrimah Sultan: 1522 yılında, Hürrem Sultan'dan dünyaya gelen Süleyman'ın ilk kızı. 1578'de vefat etti.</li>
</ul>
<ul style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 20px;">
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Abdullah: 1522 veya 1523 yılında, Hürrem Sultan'dan dünyaya gelen Abdullah, doğumundan iki üç yıl sonra vefat etti.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Selim: 1524'te Hürrem Sultan'dan dünyaya geldi. Annesi Hürrem Sultan'ın ölümünden sonra, kardeşi Bayezid ile girdiği taht mücadelesinde babası Süleyman'ın da desteğini aldı. Süleyman'ın vefatının ardından, II. Selim olarak Osmanlı Padişahı oldu. 1574'te ölene kadar padişah olarak kaldı.</li>
<li style="list-style-position: outside;"><b>Şehzade Bayezid: 1525'te Hürrem Sultan'dan dünyaya geldi. Hürrem Sultan'ın ölümünden sonra, kardeşi Selim ile taht mücadelesine girdi. Süleyman'ın Selim'in tarafını tutmasıyla İran'a kaçtı. 1561'de Osmanlı elçileri tarafından Kazvin'de boğularak öldürüldü.</b></li>
<li style="list-style-position: outside;"><b>Şehzade Cihangir: 1531'de sakat olarak dünyaya gelen Cihangir, 1553'te vefat etti. Annesi Hürrem Sultan’dır.</b></li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Ahmed: Mahidevran Sultan’ın ikinci oğlu olarak bilinir.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Mehmed: 3 yaşında boğdurulmuştur.</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Orhan (1543-1562)</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Osman (1545-1562)</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Mehmed (1526-1533)</li>
<li style="list-style-position: outside;">Şehzade Orhan (1554-1562)</li>
<li style="list-style-position: outside;">İsmi bilinmeyen bir kız</li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 20px;"><br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 20px;">Adem Suad</span></span></div>
<div>
<span style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 20px;">ademsuad@gmail.com</span></span></div>
<div>
<span style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 20px;"><br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-family: verdana, arial, helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 12px; line-height: 20px;"><br /></span></span></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-15042833831495665052013-01-05T17:58:00.002-08:002013-01-05T20:17:10.443-08:00Kanuni Sultan Süleyman'ın Kanunları<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s1600/Reis-Suleiman-BR800+%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="220" src="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s320/Reis-Suleiman-BR800+%25281%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">I. Süleyman (Kanunî Sultan Süleyman) Osmanlı Devleti'ne Yükselme Dönemi'nde hükümdarlık yaptı. Hazırladığı kanunlarla dünyada ün yapan I. Süleyman'a "Kanunî" unvanı verildi.</span><br />
<a name='more'></a><br style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><b>Kanunlarda yer alan maddelerden bazıları şunlardır:</b></span><br />
<br style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;" />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Bir kimse bir başkasıyla kavga edip birbirinin sakalını yolsalar, ikisi de kınanır. </span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Zenginse yirmi, fakirse on akçe alınır.</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><b>Eğer birbirlerinin yakalarını yırtsalar her ikisi de cezalandırılır</b></span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Bir kimse adam öldürürse kısas uygulanır (Adamı öldüren de öldürülür).</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Bir kişi diğer kişinin kasten gözünü çıkarsa ya da dişini kırsa kısas uygulanır.</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Bir yerde kalan kişinin malı çalınırsa hırsızı oradakiler bulmalıdır. </span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><b>Eğer bulamazlar ise o kişinin zararını karşılamak zorundadırlar.</b></span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><br /></span>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">Hazırlayan: Adem Suad</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;">ademsuad@gmail.com</span><br />
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-gAIcbAAsnrY/UOj6spXOkGI/AAAAAAAACEc/VKKTszyh7pU/s1600/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="104" src="http://1.bp.blogspot.com/-gAIcbAAsnrY/UOj6spXOkGI/AAAAAAAACEc/VKKTszyh7pU/s320/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-2.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-J_sPbtL0EoY/UOj6snzIa8I/AAAAAAAACEg/kXRXrYa90to/s1600/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="104" src="http://1.bp.blogspot.com/-J_sPbtL0EoY/UOj6snzIa8I/AAAAAAAACEg/kXRXrYa90to/s320/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-3.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Dy96N3CuWlU/UOj6stPET_I/AAAAAAAACEk/dLazUhu_ins/s1600/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="104" src="http://4.bp.blogspot.com/-Dy96N3CuWlU/UOj6stPET_I/AAAAAAAACEk/dLazUhu_ins/s320/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-1.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-MPNBbNY_MEc/UOj6tXy6-XI/AAAAAAAACEo/J9hrUchEhsM/s1600/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="104" src="http://3.bp.blogspot.com/-MPNBbNY_MEc/UOj6tXy6-XI/AAAAAAAACEo/J9hrUchEhsM/s320/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-5.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zuAdqnJRsoA/UOj6tP_zrNI/AAAAAAAACEs/IyabJwmXeAg/s1600/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="104" src="http://1.bp.blogspot.com/-zuAdqnJRsoA/UOj6tP_zrNI/AAAAAAAACEs/IyabJwmXeAg/s320/kanuni-sultan-suleyman-buyuk-resim-4.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="background-color: #fefefe; color: #333333; font-family: Georgia;"><br /></span>Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-59134751879805514652013-01-05T17:56:00.001-08:002013-01-05T17:56:37.506-08:00Kanuni Sultan Süleyman’ın Kral Fransuva’ya fermanı<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-NsbxrWAtxgQ/UOjNi8s7m0I/AAAAAAAAB-U/7hR3TIHhpOo/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-NsbxrWAtxgQ/UOjNi8s7m0I/AAAAAAAAB-U/7hR3TIHhpOo/s320/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" width="272" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<i><br /></i></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<i>Ben ki,</i></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<b>Sultanlar sultanı, hakanlar hakanı hükümdarlara taç veren Allah’ın yeryüzündeki gölgesi, Akdeniz’in ve Karadeniz’in ve Rumeli’nin ve Anadolu’nun ve Karaman’ın ve Rum’un ve Dulkadir Vilayeti’nin ve Diyarbakır’ın ve Kürdistan ve Azerbaycan’ın Acem’in ve Şam’ın ve Halep’in ve Mısır’ın ve Mekke’nin ve Medine’nin ve Kudüs’ün ve bütün Arap diyarının ve Yemen’in ve daha nice memleketlerin ki, yüce atalarımızın ezici kuvvetleriyle fethettikleri ve benim dâhi ateş saçan zafer kılıcımla fetheylediğim nice diyarın sultanı ve padişahı Sultan Bayezıd Hân'ın torunu, Sultan Selim Hân'ın oğlu, Sultan Süleyman Hân’ım.</b></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<i>Sen ki,</i></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
Françe vilayetinin kralı Françesko <i>(François, Fransuva)</i>’sun.</div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
Sultanların sığınma yeri olan kapıma, adamın Frankipan ile mektup gönderip, memleketinizin düşman istilâsına uğradığını, hâlen hapiste olduğunuzu bildirip, kurtulmanız hususunda bu taraftan yardım ve medet istida etmişsiniz <i>(istemişsiniz)</i>. Her ne ki demiş iseniz benim yüksek katıma arz olunup, teferruatıyla öğrendim.</div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
Padişahların mağlup olması ve hapsolması tuhaf değildir. Gönlünüzü hoş tutup, hatırınızı incitmeyiniz. Bizim ulu ecdadımız, daima düşmanı kovmak ve memleketler fethetmek için seferden geri kalmamıştır. Biz dahi onların yolundan yürüyüp, her zaman memleketler ve kuvvetli kaleler fetheyleyip gece, gündüz atımız eğerlenmiş ve kılıcımız kuşanılmıştır. Allah hayırlar müyesser eyleyip meşiyyet ve iradatı neye müteallik olmuş ise vücuda gele. <i>(Allah hayırlar versin ve iradesi neyse o olsun.)</i> Bunun dışındaki vaziyet ve haberleri adamınızdan sorup öğrenesiniz. Böyle bilesiniz.</div>
<hr style="background-color: #aaaaaa; border: 0px; color: #aaaaaa; font-family: sans-serif; font-size: 13px; height: 1px; line-height: 19.200000762939453px; margin: 0.2em 0px;" />
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
Ocak 1526</div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.200000762939453px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
Hazırlayan: Adem Suad</div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-88335243042035552572013-01-05T17:30:00.001-08:002013-01-05T17:31:02.306-08:00Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Olayları<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/mtQyUIN5ZFE/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/mtQyUIN5ZFE/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" /></a></div>
<br />
<div align="center">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Osmanli Devleti'nin onuncu pâdisahi olup, Yavuz Sultan Selim'in ogludur. Osmanli hânedanindaki resmî ve mesrû silsileye göre onuncu hükümdar ve bu isimdeki pâdisahlarin ilki sayilmaktadir. Osmanli kaynaklari ve umumî efkâri onu, kanun koyucu (vâzii) vasfidan dolayi genellikle "Kanunî Sultan Süleyman" diye isimlendirirken, bati kaynaklari ile batililar, büyük ve kudretli vasfindan dolayi kendisini "Muhtesem ve Büyük" (Magnificent, Magnifique, Der Practige, çogu zaman da sadece Grand Turc) gibi isimlerle anmislardir.<br />
</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br />
<br />
<b>Batili bir tarihçi, onun dönemi ve sahsiyetinin büyüklügü hakkinda bilgi verirken su ifadeleri kullanir: "Kanunî, "Muhtesem" ve "Büyük" gibi ünvanlarla anilan Süleyman'in sultanlik çagi, Osmanli tarihinin en önemli devresidir. Devlet, kudret, yeni fetihler, medeniyetinin, kanun ve mimarlik anitlarinin en güzel varligini bu pâdisaha borçludur. Osmanlilarin sadece "Kanunî" ünvanini verdikleri, fakat Avrupa tarihçilerinin "Büyük" sifati ile adlandirdiklari Osmanli Pâdisahi sadece Sultan Süleyman'dir. Sultan Süleyman devri, bütün dünyada gelisen büyük olaylar dolayisiyle Yeni Çag tarihinin en dikkate deger safhalarindan birini teskil eder. XVI. yüzyilin baslarinda, Amerika'nin kesfinden sonra, Avrupa politikasinin denge sistemi kurulmus ve kuvvetlenmis; Hiristiyanlikta ortaya çikan Reform, insan esprisine bir yeni yol açmistir. Bundan daha hasmetli çalisma ve büyük sonuçlu zaman, insan tarihinde güç bulunur.</b> Fransa'da I. François ve Ingiltere'de VIII. Henri'nin kurduklari hükümetler; Papa X. Leo'nun kültür, bilim ve sanayinin gelismesine ön ayak olmasi, Sarlken'nin yeni mezhebe karsi bas kaldirisi, Andreas Gritti'nin Venedik Doçu makamini isgal etmesi gibi tarihin önemli olaylarini bünyesinde toplayan bir asra az rastlanir. Iste Kanunî, söhret sahibi bütün bu hükümdarlarla hakkiyle rekabet edebilecek bir hükümdardir. Kanunî, Osmanli Pâdisahlari'nin onuncusudur. Bu rakam, ugurlu telakki edilmistir. Ayrica, Padisahin onuncu hicret asrinin basinda (H. 900 / M.l495 ) dogmus olmasi da mânali sayilmistir."<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-aJq_7a7mZGY/UOjTdPmcP4I/AAAAAAAACCg/tChY64fLQdk/s1600/kanuni.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-aJq_7a7mZGY/UOjTdPmcP4I/AAAAAAAACCg/tChY64fLQdk/s320/kanuni.jpg" width="216" /></a></div>
<br />
<br />
Muazzam ve âdil bir devletin vatandasi olmakla övünen büyük bir halk kitlesi, tebeasi olmak ve devrinde yasamakla iftihar ettigi Sultan Selim'in vefatina ne kadar müteessir olduysa, meziyetlerini yakindan bildigi Sultan Süleyman'in cülûsuna da o derecede sevindi. Bu cülûs, Kur'an-i Kerim'in en-Neml Sûresi'nde Hz. Süleyman'in Belkis'a gönderdigi mektuptan bahs edilirken temas edilen: " O, Süleyman'dandir. Rahman ve Rahim olan Allah'in adiyla (baslamakta) dir. "Bana bas kaldirmayin, teslimiyet gösterip bana gelin, diye (yazmaktadir)" âyetleri bir fal-i hayr olarak kabul edildi. Gerçekten de Kanunî Sultan Süleyman, saltanati boyunca bu âyetlerin sirrina mazhar oldugundan onun döneminde Müslüman Türkler ile birlikte bütün bir Islâm dünyasi en bahtiyar yillarini yasadi.<br />
<br />
Fiilen l3 sefer harbe katilan ve döneminde 300'den ziyade kalenin fethedildigi Kanunî ile birlikte dünyaya parmak isirtan Osmanli Devleti, fütûhatta olsun, idare, siyaset ve medeniyette olsun, yeryüzünün daha önce benzerini tanimadigi, belki bir daha da taniyip bilemeyecegi bir kemâli zirvelestirmis bulunuyordu. Asya'da Kafkas daglarindan, Acemistan içlerine, Yemen'e, Aden'e, uçsuz bucaksiz Arabistan çöllerine uzarken, Afrika'da Habes, Misir, Tunus, Fas ve Cezayir'i almis, Hind denizlerinde görünmüs, Akdenizde ise kasirga gibi eserek Venedik ve Ceneviz denizciliginin itibariyle beraber, büyük küçük bütün adalari çiçek devsirircesine koparip derleyerek vatanina ilhak etmisti.<br />
Avrupa'da ise Egri ve Estergon kalelerine kadar Macaristan'i itaati altina almis, Erdel Kralligi, Eflâk, Bogdan Beylikleri, Kirim Hanligi ile Lehistan arasindaki genis stepleri ele geçirmis, Avusturya Devleti ve Venedik Cumhuriyeti muayyen vergiler ve peskesler ödemeye mecbur edilmis, Fransa, Italya, Lehistan dize gelmis, Ispanya yedigi bir kaç kuvvetli sille ile hizaya getirilmisti.<br />
Kanunî Sultan Süleyman'in, l520'deki cülûsu esnasinda Osmanli Devleti, Türk tarihinde esine kolay kolay rastlanmayan bir kuvvet ve kudrete sahip bulunuyordu. Babasi Yavuz Sultan Selim'in, dogu ve güneye dogru iki büyük hamlesi, Osmanli Devleti'nin seklini temelden degistirip hakimiyetindeki topraklarini neredeyse iki misline çikarmisti. Bu arada Siîlik, adeta Anadolu'dan atilmis, Iran Safevî Devleti, öyle agir bir darbe yemisti ki, hâla ondan kurtulma çabasi içindeydi. Buna karsilik heybetli Memlûk Devleti artik yeryüzünde mevcud degildi. Bu devletin bütün topraklari ile birlikte Kudüs, Haremeyn, Sam ve Kahire gibi önemli merkezleri Osmanli hâkimiyetine girmisti. Müslüman Türkler, Afrika'nin büyük bir kismina el uzatmislardi. Bu gidisle de pek yakinda neredeyse bütün medenî Afrika'yi ele geçireceklerdi. Cezayir'in, Osmanlilara itaat etmesi ve Barbaros kardeslerin mücadeleleri, Osmanlilari, Bati Akdeniz'in en güçlü kuvveti haline getirmisti. Müslüman Türk nüfuzu, güneyde Mozambik'e kadar uzaniyordu. Tunus, olgun bir meyve gibi Osmanlilarin eline düsmeye hazirdi. Kisaca Osmanli Devleti, üç kita üzerinde hâkimiyetini tesis etmisti. Böylece bir "Cihan Devleti" haline gelmisti. Bu durum, siyasî, iktisadî ve askerî bakimdan kendisini rakipsiz bir hale getirmisti. Böylece, Dogu ve Bati'daki devletlerden hiç biri, bütün bu sahalarda kendisi ile rekabete girisip boy ölçüsecek durumda degildi.<br />
<br />
<b>Yavuz Sultan Selim'in takib ettigi Dogu ve Güney siyaseti vasitasiyle büyük bir gelisme ve ilerleme gösteren Osmanli Devleti, her bakimdan rakipsiz bir duruma geldiginden son derece zengin gelir kaynaklarina da sahip olmustu. Güçlü Osmanli deniz armadasinin temelleri de yine bu devirde atilmisti. Bütün bu müsait sartlar, Yavuz'un vefatindan sonra, onun yerine geçen oglu Süleyman devrinin, son derece parlak geçecegini müjdeler nitelikteydi. Nitekim tarihçi Âli, onu "amûd-i neseb-i saltanat" itibariyle ve on rakaminin sayi basi olmasindan dolayi ugurlu saydigi onuncu pâdisah olarak, bununla beraber Emir Süleyman ile Emîr Musa'nin da "Fetret Dönemi"nde bir müddet Osmanli tahtinda bulunmalarindan dolayi ayni zamanda on iki remzinin hikmetlerini sahsinda toplayan bir hükümdar telakki etmekte ve bu mes'ud tesadüfleri, onun büyüklügüne bir isaret gibi göstermektedir. Öyle anlasiliyor ki Âli, bu tesbitlerinde pek de yanilmisa benzememektedir. Zira, Kanunî'nin sâhane talihi, tahtiniYavuz gibi ender yetisen bir harp dehâsindan ve bir islahatçidan devr almis olmasiyla baslar. </b><br />
<br />
Öyle ki bir tarafta idare ve askerlik isleri, kili kirk yararcasina inzibat altina alinmis, diger taraftan Türk - Islâm birligine kasteden Siâ bozguna ugratilarak ülkede istikrar saglanmis, öbür tarafta ise Iran ve Misir seferleri yüzünden dolup tasan bir hazine sebebiyle malî ve iktisadî refah son haddini bulmustu. Ve nihayet, bu medeniyet cihazini el ve gönül birligi ile isleten kahraman ve celâdetli büyük adamlar, yeni Pâdisah'in mükemmel ve mücessem talii idiler. Nitekim, Ibrahim Pasalar, Rüstem Pasalar, Sokollular, Iskender Çelebiler, Kara Ahmedler, Turgut Reisler, Molla Cemâlîler, Ibn Kemaller, Ebu's-Suûd Efendiler, Celâlzâdeler, Ramazanzâdeler, Bâkiler, Sinanlar... Bütün bu ve daha önceki idare, siyâset, askerlik, ilim ve irfan ordusu sâyesinde baslangiçta Edirne'de dünya tarihinin en büyük medeniyetini mihraklandiran Osmanli mucizesi, artik bu muazzam yapicilar kadrosunun müsterek sevki ve imani ile en sâhane ve muhtesem çizgilerini verip, arkasindan da Istanbul medeniyetini gerçeklestirmis bulunuyordu. Osmanlilar, Islâm'dan aldiklari ilhamla bütün tebeasi için "saadet ve mutlulugun kapisi" anlamina gelen Dersaadet, yani Istanbul'un temsil ettigi medeniyetlerini öyle emsalsiz bir hâle getirmislerdi ki, bir yazarimiz bunu asagidaki ifadelerle güzel ve o medeniyete yakisir bir ahenkle ifade etmektedir:<br />
<br />
<b>Osmanlilarca sadece "Kanunî" ünvani ile anilan Sultan Süleyman, yeni bir hukuk devleti anlayisinin da müjdecisi oldu. Nitekim babasi Yavuz Sultan Selim'in cihan çapindaki icraati sirasinda gerçeklestirdigi bazi uygulamalar, onun döneminde derhal uygulamadan kaldirildi. Kanunî Sultan Süleyman döneminde devlet görevlilerinden her birinin yetki ve sorumluluklari tesbit edilmisti. Bu bakimdan herkes kendi yetkisini rahatlikla kullanabiliyordu. Baska birisinin buna müdahele etmesi pek düsünülmezdi. </b>Özellikle hukuk ve idare gibi halk ile devleti yakindan ligilendiren sahalarda bunu görmek mümkündü. Mesela sadrazamin otoritesi yüksek ve kesindi. Makaminda kaldigi müddetçe pâdisah, sadrazaminin islerine müdahele etmezdi. Nitekim, Kanunî'nin yetistirmesi olan Damad Ibrahim Pasa, Alman elçisine, pâdisahin hükümet islerine karismadigini, hatta kendisi hükümet baskani oldugundan, reyi olmaksizin pâdisahin emirlerinin icra edilmeyecegini açikça söylemekten çekinmemistir. Bu sözleri, kismen Ibrahim Pasa'nin gururu ile tefsir etsek dahi, devrin hukuk anlayisi ve devlet baskani ile hükümetin selâhiyet ayriliklari, meydana çikmaktadir.<br />
Avrupa, Osmanli'nin bir hukuk devleti oldugunu biliyordu. Bunun içindir ki, Ingiltere Krali VIII. Henry, bu siralarda Osmanli Devleti'ne bir hey'et göndererek onlarin adlî sistemini tedkik ettirmisti. Bu hey'etin raporu müvacehesinde Ingiltere adliyesinde islahatlar yaptirmisti.<br />
<br />
<br />
"Istanbul medeniyeti... Hangi yönden, hangi ucdan, hangi kenar ve kösesinden tutulacak olsa, sanki bir rüya gibi, bir murâkabe, bir tilsim, bir tefekkür, bir ask, bir vecd gibi insani kavrayan, ürperten, derinden derine hükmeden, tasarruf eyleyen bir sihirdi. Bir macera, bir kivam, bir terkip ve essiz bir sahlanisti.<br />
Bu, nasil dengeli ve islenmis bir ruhun yarattigi dünya idi ki, madde ile yek-vücud olup ondan konusan imân, âdeta madde denen kesif varligi billurlastirmis, elle tutulan, gözle görülen her surette kendi söyleyici olmustu. Devletçilikte bu ruh, idârecilikte bu ruh, barista, savasta, cemiyette, ailede, alista veriste, hünerde ve san'atta hulasa, hayatta, ölümde seyreden, hükmeyleyen hep bu ruh idi.<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Insafla kahramanligin, adâletle merhametin, merdlikle cengâverligin, takvâ ile ibâdetin ölçülü bir nizâm, barisik bir kaynasma, ahenkli bir is birligi hâlinde tozu dumana katarak zamanin ötesine geçtigini, olmazlari oldurdugunu, târih ilk ve belki de son defa görüyordu."</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><b>KANUNî SULTAN SÜLEYMAN'IN CÜLUSU VE ILK ICRAATLARI</b></span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Yavuz Sultan Selim'in vefatindan sonra akd edilen divanda, Manisa Valisi olan Sehzâde Süleyman'a derhal haber gönderilmesine ve o gelinceye kadar da ölüm haberinin gizli tutulmasina karar verilmisti. Zira Yavuz Sultan Selim'in ölümünün duyulmasi halinde meydana gelecek fitneden korkuluyordu. Bu sebeple Sehzâde'ye yazilmis olan mektup derhal yola çikarilmis, bundan sonra da hiç bir sey olmamis gibi günlük islerin yürütülmesine devam edilmisti. Babasinin ölüm haberi Sehzâdeyi oldukça sarsmisti. Bununla beraber Süleyman "kazaya riza" göstermesini bilmis ve haberi aldiginin ertesi günü Manisa'dan Istanbul istikametine dogru yola çikmistir.<br />
<br />
<br />
Sultan Selim'in, Süleyman adinda bir oglu ile alti kizi vardi. Sultan Süleyman Istanbul'a gelerek l7 Sevval 926 (30 Eylül l520)'da hilafet merkezinde saltanat tahtina oturup hükümdar oldugu zaman saltanatta kendisine rakib olacak kardesleri bulunmuyordu. Lütfi Pasa, Sehzâde Süleyman'in, Osmanli tahtina geçisinden bahs ederken su ifadeleri kullanir: " Süleyman, cenk ve cidal olmadan geçip tahta oturdu. Selim, bu dünyanin zahmetini çekip dikenlerini temizleyip ortaligi gülistanlik bir hale getirdikten sonra göçüp gitti. Süleyman da zahmet çekmeden o bag, bostan ve gülistanin meyve ile güllerini zahmetsiz bir sekilde devsirdi." Böylece Osmanli Devleti'nin en muhtesem çagi baslamis oluyordu. Onun, 30 Eylül l520 tarihinde Osmanli tahtina cülûsunun duyurulmasi için her tarafa ulaklarla hükümler gönderilmisti. Cülûsunun ertesi günü Selim'in cenazesi de Istanbul'a gelmis bulunuyordu. Fâtih Camii'nde cenaze namazi kilinarak Mirza Sarayi denilen yerde defn edildi. Daha sonra Sultan Süleyman, babasinin temellerini attirdigi ve fakat tamamlamasina imkan bulamadigi bu yerde, onun adina bir câmi ve imâret ile mezarin üzerine bir türbe yaptirdi.<br />
Babasinin defin islerini bitiren Süleyman, bundan sonra vüzera, ümera, dergâh-i âli kullari, yeniçeriler vesair sipaha ihsanlarda bulunmus, her birinin dirliklerini artirmistir. Bu arada hemen her gün akd edilen divanlarla memleket islerinin yürütülmesine çalisilmisti. Divanda alinan kararlar mucibince liyakatli kimselerin mansiplari yükseltildigi gibi mahlûl bulunan mansiblara da yeni tayinler yapilmistir. <b>Öbür taraftan, Yavuz Sultan Selim'in Iran ile olan ipek ticaretinin men'i hakkindaki kararina aykiri hareket etmis olan tüccarin zaptedilmis bulunan mallarinin tazmini cihetine gidilmis ve bunun için hazineden külliyetli miktarda mal çikarilarak herkesin hakki kendisine teslim edilmistir. </b><br />
<br />
Öbür taraftan, kaynaklarimizin verdigi bilgiye göre Yavuz Sultan Selim zamaninda, Misir'dan Istanbul'a gönderilen 600 kadar hânenin (Kemal Pasazade'ye göre 800) memleketlerine dönmelerine müsaade edilmistir. Böylece, daha tahta geçer geçmez, degisen sartlara göre yeni faaliyetlerde bulunan ve babasinin dönemine göre bazi degisiklikler yapan hükümdar, halkina karsi adâlet ve merhametle hükm edeceginin ip uçlarini vermis oluyordu. Nitekim bazi sayialar üzerine "Kanli" lakabi ile meshur Gelibolu Beyi olan Kaptan Cafer Bey'i kethüdasi vâsitasiyle teftis ettiren Kanunî, bu teftis sonunda Cafer Bey'in gerek bazi haksizliklari, gerekse halka karsi yapmis oldugu zalimâne muameleleri tesbit edildiginden ilk önce, halka karsi yapmis oldugu haksizliklari kendi "rizkindan" (malindan) ödemeye mecbur birakilmis, daha sonra da Kasim l520 (Zilhicce 926) tarihinde hayatina son verilmistir. Kemal Pasazâde, Kanunî'nin tebeasina karsi gösterdigi adâlet örnegi ile Cafer Bey hakkinda su bilgileri verir:<br />
<b>"Mimar- rûsen -ara-yi himmet-i âlî-sâni bin-yi sara-yi cihan ara-yi insaf u intisafa bünyad urub icra-yi ahkâm-i vâcibu'l-ihkâm-i adl u dâd ile kura vu bilâdi mamur (adaletle köy ve ülkeleri imar) ve esnaf-i benî Âdem'i pür - huzur ve etraf-i âlemi âbâd eyledi. Hima-yi himâyetinde olan vilayetlerden nur-i adl ile deycur-i cevri dûr idüb keff-i kifayetinde olan memleketlerden zalâm-i zulm-i eyyâmi ref' itdi."(yönetiminde bulunan yerlerde adalet nuru ile zulüm karanligini ve haksizligi kaldirip uzaklastirdi.</b><br />
<br />
" Raiyyete ve leskere, nükere ve beylere ayn-i adl ile yeryüzünden nazar eyleyüp ümerayi ve fukarayi insaf u intisafda beraber gördi. Mirliva-yi Gelibolu olan Kapudan Cafer Aga'yi ki, seffâk-i bî - bakidi, zulm ile halkin mal ü menalin alub nâ - hak yere kan döker kattal ü fettak idi."</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Hammer de Kanunî'nin adaleti ile ilgili bu ilk icraati hakkinda su bilgileri vermektedir: " Zulümleri yüzünden "Kanli" lakabi almis olan donanma kaptani Cafer Bey'in, tersane kethüdasi tarafindan su-i istimal (görevini kötüye kullanma)'i ortaya çikarildi. Bu haberler üzerine Pâdisah, Cafer Bey'i önce azl ettirir. Yapilan muhakeme sonunda suçu sabit görüldügü için de astirir. Bu sekildeki adâletli hareketleri ve yüceligi Pâdisaha büyük bir sevgi kazandirdi. Bütün Osmanli ülkesinde hududun son noktasina varincaya kadar Asya ve Avrupa'da bulunan eyâlet valilerine, Misir'da Hayri Bey'e, Mekke Serifi'ne ve Kirim Hani'na cülûstan birkaç gün sonra gönderilen ilannâmeler kadar yeni Pâdisahin güzel hareketleri de sür'atle her tarafa yayiliyordu."</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><b>KANUNî DÖNEMINDEKI OLAYLAR</b></span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Osmanli Devleti'nde Kanunî dönemi, idare, kaza, askerlik, kültür ve san'at muhitini teskil eden, son derece degerli aktif unsurlarin is ve el birligi yapip bir araya geldikleri bir devirdir. Bununla beraber bu dönemin daha baslangicinda bazi proplemler çikmis ve saltanatinin ilk yillarinda Avrupa'ya yönelmek isteyen genç hükümdar, tahta cülûsundan hemen sonra, doguda beliren gailelerle ugrasmak zorunda kalmasi, Osmanli tarihi bakimindan fevkalade önemli olan bu dönemi bir manada kronolojik siraya göre takib etmek yerinde bir hareket olacaktir. l. Canberdi Gazalî Hadisesi :Memlûk Sultani Melik Esref Kayitbay'in azadli kölelerinden ve Sultan Gavri ile Sultan Tomanbay'in nüfuzlu beylerinden olan Canberdi Gazalî, Misir'in ilhaki esnasinda Hayir Bey vâsitasiyle af edilmis ve Yavuz Sultan Selim'in, Sam'dan Istanbul'a hareketi esnasinda Sam Beylerbeyligine tayin edilmisti. Yavuz'un ölümü ve yerine Süleyman'in geçmesi üzerine Melik Esref ünvaniyle hükümdarligini ilan ederek isyan etmis, adina hutbe okutup para bastirmisti. O, bununula da yetinmeyerek kendisi ile birlikte hareket etmeleri için Sah Ismail ile Misir Beylerbeyi Hayir Bey'e elçi ve mektup göndererek onlari da yanina çekmeye çalismisti. Zira ona göre çok uygun bir firsat dogmustu. Osmanli tahtina geçen bu genç ve tecrübesiz hükümdarin, kendilerine bir sey yapamayacagina inanmisti. Hatta ona göre devir "eyyam-i fetret ve hengâm-i firsat" devri idi.<br />
<br />
Halbuki, böyle bir düsünceye kapilip isyan bayragini açmis olan Canberdi Gazalî, daha önce af edilmis ve kendisine itibar gösterilmisti. Sadece kendisinin degil, arkadaslarinin da rahat ve huzur içinde yasamasi temin edilmisti. Öyle anlasiliyor ki o, Selimin'in ölümünden önce dahi isyan için uygun bir firsat kolluyordu. Zira Yavuz Sultan Selim'in ölümünden önce o, çevreye dagilmak suretiyle hayatlarni kurtarmis olan silah arkadaslarini etrafina toplayarak, yönetimine verilmis bulunan Sam vilayeti dahilinde onlara mevkiler vermisti.<br />
<br />
<b>Canberdi Gazalî, Suriye ve Filistin'i ele geçirmek, sonra da Misir'i zapt edip hilâfeti elde etmek gibi büyük emeller pesinde kosuyordu. Bu sebeple Hayir Bey'den de istifadeyi düsünerek ona mektuplar göndermisti. Böyle bir tekliften telasa düsen Hayir Bey, bir taraftan onu oyalarken diger taraftan da deniz yoluyla devleti keyfiyetten haberdar ederek, Gazalî'nin kendisine yolladigi mektuplari Istanbul'a gönderir.</b><br />
<br />
Bu arada, 20.000'e ulasan kuvvetleriyle harekete geçip Beyrut'u zaptetmis olan Gazalî, Cebel-i Lübnan'daki Dürzîleri de isyana tesvik etmisti. Daha sonra Haleb'i kusatip muhasara altina alan Canberdi Gazalî, büyük bir mukavemetle karsilasmisti. Hayir Bey, Gazalî üzerine asker sevki hususunda Istanbul'un fikrini sormus, merkezin verdigi çok isabetli bir cevapla buna lüzum olmadigi ve icab eden kuvvetlerin Anadolu'dan sevkedilecegi bildirilmisti. Nitekim üçüncü vezir Ferhad Pasa ile Anadolu, Karaman ve Sivas eyaletlerinin timarli sipahileriyle kapikulu efradindan dört bin yeniçeri gönderildigi gibi Dulkadiroglu Sehsuvarzâde Ali Bey de isyani bastirmak üzere yardima memur edilmisti. Ferhad Pasa kuvvetleri henüz yetismeden Sehsuvaroglu Ali Bey maiyyetindeki kuvvetlerle Haleb üzerine yürür. Ali Bey'in gelisini haber alan Gazalî, buradaki kusatmayi kaldirarak Sam'a çekilir.<br />
<br />
Bu arada, Ferhad Pasa'nin kuvvetleri ile birlesen Haleb Beylerbeyi Karaca Ahmed Pasa'nin birlikleri ile Sehsuvaroglu Ali Bey'in kuvvetleri, iki kol halinde Sam yakinlarina gelirler. 27 Ocak l52l'de Mastaba mevkiinde vuku bulan çarpismalar sonucunda Gazalî yenilerek yakalanir. Devletin, gerek kendisine, gerekse arkadaslarina sagladigi bütün imkânlari bir tarafa birakip halife olma sevdasina düsen Canberdi Gazalî'nin bu nankörlügü, ibret-i âlem olmak için basinin kesilip Istanbul'a gönderilmesi ile son bulur.<br />
<br />
<br />
Canberdi Gazalî isyaninin sür'atle bastirilmasi, bu hadiseden istifade ve Gazalî ile birlikte hareket etmek isteyen Sah Ismail'in isini bozmustu. Gazalî'nin maglubiyetini duyan Sah Ismail, yaylak bahanesiyle Tebriz'den kalkarak Kazvin taraflarina gitmisti. Elindeki kuvveterle Kayseri dolaylarinda bir müddet Iran taraflarini tarassut eden Ferhad Pasa, vaziyetten emin oluncaya kadar o yörelerde kalmisti. Bu hâdiseden hemen sonra Sam Beylerbeyligi'ne Ayas Pasa, Kudüs, Gazze ve Safed sancaklarina da birer sancakbeyi tayin edilmisti. <b>2. Belgrad'in Fethi Canberdi Gazalî'nin isyani esnasinda Macaristan'a karsi yeni bir seferin açilmasina karar verilir. Çünkü stratejik önemi haiz olan Belgrad, Avrupa'ya karsi girisilecek seferler için bir üs olarak kullanilabilecek durumda idi. Nitekim, bu stratejisinden dolayi Fâtih de daha önce, burayi almak için tesebbüslerde bulunmustu. </b><br />
<br />
Ayrica askerî güçlerine güvenen Macarlar, yeni Pâdisahi tebrik için bir heyet göndermedikleri gibi cülûsu haber vermek, iki devlet arasindaki barisi yenilemek ve daha önce taahhüd edilen haraci (vergi) istemek üzere Macaristan'a gönderilen Osmanli elçisini de öldürmüslerdi. Onlar, elçiyi öldürmekleyetinmemis olacaklar ki, onun kulaklari ile burnunu da keserek cevap diye Süleyman'a göndermislerdi. Böylece, insanlik tarihi için yüz karasi olabilecek bir vahset örnegi de sergilemislerdi. Bütün bu olumsuz gelismeler üzerine harp kaçinilmaz hale gelmisti.Downey, böyle bir hareketin karsiliginda Kanunî'nin yaptigi hazirliklari, bu hazirliklar esnasindaki geçit resmini , genç hükümdarin bunlari seyr ederken duydugu memnuniyeti ve ordunun maneviyatinin ne kadar yüksek oldugunu canli birer levha gibi tasvir edip gözler önüne serer. Gerçekten Kanunî, kendisine ve devletine yapilan bu hakaretin cezasinin verilmesi gerektigine inandigi için harp hazirliklarina baslanilmasi için emirler göndermisti. Iran hududunun güvenligi saglanip savas karari alindiktan sonra babasi ve dedeleri II. Bâyezid ile II. Mehmed (Fâtih)'in türbelerini ziyaret ettikten sonra l8 Mayis l52l'de bizzat kendisinin basinda bulundugu Osmanli ordusu, Belgrad üzerine hareket eder. Yol boyunca yapilan müzakerelerde Osmanli kuvvetlerinin, Veziriazam Pîrî Mehmed Pasa'nin görüsü dogrultusunda, dogrudan Belgrad üzerine yürümesi ve Rumeli Beylerbeyi olan Ahmed Pasa'nin önceden hareketle Bögürdelen (Sabacz, Czabacz) hisarini almasi kararlastirilmisti.<br />
<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
<br />
Sabacz'i kusatma altina alan Ahmed Pasa, muhasarayi daraltip sikistirmakla birlikte, kaledeki garnizon, kendisini savunuyordu. Sonunda muhafizlar yok edildiler. Bu kusatma esnasinda Osmanlilardan da epeyce sehid verilir. Ahmed Pasa, büyük bir mücadele sonucu (2 Saban) 7 Temmuz'da Sabacz (Bögürdelen)i zapteder. Böylece Kanunî ilk fethini gerçeklestirmis oluyordu. Sultan Süleyman, ertesi gün Ahmed Pasa ile sancakbeylerini huzuruna kabul ettikten sonra kaleye gelir. Pâdisah, sehrin istihkâmlarinin arttirilmasini emr ettikten sonra askerinin Sirmi'ye geçmesi için Sava üzerine köprü yaptirir. Insaatin sürdügü dokuz gün içinde Sultan Süleyman, isçilerin gayretlerini artirmak için nehir kenarinda bir çardak altinda kalip insaatin tamamlanmasini bekler. Böyle manevî bir destek ve etki altinda kalan ordu ve saray agalari can ve basla çalisarak köprü yapim isini çabucak tamamlatmak hususunda elden geleni esirgemezler. Bu sirada daha baska kalelerin feth edildigi haberi gelir. Insaata baslandiginin onuncu günü köprü tamamlanmisti. Ancak nehir birden tastigindan köprü kismen harab olmussa da kisa bir süre içinde yeniden onarilmis ve asker buradan geçmisti.<br />
<br />
Bu sirada Belgrad'in kusatilmasi ile ugrasan Pîrî Pasa ise buranin karsisindaki Zemin Kalesi (Zemun, Zemlin)'ni ele geçirmisti. Bu esnada Pîrî Pasa'yi çekemeyen Ahmed Pasa'nin tesiriyle Belgrad muhasarasinin kaldirilip Budin üzerine yürünmesi kararini alan Sultan Süleyman, daha sonra bu karardan vaz geçerek l Agustos'ta Zemin civarinda yüksek bir mevkie otag kurup, kusatmanin bir an evvel sonuçlandirilmasi emrini verir. Siddetle kusatilan Belgrad'in kale muhafizi dayanamayacagini anlayinca eman dileyerek 30 Agustos'ta kaleyi teslim eder. Kale halkindan bir kismi Macaristan'a giderken, aslen Sirpli olan bir kismi da evlad, aile ve mallariyla Istanbul'a nakl olunarak Yedikule civarinda iskan edilirler. Belgrad'dan getirilenlerin yerlestirildikleri mahalleye Belgrad Mahallesi denilmeye baslanir. <b>Fetihten sonra 200 top ile tahkim edilen Belgrad Kalesi, Semendire ile birlikte muhafazasina 900 bin akça has ile Bosna Sancakbeyi Yahya Pasa oglu Bâli Bey muhafazasina tayin edilirken Bosna da Sultanzâde Hüsrev Bey'e verilir.</b><br />
<br />
Belgrad seferi esnasinda Osmanli ordusunda filler de bulunuyordu ki, Lütfi Pasa bunlarin iki tane oldugunu belirtir. Kanunî'nin bu ilk seferine Edirne, Filibe ve Sofya medreseleri talebeleri de istirak etmislerdi. Belgrad, ele geçirildigi tarihten itibaren Avrupa seferlerinde Osmanli ordusunun en mühim üslerinden biri olmus ve "Dâru'l-cihâd" adini almistir.<br />
Kanunî Sultan Süleyman, Belgrad'dan Istanbul'a dönerken l9 Ekim'de iki yasindaki oglu Murad'in, gelisinden iki gün önce de bir kizinin ölüm haberini almisti. Istanbul'a girdikten on gün sonra da dokuz yasindaki oglu Mahmud çiçek hastaligindan öldü (29 Ekim). Vezirler, Pâdisah'in çocuklarinin cenazelerine yaya olarak refakat ettiler. Bunlar, Yavuz Sultan Selim türbesinin yanina defn edildiler.3. <b>Rodos'un Fethi Bilindigi gibi, Kanunî Sultan Süleyman'in Akdeniz'de Osmanli hakimiyetini kurmak için giristigi büyük mücadelede, Rodos seferi ilk, Malta seferi ise son dönemi ifade eder. Dünya tarihinin esine ender rastladigi ünlü Pâdisahin saltanatinin ikinci yilinda Rodos'u ve ona bagli bulunan adalari ele geçirmesi, Dogu Akdeniz'de Osmanli hâkimiyetinin yerlesmesini sagladigi gibi, mücadelenin bundan böyle Orta ve Bati Akdeniz'e intikal ettirilmesi imkanini da saglamisti.</b><br />
<br />
1309'dan beri Saint Jean d'Hospitaliers veya Saint Jean de Jerusalem denilen sövalye tarikatinin elinde bulunan Rodos adasi ile civarindaki adalar, eskiden beri Osmanlilarin ele geçirmek istedikleri önemli yerlerdi. Sultan Süleyman, Belgrad'i almayi basardiktan sonra Osmanli siyasetinin bu ikinci mes'elesini de halletmek istiyordu. Zira fethi zarurî kilan bazi sebepler vardi. Buranin fethi, Osmanli ülkesine yeni ilhak edilmis bulunan Misir, Suriye ve Dogu Akdeniz sahillerinin emniyeti bakimindan önemliydi. Bunun için de Rodos ve ona bagli olan diger adalarin Osmanlilarin elinde bulunmasi gerekiyordu. Nitekim bu zorunlugu takdir eden Yavuz Sultan Selim, saltanatinin son yillarinda, Sövalyeler üzerine yürümek için büyük çapta bir donanma hazirlamaya koyulmus, ancak bu tasavvurunu gerçeklestiremeden hayata gözlerini kapamisti. Hiristiyanligin, Osmanli hac, ticaret ve ulasim yolu üzerinde, bu emniyeti tehlikeye sokabilecek tehlikeli kalesi durumundaki Rodos'ta bulunan sövalyeler, Osmanli ticaret ve hac gemilerine saldirmakla kalmamislar, ayni zamanda Canberdi Gazali'ye de yardimda bulunmuslardi. Bundan baska onlar, Rodos'ta bulunan Cem Sultan'in oglu Murad'i da taht vârisi olarak ortaya sürmüslerdi.<br />
<b><br /></b>
<b>Ayrica kalelerinin saglamligina güvenmekte olan Rodos sövalyeleri, korsanlik faaliyetlerine devamla, bir taraftan Müslümanlarin yollarini kesip gemilerini aliyor, öbür taraftan da Osmanli sahillerinde ardi arasi kesilmeksizin bazi fesatliklarda bulunuyorlardi. Bundan baska bes alti bin civarinda Müslüman'i esir alip adalarinda onlara türlü iskenceler yaptiklari da biliniyordu.</b><br />
<br />
Iste Kanunî, bu siyasî ve stratejik sebeplerden dolayi Rodos proplemini halletmek istiyordu. Böylece, bir bakima babasindan miras olarak devr aldigi bir siyaseti devam ettirmek ve babasinin yarida birakmak zorunda kaldigi önemli bir meseleyi halletmek niyetinde idi. Ayni zamanda o, Rodos'u feth etmek suretiyle dedesi Fâtih Sultan Mehmed'in gerçeklestiremedigi bir seyi de yapmis olacakti.<b> Eserimizin, Fâtih'le ilgii bölümünde de görülecegi üzere o, birbirlerini kovalayan zaferleri arasinda sadece iki yerde istedigini ele geçirememisti. Bunlardan biri Belgrad, digeri de Rodos'tu. Tahta henüz geçmis olan genç Süleyman, saltanatinin ilk yilinda Belgrad'i zapt etmek suretiyle Fâtih'in düsüncesini gerçeklestirmis oluyordu. Onun, Belgrad'in hemen arkasindan Rodos üzerine yönelmesinde, nisbeti az da olsa ayni psikolojinin etkili oldugunu söylemek mümkün olsa gerekir.</b><br />
<br />
Rodos'un fethi hususunda Divan-i Hümayûn'da yapilan müzakerelerde ekseriyet, Rodos seferine taraftar görünmüyordu. Zira bunlar, Sövalyelerin söhreti, adanin müstahkem olup uzun süre muhasaraya dayanabilmesi ve bir sefer vukuunda Avrupa'nin derhal buraya yardimda bulunabilecegini düsünüyorlardi. Bunlara göre sonu tehlikeli bir macera ile bitecek sefere girismek dogru degildi. Bu düsünceye karsilik Vezir-i A'zam Pirî Mehmed Pasa ile ikinci vezir Çoban Mustafa Pasa ve denizci Kurdoglu Müslihiddin Reis, Rodos seferine taraftar olup Avrupa tarafindan endise edilmemesi gerektigini ileri sürüyorlardi. Bu arada casuslari vâsitasiyle Rodos hakkinda bilgi toplayan Kanunî, sefere karar verir. Bununla beraber sefere çikmadan önce, Hammer'in ifadesiyle " Kur'an-i Kerim'in emrini yerine getirmek için Üstad-i A'zam'a bir mektup gönderir. Bu mektupta Üstad-i A'zam teslim olmasi isteniyor ve arzusu ile itaati kabul ettigi takdirde sövalyelerin hürriyetleri ile mallarina dokunulmayacagina dair, yerlerin ve göklerin yaraticisi olan Allah, O'nun elçisi olan Hz. Muhammed ve diger Peygamberler adina yemin ediyordu." Fakat bu teklif, Üstad-i A'zam tarafindan red edilir.<br />
<br />
<b>Bu sirada Avrupa devletleri de birbirleri ile mücadele halinde bulunduklarindan, Rodos ile ilgilenebilecek durumda degillerdi. Rodos ile ilgilenebilecek tek devlet olan Venedikliler de yapilan ticaret antlasmasi ile pasif hale getirilmislerdi. Divan'da alinan sefer kararindan sonra hazirliklarina baslayan Osmanli ordusunun basina serdar olarak ikinci vezir Çoban Mustafa Pasa getirilir. Öte yandan bu seferi haber alan Rodos Üstad-i A'zami Philippe Villiers de l'Isle Adam, bazi tedbirler alarak kaleyi tahkim ettirmis, yiyecek depolatmis, sehrin önündeki limana zincir çektirmis, ayrica Papa ve Fransa'dan da yardim istemisti.</b><br />
<br />
Osmanli donanmasi, 5 Haziran l522'de 300 gemi ile Çoban Mustafa Pasa komutasinda harekete geçer. Donanmada pek çok mühimmattan baska onbin deniz ve itfaiye neferi bulunuyordu. Sultan Süleyman da 2l Receb 928 (l6 Haziran l522) tarihinde Istanbul'dan hareketle Üsküdar'a geçmis, buradan Kapikulu askerleri ve sefere memur olan diger eyâletlerin timarli sipahileriyle birlikte karadan yola çikmisti. Bu sefere nadir bir istisna olmak üzere, Sadrazam Pîrî Mehmed Pasa'nin amcasi olan Seyhülislâm Zenbilli Ali Cemalî Efendi (l503 - l525) de katilmistir.<br />
<br />
Osmanli donanmasi, Rodos yakinlarindaki Gnido adasina varmisti. 24 Haziran'da Rodos önlerine gelen Osmanli donanmasi, Rodos kalesinin dört mil kadar dogusundaki bir limana demir atar. Kaleyi abluka altina alan ordu, Pâdisahin karadan gelmesini bekler. Nihayet Kütahya - Aydin yolu ile Marmaris'e, oradan da 28 Temmuz'da Rodos adasina geçen yüzbin kisilik ordu, surlar boyunca mevzilenir. Bu esnada Ingiliz, Fransiz, Italyan, Ispanyol, Alman ve Portekiz milletlerine mensub sövalyeerden mütesekkil Rodos müdafileri ise kalenin bes ana burcunu müdafaaya basamislardi.<br />
<br />
Çarpismalar, l Agustos'ta Alman burcuna top atisi ile baslar. Kanunî, Kiziltepe denen yerde otagini kurdurarak kusatmayi buradan idare eder. Siddetle ve birbiri ardinca süre gelen Osmanli hücumlari, bes ay kadar devam eder. Bu arada zaman zaman kismî basarilar da kazanilmisti. Sonunda dayanamayacaklarini anlayan sövalyeler, kaleyi teslim edeceklerini Kanunî'ye bildirmek zorunda kalirlar. Yapilan müzakereler neticesi 21 Aralik 1522'de bir teslim antlasmasi imzalanir. Buna göre 2l3 yillik sonuncu Haçli Devleti de tarihe karisir.<b> Buna göre Katolik Hiristiyanlarin Yakin Dogu'dan tamaman uzaklastirilmalari da saglanmis olur. Antlasma geregi sövalyelerin adadan çekilmelerine müsaade edildigi gibi, sehirdeki Hiristiyanlarin dinî âyin ve inançlarinda serbest olmalari, ada sakinlerine bes yil kadar vergi vermemeleri ve kendilerinden devsirme alinmamasi gibi imtiyazlar da bahsedilmistir. </b><br />
<br />
<br />
<br />
Bu arada tanassur etmis olan (Hiristiyanligi kabul eden) Sultan Cem'in oglu Murad da yakalanarak iki oglu ile birlikte ortadan kaldirilir. Sövalyelerin Rodos'u terkinden sonra Pâdisah, 20 Ocak 1523'te Câmie çevrilen Saint Jean Kilisesinde Cuma namazi kilmisti. Bu namazda imamligi, sefere istirak etmis olan Seyhülislâm Zenbilli Ali Cemalî Efendi yapmisti. Rodos, Midilli sancagina baglanarak Dizdarzâde Mehmed Bey'in idaresine verilmistir. Osmanlilar, ayrica bu sefer sonrasi Anadolu sahillernde Bodrum, Aydos, Tahtali kalelerini, Leros, Sömbeki, Kalimnos, Limonsa adalarini ele geçirmislerdir. Böylece Rodos kalesi ve adasiyle birlikte Oniki adanin tamami ve Bodrum da teslim olmustu. Bodrum'un fethi, Anadolu tarihi bakimindan da önemlidir. Zira burasi, Anadolu'da Hiristiyanlarin elinde bulunan tek toprak parçasi idi.<br />
<br />
<b>29 Aralikta Kanunî, Rodos sehrine girip kaleyi gezer. Bu günlerde Hiristiyanlik âleminde Noel kutlaniyordu Papa Ikinci Hadrianus, Roma'da Saint Pierre'de Noel âyinini icra ederken, kilisenin saçagindan bir tas düsüp Papanin ayagina dogru yuvarlanir. Kardinaller bu hâdiseyi muhasarasi aylardan beri devam eden Rodos'un düsmesine isaret saydilar.</b><br />
<b>Rodos'un fethi, Türk topçulugunun Avrupa topçulugu karsisindaki üstünlügünü gösterdigi gibi, o çagda alinmasi adeta mümkün görülmeyen ve Hiristiyanligin Islâm âlemine dogru bir kalesi sayilan adanin zapti, Avrupa'da büyük bir hayret ve teessür uyandirmistir. Bu arada Rodos'un fethini müteakib Rodos hapishanelerinde bulunan alti bin kadar Müslüman esir de kurtarilmistir.</b><br />
<br />
Rodos'a derhal Türk göçmenleri yerlesmeye basladilar. Birçok câmi, imâret, mektep, medrese, çesme ve yol yapilip ada imar edilir. Rodos, bir sancak merkezi olur. Buraya devamli olarak bahriye sancakbeyleri (Tümamiral) vali tayin edildi. 2 Ocak günü aksam üzeri Kanunî Yesil Melek kadirgasina binip Rodos'tan ayrilir. Anadolu'da Marmaris'e geçer. 3 Ocak'ta da Marmaris'te idi. Aydin, Midilli, Karasi, Mentese ve Saruhan sancakbeylerine, Anadolu beylerbeyisi Kasim Pasa'nin nezaretinde Rodos'taki insaat , imar ve iskân isleri bitinceye kadar adada kalmalarini emr ettikten sonra Istanbul'a dogru yola çikan Kanunî 26 günde Istanbul'a varir. 29 Ocak l523'te yedi ay on iki gün süren bu ikinci sefer-i hümayûnunu bitirerek Istanbul'a gelmis olur. Bu arada Osmanli donanmasi da Istanbul'a döner.<br />
<br />
Rodos'un fethi edilmesi ile ilgili olarak gönderilen zafernâmelere Venedik mukabelede bulundugu gibi Sah Ismail de cülûstan beri ilk defa olarak taziyet ve tebrik vecibesini yerine getirmis, Rodos fethinden dolayi da memnunlugunu bildiren bir mektup ile bir elçi göndermisti.<br />
<br />
Rodos'un fethi ile Avrupa'da Kanunî'nin söhreti biraz daha artmis oluyordu. Belgrad ve Rodos'un, Hiristiyan dünyasinin bu iki kilit noktasi sayilan müstahkem kalelerinin Kanunî tarafindan düsürülmesi, Osmanlilarin ileride basaracaklari daha büyük fetihleri için bir isaret sayildi.<br />
<br />
5. Ibrahim Pasa'nin Misir'daki IslâhatlariMisir'da, sosyal düzenin saglanmasina önem verdigi anlasilan Kanunî, burada, sarsilan devlet otoritesi ile düzenini yeniden tesis, Osmanli kanunlarni vaz' ve bozulan idareyi islâh etmek istiyordu. Bu maksatla Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa'yi Misir'a gönderir. l Zilhicce 930 (30 Eylül l524)'da donanma ile ugurlanan Ibrahim Pasa'ya, bizzat Pâdisah, Marmara adalarina kadar refakat ederek orada kendisine pek dostane bir sekilde veda eder. Uhdesine Misir Beylerbeyligi de havale olunan Ibrahim Pasa'nin maiyetine Rumeli Defterdari Iskender Çelebi, Ulûfeciler Agasi Hayreddin Aga, Çavusbasi Sofuoglu Mehmed ile 30 nefer çavus, Divan kâtibi olarak Celâlzade Mustafa Çelebi ile bazi hazine kâtipleri ve 500 kadar yeniçeri memur edilip on kadirga ile yola çikmisti. Ibrahim Pasa, Sakiz Adasi'na ugrayarak orada Ceneviz idarecileri tarafindan selamlandiktan ve kendisine takdim edilen hediyeleri aldiktan sonra l0 Muharrem ( 7 Kasim )'da Rodos'a yanasir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZxXbywpKDEg/UOjRqvZtr8I/AAAAAAAACBs/p7n1aVrgaKY/s1600/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZxXbywpKDEg/UOjRqvZtr8I/AAAAAAAACBs/p7n1aVrgaKY/s320/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" width="200" /></a></div>
<br />
<br />
Osmanli donanmasi Iskenderiye'ye yelken açtigi halde, sonbahar rüzgarlari yüzünden Anadolu sahiline düserek Rodos'tan hareketinden üç hafta sonra Marmaris körfezine girmek zorunda kalir. Yilin bu mevsiminde deniz yolculuguna güvenilemedigi için Ibrahim Pasa karadan gitmeye karar verir. Geçtigi bütün yollarda halka karsi iyi davranan, idarecileri kontrol eden ve onlarin tebeaya karsi daha müsamahali davranmasini saglayan Ibrahim Pasa, bu iyi niyeti ve tarafsizligi sebebiyle halkin duasini alir. Bu uzun ve yorucu yolculuktan sonra 2 Nisan l525'te Kahire'ye giren Ibrahim Pasa, eyâletin ahvalini teftis, islâh ve tanzim etmek üzere maiyetindeki idarecilerle, Misir'daki Memlûklü idarecilerden mürekkeb bir hey'et teskil edip Kal'atü'l-Cebel'de devamli divan akdine baslar. halkin çesitli sikâyetlerini dinler. Kayitbay zamanindaki kanunlari gözden geçirir. <b>O, halkin içinde bulundugu ekonomik ve sosyal durumu ile hazineyi esas alarak kanunlar tasarlar. Fetihten beri sâdir olan fermanlar ve Misir idaresinin geçirdigi safhalari gözönüne alarak tasarladigi bu kanunlar, Misir'in eski kanununu ta'dilen mutedil ve mufassal bir kanunnâme sekline bürünür. Hazirlanan bu tasari, Istanbul'a gönderilir. Pâdisah tarafindan tasvibi alindiktan sonra kanun haline getirilen bu tasari, "düstûru'l - amel olmak üzere" Misir hazinesine teslim edilir.</b><br />
<br />
Ibrahim Pasa'nin, Misir'da geçirdigi üç ayin her günü, bir baska adaletli ve lütufkâr icraatla dikkati üzerinde topluyordu. Sürekli olarak memleketin ihtiyaçlarina uygun kanunlar koyuyor ve eskilerini düzeltiyordu. Eski idarenin açtigi yaralari onarmaya çalisiyordu. Bu arada Beni Havare ve Beni Bakar adiyla anilan ve hainlikle itham olunan asiretlerin reislerini astirmakla cezalandirdi. Bu cezalar, digerleri için de bir manada ibret oldu. Böylece vahalara ve Habesistan'a kadar Asagi ve Yukari Misir'daki öbür Arap asiretleri seyhlerine, Pâdisah'a itaatla bagli kalacaklarina yemin etmeleri ihtar olundu. Sehirlerde tellâllar dolasarak idareden sikâyetçi olanlarin gördükleri zulümleri bildirmeleri ilan olundu. Memlûklü zamanindan beri borçlu oldukarindan dolayi haps edilen fakirlerin borçlari ödenerek saliverilmeleri saglanir. Egitim ve öksüzlerin yiyeceklerinin saglanmasi için özel yönetmelikler konularak bunlara maas baglanir. Ibrahim Pasa, kalede vali konaginin karsisinda, hükümet hazinesini muhafaza için iki kule yaptirir. Ibrahim Pasa, Beylerbeyi sifati ile Misir'da bulundugu sirada öteden beri Kahire'nin ugradigi gaileler sebebiyle yikilmis veya harab olmus câmi, medrese ve diger hayrat eserleri kendi hesabindan ve kendi masrafi ile tamir ettirmisti ki, Ömer Câmii bunlardan biridir. Vergi defterleri Sultan Kayitbay ve Kansu Gavri zamanlarindaki hallerine konuldu. Gerçekten o, tatbik edilen mevzu ve muhdes nizami, özellikle sikâyet konusu olan vergi hususunu, âmil, mübasir, urban seyhi ve sair a'yândan istisfar etmis (sorusturup ögrenmis), Memlûklü devrine ait eski defterleri buldurup Kayitbay devri nizami ile Gavri ve Hayirbey zamanindaki muamelati inceletip, bu sonuncularla, Hain Ahmed Pasa'nin ihdas ettigi haksizlik, zulüm ve bid'atleri ortadan kaldirmistir.<br />
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Pâdisah, Malî ve idarî islâhatlar için üç ay kadar Misir'da kalan Ibrahim Pasa'nin eyâlette yaptigi islâh ve düzenlemesine kani olunca istedigi kimseyi Beylerbeyi olarak tayin etmesi hususunda kendisine selâhiyet vermisti. O da, Defterdar Iskender Çelebi'nin tavsiyesine uyarak eyaleti, Sam Beylerbeyi olan Süleyman Pasa'ya verip Misir Beylerbeyligi'ne, Hamzavî'yi de defterdarliga tayin ederek 22 Saban 93l (l4 Haziran l525)'de Kahire'den ayrilir. Sam yolu ile Anadolu'ya hareket eder. Maras'tan Kayseri'ye gitmekte iken bazi Türkmen boylarinin agirliklarini vuracaklari haberini alir. Bunlarin ileri gelenlerini çagirtarak, Sehsuvaroglu Ali Bey'in, Ferhad Pasa'nin tesiriyle öldürülmesi sonucu Dulkadir ülkesinde timari hazineye aktarilan Türkmen sipahîlerinin timarlarini iade ettirir. Daha sonra da l525 senesi Eylül'u basinda Istanbul'a varip Pâdisahin huzuruna çikan Ibrahim Pasa, Misir'daki icraati hakkinda ona bilgi verir. Pâdisah, onun Misir'daki icraatindan memnun olarak kendisine ihsanlarda bulunur.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><b>MACARISTAN SEFERLERI</b></span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Osmanlilarin Rumeli'ye ayak bastiklari günden itibaren bir buçuk asirdan daha fazla bir sürede karsilarinda ya hasma yardimci veya hasim olarak Macarlari gördükleri bilinmektedir. Bundan dolayi Türkler'in Macarlar'a, Macarlar'in da Türkler'e karsi olan düsmanliklari, Macaristan'in zaptina kadar devam etmistir. Belgrad ile birlikte bir kaç kalenin Osmanlilar'ca alinmis olmasi, Macarlar için büyük bir darbe olmustu. Gerçekten Belgrad'in zapti, Avrupa fetihlerine yol açan önemli bir âmil olmustu. Nitekim Belgrad'in alinmasindan sonra Macaristan, Hirvatistan, Transilvanya ve Dalmaçya gibi yerler, daha rahat ve güvenli bir sekilde Osmanli akinlarina hedef oldular. Bu arada Gazi Hüsrev, Sinan ve Bâli Beyler'in akinlari Mohaç savasina kadar devam edecektir.<br />
<br />
Macarlar'in, Eflâk islerine karismalari, Osmanlilar aleyhine Bogdan'la ittifak yapmalari, Sarlken'in bir Avrupa Imparatorlugu kurma tehlikesi ve Safevîler'le anlasma yapmasi gibi hadiseler üzerine Üngürüs seferine karar verilir.l. Mohaç Meydan Muharebesi Belgrad'in fethi, Osmanlilar'in tabii yayilma sahasi olarak gördükleri Orta Avrupa üzerine yürümek yolunda önemli bir adim olmustu. Bu arada hudud bölgelerinde de bazi karisikliklar çikmis, Tuna boylarinda Macarlar'la küçük çapli çarpismalar olmustu. Bununla beraber, Kanunî'nin sefere karar vermesi, Papalik, Macaristan ve Lehistan münasebetlerinin neticesi olarak ortaya çikan birçok âmile dayanmakta ise de, bu kararda Fransizlar'in da önemli sayilabilecek bir rol oynadiklari belirtilmektedir.<br />
<br />
Kanunî Sultan Süleyman'in saltanat yillarinin basinda Fransa ile Almanya birbirlerine karsi hasim duruma geldikleri gibi birbirleriyle mücadeleye de baslamislardi. Fransa Krali I. François'nin, Alman imparatorluk seçiminde Sarlken (Charles Quint)'e rakip olarak adayligini koymus olmasi, iki devletin siddetli bir mücadeleye girmesine sebep olmustu. I. François'nin, l5l9'da imparator seçilen Habsburg hânedanina mensub Sarlken ile yaptigi mücadelede esir düsmesi üzerine, I. François'nin annesi ve saltanat nâibesi Angouleme düsesi Louise de Savoie, Kanunî Sultan Süleyman'a bir mektup göndererek kendisinden yardim talebinde bulunmus, Pâdisah da Macaristan üzerine yürümek suretiyle fiilî bir yardimda bulunacagini va'd etmisti. Kanunî, Sarlken'in kurmak istedigi Avrupa Imparatorlugu'nu, Osmanlilar için büyük bir tehlike olarak görüyordu. Bu tehlike sadece Bati'dan degil, l524 Mayis'i sonlarinda vefat etmis olan Sah Ismail'in yerine geçen Tahmasb vesilesiyle Dogu'dan da kendini gösteriyordu. Zira Sarlken ile Tahmasb, Osmanlilarin aleyhindeki bir ittifak içinde idiler. Iran, Çaldiran'i bir türlü unutmamisti. Buna ragmen tek basina Osmalilar'la basa çikmalari da mümkün görünmüyordu. Bu sebeple Avrupa'nin en büyük gücü haline gelmis ve bütün bir Bati tarafindan desteklenen yeni Imparator Sarlken ile Osmanlilar aleyhine bir ittifak kurma gayretinde idi. Hem Iran'in hedeflerini, hem de Sarlken'in kendisine karsi meydana sürecegi büyük kuvvetin farkinda olan Kanunî, bu sebeple Fransa'yi himaye etmek istiyordu. Böylece Bati'yi siyaseten bölmeyi hedefliyordu.<br />
<br />
Öyle anlasiliyor ki, bu siralarda Macaristan'in iç durumu da pek iyi degildi. Macar Krali'nin kötü yönetimi devam ettiginden, Erdel Beyi Zapolyai hem krala, hem de krallik üzerindeki Habsburg nüfuzuna karsi çikiyordu. Kötü bir yönetimin altinda âdeta ezilen Macar köylüleri, memnuniyetsizliklerini belirtmek gayesiyle Protestanlik hareketlerine katildiklari gibi, paralarini alamayan birçok Macar askeri de Osmanli Akinci Beyi Bali Bey'e siginiyordu. Kanunî'nin, gerek akinci, gerekse diger kaynaklardan istihbarat ettigi bu durum, onun sefer kararini çabuklastirmisti. Ayrica Macaristan'in ele geçirilmesi ile Osmanlilar, Habsburglarla aralarindaki engeli kaldirmis olacaklar ve böylece Viyana kapilarina varilmasi için büyük bir mania asilmis bulunacakti.<br />
<br />
<b>Macaristan seferinin hazirliklari tamamlandiginda Kanunî, bir yil önce vefat etmis olan Seyhülislâm Zenbilli Ali Cemali Efendi'nin yerine, Osmanli dünyasinda hukuk, edebiyat, dil ve tarih alanlarinda hakli bir söhrete sahip olan Kemal Pasazâde'yi tayin ederken, kendisinin bulunamayacagi sirada Pâyitaht (baskent) in idaresi için de Misir'in eski valisi olan Kasim Pasa'yi Kaymakam (Kaim-i makam) olarak görevlendirir.</b><br />
<br />
Sefer hazirliklarini tamamlayan Pâdisah, ll Receb 932 (23 Nisan l526)'de yüz bin kisilik bir ordu ile yeni dökülmüs ve Avrupa'nin hayalinden geçiremeyecegi derecede mükemmel 300 top ile birlikte Istanbul'dan hareket eder. Bu üçüncü "Sefer-i Hümâyunu"na çikmadan önce hükümdar, Eyyub Sultan, Ebu'l-Vefa ile babasi Yavuz, dedesi II. Bâyezid ve Fâtih'in türbelerini ziyaret ederek dua eder. Bütün bu mekânlarda, Allah'in kendisine yardim etmesini diler.<br />
Gerçekten Islâmî anlayisa göre savasin gerçek mahiyeti, körü körüne bir kirma ve kirilma hâdisesi degildir. O, presipler adina yapilan bir cihaddir. <b>Cihad için de her seyden evvel ordulara mânevî güç gerektir. Iste Kanunî de Mohaç Meydan Muharebesi'ne girismeden evvel gözlerinden yaslar akitip, yüzünü yerlere sürerek mânevî kuvvetlerden istimdad ediyordu. Öyle ki, önüne düstügü ordulari, gittiklere yerlere tevhidi de beraber tasiyacaklari için devleti dinin, dini de devletin yardimcisi ve tamamlayicisi görerek, ecdadi gibi maddî kuvvetlerinin ikmali kadar, mânevî kuvvetlerinin yardimini da ihmal etmiyordu.</b><br />
<br />
23 Nisan'da Istanbul'dan hareket edip Halkali Pinar denen menzile varan ordunun, büyük bir düzen ve disiplin içinde bulundugu anlasilmaktadir. Zira Kanunî'nin emrine göre ekilmis tarlalara girmek, hayvan otlatmak ve toprak sahiplerinin hayvanlarini almak, ölüm cezasini gerektiriyordu. Pâdisahin emri hilafina hareket eden birkaç kisinin ya basi kesildi veya asildilar. Hammer'in ifadesine göre, Pâdisahin emrine uymayan bir kaç kadi bile cezanin siddetinden kurtulamadi. Pâdisahin, reâyâsinin menfaatlerini korumak ve onlara her ne sekilde olursa olsun bir zararin gelmemesi için gösterdigi bu çaba, onun tebeasini ne kadar düsündügünün bir isaretidir. Iyi bir Müslüman hükümdar olan Kanunî'nin anlayisina göre, kendisinin idare ettigi halkindan yine kendisi sorumludur. Gerek Kur'an-i Kerim, gerekse Hz. Peygamber'in hadislerinde bu konuda pek çok emir bulunmaktadir.<br />
<br />
<b>Bütün bunlari bilen Pâdisah, elbetteki bu emirlere riayet etmekle kendini vazifeli biliyordu. Iste bunun içindir ki o, halkinin malina en ufak bir zararin gelmesini istemiyordu. Harp içinde dahi olsa, böyle bir zarara tahammül edemiyen hükümdar, aksine davranislarin, en büyük ceza olan idamla sonuçlanacagini ilan etmekten çekinmiyordu. Onun, kanunsuz davranislari affetmeyisi, orduda büyük bir disiplinin meydana gelmesine sebep olmustu. </b>Gerçi bu disiplin sadece Kanunî döneminde degil, hem daha önce, hem de daha sonra vardir. Zira bütün Osmanli hükümdarlari, yönetme bakimindan kendilerini Allah'a karsi sorumlu tutuyorlardi. Bu sorumluluk anlayisi onlarda, baska dinden olan hükümdarlara benzemeyen hasletler meydana getirmisti. Bunun içindir ki Kanunî dönemi Osmanli dünyasinin sosyal hayati ile birlikte ordusundan da bahs eden ve Osmanli ülkesinde senelerce kalmis olan Avusturya elçisi Busbecq, kendi arzusu üzerine üç aya yakin bir süre karargaha yakin bir köyde kalarak Müslüman Türk ordusunu yakindan görmek ve takib etmek firsatini bulduktan sonra görgü ve müsahedelerine dayanarak asagida özetleyecegimiz su bilgileri verir.<br />
<br />
"Yanimda bir iki arkadas oldugu halde kendimi belli etmeden her tarafta dolastim. Dikkatimi çeken ilk nokta, muhtelif teskilâtlara mensub askerlerin kendi karargahlarindan disariya çikmamalari oldu. Bizim karargahlarimizda meydana gelen olaylari bilenler, buna inanmakta zorluk çekerler. Fakat hakikat su ki, her tarafta tam bir sükût ve sükûnet hüküm sürüyordu. Asla kavga ve münakasaya rastlanmiyor, herhangi bir cebir ve siddet hareketi görülmüyordu. Sarhosluk, öfke veya hiddetten ileri gelen yüksek sesler bile yoktu. Bundan baska her taraf öylesine temizdi ki, ne süprüntü, ne gübre yiginlari, ne de göze ve buruna fena gelen bir seye tesadüf imkani vardi." Busbecq, Müslüman - Türk dünyasina dis biledigi halde su ifadeleri kullanmaktan da kendini alamaz. " Simdi benimle beraber geliniz ve sarikli baslardan meydana gelen bu büyük kalabaliga gözlerinizi çeviriniz. Türlü türlü, renk renk parlak esvablar (elbiseler)... Her tarafta altin, gümüs, lâal, ipek ve atlas piriltisi...<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-QvFM63iT5YY/UOjQS2wAsxI/AAAAAAAAB_0/9u5oYlRHrc4/s1600/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="http://1.bp.blogspot.com/-QvFM63iT5YY/UOjQS2wAsxI/AAAAAAAAB_0/9u5oYlRHrc4/s320/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" width="320" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
Bu manzarayi dil ile anlatmak imkan disi bir is. Yalniz sunu söyleyelim ki, gözlerim simdiye kadar bundan güzel bir manzara görmemistir. Mâmafih, bütün bu servet ve ihtisam içinde yine de büyük bir sadelik ve iktisad göze çarpiyor. Herkesin elbisesi ve mevkii ne olursa olsun, ayni biçimde. lüzumsuz islemeler ve kenar süsleri yok. Halbuki bizde bu âdettir. Pek çok masrafa mal olur ve üç günde de bozulup gider."<br />
<br />
Elçi bunlari anlattiktan sonra, kumar ve sarhosluk bilmeyen askerin çalgi ve türkülerle eglendigine, çagirip söyledikleri havalarin da gazâ ve sehâdet (sehidlik) temlerini isleyen hamâset destanlari bulunduguna isaret ettikten sonra, ordunun, hayvanî gidalardan ziyade nebatî, basit ve sihhî gidalarla beslendigini, Ramazan ayini karsilamak için ise mutad yiyeceklerini daha da sadelestirdiklerini, fakat Ramazan arefesinde yalniz yiyip içmede degil, haram ve yasak zevklere karsi da, oldugundan daha çekingen davranarak oruca kendilerini hazirladiklarini söyler.<b> O, Hiristiyanlarin perhize girmeden önce sanki bu imsakin acisini pesin olarak çikarmak ister gibi, kendilerini çilginca eglenceye, dans ve sarhosluga verdiklerini, senenin bu günlerinde memleketlerini ziyaret eden yabancilarin, Hiristiyanlarin çildirmis olduklarini söylemelerine sasilmamasi gerektigini uzun uzun anlatip, sonunda Türkler'de üstünlügün ve basarinin sirrina temas ederek: "Türkler'de seref ve makam, idarî mevkiler, sadece liyakat ve bilginin mükafatidir.Tenbel ve agir olanlar, hiç bir zaman yükselemezler. Iste Türkler'in, her neye tesebbüs ederlerse muvaffak olmalari, hâkim bir irk haline gelmeleri ve her gün devletlerinin hududlarini biraz daha genisletmelerinin hikmetini liyakat, kabiliyet ve çaliskanliga verdikleri bu ehemmiyette aramalidir."</b><br />
<br />
<br />
"Bizim askerî sistemimizle Türk sistemini karsilastirinca gelecegin bize neler hazirladigini düsünüp korkudan titriyorum. Karsilasan iki ordudan biri galip gelecek -ki bu herhalde Türk ordusu olacak- digeri ise mahv olacaktir. Çünkü Türk ordusu sirtini kuvvetli bir imparatorlugun genis kaynaklarina dayamis, zinde, tecrübeli ve sarslmamis bir kuvvet. Askerleri zafere alismis, zor sartlara dayanma kabiliyetine sahip, intizam ve disipline riayetkâr, uyanik ve kanaat ehlidirler. Bizimkilerde ise umumi bir fakirlige mukabil hususi israf, yipranmis kuvvet, mâneviyat bozuklugu, tahammül yoklugu ve idmansizlik var. Serkes askerler, aza kanaat etmeyen subaylar. Disiplin kavramiyla alay ederiz. Basibosluk, sarhosluk, serkeslik ve zevke düskünlük bizde alabildigine vardir. Bu durumda neticenin ne olacagi gün gibi asikârdir. Herhalde simdilik Iran lehimize bir durum yaratmakla beraber, Türkler Iran'la bir anlasmaya vardiklari zaman onlardan ve diger Sark devletlerinden de yardim görerek bütün güçleriyle bogazimiza sarilacaklardir. Bu büyük tehlikeye karsi ne kadar gevsek ve hazirliksiz oldugumuzu düsündükçe içim ürperiyor."<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Avusturya elçisi Ogier Ghiselin de Busbecq'in dedigi gibi, gerçekten de Osmanli medeniyeti âbidesi örülürken bu âbideyi yükselten her tas, mutlaka kendi mevziine ve kendi mevkiine konmus bulunuyordu. Son derece titiz bir inzibat fikri ile yapilan vazife ve selahiyet taksimi ise, devlet düzeninin aksamadan dönmesinde en büyük rolü oynamakta idi.</b><br />
<b>Devletin bu mevzuda en göze deger örnegi olan ordusu, Belgrad'in fetinden bes sene sonra Mohaç ovasina konarak Macaristan'in karsisina çiktigi zaman , ezici kuvveti, essiz intizami ve ibâdet derecesine varmis cengaverligi ile sanki bir ordu degil, efsanevî bir heybet ve azamet örnegi idi.</b><br />
<br />
Daha önce, sefer hazirliklarini tamamlayan Pâdisah'in, 23 Nisan l526'da yüz bin kisilik ordu ve 300 top ile birlikte Istanbul'dan hareket ettigine temas edilmisti. Yol boyunca orduya yeni yeni kuvvetler katilmis, Istanbul'dan hareket edildikten iki buçuk ay sonra Belgrad'a varilmisti. Ibrahim Pasa'nin basinda bulundugu öncü kuvvetler, Tuna Nehri üzerinde bulunan Petro Varadin (Petervaradin)'i karadan ve nehirden sikistirarak alir. Bundan baska, Bosna beyleri tarafindan Sirem mintikasindaki kaleler zapt edilir. Son derece muntazam yürüyen ve etrafa hiç bir hasar vermeyen asil kuvvetler de Ilok (Illok, Ulak) ve Ösek (Ösiyek, Eszek)'i almisti.<br />
<b><br /></b>
<b>Osmanlilar'in, Macaristan üzerine yürüyecekleri haberini alan Macar Krali II. Layos (Lui) bir taraftan harbe hazirlanirken, diger taraftan da Avrupa kral ve prenslerine müracaat ederek yardim istemisti. Bu arada Macar meclisi, kiralin bizzat savasta hazir bulunmasina karar vermisti.</b><br />
<br />
Ösek kalesinin alinmasindan sonra Tuna'yi takib için iki üç gün içinde gemiler üzerine kurulan köprüden Drava Nehri geçilecegi sirada Macarlar karsi koymak istedilerse de muvaffak olamazlar. Nihayet Macar ordusunun Mohaç ovasinda bulundugu da ögrenilmisti. Osmanli ordusu hem agir yürüyor, hem de harp tertibati aliyordu. Sag kolda Vezir-i A'zam ve Rumeli beylerbeyi Ibrahim Pasa, sol kolda Anadolu Beylerbeyi Behram Pasa, merkezde de Pâdisah, yeniçeri agasi ve kapikulu askerleri mutad olan yerlerini alacaklardi.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-fxBeU3AzwNs/UOjSPvxM-vI/AAAAAAAACCE/R0b3K7qa28w/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-fxBeU3AzwNs/UOjSPvxM-vI/AAAAAAAACCE/R0b3K7qa28w/s320/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" width="272" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
Macar Krali II. Layos, Osmanli kuvvetlerini Mohaç ovasinda beklemeye baslamisti. 26 Agustos'ta Mohaç'a gelen Osmanli ordusu muharebe düzeni alir. Osmanlilar, büyük hücuma baslanacagi gece, muhtesem bir mum donanmasi yaparak, yedi gögün yildizini bir yere toplamis sanilan büyük bir gazâ senligi tertib ettiler. Mes'alelerin meydana getirdigi aydinlik ile kizil bir sevk ve heyecan kiyameti yasayan ovada kösler vuruluyor, davullar, zurnalar çaliniyor, atlar kisniyor, sancaklar dalgalanip kiliçlar sakirdiyordu. Aylardan beri siddetle yagan ve araziyi yer yer bataklik haline getiren yagmur, hizini kesmekle birlikte çiselemeye devam ediyordu. Mohaç ovasinin bir tarafi zaten Türklerin "Karasu" dedikleri bataklika çevrilmisti. Kanunî, sabah namazini kildiktan sonra askere belig bir hitâbede bulunmustu. Bundan sonra Pâdisah, gözleri yasli oldugu halde ellerini göge dogru kaldirarak:<br />
<br />
"Ilahî, kudret ve kuvvet senden, imdad ve himaye senden. Ümmet-i Muhammed'e yardim et. Müslümani yerindirme, kâfiri sevindirme " diye dua eder. <b>Bu güzel davranisi gören Osmanli saflarindaki bütün askerlerde cesaret ve din sevki artar. Birlesik bir duyguya kapilan süvariler, atlarinin üzerinden siçrayip yapraklarin agaçtan düstügü yere atladilar. Yüzlerini topraga sürüp secde ettiler ve Allah'tan kendilerine zafer nasib etmesini dilediler. Sonra yeni bir sevk ile atlarina bindiler.Ve Pâdisahlarinin ugrunda canlarini vereceklerine and içtiler.</b><br />
<br />
Bu düzenin bir geregi olarak Pâdisah, cenk elbisesi, yani zirhli harp elbisesi giymis ve beyaz bir ata binmis olarak merkezdeki yerini almisti. Sabah namazi üzerinden saatler geçtigi halde iki taraf da taarruza geçmiyordu. Kanunî, düsmanin iyice yaklasmasini bekliyordu. Nihayet Kanunî'nin bekledigi an gelir. Ikindi vaktiine dogru, Osmanlilarin yerlerinden kimildamadigini gören Macarlar taarruza geçerler. Böylece savas, 29 Agustos l526 (20 Zilkade 932) Çarbamba günü ikindi zamani Macar hücumuyla baslamis olur. Osmanlilar'in son savas planina vâkif olmayan Macarlar, altmis bin kisilik zirhli süvarileriyle eski Osmanli plani zanniyle asil merkeze hücum ile isi halledeceklerini ümit etmislerdi. Buna karsilik Osmanlilar da planin geregi olarak Macarlar'i merkeze çekip çenbere almak suretiyle imha etmek istiyorlardi. Macar komutanlarindan Piyer Pereney ile Papas Pol Tomori, bütün kuvvetleriyle Vezir-i A'zam komutasindaki Rumeli askeri üzerine hücum ettiler. Osmanli kuvvetleri plan geregi olarak geri çekilip düsmani içeriye aldilar. Bunun üzerine yandan Anadolu kuvvetlerinin sikistirmasi ile Macar kuvvetleri daha içeri alinip toplarin önüne getiriliyordu. Bâli Bey kuvvetleri, sür'atle düsmanin arkasini çevirerek Macar süvarilerini ikiye ayirdilar. Bundan baska Macarlarin bizzat Kral Layos komutasindaki ikinci kolu, Anadolu kuvvetlerinin üzerine yüklendi. Bu kuvvetler de mukavemet edememis gibi hareket ettiginden bunlar da merkez üzerine yani Pâdisah'in bulundugu ordunun kalbine dogru hücum ettiler. Kendisini muvaffak olmus gören düsman iyice içeri girdi.<br />
<br />
<b>Bu siralarda 35 (veya 32) Macar sövalyesi Kanunî'ye sokulmaya çalisiyordu. Bunlar, Pâdisah'i esir veya öldürmeye yemin etmislerdi. Bunlar, Marczali ismindeki birinin komutasinda bulunuyorlardi. Yeniçerilerin siddetle çarpistigi ve Pâdisahin etrafinda küçük bir maiyyet kuvvetinin kaldigi bir anda Marczali ile iki arkadasi, Kanunî ile bizzat karsi karsiya gelirler. Diger arkadaslari, Pâdisaha sokuluncaya kadar imha edilmislerdi. Kanunî, tek basina bu üç sövalye ile dögüsür. Bu esnada bir kaç ok yediyse de bu oklar, zirhi delip vücuduna nüfuz edemedi. Sonunda Kanunî, üç sövalyeyi de bizzat kendi kiliciyla öldürür.</b><br />
<br />
Macar kuvvetleri içeriye alinip toplarin önüne getirildikten ve daha önce de belirtildigi gibi gerileri de "akinci" ve "deli" kuvvetleri tarafindan çevrildikten sonra 300 topa birden ates verilir. Macar ordusu bu atesin dehsetiyle neye ugradigini sasirir. Bu saskinlik üzerine panige kapilip darmadagin olurlar. Bu atesten sonra savasta komutan olan kral bir daha görünmez. Ordunun dönüsünden sonra bataklikta ölüsü bulunmustu. Osmanlilarin kilicindan kurtulan askerler de gece karanliginda bilmeyerek batakliga düsüp bogulmuslardi. Mohaç Muharebesi iki saat sürmüstü. Bu muharebede Osmanli ordusunun mevcudu 300 bin, Macarlarinki ise l50 binden fazla idi. Öyle anlasiliyor ki, sayi itibariyle Macar kuvvetleri Osmanli kuvvetlerinden pek az degildi.<br />
<br />
<b>Nitekim, Mohaç olayini birçok kimseden dinleyip gerçegi ögrendigini anlatan tarihçi Peçevî, "Mohaç gazâsinda ikiyüz bin kâfir katl ve esir olundu denilse belki noksani var, mubalagasi yoktur" derken, iki tarafin kuvvetlerinin denk oldugunu belirtmek ister. Keza Lütfi pasa da Macar askerlerinin sayi ve durumunu su ifadelerle dile getirir: "Ve 200 bin atli ve otuz bin piyade tüfenk endâz her nereye ki atalar, hata etmezlerdi." Bu ifadelerden anlasildigina göre Macar Krali'nin kuvvetleri 230 bin civarinda idi. Lütfi Pasa, Macar askerlerinin sayilarini verdigi gibi savasin, Osmanli planina uygun bir sekilde nasil cereyan ettigini de anlatir. Ona göre Kral Layos, askerini üç kola ayirmis, bizzat kendisi merkezden Pâdisah üzerine yürümüsse de, yeniçerilerin önünde bulunan ve zincirlerle birbirlerine bagli olan toplara karsi, geçmek üzere bir gedik bulamamistir. Bununla beraber Rumeli kolunu geri çekilmeye mecbur etmisler, sonra plana göre Anadolu kolu da geri çekilerek Macarlar'in çenbere alinmasi saglanmistir. Böylece Osmanlilar, Allah Taala'nin: âyet-i kerimesi'nin isaret ettigi gibi galip gelmislerdi. Macar Kralinin komutasi altinda Macarlar'dan baska Alman, Leh, Çek, Italyan ve Ispanyollar'dan meydana gelen büyük bir ordu bulunmakta idi.</b><br />
<br />
<br />
Mohaç zaferinin ertesi günü akincilar, düsman ülkelerinin içlerine dogru akinlara gönderilmisti. Macar ordusu ise tamamen imha olunmustu. Böylece Osmanlilarin önünde bir engel kalmamisti. Mohaç ovasindaki üç günlük istirahattan sonra Osmanli ordusu Macaristan'in baskenti olan Budin üzerine yürür. l0 Eylül l526'da sehir teslim olur. Ordu sehre gelmeden önce Hiristiyan olan yerli halkin bir kismi kaçmisti. Bu yüzden, buradaki Yahudiler çogunlugu meydana getiriyorlardi. Bunlarin reisi olan Salamon oglu Yasef, Budin kalesinin anahtarlarini Sultan Süleyman'a teslim etmisti. Böylece sehir, herhangi bir mukavemetle karsilasilmadan Osmanli hükümdarina teslim edilmis olur. Pâdisah, sehir halkinin can ve malina karsi yapilacak bir tecavüzü en büyük cezalarla tecziye edecegini bildirir. Pâdisah, burada on dört gün kadar kalip Kurban Bayramini burada geçirir. Osmanli ordusunun Budin'den Istanbul'a dönüsü esnasinda Segedin ve Baç (Bacs) sehirleri de ele geçirilir. Ayrica Beçne mevkiinde direnis gösteren Macar kuvvetleri de bozguna ugratilarak dagitilir. Öyle ki, asil orduyla vurusacak hiç bir düsman kuvveti kalmamisti. Mohaç'tan sonra Macarlarin elinde, Erdel voyvodasi, yani Transilvanya genel valisi Zapolyai'nin 30 bin kisilik askerinden baska hiç bir kuvvet kalmamisti.<br />
<b><br /></b>
<b>Yaka yakaya ve bogaz bogaza cenk edilen Mohaç Meydan Muharebesi, Kral Layos ile beraber bütün bir Macar ordusunun imhasina mal olmus ve müstakil (bagimsiz) Macar Devleti'nin hayatina son vermisti. Bundan sonra tarih, Osmanli himayesinde bir Macaristan taniyacakti.</b><br />
<br />
Osmanlilar tarafindan Macar tahtina Zapolyai Janos'un seçilmesi, Alman Imparatoru Sarlken'in kardesi ve ölen Macar Kirali'nin hem enistesi hem de kayinbiraderi olan Avusturya Arsidük'ü Ferdinand'i harekete geçirir. Macar Kiralligi üzerinde hak iddia eden Ferdinand'a, Istoni Belgrad'da bulunan Macar kirallik tacinin giydirilmesi ile Macaristan'da iki krallik ortaya çikmis oluyordu. Buna göre Macaristan'in bati ve kuzey batisi Ferdinand'in idaresinde, Orta Macaristan ile Erdel ise Zapolyai'nin hâkimiyetin-de bulunuyordu. 2. Ikinci Macaristan Seferi ve Viyana KusatmasiOsmanlilar sayesinde Macar krali seçilen Zapolyai, Osmanlilar'in kendisine hazirladigi bu imkani geregi gibi degerlendiremez. O, Osmanlilar'a yaklasmak söyle dursun, l527 baharinda toplanan Regensburg Imparatorluk meclisinde Osmanlilar'a karsi yardim dahi istemisti. Öbür yandan Macar beylerinin çogunlugu tarafindan kralliga seçilmis bulunan Ferdinand'in, Osmanli ordusunun geri dönmesini firsat bilip büyük bir ordu ile Budin üzerine yürüyüp onun kuvvetlerini Tokaj'da maglup etmesi üzerine kayinpederi olan Lehistan Krali'nin yanina siginmak zorunda kalan Zapolyai, Osmanlilar'dan tekrar yardim istemeye mecbur olur. Bu yardim için de Istanbul'a bir elçi gönderir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s1600/hurrem-sultan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s320/hurrem-sultan.jpg" width="273" /></a></div>
<br />
<br />
<b>Gerçi Zapolyai böyle bir yardim talebinde bulunmasa dahi Osmanlilar'in bu duruma müsaade edecegi düsünülemezdi. Bununla beraber onun yardim talebi, Osmanlilar'in daha sür'atli bir sekilde harekete geçmesine sebep olmustu. Böylece durum, Zapolyai'nin müdafaasi seklini almisti. 29 Subat l528 tarihli antlasmaya göre Osmanli Devleti, Zapolyai'yi tâbi bir hükümdar olarak tanimaktaydi. Öbür taraftan, Osmanli Devleti'nin kendisini burada birakmayacagini anlayan Ferdinand da elçi göndererek vergi vermek sartiyla Macar Krali olarak taninmasini teklif ettiyse de bu teklif kabul edilmeyerek Budin'in Zapolyai'ye iade edilmesi istenir. Böylece, 29 Mayis l528'de Istanbul'a gelen bu ilk Avusturya elçilik heyeti, herhangi bir sonuç alamadan geri dönmek zorunda kalir.</b><br />
<br />
<br />
Kanunî, Vezir-i a'zam Ibrahim Pasa'ya II. Macaristan seferinin serdarligini tevcih ederek büyük yetkiler vermisti. Aslinda Macaristan'in yönetimi için asker ve kaynak kullanmak yerine, simdilik Zapolyai'nin idaresinde yari bagimli bir Macar Devleti'ni Habsburglar'a karsi tampon bir devlet olarak birakmayi tercih eden Kanunî Sultan Süleyman, l0 Mayis l529'da iki yüz bin kisilik bir ordu ile sefere çikar. Macar topraklarina girildigi sirada, Zapolyai, Istanbul'a gelen elçisi Lasczky ve Macar asilzâdeleri itaatlerini arzedip huzura kabul olunurlar. Lütfi Pasa, Zapolyai'nin Kanunî tarafindan nasil karsilandigini ve tercüman vâsitasiye ikisi arasinda geçen konusmalari da verir. Buna göre Zapolyai, diger kullari gibi kendisinin de Pâdisah'in kulu olmak istedigini bildirerek söyle der: " Ey Pâdisah-i âlem penah, Müslümanlardan ve kâfirlerden (gayr-i müslim) kullarinin nihayeti yoktur. Ben dahi ol kullarinin silkine münselik olmaga geldim (onlarin meslegine, yani senin tebean olmaya geldim). Ve hem Pâdisahtan bir muradim vardir, emr olunursa hizmet-i seriflerine diyelim." Tercümanin anlattigi bu sözleri begenen Kanunî: "Muradin desin, elimizden geldikçe bitirmesine sa'y edelim (çalisalim) der. 3 Eylül'de Budin önlerine gelen ordu, kusatma hazirliklarina basladigi sirada, sehirdekiler teslim olurlar. Böylece sehir, yarim günlük bir mukavemetten sonra tekrar ele geçirilmis olur.<br />
<br />
7 Eylül'de sehre giren Kanunî, senelik belli bir vergi karsiliginda burayi Zapolyai'ye vererek merasimle ona Macar Kralligi tacini giydirir. Hammer'in ifadesine göre onu, merasimle krallik tahtina oturtan ne pâdisah, ne vezir-i a'zam, ne diger vezirler, ne beylerbeyiler, ne de yeniçeri agalarindan biri degil, "aganin ikincisi demek olan Sekban basi marifetiyle" olmustur. Bununla beraber, Kanunî, Zapolyai'yi ayakta karsilamis, elini öptürmüs, altin tahtinin karsisina iki altin sandalye koydurmus, birine Ibrahim Pasa'yi, digerine de Zapolyai'yi oturtmustur. Böyle bir uygulama, Osmanli protokolona göre Macar Kralligi'nin durumunu göstermektedir. Gerçekten, Küçük Bali Bey'in, Ferdinand için kaçirilirken ele geçirdigi tac, Yeniçeri Sekbanbasisi tarafindan Zapolyai'nin basina konmustu. Günümüzün ifadesiyle bir Yeniçeri generalinin, Osmanli protokolunda ancak sancakbeyi (Tümgeneral) derecesinde olan bir sahsin Macaristan Krali'na tac giydirmesi, Türk tarihinin unutulmaz hadiselerinden biri olarak kalacaktir.<br />
<br />
<br />
Bu siralarda Macar krallik taci, Ferdinand'in casuslari tarafindan çalinip Viyana'ya kaçiriliyordu. Bunu haber alan Osmanli istihbarati, derhal harekete geçer. Bosna eyaletinin Izvornik sancakbeyi Küçük Bali Bey, 20 Agustos'ta Viyana yolunda tarihî taci ele geçirip 4 Eylül'de Kanunî'ye gönderir. Kanunî ise taci Zapolyai'ye gönderir. Bu meshur tac, Macarlar tarafindan kutsal sayiliyordu. Bu sebeple onlar, bu taci giymeyen hükümdara mesru krallari nazari ile bakmiyorlardi. Ferdinand da Macaristan Krali olma iddiasinda oldugu için bu tarihî taci ele geçirmek istiyordu. "Korona" denilen bu tarihî tac, üst üste geçmis iki tactan mütesekkildir. Asil taci l000 yilinda Papa, sonradan aziz mertebesine çikarilan ve Arpadlar'dan ilk defa Samanligi birakip Hiristiyanligin Katolik Mezhebi'ne giren Büyük Istvan'a göndermisti. <b>Sonradan Bizans Imparatoru olan VII. Mikhail Dukas'in, Malazgirt Savasi'indan iki yil sonra (l073), gönderdigi altin çelenk, iste bu Papa'nin yolladigi tacin üzerine geçirilmek suretiyle tarihî Korona son seklini almistir.</b><br />
<b>7 Eylül'de Budin'e giren Kanunî, burada alti gün kadar kaldiktan sonra, Ferdinand ile karsilasmak niyetiyle Viyana'ya dogru harekete geçme karari alir. Yoluna devam eden ordu, Avusturya - Macar sinirindaki Ovar kasabasini ele geçirdikten sonra Viyana önlerinde toplanmaya baslar. Bu arada Ferdinand'in Viyana'da olmadigi anlasilir. Zira o, kuvvet toplamak için Avusturya içlerine dogru çekilmisti.</b><br />
<br />
<br />
Çok iyi tahkim edilmis olan Viyana sehrinin muhasarasi ise 27 Eylül'de baslar. Fakat Osmanli ordusu muhasara için gerekli büyük toplar ile malzeme getirmedigi için hazirliksiz sayilirdi. Filhakika, Belgrad, Mohaç ve Budin'de birakilan agir toplar olmaksizin, orta ve hafif toplarla kalede istenilen büyüklükte gedikler açilamadi. Almanlar, kaleyi büyük bir fedakârlikla savnuyorlardi. Surlarin önünde iki taraf da agir zayiatlar veriyordu. Surlar altindan lagim açma tesebbüsleri de basarili olamiyordu. <b>Yine de araliksiz süren çalismalar sonucunda surlarda yeni gedikler açilip buralardan hücumlarda bulunuldu ise de, havalarin sogumaya baslamasi, kisin yaklasmasi ve erzak sikintisinin had safhaya ulasmasi, askerin gücü ile dayanikliligini etkiliyordu. Kanunî, l7 günlük muhasarayi kâfi görmüs olmali ki, bu kadar kisa bir müddet içinde böyle müstahkem bir mevkiin düsürülmesi, kusatan ordu ne kadar kuvvetli olursa olsun imkânsizdi. l4 Ekim l529'da yapilan umumi hücum da basariya ulasmayinca, muhasaranin kaldirilmasina karar verilir. </b><br />
<br />
Halbuki bu son hücum sirasinda birçok gedik açilmis ve müdafilerin dayanma güçleri de tükenmek üzere idi. Lütfi Pasa ile Peçevî'nin ifadelerine göre kisin vakitsiz gelip kar ve yagmurun yagmasi üzerine "Pâdisah-i Islâm emriyle leskere (askere) zarar ve ziyan müretteb olmasin diye "bir adami on bunun gibi hisara vermezen" deyip ândan dis varosu yaktirip ve yiktirip ve etraflarini yagma ve talan ettikten sonra Muharremu'l-Haram'in yirmi ikisinde Beçten (Viyana) göçüp Budim'e gelüb". Benzer ifadeleri yabanci kaynaklarda da gördügümüz için, bu konuda Kanunî'nin ne denli hakli oldugunu ve yerinde bir karar aldigini anlamak mümkün olmaktadir. Kis ve soguklarin erken bastirmasi üzerine Osmanli hakani, kusatmayi kaldirma karari alir ki, bu kararda kendi askerini düsünme payi büyüktür. Kusatmaya son verme kararinin alinmasi üzerine l5 Ekim'de orta büyüklükte toplar, gemilere bindirilerek Tuna üzerinden Belgrad'a dogru yola çikarilir.<br />
<br />
<br />
<b>Gerçekten, bölgede kar yagisi basladigindan siddetli kis soguklari bir felaket getirebilirdi. Bu arada Sarlken (Charles Quint) bütün Avrupa'dan topladigi kuvvetleri Linz'e yigiyordu. Bununla beraber Viyana ancak iki hafta daha dayanabilirdi. Ancak kale feth edilse bile sonra ne olacakti ? Kanunî çekilir çekilmez, Linz'deki Alman ordusu gelip sehri muhasara edecekti. Bu muhasaraya dayanabilmek için Viyana'da çok büyük bir askerî güç birakmak icab ediyordu. Sehirde, Türk topçu atesinden yikilmadik bir yer kalmamisti. Böylece Charles Quint, imparatorluk taht sehrinin tahribi ile cezalandirilmisti. Kanunî, bu kadarini kâfi gördü. Bu seferde l4 bin kadar Osmanli askeri ya sehid olmus veya yaralanmisti. Buna karsilik Almanya ise tamamen perisan olmustu. Bu seferden sonra Istanbul'a dogru yola çikan Pâdisah, Ordu-yu Hümayûn ile l6 Aralik'ta Istanbul'a gelir. Böylece bu sefer-i hümayûn 7 ay, 7 gün devam etmisti. Bu sefer sayesinde Macaristan'daki Osmanli hakimiyeti saglamlasmis, Avusturya ve Kuzey Macaristan tahrib edildigi için karsi saldiri ihtimali ortadan kalkmisti. </b><br />
<br />
3. Üçüncü Macaristan Seferi (Alaman Seferi) Kanunî, Istanbul'a döndükten sonra, Macaristan'da yeniden bazi olaylar cereyan etti. Ferdinand, Budin'i tazyike baslar. Bununla beraber Istanbul'a bir elçilik heyeti göndermekten geri kalmayarak Macaristan'in kendisine verilmesini ister. Bu arada Budin, Ferdinand kuvvetleri tarafindan kusatilmis olmakla birlikte alinamaz. Peçevî'nin (veya Peçuylu) ifadesine göre basta Ferdinand olmak üzere bölgedeki diger bazi kral, kont ve dük gibi ünvanlari tasiyan kimseler, bizzat Kanunî Sultan Süleyman'in emri üzerine Macaristan tahtina getirilmis olan Yanos'u (Jan Zapolyai')yi tanimak istemiyorlardi. Onu kralliktan düsürmek için çesitli bahaneler ariyorlardi. Kanunî, Budin'in kusatildigindan haberdar olunca krala verdigi söz üzerine sefere çikmaya karar verir. Böylece Osmanli hükümdari l9 Ramazan 938 (25 Nisan l532)'da sefere çikar. Bu arada o, Alman Imparatoru Sarlken ile de hesaplasmak istiyordu. l00 bin kisiyi asan bir kuvvetle sefere çikan Kanunî, Nis'e vardigi zaman Ferdinand'in elçileri ordugâha gelerek önceki tekliflerini tekrarladilar. Buna göre Macaristan Ferdinand'a verildigi takdirde her sene 25.000 - l00.000 duka kadar vergi verecegini kabul ediyordu. Böyle bir teklifi reddeden Kanunî, Ferdinand'in topraklarinda ilerlemeye devam eder.<br />
<br />
Bu bölgedeki pek çok kasaba, Yahya Pasa oglu Bali Bey ile onun oglu Mehmed Bey ve Bosna Beyi Hüsrev Bey tarafindan zapt edilir. Osmanli ordusu zorlu bir muharebeden sonra Köseg (Guns, Köszeg)'i ele geçirir. Bu sirada Ferdinand'in elçileri bir daha gelirler. Bunlara, Ferdinand'i harbe davet eden mektuplar verilir. Ancak Ferdinand ile Sarlken, Osmanlilarla bir meydan muharebesi yapmaktan çekindikleri için oyalama ve yipratma taktigi kullaniyorlardi. Fakat onlarin bu taktikleri pek fazla ise yaramamis olmali ki Osmanli ordusu ileri harekâta devamla bazi sehirleri zapteder. Bu arada Gratz gibi bazi sehirlerin etrafi yakilip yikilmakla yetinildi. Osmanli ordulari, Macaristan'da Ferdinand'a ait topraklar üzerinde bir müddet ilerleyip, birçok sehir ve kasabayi ele geçirmisti. Kanunî'nin bütün çabalarina ragmen Sarlken ile Ferdinand ortaya çikamiyorlardi. Mevsimin geçmis olmasindan dolayi güney yolu ile geri dönüldü. Bununla beraber bu sefer sonunda Ferdinand, Pâdisah'in arzularina uygun bir antlasma istemeye mecbur olmustu.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-yrvedzzif7w/UOjRKgGTmjI/AAAAAAAACBE/--NoFyW-xYQ/s1600/kanuni-avrupa-cizim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-yrvedzzif7w/UOjRKgGTmjI/AAAAAAAACBE/--NoFyW-xYQ/s1600/kanuni-avrupa-cizim.jpg" /></a></div>
<br />
<br />
Bu sefer esnasinda yine sulh veya mütareke talebiyle gelen Alman elçilerine, Charles - Quint'e hitab eden hakaretâmiz bir mektup verilerek teklifleri reddedilip geri gönderilirler. Bu mektubunda Kanunî, bu kadar zamandir erlik ve imparatorluk dâvasi ettigi halde kaç kere üzerine geldigini, mülkünü diledigi gibi tasarruf ettigini, buna ragmen ne kendisinden, ne de kardesinden nâm ve nisan göremedigini, Hak Teâlâ'nin takdiri ne ise yerine gelmesi için Beç sahrasinda meselelerini halletmelerini, kendisinin tabiiyeti altinda bulunan reâyâ fukarasina yazik oldugunu, aksi halde avretler gibi ig ve çikrik alip pâdisahlik tâci giymemesini bildiriyordu.<br />
<br />
<b>Alman veya Alaman seferi denilen bu seferde ordu mevcudu ikiyüz binden fazla olup "Çekaloz" denilen ve kaz yumurtasi seklinde gülle atan 300 kadar küçük top da vardi. Akinci ve deli kuvvetleri 80 bin kadardi. Bu sefer yedi ay kadar sürmüstü. Pâdisah, l532 senesi Kasim ( 939 Rebiülahir ) ayi sonlarina dogru Istanbul'a gelmisti. Bu son seferin basarili bir sekilde sonuçlanmasi üzerine bes gün üst üste senlik yapildi. Istanbul, Üsküdar, Eyyub ve Galata bes gece kandiller ile donatildi. Bu arada pazarlar, dükkanlar, bezazistan ve çarsilar geceleri dahi açik tutuldu. Halk, hemen her gün birbirlerine ziyafetler çekerek eglendi.</b><br />
<br />
Bu arada, daha önce II. Bâyezid döneminde feth edilmis olan Mora yarimadasindaki Koron kalesi, Osmanli hükümdarinin Alman seferiyle Sarlken'i aradigi sirada ona intisab etmis olan Andrea Doria komutasindaki filo tarafindan bir hile ile alinmisti. Kalenin alinmasindan sonra Iç kaleye Frenkler, dis kaleye de yerli Rumlar yerlestirilmislerdi. Bu durumda, burasi birlikte müdafaa edilecekti. Koron'dan sonra Patras ve Inebahti da ele geçirilmisti. <b>Alman seferi sonunda Istanbul'a gelen Avusturya elçisi Cornelius, bu yerleri koz olarak öne sürecek ve sayet Macaristan kralligi Ferdinand'a verilirse Koron kalesi ile Afrika sahilinde Barbaros'a ait olan Arcel adasinin iade olunacagini bildirmisti. Bu teklife Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa'nin cevabi " Biz, harple almayi tercih ederiz" olmustu. Nitekim, Semendire Sancakbeyi olan Bâli Beyzâde Mehmed Bey'in Mora Sancakbeyligine atanmasi ile 940 Ramazan (l534 Mart) tarihinde burasi yeniden ele geçirilmistir. </b><br />
<br />
Peçevî, Mehmed Bey'in Koron kalesini ele geçirisini su ifadelerle günümüze ulastirir: " Kalenin içinde, biri Frenk, ikincisi o bölgenin âsi Rumlari, digeri de inatçi Arnavutlar olmak üzere üç kisim kâfir vardi. Sancakbeyi, her birine ayri ayri va'dlerde bulunup kolaylik göstermek suretiyle (istimâlet) aralarina anlasmazlik soktu. Böylece, bir kismi, köyleri talan etmek üzere disari çikan kâfirleri kirar. Bundan sonra kâfirler iki gruba ayrilirlar. Dis kaleyi ellerinde tutan Rum ve Arnavutlar, burayi Mehmed Bey'e teslim ederler. Iç kaledeki Frnekler de canlarina emân verilmek sartiyla savas yapilmadan teslim olurlar."4. Osmanli - Avusturya Barisi ve Sonuçlari Osmanli seferleri karsisinda bunalan ve kardesi Sarlken'in yardimi sayesinde ayakta kalabilen Ferdinand'in, Macaristan Krali olabilmek için giristigi bütün tesebbüsler, hep bosa gidiyordu. Osmanli Devleti'nin Jan Zapolyai'yi tutmasi, onun bu emeline ulasmasina engel oluyordu.<br />
<br />
Bati Avrupa'da görülecek bir takim isleri bulunan Alman Imparatoru'nun tavsiyesi üzerine Ferdinand, Osmanlilarla anlasmaktan baska çare bulamamisti. Bu sebeple o, Istanbul'a elçi göndermisti. Ferdinand'in müracaati, Osmanlilarin da isine gelmisti. Zira Macaristan üzerine yapilan seferler büyük masraflara sebep oldugu gibi sadece bu tarafla ugrasilmasi, memleketin dogu hududlarinin ihmal edilmesine sebep oluyordu. Bu durum, doguda bazi olaylarin çikmasina da sebep oluyordu. Nitekim Sah Ismail'in l524 yilinda meydana gelen vefati üzerine yerine geçen oglu Tahmasb Han, Dogu Aanadolu'da yikici bazi faaliyetlerde bulundugundan iki devlet arasinda bazi hâdiseler cereyan etmisti. Bu sebeple Osmanli Devleti Ferdinand ile bir barisa sicak bakiyordu.<br />
<br />
<br />
l4 Ocak l533'te Pâdisah tarafindan kabul edilen Avusturya elçilik heyetinden, kesin bir baris için Ferdinand'in itaat alâmeti olarak Estergon kalesinin anahtarlari istenmistir. Kanunî, ancak bundan sonra barisa riza gösterebilecegini ima etmisti. Bundan baska 5 veya 7 senelik bir sulha hazir oldugunu da bildiren Kanunî, Estergon (Esztergom Gran) kalesine karsilik Macaristan'daki bazi kaleleri de verebilecegini belirtmisti. Öyle anlasiliyor ki, iki taraf arasinda geçen görüsmeler, epey çekismeli olmaktaydi. Nitekim Kanunî'nin bu sartlarini bildiren mektubu ile Avusturya elçisinin yanina katilan bir Osmanli elçisi, l Subat l533'te Ferdinand'a gönderilmisti. Hammer'in ifadesine göre Viyana sehrinin gördügü bu ilk Osmanli elçisi, büyük bir tantana (merasim) ile kabul edildi. <b>Ferdinand, elçiyi sirmali kumasla süslenmis bir taht üzerinde oturmus oldugu ve basinda kiymetli bir tac bulundugu halde kabul etti. Mütareke sartlari, Bohemya'lilari epey korkuttu. Fakat Ferdinand, Gran anahtarlarinin istenilmesinin sadece bir baglilik isareti oldugunu belirtmeye çalisti. 29 Mayis'ta Estergon (Gran )'un anahtarlari ile Ferdinand'in iki mektubunu getirecek olan elçi Cornelius, Osmanli elçisi ile Istanbul'a hareket eder. Böylece çavus (Osmanli elçisi) elverisli bir cevapla geri gönderilmis oluyordu. Istanbul'da yapilan görüsmeler ise 22 Haziran l533'te antlasma ile sonuçlanmisti. </b><br />
<br />
Bu antlasmaya göre Ferdinand, Macaristan üzerindeki veraset iddialarindan vaz geçecekti. Sadece Macaristan'da fiilen hakim oldugu topraklar kendisine ait sayilacakti. Elindeki bu topraklar için de her yil 30.000 altin verecekti. Ayrica protokol geregi Ferdinand, Osmanli Vezir-i A'zami Ibrahim Pasa ile müsavi (esit, denk) sayilacakti. Kaynaklar, elçilerin Pâdisah'in huzurunda yaptiklari konusma hakkinda dikkat çeken bilgiler vermektedirler. Buna göre Pâdisah'in huzuruna kabul edilen elçiler, Ibrahim Pasa'nin kendilerine verdigi tâlimat dairesinde konusarak, Sultan'a "Oglun Kral Ferdinand, senin mâlik oldugun seyleri kendi mali ve kendisinin sahip oldugu memleketleri senin mülkün addeder, çünkü o, senin oglundur" dediler. <b>Buna karsilik Pâdisah, oglu Ferdinand'in dostlarinin dostu ve düsmanlarinin düsmani olacagini bildirir. Bu antlasmadan sonra Ferdinand ile Zapolyai'nin hâkim olduklari yerler, bir sinir hatti ile Osmanli temsilcileri nezâretinde belirlenecekti.</b><br />
<br />
Bu antlasma geregince biri dogrudan dogruya Osmanli Devleti'nin himayesi altinda Jan Zapolyai'ye, digeri de vergi vermek sartiyla Ferdinand'a ait iki Macaristan ortaya çikiyordu. Bu antlasma, Macaristan meselesini bir müddet için halletmis ve Osmanlilarin dogu proplemi ile ilgilenmelerine firsat vermisti.<br />
<br />
<b>Görüldügü gibi Osmanli kilicindan gözü yilan Ferdinand, Macar tahti üzerindeki hakkini da kayb ederek baris istemek zorunda kalinca, Orta macaristan'da kendisine birakilan bir kalenin idaresine razi olarak protokol geregince Pâdisah'a "Pederim", Vezir-i A'zam'a da "Birâderim" diye hitab etmek zorunda kalir. Fakat yillarca sonra Zapolya'nin ölümüyle taht vârisi küçük Sigismund'u tanimak istemeyerek tekrar ayaklanacak ve ana Kraliçe Isabella'nin yine Osmanlilari yardima çagirmasiyle, Macaristan'in durumu yeniden gözden geçirilerek Budin tamamen Osmanli idaresine geçecektir.</b><br />
<br />
Jan Zapolyai'nin l540 yilindaki ölümü üzerine Macaristan isleri yeniden karismaya baslar. Zapolyai'nin esi kocasinin ölümünden önce bir erkek çocuk dünyaya getirmisti. Kraliçe Isabella (veya Elizabet), Istanbul'a bir elçilik heyeti göndererek oglu Sigismund'un Macar Krali olmasi istirhaminda bulunmustu. Bu istirham üzerine Osmanli Devleti, kendisine teminat vermisti. Fakat, Zapolyai'nin öldügünü duyan Ferdinand ile Sarlken'in kuvvetleri, Budin'i muhasara ederler. Bununla beraber herhangi bir basari elde edemezler. Bu durum karsisinda Macaristan'a yeni bir sefer yapilma mecburiyeti dogar.<br />
<br />
Osmanli hükümdari, l54l senesinin Ilkbahar'indaki hareketinden evvel, Budin'in Ferdinand'in eline geçmemesi için derhal Rumeli Beylerbeyi, arkasindan da üçüncü vezir Sokullu Mehmed Pasa'yi 3 bin yeniçeri ve süvari kuvvetleriyle gönderir. Bundan sonra da bizzat kendisi sefere çikar. Budin'i kurtarmaya giden kuvvetler, bir aydan fazla ugrastiklari halde düsmani tarda (kovmaya) muvaffak olamamislardi. <b>Bu arada Budin'i almaktan ümidini kesen ve asil ordunun yaklasmakta oldugunu duyan Ferdinand kuvvetleri, bir gece gizlice kaçmak istedilerse de muvaffak olamayarak tamamina yakin bir kismi imha edillir. Ordugâhlari da Türklerin eline geçer. Baskomutanlari olan Rokendorf yakalanarak Komaran mevkiinde öldürülür. Pâdisah'in komutasindaki ordu Budin'e yaklastigi sirada böyle basarili bir haber alinir.</b><br />
<br />
Bu savas esnasinda Avusturyalilar, ordugahlarinin etrafina hendekler kazip manialar koyduklari ve "Istabur - Tabur" adi verilen istihkâmlari yapmislardi. Macarlarca bu tahkimata verilen "Tabur" adi, tarihlerimizde "Istabur" seklinde ifade edildiginden, Kanunî'nin bu dördüncü Macaristan seferine "Istabur seferi" adi verilmistir.<br />
Budin'e gelindikten sonra küçük kral, Pâdisah'in sehir disindaki karargâhina getirilir. Daha önce verilen karar geregi piyade kuvvetleri Budin'e girerler. Kraliçeye küçük Kral Sigismund büyüyünceye kadar Budin'in Türk idaresinde kalacagi söylenir. Sigismund, altin ve lâciverd damgali ahidnâme ile kendisine nâib olan annesiyle birlikte Zapolyai'nin eski beylik mahalli olan Erdel (Transilvanya )'e gönderilir.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-yKG4UkARgoo/UOjRUOfHp9I/AAAAAAAACBM/CLnzFig9ha0/s1600/kanuni-suleyman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-yKG4UkARgoo/UOjRUOfHp9I/AAAAAAAACBM/CLnzFig9ha0/s320/kanuni-suleyman.jpg" width="273" /></a></div>
<br />
<br />
Bu ugulama ile daha önce Zapolyai'nin idaresinde bulunan Macaristan dogrudan dogruya Osmanli topraklarina ilhak olunup on iki sancaklik Budin Beylerbeyligi tesekkül ettirilmis oldu. Bu Beylerbeylige de Bagdad Valisi olup aslen Macar olan Süleyman Pasa tayin olunur. Bundan sonra Macaristan'da derhal arazi tahriri yaptirilmistir. Böylece Macaristan, Osmanlilara, Ferdinand'a ve bir de Erdel'de Sigismund'a ait olmak üzere üç kisma bölünmüs olur.<br />
Böylece, bir buçuk asir Türk hâkmiyetinde kalacak olan Macar topraklarinin yönetimi hususunda son derece akillica hareket eden Osmanlilar, Budin'e tayin edilecek Pasalari devamli olarak birinci derecede degerli kimseler arasindan seçiyorlardi. Onlar, bu insanlarin hem muktedir bir serdar, hem siyasî kuvveti olan bir diplomat, hem de ahlâkça son derece mazbut, mert, dürüst ve faziletli kimseler olmasina bilhassa dikkat ediyorlardi.<br />
<br />
Artik Osmanli idaresinde gelisme imkâni bulan bir Macar medeniyeti ve bu medeniyet ile yaris ve baris halinde olan bir Müslüman Türk dünyasi, ayni cografya üstünde yasiyorlardi. Bir taraftan Macarlar'dan devr alinan kültür ve medeniyet mirasi diyebilecegimiz eserler muhafaza edilirken, bir taraftan da sehrin bir Müslüman Türk ülkesi haline gelmesi için garet sarfedilmistir. <b>Bu gayret hareketi, sür'atle inkisaf etmistir. Böyece Budin, yüz yila varmadan saraylar, câmiler, mescidler, medreseler, sebiller, türbeler, tekkeler, imâretler, köprüler, hanlar, çarsilar, pazarlar, ziyâret ve mesirelerle tipik bir Müslüman Türk beldesi oluvermisti. Öyle ki, Macar topraklarindan fiskirircasina bu kültür ve medeniyet müesseselerinin yalniz isimleri üzerinde durup düsünmek bile idarî, askerî, ictimaî, hukukî ve kültürel mânada sâbit olmus Türk kasesini göstermeye kâfidir. </b><br />
<br />
Öyle anlasiliyor ki Osmanlilar, Budin'i önemli bir merkez olarak kabul ediyorlardi. Bilhassa Ila-yi kelimetullah için burayi hem maddî görüntü olarak hem de mânevî bakimdan bir Islâm sehri haline getirmeyi önemli ve vazgeçilmez bir hedef olarak görüyorlardi. Bu sebepledir ki, l54l'de Osmanli Devleti'ne ilhak olunan Macaristan topraklari, vaktiyle pâyitahtlik etmis sehirler gibi (Bagdad, Misir), devletin en mühim beldelerinden biri sayilan Budin merkez olmak üzere, yeni bir eyâlet teskil edilmis ve bütün diger eyâletler gibi bir beylerbeyinin idaresi altina konulmustur. Bu sebeple Budin beylerbeyi olan pasanin protokol bakimindan önemli bir yeri bulunmakta idi. Koçulu kayiga binmek, rikâbta peyk ve solak yürütmek ve bazi tevcihatlarda bulunabilmek selâhiyetine sahip olmak ilk akla gelenler olarak belirtilebilir. Nitekim Budin Beylerbeyligi uhdesinde kalmak üzere 1574 yilinda vezir olan Sokullu Mustafa Pasa'ya gönderilen hükümde kendisinin, eskiden oldugu gibi mahlûl timar tevcihi, hisar müstahfizlari ve kethüda yeri tayini haklarina sahib oldugu açik bir ifade ile belirtilmistir.(BOA. MD. nr. 26, s. 97.)<br />
<br />
<b>Budin beylerbeyileri, meydana gelecek önemli hudud muharebelerinde toplanan kuvvetlere komutan olarak tayin edilir. Bu arada civar eyâletlerin komsu devletle olan ihtilaflari, diger mahallî makamlar tarafindan bir çözüme baglanamazsa o zaman Budin beylerbeyinin hakemligine müracaat olunurdu. Bundan baska, Budin'deki Pasa Sancagi haslarinin miktari, buradaki cebelîler ile diger görevlilerin sayisi da bize Osmanlilar tarafindan bu eyâlete ne denli önemin verildigini göstermektedir.</b><br />
<br />
<br />
Bütün bu gelismelerden sonra Kanunî'nin Macaristan fütûhati ile ilgili siyasetine baktigimiz zaman, onun bir tek hedefinin oldugunu görürüz. O da ilâ-yi kelimetullah için buralara gitmek ve bu vasita ile Islâmiyeti daha uzaklara götürmektir. Gerçi özellikle günümüzde, zaman zaman, Kanu-nî'nin Macaristan ve Bati seferlerine sarf ettigi kudreti, emek, gayret ve masrafi tenkid edilerek bu gücün, Iran ile Türkistan taraflarina, baska bir ifade ile Türk ve Müslümanlarla meskûn sahalara harcanmasi ve bu sayede bunlarin önemli bir kisminin tek bir bayrak altinda toplanmasina çalismasi daha iyi olmazmiydi? denilmektedir. Muhtemelen Mustafa Nuri Pasa da ayni sorulara muhatab olmus olmali ki, bu konuda çok güzel ve detayli bilgiler vermektedir. M. Tayyib Gökbilgin de kaynak belirtmeden büyük ölçüde bu görüsleri aynen kullanarak bu tenkidlere söyle cevap verir:<br />
<br />
<b><br /></b>
<b>a) O dönem, günümüzden oldukça uzaktir. Binaenaleyh o devrin zihniyeti ile deger ölçülerini tamamen ve dogru bir sekilde kavramak mümkün olmayabilir. Bunun içindir ki, tarih ilmi ile ugrasanlar, ilgilendikleri dönemin olaylarini incelerken mümkün mertebe o günün sartlarini, anlayislarini, fikir ve düsünce akimlarini hesaba katmak zorundadirlar. Ancak bu sâyede dogruya yakin bir sonuca ulasabilirler.</b><br />
<br />
<br />
b) Gerek Arap, gerekse diger Müslüman devletlerden zapt edilen topraklari, uzun zaman idaresi altinda tutmayi basaran Osmanli Devleti, bir mânada bu basarisini muazzam bir disiplin altinda yetistirdigi askerî gücüne borçludur. Halbuki bu ordunun kaynak ve çekirdegini "devsirme" dedigimiz sistemle gayr-i müslim tebeanin çocuklari teskil ediyordu. Devlet, Avrupa seferlerinde kayb ettigi nüfusun çok daha fazlasini bu yolla almak ve onlari müslümanlastirmak suretiyle kendi nüfusuna katarak kazançli çikiyordu. Bu sistem sâyesinde hem Kur'an'a muhalefet edilmiyor, hem de savaslarda ölen veya yaralanmak suretiyle savasamayacak duruma gelen kendi asil Müslüman nüfusunu korumus oluyordu. Böylece Osmanli Devleti, Islâm'in intisarini (yayilmasini) saglamis oluyordu. Halbuki elde edilen Müslüman ülkelerin çocuklari için böyle bir sey söz konusu olamazdi. Bu bakimdan Osmanli, Bati Hiristiyan dünyasi ile savasmakla dinî mânada daha kârli çikmis oluyordu.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-lWOdmdZ4mIQ/UOjP4S4xlCI/AAAAAAAAB_E/zssNMC0qe5E/s1600/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-lWOdmdZ4mIQ/UOjP4S4xlCI/AAAAAAAAB_E/zssNMC0qe5E/s320/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" width="272" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
c) Cihâdin faziletlerini de burada zikr etmek gerekir. Müslüman olmayan bir devletle cihâd yapmanin, diger yerlerdeki gibi olmayip çok hayirli ve sevapli bir mücadele olmasi. Gerçekten, ilâ-yi kelimetullah için yapilan bir mücadele, baska bir ifade ile Islâm'in sesini, bundan haberdar olmayan yerlere ulastirmanin ne kadar hayirli bir is oldugu gerek Kur'an-i Kerim'de, gerekse Hz. Peygamber'in hadislerinde açikça belirtilmistir. Bu sebeple Müslümanlar, cihâdla ilgili müjdelere nail olmak için devamli olarak Müslüman olmayanlarla mücadeleye önem vermislerdir.<br />
<br />
<br />
d) Ganimet elde etme arzusu. Fethedilen memleketlerin maddî imkânlarindan istifade etmenin de bu konuda etkisi düsünülebilir. Bu düsünce bir bakima dogrudur. Çünkü savasmak isteyen bir devlet veya ordunun paraya ihtiyaci olacaktir. Bu da nisbeten zengin yerlerden elde edilebilir. Orta Avrupa ve Macaristan için sefer yolu hem kisa, hem de ulasilmasi bakimindan kolaydir. Bütün bunlara ilaveten sunlari da söylemek mümkündür:<br />
<br />
<b><br /></b>
<b>XVI ve hatta daha sonraki asirlarda günümüzde oldugu gibi milliyet mefhumundan söz edilemez. Bu bakimdan Türklük diye bir sey de pek düsünülmüyordu. Binaenaleyh Türkmenistan'daki Türklerle bir birligin saglanmak istenmesi, milliyet bakimindan degil, onlarin da Müslüman ve özellikle Sünnî olmalarindan dolayi olabilirdi.</b><br />
<br />
<br />
O zamanki Safevîler Iran'inda Siî Mezhebi hâkimdi. Etnik bakimindan bunlarin büyük bir ekseriyeti Türk ve Türkmen kabilelerinden (Kaçarlar, Afsarlar, Türkmenler vs.) olmakla beraber, mezheblerinin farkli (Siî) olmasi onlari, Osmanli Türklerinden derin bir uçurum ile ayiriyordu. Nitekim hem Sah Ismail, hem de oglu Sah Tahmasb Türk idiler. Bununla beraber Iranlilik adina, Siî Mezhebi savunuculari olarak Sünnî Osmanlilarla kiyasiya mücadele ediyorlardi. Binaenaleyh bir birlik söz konusu olamazdi. Safevîler, Keyhüsrev'lerin, Dârâ'larin tahtinda âdeta eski Iranliligi temsil ediyorlardi.-<br />
Bütün bu ifadelerden anlasildigina göre Kanunî Sultan Süleyman, Islâm birligine zarari dokunacak ve onu tehlikeye sokacak bir harekette bulunmadiklari müddetçe, Müslüman devletlerle ugrasmayi pek istemiyordu. Zira böyle bir ugrasma, ayni dine mensub insanlari birbirlerine düsürecek, bu da Islâm ümmetinin zayiflamasina sebep olacakti. Keza böyle bir savasta cihâd da söz konusu olmayacakti. <b>Zira cihâd, gayr-i müslim devletlere karsi yapilan bir mücadele idi. Bu sebeple Kanunî, Müslüman Dogu ile ugrasmak yerine, Hiristiyan Bati ile ugrasmayi yeglemisti. Bununla beraber Islâm birligini tehhlikeye düsürecek veya kendi topraklarinda Sünnî Islâm akidesi yerine, Siî akideyi yerlestirmeye çalisanlara karsi harekete geçmekten de çekinmemistir. </b><br />
<br />
Nitekim Siî Mezebi akidesini yerlestirmeye çalisan Safevî Iran'la yapilan muharebeler ve bu muharebelerin basariya ulasip zaferle sonuçlanmasi için bas vurulan çareler bunu göstermektedir.5. l543 Macaristan SeferiBudin'den dönen ve kisi Edirne'de geçiren Kanunî, Istanbul'a geldiginde Ferdinand'in elçileri gelerek eski isteklerini tekrarladilar. Buna göre Avusturya elçisi, Macaristan'in terk edilip kendilerine verilme karsiliginda senede l00.000 duka altin vergi vermeyi taahud ediyordu. Fakat Osmanli Pâdisahi Kanunî böyle bir teklife sicak bakmadigindan elçi, 9 Ekim l542'de geri dönmüstü. Bu arada Ferdinand, degisik milletlerden mütesekkil ve takriben 80.000 kisilik bir ordu topamis bulunuyordu. <b>Ferdinand'in bu büyük hareketini Fransiz elçisi vasitasiyle haber alan Osmanlilar, Budin'e yardim göndermek için derhal hazirliklara baslarlar. Tuna'yi takiben Peste önlerine gelen bu büyük ordu, 8.000 kisilik bir kuvvet tarafindan müdafaa edilen kaleyi muhasara altina alir. Osmanli kuvvetlerine göre sayica kat kat üstün olan bu ordu, yedi günlük bir kusatmadan sonra Kanuni'nin büyük bir ordu ile gelmekte oldugu haberini alinca bozguna ugrayip geri çekilmek zorunda kalir.</b><br />
<br />
<br />
Peste muhasarasinin duyulmasi üzerine gerekli hazirliklarini tamamlayan Kanunî Sultan Süleyman, yaninda oglu Sehzâde Bâyezid oldugu halde 18 Muharrem 950 (23 Nisan 1543)'de Istanbul'dan Macaristan üzerine hareket eder. Bu sirada önden gönderilen Osmanli kuvvetleri ile hudud beyleri, Pojega civarindaki bazi kaleleri , Nana ve Valpo gibi önemli iki kaleyi zaptettikten sonra Siklos'u kusatirlar. <b>Bu siralarda Ösek'e gelmis bulunan Kanunî, Siklos'un kusatilmasina yardima gider. Böylece kale 8 Temmuz l543'te alinir. Bu arada Pecs (Peçuy) sehri de teslim olmustu. Bundan sonra Kanunî Budin'e gelir. Gerekli malzemelerin yetismesi üzerine daha önce Osmanlilar tarafindan feth edilen ve bilahere tekrar Avusturyalilar tarafindan zaptedilen Estergon üzerine varilir. </b><br />
<br />
Kusatma altindaki kalenin müdafileri teslim teklifini kabul etmediklerinden siddetli bir muharebe baslar. Dayanamayacaklarini anlayan kaledekiler, bir heyet göndererek l0 Agustos l543'te teslim olurlar. Estergon'un fethi ile sonuçlanan bu seferde Ferdinand'in elinden eski Macar kirallarinin merkezi olan Gran (Estergon) ve Budin'in güney - batisinda Macar kirallarinin kabirlerinin bulundugu Istoni Belgrad (Stulvaysenburg) ile Drava nehri üzerindeki Valpo, Siklos ve Tata gibi yerler alinir. Böylece bu harekât sonucunda Budin'in emniyeti için civardaki kalelerin zapti ve eyalete ilhaki gerçeklesmis olur. <b>Kanunî, Istanbul'a dönüs sirasinda Saruhan sancakbeyi olan oglu Mehmed'in Manisa'da vefat ettigi haberini alarak büyük bir üzüntü ile sarsilir. Bu yüzden mateme bürünür. Istanbul'a gedikten sonra da oglunun nâsinin Manisa'dan Istanbul'a getirilmesini emrederek l8 Saban'da Bâyezid Camii'nde bütün Istanbul halki ile birlikte cenaze namazini eda eder. </b><br />
<br />
Yine Pâdisah'in emir ve arzusu üzerine cenaze, Sehzade Camii yanindaki hazireye defn olunur. Kanunî'nin zafer sevincini yasayamamasinin sebebi olan Sehzâde'nin ölümü ile ilgili belge, onun ölümünü su ifadelerle nakleder: "Sehzâde-i saidu'l-baht Sultan Mehmed, Estergon Belgrad ve nice kal'alar fethi için müjdegâneye gelen aga ki, sene 950 ve Saban'in gurresinde (ilk günü) vaki olan Çarsamba günü gelüp donanma oldugu gün hasta olup alti gün sahibfiras (yatakta yatip) yedinci sülesa (Sali) gecesi fevt olup azim matem olup mah-i mezburun (belirtilen ay) dokuzuncu Çarsambasi günü Lala Pasa, Defterdar Ibrahim Çelebi ve nice agalar Islambol'a maiyyetin alip gittiler. "<br />
Bütün çabalarina ragmen Osmanlilarla basa çikamayacaklarini anlayan ve her seferde ellerindeki mühim sehir ve kalelerin bir kismini kayb eden Ferdinand ile Sarlken, baslangiçta bir mütareke, daha sonra da bes yillik bir baris antlasmasi yaparlar. Haziran l547'de bes yil için imzalanan bu muahede (antlasma), bir mütareke mahiyetinde kalir. Zira meydana çikan Erdel hâdisesi, harbin yeniden baslamasina sebep olur.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ExlFapm3GMg/UOjSWvHBrVI/AAAAAAAACCM/Vxw2bDIEcOA/s1600/sultan-suleyman-han.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-ExlFapm3GMg/UOjSWvHBrVI/AAAAAAAACCM/Vxw2bDIEcOA/s320/sultan-suleyman-han.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
Daha önce de temas edildigi gibi Erdel Kiraliçesi yani eski Macar Kirali Jan Zapolyai'nin zevcesi Izabella, Osmanlilarin himayesinde idi. Kiraliçenin maiyetindeki müsavirlerden birisi Ferdinand taraftari olup Erdel'in buna verilmesine çalisiyordu. Bu duruma vâkif olan Osmanli Devleti, Ferdinand'i tehdid ettiyse de Ferdinand buna aldiris etmez. Zira bu siralarda Osmanli ordusunun Iran seferinde oldugunu bildiginden kendisine bir sey yapamayacagindan emindi.<br />
Kanunî, Avusturya kuvvetlerinin Erdel'e girdigine kani olunca Avusturya elçisinden durumu sordurtarak onu haps ettirdigi gibi Rumeli Beylerbeyi Sokullu Mehmed Pasa'yi Erdel üzerine yürümekle görevlendirmisti.<br />
10 Temmuz l55l'de Sofya'dan areket eden Sokullu, bir müddet sonra 7 Eylül'de Slankamen'den ayrilarak Beçe önlerine gelip burayi ele geçirir. Ayrica, Beçkerek ve Çanad'dan baska oniki kaleyi daha zaptederek Osmanli hâkimiyetine katar. Lipva'yi da kolaylikla ele geçirdikten sonra Timisvar'i kusatir. Fakat iklim sartlarinin müsait olmamasi üzerine Belgrad'a döner.<br />
<br />
<b>Sokullu Mehmed Pasa'nin çekilmesi üzerine Avusturya ordusu Erdel'e girerek lipva'yi geri aldigi gibi Segedin'i de muhasara eder. Bu sirada Segedin sancakbeyi olan Mihal oglu Hizir Bey'in iç kaleye kapanip, Budin Beylerbeyi olan Hadim Ali Pasa'yi keyfiyetten haberdar etmesi üzerine Segedin önlerine gelen Ali Pasa, Avusturya ordusunu imha etmisti.</b><br />
Iki taraf arasindaki savas 970 ( 1562 ) yilina kadar sürer. Bu tarihte Ferdinand, Busbecq adindaki elçisini anlasmak üzere Istanbul'a gönderir. Yine bu sirada Sarlken'in çekilmesinden dolayi Ferdinand bes seneden beri Alman Imparatoru bulunuyordu. Böylece en son olarak Ferdinand, Erdel (Transilvanya)'den vaz geçmis ve eskisi gibi elinde bulunan Macaristan için 30.000 duka altini kabul ile sekiz senelik bir muahede imzalamisti(l562).6. Bogdan SeferiBogdan, II. Bâyezid döneminden beri Osmanlilar'a bagli bir voyvodalik haline getirilmisti. Bogdan voyvodaligi, Kili ve Akkirman kaleleri alindiktan sonra siki bir sekilde devletin nüfuzu altina girmislerdi. Bunlar, yarim asirdan daha fazla bir süre devleti ugrastiracak hareketlerde bulunmamislardi. Her ne kadar voyvodalik zaman zaman vergisini vermekte ihmal göstermisse de buna Iran, Misir ve Macaristan seferleri münasebetiyle göz yumulmus ve sadece ikaz ile iktifa edilmisti.<br />
<br />
Kanunî, Macaristan seferi sirasinda Voyvoda Petru Rares'e bir berat göndererek, burayi onun idaresine birakmisti. Voyvodalik, her yil Osmanli Devleti'ne 4000 duka altin, 40 kisrak ve 20 tay göndermekle yükümlü tutulmustu. Bunun içindir ki Voyvoda Petru Rares, Viyana seferi esnasinda orduya elçisini göndererek sadakatini te'yid ile bu seferinden avdette de vergisi olan 4000 duka altin ile 40 kisrak ve 20 taydan ibaret olan vergisini bizzat takdim etmisti. Hammer, Rares'in Osmanlilar'a getirdigi vergiler konusu ile onun, Kanunî tarafindan karsilanisi ve kendisine yapilan muameleyi su ifadelerle nakletmektedir: "Sultan Süleyman, Viyana'dan dönüsünde kararlistirilan hediyeleri bizzat Rares'ten alarak karsiliginda bir samur kürk (vezirlere mahsus elbise), iki tug (sancakbeyi alâmeti), bir kuka (yeniçeri ortabasilarinin serpusu) hediye eder."<br />
<br />
<b>Petru Rares, Kanunî'nin teveccühüne mazhar olmakla birlikte hariçten yapilan tesirlerle gizlice Osmanli Devleti'nin aleyhine çalismaya baslamisti. Nitekim gizlice Ferdinand ile muhabere ve müzakerelere baslamis bulunan Petru Rares, o siralarda karisikliklar içinde bulunan Erdel'e tecavüz ettigi gibi, Zapolyai'ye karsi Ferdinand ile gizlice temasa geçmisti. Bundan baska göndermekle yükümlü oldugu vergileri de göndermemeye baslamisti. Keza, Osmanli Devleti'nin o taraflardaki mutemed adami olup Osmanlilar'a bagli bir hükümet kurmak üzere Erdel'e gönderilmis bulunan Venedikli Gritti'yi de öldürtmüstü.</b><br />
<br />
Iste Rares'in bu neviden faaliyeteri ve Lehlilerle iyi geçinmeyip onlar tarafindan voyvodanin azledilmesi hususunda vaki olan müracaatlar sonrasi Kanunî l538 Mayis'inda Bogdan üzerine yürümeyi kararlastirir. Ancak bu kararini gizli tutar. Barbaros'un donanma ile denize açildigi (7 Temmuz)'nin ertesi günü Istanbul'dan hareket eden Osmanli ordusu, Edirne'ye ulasip oradan hareket ettigi zaman Kanunî "Seferimiz Bogdan üzerinedir" diyecektir. Ordu, Sultançayiri denen mevkide iken Rares'ten gelen bir elçi, emre itaat edilecegini bildirmis, ancak Kanunî, ona verdigi mektupta, Rares'in hirçirlik ve azginliga son vermesi ve gelip itaat arzetmesi halinde ona karsi merhametli davranacagini bildirmisti. Bununla beraber alinan haberlerden Rares'in samimi olmadigi anlasilmis oldugundan sefere devam edilmistir. Osmanli ordusunun harekâti karsisinda dehsete düsen Rares, Transilvanya içlerine dogru kaçmaktan baska bir çare bulamamisti. <b>Osmanli ordusu ise Yas sehrini yakip yiktigi gibi l6 Eylül l538'de Voyvodanin merkezi olan Suceva sehrini de alir. Bu sehrin fevkalade müstahkem bir kalesi olmasina ragmen sehir halki, mukavemet edemiyecegini anladigindan, kale anahtarilarini getirip Osmanli kuvvetlerine teslim eder. Bunun üzerine Kanunî, sehirde umumi af ilan ederek beylerin kendi aralarindan bir voyvoda seçmelerini ister. Seçilen voyvoda ise Kanunî tarafindan intihab olunur ki bu, muhtemelen Petru Rares'in kardesi olan Stefan Lacusta'dir. Kanunî, bu yeni voyvodaya bir de berat verir.</b><br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Bu seferin sonunda Osmanlilar, Prut ile Diniester nehirleri arasinda kalan yerleri ellerine geçirmislerdi. Elde edilen bu yerler, bir sancak haline getirilmisti. Bundan baska yiktirilan Kili kalesi yeniden insa edilmis, Akkirman ise müstahkem bir hâle getirilmisti. Yine bu esnada Bender sehri de ele geçirilmisti. Bogdan meselesinin hallinden sonra Osmanli ordusu geri dönmüs, sefere katilmis bulunan Kirim Hani Sahib Giray'a da geri dönme izni verilmisti. <b>Osmanli ordusunun dönüsünden sonra, beylerin seçtigi ve Kanunî'nin göreve getirdigi yeni voyvoda ile yeni idareciler, vaziyete hâkim olamazlar. Bunun üzerine Kanunî Sultan Süleyman, Rares'i Istanbul'a davet ederek ikinci defa voyvodaligi ona verir</b>.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">ANADOLU'DAKI IÇ ISYANLAR</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kanunî döneminin önemli iç olaylarindan biri de Bozok bölgesinde ortaya çikan Siî karekterli iç isyanlardir. Bu isyanlardan biri, Kanunî'nin, Mohaç seferine çikip Budin'e dogru ilerlemekte oldugu bir sirada patlak vermisti. Genel olarak bu isyanlar, Safevîlerin, II. Bâyezid ile Yavuz Sultan Selim devirlerinden beri Anadolu'daki tahrikleri sonucunda Siî temayüllü Türkmen gruplarinin çikardiklari isyanlarin devami mahiyetinde idiler. Yavuz Sultan Selim devrinde siddet ve güçlükle teskin edilebilen Safevî propagandasi, Sah Ismail'in oglu Tahmasb'in tahta geçmesi ile yeniden hiz kazanir. Oldukça genis cephelerde cereyan eden bu isyanin baslica kiskirticisi ve müsebbibi, Safevîlerin mezheb organizasyonuna bagli olarak yürüttükleri, sistemli propaganda ile gizli ve isyankâr faaliyetleri idi. Bunlar tek merkezden idare ediliyor ve her tarafta, hemen hemen her zaman görülebilecek mahallî bazi haksizlik ve uygulamalar büyütülerek , türlü sekillerle muayyen zümreler tahrik ediliyordu.<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-fxBeU3AzwNs/UOjSPvxM-vI/AAAAAAAACCE/R0b3K7qa28w/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-fxBeU3AzwNs/UOjSPvxM-vI/AAAAAAAACCE/R0b3K7qa28w/s320/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" width="272" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
Bir çok yerde birden patlak veren ve bir plan dahilinde oldugu, müsterek hareketlerinden anlasilan bu isyan tesebbüslerinin Safevîler tarafindan idare edildigini gösterecek pek çok sebep vardir. Osmanli Devleti'nin, Budin'deki harple mesgul olmasi, Iran'i harekete sevketmisti. Böylece Iran, Sarlken ile Ferdinand'a yardim etmis oluyordu. Isyan hareketini büyüten islerin basinda, yapilan Iran propagandasi ile birlikte timar ve tahrir sebebiyle gayr-i memnun bir sinifin ortaya çikmasiydi. Nitekim Bozok sancagi tahriri esnasinda tahrir memurlarinin yaptiklari haksizlik, kisa zamanda bölgede bir ayaklanmaninin baslamasina sebep olmustur.<br />
<br />
Bu ayaklanma, Süglün Koca ve oglu Sah Veli ile Safevî halifesi (ajani) Zünnûn adli kimselerin birlesmek suretiyle etraflarina Bozok Türkmenlerini toplayarak harekete geçmeleri ile baslamisti. Onlar, bölgede bulunan Müslihiddin adindaki kadi, onun katibi Mehmed ve Hersekzâde Ahmed Pasa'nin oglu olan Sancakbeyi Mustafa Bey'i öldürürler. Beyleri Sehsuvar oglu Ali Bey'in ölümünden dolayi kirgin olan Dulkadir Türkmenleri'nin katilmasiyle isyan daha da büyümüs, Kayseri civarinda Karaman Beylerbeyi Hurrem Pasa'yi yenen âsiler, Tokat taraflarina hâkim olmuslardi. Nihayet Höyüklü mevkiinde sikistirilan âsilerle yapilan mücadelede (26 Eylül l526) âsilerin ele basilari öldürülmüstü. Bununla beraber dagilan âsi guruhu yeniden toparlanarak ani bir saldiri ile Rum (Sivas) Beylerbeyi olan Hüseyin <b>Pasa'yi agir yaralayip, ölümüne sebep olurar. Fakat güçsüz âsiler, Diyarbekir Beylerbeyisi Hüsrev Pasa'nin kuvvetleri karsisinda dagilmaktan baska çare bulamazlar.</b><br />
<br />
1527'de Adana taraflarinda çikan isyan ise Adana Beyi Pîrî Bey tarafindan bastirilmistir. Ancak bu iki isyanin hemen akabinde, Karaman'dan Maras'a kadar uzanan bölgede büyük bir isyan daha çikar. Bu isyan hareketinin liderligini, Haci Bektas Veli sülalesinden oldugunu iddia eden ve Haci Bektas Zâviyesi Post-nisini Kalender Çelebi yapmaktaydi. Sah ünvani da verilen Kalender'in, mevkii sebebiyle kisa zamanda yaninda 30 bin kisi toplanmisti. Bunlar, Siîligin iyice nüfuz ettigi, siki kayitlar yerine nisbeten serbest yasamaya alismis, devletin birtakim mükellefiyetlerinden gayr-i memnun konar göçer Türkmen gruplari idi. Kalender'in isyani haberi, Mohaç'tan dönmekte olan Kanunî'ye ulasinca derhal tedbir alinmasi için emirler göndermis, Istanbul'a vardiginda da Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa'yi isyani bastirmakla görevlendirmisti. Ibrahim Pasa, üç bin yeniçeri ve iki bin sipahiden mürekkeb bir kuvvetle tenkil için sevk olunmustu.<br />
Anadolu Beylerbeyi Behram Pasa ve Karaman Beylerbeyi Mahmud Pasa'nin eyâlet askerleri ile Cincife mevkiinde âsilere maglub olmalari üzerine Ibrahim Pasa, birtakim ön tedbirler alma geregini duyar.<br />
<br />
Bu cümleden olarak o, daha isin basinda, Kalender'in önünde maglub olan askeri, henüz harbe girmemis olan kendi kuvvetleri ile temas ettirmez. Bundan sonra sadece Kapikulu askerlerini yaninda tutar. Yenilgi haberini Dulkadir Eyâleti'nde alan Ibrahim Pasa, sür'atle Elbistan'a gider. Pasa, bu isyan kuvvetlerinin üzerine yürüyüp bosu bosuna Müslüman kani dökmektense, siyasî tedbirlerle hareketin sebebini ortadan kaldirmak yolunu tutarak adâlet uygulamaya baslar. Zulüm ve gadrleri görülen ümerâyi cezalandirir. Haksiz olarak zaptedildigi görülen timarlari sahiplerine iade edip, bunlarin merkezî hükümetin rizasi olmadan yapildigini göstermeye çalisir. Kalender Sah'in etrafindaki kimseleri, kaçak olarak giden casuslari vâsitasiyle bundan haberdar edip, dehâlet edeceklerin affedilerek eski vazifelerine iade edileceklerini ilan ettirir. <b>Gelenlere iltifat göstererek âsinin etrafindaki Türkmen asiretlerini kendi tarafina çeker. Sadrazamin bu sekildeki âdil davranisi, Kalender Sah'in etrafindaki kuvvetlerin derhal çözülmelerine sebep olur. Böylece o, Dulkadir Türkmenleri'ni kazanarak onlarin, Kalender'in yanindan ayrilmasini saglar. Bunun sonucu olarak kuvvetleri büyük ölçüde azalan âsiler üzerine çok itimad ettigi adamlarinin komutasinda küçük birer müfreze göndererek 22 Ramazan 933 (2l Haziran l527)'de Bas Sariz (veya Bassaz mevkii) Yaylagi'ndaki Kalender'i Iran'a kaçmadan yakalatip basini kestirir.</b><br />
<br />
Ibrahim Pasa, bu isyanin bastirilmasindan sonra Istanbul'a döner. Bu isyan hâdiseleri merkezî hükümeti ciddi tedbirler almaya sevkeder. Bunun için her tarafa tahkik heyetleri gönderilir. Bu heyetler sâyesinde halkin sikâyet ettigi konular düzeltilir. Böylece gayr-i memnunluk zorla degil, hüsn-i tedbirle giderildi ki, bu, Osmanli idaresinin karekteristik vasiflarindan birini teskil eder. Herhalde asirlarca Devlet'in varligini devam ettirmesini saglayan prensiplerin mahiyeti bu neviden davranislar sayesinde mümkün olmustur.<br />
<br />
<b>Yukarida zikredilen isyanlardan iki sene sonra yani H. 935 (M.l529)'de Adana civarinda basina 5 bin kisi toplayan Seydi ve sonradan ona iltihak eden Inciryemez adli Kizilbas âsilerinin çikardiklari isyan da, Ramazan ogullarindan Adana Beyi Pîrî Bey tarafindan siddetle bastirilarak ele basilari ele geçirilip öldürülmüslerdi.</b><br />
<b>Anadolu'da cereyan eden bu isyanlar sirasinda Istanbul'da Molla Kabiz adinda birisi, câmilerde, Hz. Isa'nin Hz. Muhammed'den daha üstün oldugu seklindeki görüslerini, âyet ile hadisleri kendine göre te'vil ederek halka yaymaya baslamisti.</b><br />
<br />
Çagdas tarihçi ve devlet adami Celâlzâde Mustafa'nin "erbab-i ilimden" oldugunu söyledigi Molla Kabiz, Kanunî devrinin ilk yillarinda bir zindiklik yoluna sapmis görünmektedir. Celâlzâde'nin ifadesine göre, Molla Kabiz'in itikadina fesad gelmis, dalalet yoluna saparak harabatî bir hayat yasamaya baslamistir. Hâdiseyi sadece dinî münakasa degil, ayni zamanda milli bir emniyet meselesi olarak gören Osmanli hükümeti, fikir ve görüsleri, Seyhülislâm Kemal Pasazâde tarafindan ilmî delillerle bu fikirleri çürütülmesine ragmen, yine de iddiasindan vaz geçmeyen Molla Kabiz'i ölüm cezasina çarptiracaktir.<br />
<br />
Dönemin fikir, düsünce ve anlayisini ortaya koymasi; gerek devlet adamlarinin, gerekse hükümdarin benzer olaylara bakisi açisindan önemli bir hâdise olan Molla Kabiz olayina ana hatlariyla temas etmek gerekir.<br />
Biraz önce belirtildigi gibi Hz. Peygamber aleyhinde konusan Molla Kabiz, 8 Safer 934 günü bazi kimseler tarafindan Divan-i Humayûn'a getirilir. Çünkü o, "daire-i ser' ve edebten hurucuna ulemadan bazi sahib-i gayret kimesneler tahammül etmeyüp bi'l-fiil Server-i kâinat üzerine (s.a.s.) Hz. Isa'yi tafdil edüp mezkuru Divan-i Humayûna getirirler." Divan'da bulunan pasalar, bu meselenin bir "ser'-i serif" isi oldugunu düsünerek olayi Divan üyesi olarak orada hazir bulunan kadiaskerlere havale ederler. Bu sirada Fenarîzâde Muhyiddin Çelebi Rumeli, Kadirî Çelebi de Anadolu kadiaskeri bulunmakta idiler. Dâvasini açiklamasi istenilen Molla Kabiz, inandigi seyleri oldugu gibi anlatinca, her iki kadiasker de gazaba gelerek katlini emrederler.<br />
<br />
<b>Gerek Kabiz'in, gerekse kadiaskerlerin buradaki davranislari ilgi çekici bir mâhiyet arzediyor. Kabiz, iddiasini ortaya koyduktan sonra bunu destekleyen bazi âyet ve hadisleri nakledip bunlarin açiklamalarini yapiyordu. Bu yolla delillerini ortaya koyduktan sonra, israrla dâvasinin dogru oldugunu söylüyordu. Halbuki, Molla Kabiz'in açiklamalari ile ilgili bazi ser'î meselelerin kadiaskerlerin hatirinda bulunmadigi anlasiliyordu. Bu sebeple her ikisinin de ser'î icaplara göre cevap vermekten âciz bulunduklari görülüyordu. </b><br />
<br />
Bundan dolayi itidal yolunu terk edip gurur ve gafletin istilasina ugramislardi. Böylece bu iki kadiaskerin, isgal etmekte olduklari mevkilerin tam mânasiyle ehli olmadiklari meydana çikiyordu. Celâlzâde'nin ifadesine göre Molla Kabiz'in iddialarina makul cevaplar veremeyen bu iki kadiasker, derhal katlini isterler. Buna karsilik Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa "...bu sahsin müddeasi, ser'-i serife muhalif olup hata ise ol hatayi gösterüb..." bu konudaki süpheleri gidermek gerekir, "ser' ile cevabini verin..." kizmak ve gazaba gelmek suretiyle edeb hududlarini asan bir durum meydana getirmek ilim ve akil erbabina lâyik degildir" seklinde konustugu halde onlar Molla Kabiz'i inandigi fikirlerden döndürecek bir sey söyleyememislerdi. Böylece Molla Kabiz'in kadiaskerler karsisindaki ilmî üstünlügünü dikkate alan pasalar, Divan'i tatil edip Molla Kabiz'i da serbest birakirlar.<br />
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Ancak bu durumu, pasalarin oturdugu "tasra divanhâne üzerinde" kafes arkasindan takib etmekte olan devrin hükümdari Kanunî Sultan Süleyman, vezirler huzuruna girer girmez, onlara hitab ile "...bir mülhid, Divânimiza gelüp Peygamberimiz iki cihan fahrina tafdil-i Hz. Isa eyleyüp müddeasi isbatinda ekavil-i bâtili tezyil eyleye, süphesi zâil olmayup ve cevabi verilmeyüb, niçin hakkindan gelinmedi...?" demistir. Bunun üzerine tekrar Divân'a getirtilen Molla Kabiz'in iddialarini çürütmek üzere dönemin mümtaz bir simasi olan Seyhülislâm Kemal Pasazâde ile Istanbul kadisi Mevlâna Sa'deddin Divâna dâvet edilirler. Müfti'l-müslimîn olan Kemal Pasazâde Hazretleri büyük bir "hilm" ve "edeb" üzre Kabiz'in iddiasini sorup ögrenir. Kabiz, okudugu bâzi âyet ve hadislere dayanarak eski iddiasini tekrarlar. Bunun üzerine Seyhülislâm onun okudugu âyet ve hadislerin mânalarini açiklayip gerçegi ortaya koyar. Celâlzâde Mustafa burada su ifadeleri kullanir: " Tamam itikadini beyan ve ayân edicek kaide-i ilmiye üzre kendisinin su-i fehm ve idrakini gösterüp süphelerini tamam izâle eylediler. Böylece hak (gerçek) zâhir ve bâhir oldu. Bu açiklamalar karsisinda Molla Kabiz, dili tutulurcasina susmak zorunda kalir. Kaynagimizin dili ile "Kabiz'a sukût âriz olup tekellüm ve nutka mecali kalmayup melzûm ve mebhût oldu." </span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-sME9mJkClxU/UOjSEFHSBCI/AAAAAAAACB8/Gv-fl4xLl_0/s1600/Suleiman_publicly_denounces_you_(Civ5).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-sME9mJkClxU/UOjSEFHSBCI/AAAAAAAACB8/Gv-fl4xLl_0/s320/Suleiman_publicly_denounces_you_(Civ5).jpg" width="320" /></a></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kabiz susunca Kemal Pasazâde ayni yumusaklikla ona hitab ederek "...iste hak ne idügü zâhir olup malum oldu, dahi sözün varmidir..." bâtil inancindan vazgeçerek "hakki kabul edermisin?" dedi. Molla Kabiz iddiasinda israr ederek bu teklifi kabul etmez. Bundan sonra Müftü (Seyhülislâm) Istanbul Kadisi'na dönerek "fetva emri tamam oldu. Ser' ile lâzim geleni siz hükm idün..." teklifinde bulunur. Istanbul Kadisi da, Kabiz'a hitab ile Ehl-i sünnet mezhebi üzerine, temiz inanç yoluna dönüp dönmedigini tekrar sorar. Fakat Kabiz inancinda israr etmekte idi. Bunun üzerine katline hüküm verilir.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">IRAN SEFERLERI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Yavuz Sultan Selim'in vefati üzerine yeni umutlara kapilan Sah Ismail, Anadolu'daki propaganda faaliyetlerini artirdigi gibi Kanunî'nin tahta çikisini da tebrik etmemisti. Bununla beraber Osmanlilar'in Avrupa'daki basarilari ve kendisinin Iran'daki mesguliyeti, onu zahirî bir dostuk gösterisine itmisti. Sah Ismail'in ölümü ve çocuk yastaki (onbir yasinda) I. Sah Tahmasb'in tahta geçmesi, Iran'da karisikliklara sebebiyet vermis, bu arada Gilan hükümdari ve Iran'daki Sünnî ulema Osmanlilar'dan yardim istemisti. Kanunî'nin niyeti ise Türkistan'a varincaya kadar bütün Türk illerini bir bayrak altinda toplamak ve Kizilbas-Safevî tehlikesinin kökünü kazimakti. Bu maksatla daha Mohaç seferine çikmadan önce Dogu'ya bir sefer yapmayi düsünmüstü. Nitekim o, Gilân Hâkimi'ne mektup yollarken, Sah Tahmasb'a da bir "Tehdidnâme" göndererek söyle diyordu:<br />
<br />
<br />
"Niçin dergâh-i cihanpenâh ve bargah-i felek istibahimiza adam gönderub arz-i ubûdiyet ve can sipari ve izhar-i rikkiyet ve hâksarî etmedin? Bu noksan akilla tamam gururun ve daire-i dalaletten adem-i udûlun (sapiklik yolundan dönmeyisin) olmagin "insaalluhu'l-eazz ve'l-ekrem" benim dahi an karîb diyar-i sarka teveccüh-i humayûn ve azimet-i meymunuma mûcib ve bais oldu. Otag-i gerdûn nitak, arazi-i Tebriz ve Azerbaycan ve belki Memâlik-i Iran ve turan vesair vilâyet-i Semerkand ü Horasan sahralarinda kurulmak mukarrer oldu."<br />
Avusturyalilar'la yapilan antlasma üzerine Bati'dan nisbeten emin olan Kanunî , Dogu ile ciddi bir sekilde ilgilenmeye karar verir. Nihayet meydana gelen iki önemli hâdise, Iran'a harbin açilmasina sebep olur.<br />
Bunlardan birisi , Bagdad'i ele geçiren Zülfikar Bey'in, Osmanlilar'a müracaatla sehrin anahtarlarini Istanbul'a göndermesi idi. Bu siralarda Osmanlilar, Viyana kusatmasi ile mesgul olduklarindan Tahmasb, yeniden Bagdad'i ele geçirmisti. Bölgede cereyan eden bu hâdiseler, çagdas bir arastirmada teferruatli bir sekilde anlatilir. Bununla beraber biz, fazla teferruata girmeden olaylari kisaca vermek istiyoruz. <b>Öyle anlasiliyor ki, Kanunî'nin çikacagi I. Dogu seferinden önce, Bagdad ile Bitlis'te meydana gelen hâdiseler, ilk firsatta böyle bir seferin yapilmasini gerektiriyordu. Türkmen Musullu oymagina mensub Nohud Ali Sultan'in oglu olan Zülfikar Han, 934 ( l528 ) yilinda Kelhur Hâkimi idi. Bu sirada Bagdad Beylerbeyisi olan amcasi Ibrahim Hân'in, yaninda asker bulundurmadan yaylaga çikmasini firsat bilerek l0 Ramazan 934 ( 29 Mayis l528 ) günü bir baskinla onu öldüren Zülfikar Han, 40 gün kusattigi Bagdad sehrini öldürdügü amcasinin ogullarinin elinden alarak kendisini Bagdad Beylerbeyi ilan etmisti. Tebriz'in böyle bir oldu bittiyi tanimayacagini ve kendisini cezalandiracagini kestiren bu Türkmen Beyi, Sünnî sehir halki ile de anlasarak Bagdad'in anahtarlarini Kanunî'ye gönderdigi gibi onun adina Bagdad darphânesinde sikke kestirip hutbe okutmustu. Böylece buranin Osmanlilar'a bagliligini ilana baslamisti. Pâdisah, meshur Viyana seferi ile ugrastigindan, Irak'a yardimci gönderemedi. Sonradan Sah Tahmasb, bir ordu ile gelerek Bagdad'i günlerce kusatmis ve sonunda 3 Sevval 935 (l0 Haziran l529) günü, yine Muslu boyundan Ali Bey'in, Zülfikar Han ile kardesi Ahmed Bey'i uyurken öldürmesi ile, Bagdad kalesini ele geçirir. Böylece, Irak merkezinin kendiliginden Osmanlilar'a tabi olusuna Istanbul'dan zamaninda yardim gelememesi, Pâdisahi manevî bir borç altina sokmus oldu.</b><br />
<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s1600/Reis-Suleiman-BR800+%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="220" src="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s320/Reis-Suleiman-BR800+%25281%2529.jpg" width="320" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
Iran'a karsi harbin açilmasina sebep olan ikinci hâdise ise Iran beylerinden Ulama Han'in Osmanlilar'a, Osmanli ümerâsindan olan Bitlis Hâkimi Seref Han'in ise Safevîler'e siginmalaridir. Esasen, Osmanlilar'in Teke (Antalya) Türkmenlerinden olan ve l5ll "Sah - Kulu isyani"na katildiktan sonra Sah Ismail'in yanina kaçarak Safevîler'e iltica edip mansib alan Ulama Han, Azerbaycan Beylerbeyi olarak önemli bir siyasî mevkie sahipti. Bu sirada, Sah Ismail'in basveziri bulunan ve kendisi gibi Tekeli boyundan olan Çuha Sultan'in, Isafahan'in Kendiman yaylaginda Samlu Hüseyin Han tarafindan öldürülmesini firsat bilerek kendisini vezir tayin ettirmek istemisti. Bu maksatla Sah'in yanina gitmek isterken, rakipleri onu âsi göstererek gözden düsürdüler. Samlu ve öteki Türkmen beylerinden ve bu arada Tekelülerin ezilmesinden ürken Ulama Han, kendi eyâletindeki sancaklardan Van'a gelerek, buradan, Osmanlilar'in hizmetine girecegini, Diyarbekir Beylerbeyisi araciligi ile Istanbul'a bildirir. Istanbul'dan gelen buyrukta, Bitlis Ocakli Beyi (IV.) Seref Bey'in "Ulama'nin aile fertleriyle birlikte Pâdisah dergâhina gönderilmesi "ne gayret etmesi bildirilmisti. Bitlis Hâkimi Seref Han vâsitasiyle Istanbul'a gelen Ulama, kendisine delâlet eden Seref Han aleyhine birtakim sözler sarfederek, onun Sah'a meyli oldugunu söylemisti. Köszeg muhasarasindan önce huzura kabul edilen Ulama Han'a, ocaklik statüsü kaldirilarak beylerbeyilik haline getirilen Bitlis tevcih olunmustu. Böyle bir haberi alan Seref Han, Sünnî olmasina ragmen Bitlis'in Iran topragi oldugunu ilan etmis ve Sah Tahmasb'dan Osmanlilar'a karsi yardim istemistir. O, Osmanlilar'in, birçok Anadolu hânedanina yaptiklari gibi, kendisini de atalarindan kalma topraklarindan mahrum edeceklerini saniyordu. Bunun üzerine Dulkadir ve Diyarbekir vilâyetleri askeri ile Diyarbekir Beylerbeyi olan Fil - Yakup Pasa yardimiyla Bitlis'i kusatan Ulama, Safevî ordusunun yardima geldigini duyunca Diyarbekir'e çekilmistir. Bu arada Ahlat'ta Sah'a büyük bir ziyafet çeken Seref Bey, ona agir armaganlar sunarak, kendisi de murassa kiliç kemeri ve altin sirmali kaftanla taltif edilir. Tahmasb, 20 Safer 939 (2l Eylül l532)'da ona bir ferman vererek kendisine "Eyâlet penâh" diye hitab eder.<br />
<br />
<br />
<b>Bu davranisi ile Tahmasb, Osmanlilar'a bagli bir uç beyligini kendi himayesine almis oluyordu. Bu hâdise, Iran'a savas açilmasina sebep olmustu. Bu, bir Osmanli toprak parçasinin baska bir devlete geçmesi demekti ki, böyle bir sey, Osmanli siyasetinin kabul edemeyicegi bir keyfiyetti. Iste bunun üzerinedir ki, Iran'a karsi bir sefer açmak elzem hâle gelmisti. Almanya'ya bas egdirilmis olmasi, böyle bir sefere imkân veriyordu. Çünkü Iran gibi bir devletin üzerine bizzat hükümdarin gitmesi icâb ediyordu.</b><br />
<br />
<br />
Yukarida belirtilen bu iki önemli hâdise karsisinda Surhser (Kizilbas) Iran'a sefer açmayi düsünen Kanunî, daha l525 Temmuz'unda Sah Tahmasb'a gönderdigi "tehdidnâmesi"nde böyle bir fikri tasidigini ima ediyor, ancak Bati'daki isleri yüzünden buna imkân bulamiyordu. O, Iran beliyesini ortadan kaldirip, Sünnî Türkistan'la birleserek, kendisini arkadan vuran ve Avrupa'daki, yani diyar-i küfürdeki Islâmî ve insanî hamlesini yavaslatan köstegi kaldirmak arzusunda idi. Gerek dedesi, gerekse babasinin zamaninda meydana gelen ve Anadolu'yu isyanlarla karistiran Siîlige karsi onun düsünce ve tutumunu gösteren bir gazelini burada zikretmek istiyoruz. Bu gazel, Sultan II. Mahmud'un kizi Âdile Sultan tarafindan h.l308 (m. l890) yilinda Istanbul'da bastirilmis ve dört tertip Türkçe divanindan birisi olan 236 sahifelik"Divan-i Muhibbî", s. l20'de bulunmaktadir.<br />
<b><br /></b>
<b>"Allah, Allah diyelüm, Sancak-i Sâhî çekelüm,</b><br />
<b>Yürüyüp her yanadan Sark'a sipahî çekelüm,</b><br />
<b>Iki yerden kusanalum yine gayret kusagin,</b><br />
<b>Bulasup toz ile topraga, bu râhi çekelüm.</b><br />
<b>Pâyimal eyleyelüm Kisveri'ni Surhser'ün,</b><br />
<b>Gözüne, sürme deyü dûd-i siyahi çekelüm.</b><br />
<b>Bize farz olmus iken : olmamiz Islâm'a zahîr,</b><br />
<b>Nice bir oturalum, bunca günahi çekelüm,</b><br />
<b>Umarum rehber ola bize Ebûbekr ü Ömer,</b><br />
<b>Ey Muhibbî, yürüyüp Sark'a sipahî çekelüm.</b><br />
<br />
l. Irakayn SeferiSinir bölgelerinde cereyan eden bu hâdiseler üzerine zaten Iran'a sefer açmaya kararli olan Kanunî, hem Osmanli Pâdisah'i hem de Islâm Halifesi adina hutbe okunan ve kale anahtarlari da gönderilmis bulunan Bagdad'i "Kizilbas zulmünden" kurtarmak ve Irak'i almak üzere harp hazirliklarini baslatmisti. Bu maksatla 2 Rebiülahir 940 (2l Ekim l533) tarihinde Vezir-i A'zam Damad Ibrahim Pasa'yi önden gönderir. Ibrahim Pasa, Kasim ayi sonlarina dogru Konya'ya varmak üzereyken Ulama Han (Pasa)'nin Bitlis'e girdigi ve IV. Seref Han'in basinin kesildigi haberi gelir. Zira bu sirada Ulama Han ile Diyarbekir Beylerbeyi olan Fil Yakup Pasa birlikte, Seref Han'in Hizan'i kusattigi sirada ikinci defa onun üstüne yürüyerek maglub etmislerdi. Bunun üzerine Seref Han'in oglu III. Semseddin, basina topladigi kuvvetlerle mukabele ettiyse de karsi duramayacagini anladigindan Ibrahim Pasa'ya müracaat eder.<b> Bunun üzerine Ibrahim Pasa, Bitlis'i yeniden ocaklik hâline getirip Seref Han'in oglu III. Semseddin'e verir. Böyle siyasî bir manevrada bulunmakla Ibrahim Pasa, yerinde bir hareket sergilemis oluyordu. Zira bu bölgede Seref Hanlar'in nüfuzu büyüktü. Nitekim bu zat, Osmanlilar'in Bitlis Valisi olarak l574'e kadar 4l yil idarede bulunmustu.</b><br />
<br />
<br />
27 Aralik l533'te Haleb'e gelen Ibrahim Pasa, burada kislamisti. Kisin Van taraflarinda bulunan Ulama Han "istimâlet" tarikiyla Ahlat, Adilcevaz, Ercis ve Van'i Osmanlilar'a itaat ettirmisti. Bütün bu faaliyetleri haber alan Sah Tahmasb da harb hazirliklarina baslar. Bu esnada öncelikle Bagdad'a yürüyüp orayi ele geçirmek isteyen Ibrahim Pasa, daha sonra Ulama'nin tesiriyle Tebriz üzerine yürümeyi kararlastirir. Bunun için Birecik üzerinden Firat geçilerek l4 Mayis l534'te Diyarbekir'e varilir. Burada bir müddet kalinarak yeni siyasî tesebbüslere girisilir. Böyle bir niyetle Van önlerine gelen Ibrahim Pasa, Bingöl üzerinden Tebriz'e hareket eder. Sadrazam'in ordusu Sa'dabad civarinda konakladigi zaman, Tebriz halkinin ileri gelenleri, Safevî pâyitahtinin bagliligini arzederler.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-y-ztN41WYCM/UOjQOcbLqSI/AAAAAAAAB_s/0TBrITDe4Js/s1600/Semailname_47b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-y-ztN41WYCM/UOjQOcbLqSI/AAAAAAAAB_s/0TBrITDe4Js/s320/Semailname_47b.jpg" width="183" /></a></div>
<br />
<br />
Böylece Ibrahim Pasa, l Muharrem 94l (l3 Temmuz l534)'te savasmaksizin Tebriz'i ele geçirir. Pasa, burada müstahkem bir ordugâh insa ettirerek buraya l000 kisilik bir kuvvet koyar. Sehre bir kadi tayin eder. Böylece her türlü yagma ve kanunsuz hareketleri yasaklayip önlemis olur. O, kimseyi incitmemeye ve halki memnun etmeye son derece dikkat ediyordu. Ibrahim Pasa'nin bu sekildeki hareketi kisa zamanda meyvesini verip tesirini gösterecekti. Bununla beraber daha önce Sah Tahmasb'in muhtemel bir harekâtina karsi Ibrahim Pasa tarafindan acele yetismesi arzulanan Kanunî, ll Zilhicce 940 (23 Haziran l534)'te Üsküdar'dan hareketle Iran sinirlarina dogru yola çikar. Ibrahim Pasa'nin bu istegine Sah Tahmasb'in muhtemel bir harekâtinin sebep olabilecegi endisesi ile birlikte asker arasinda meydana gelen huzursuzluk ta vardi. Nitekim Peçevî'nin ifadesine göre düsman topraklarina girildigi zaman "asker içine gûna gûn fisiltilar düsüp Sah'a Sah gerek imis, mahall-i zarûrette askere penâh gerek imis, Sah gelürse mukabelesine kim gelür ve asker-i Islâm'in hali ne olur deyü bir havf ve hasyet (korku) târi oldu. Tedbir sahibi vezir bu hâle vâkif oldugu gibi bilâ te'hir musta'cel ulaklar ile ahvali tekrar cânib-i Pâdisahî'ye yazar" Iznik, Kütahya, Aksehir ve Konya'dan geçilir. Pâdisah, Konya'da bulundugu sirada Van ile birlikte elde edilen diger sehirlerin anahtarlari gelir. Ordusunun zaferlerine çok sevinen Pâdisah, Allah'a hamd ve senâ ile büyük sair ve mutasavvif Mevlana Celâleddin-i Rûmî'nin türbesini ziyâret edip bir semâ âyininde bulunur. Burada Kur'an-i Kerim tilâveti ve Mesnevî'den parçalar okunduktan sonra, dervislerin kudûm ve ney sesleri arasinda semâa baslamalari onu pek memnun etmisti.<br />
<br />
<br />
<b>Sultan Süleyman, 27 Eylül'de Tebriz'e girerken hemen hemen bütün sehir halki tarafindan tezahüratla karsilanmisti. Ertesi gün Pâdisah'la seraskerinin ordulari Ucan'da birlestiler. 29 Eylül'de Pâdisah tarafindan büyük bir divan toplanarak bunda seraskere, beylerbeyilerine, agalara, Defterdar Iskender Çelebi'ye, Nisanci Seydi Bey'e ve Reisü'l-Küttâb Celâlzâde Mustafa Çelebi'ye tesrif hil'atleri giydirildi. Ordunun degisik siniflari da durumlarina göre ihsanlara kavustular.</b><br />
<br />
<br />
Ordu, Sultaniye'ye dogru yoluna devam eder. Buraya gelindigi zaman, Sah Tahmasb'in memleketinin içlerine dogru geri çekildigi ögrenilir. Bu esnada, daha önce Sah tarafinda bulunan bazi beylerin Osmanli bayragi altina kostuklari görülür. Dulkadir Hânedanindan Mehmed Bey, Sahruh Bey'in oglu ve Iran'in bes taninmis sahsiyeti burada zikredilebilir.<br />
Gerçekten, Sah Tahmasb, Osmanli ordusunun önüne çikmaktan çekindigi için yipratma taktiklerini kullaniyordu. Bu maksatla Osmanli ordusunun geçecegi yerleri tahrib ettiriyordu. Irak-i Acem'e giren Osmanli ordusu da halki göçürülmüs, issiz ve harab bir arazide çok güç sartlar altinda Sultaniye'ye gelebilmisti. <b>Havalarin sogumasi, kar yagisinin baslamasi ve erzak darliginin basgöstermesi yüzünden ordunun Bagdad'a yürümesi karari alinmisti. Zira bu tabiat sartlarina göre güneye inmek ve orada kislamak gerekiyordu. Bu sebeple Hemedan'a teveccüh edildi. Binbir zorlukla yapilan bu yürüyüs, dünya tarihinde esine ender rastlanan bir vak'aydi. Zira birçok yük hayvani yolda telef olmus, toplar ise yagmurdan büyük zarar görmüslerdi. Bu arada yollarda birçok esya kayip ve zayi' oldu. Bazi toplar da nakledilme imkansizligi sebebiyle yolda birakilip topraga gömüldü.</b><br />
<br />
<br />
Bu isler, serasker kethüdasi olarak, Basdefterdâr Iskender Çelebi'yi alakadar ediyordu. Basdefterdârla Serasker olan Ibrahim Pasa arasinda bir anlasmazlik vardi. Bu intizamsizliga ve yollardaki telefata çok kizan Pâdisah'a, isin sorumlusu olarak Iskender Çelebi gösterildi. Bunun üzerine Basdefterdar azledilerek uhdesindeki zeâmetler geri alinir.<br />
Bununla beraber birçok güçlükler yenilerek ordu Bagdad önlerine varir. Bagdad önlerine varildiginda kale muhafizi Tekelü Mehmed Han'in maiyetindeki askeri alip sehri terk ettigi görülür. Aslen Tekeli olan Mehmed Han, Siraz'a kaçtigi için Bagdad, mukavemetsiz olarak 2l Camaziyelevvel 94l (28 Kasim l534) teslim olur. Bundan iki gün sonra da Pâdisah sehre girerek dört ay kadar burada kalir. Böylece Bagdad, Osmanli ülkesine ilhak edilmis olur. Kanunî Sültan Süleyman, bütün bu basarilarindan dolayi Ibrahim Pasa'yi ihsanlara bogar. Diger devlet erkânina da derecelerine göre terakkiler verir. Celâlzâde ise nisancilik mevkiine terfi ettirilir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-s3d8gEw6wig/UOjRxuTMZzI/AAAAAAAACB0/W-A4rmNjR0Q/s1600/kanuni-duvar-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-s3d8gEw6wig/UOjRxuTMZzI/AAAAAAAACB0/W-A4rmNjR0Q/s320/kanuni-duvar-resmi.jpg" width="240" /></a></div>
<br />
<br />
Böylece Bati'da "Dâru'l-cihad" adi ile anilan Belgrad'a karsilik, Dogu'da da "Dâru's-selâm" denilen Bagdad, Osmanli ülkesine katilmis olur. Birçok evliya türbesini koynunda bulundurdugu için "Burc-i evliyâ", Abbasî halifelerinin baskenti oldugundan "Dâru'l-hilâfe", kapilari dis kapilarla örtülü oldugundan da "Zevrâ" isimleriyle aniliyordu.<br />
Kanunî, Bagdad'da bulundugu müddet içinde birçok mübarek yeri ziyâret ile insa ve tamir ettirmisti. <b>Bu arada, Imam A'zam Ebû Hanife Numan b. Sâbit'in, Gulat-i Siâ tarafindan yagmalanan kabrini buldurup ziyâret ederek burayi temizletir ve üzerine çini ile müzeyyen türbe ve câmi yapilmasini emreder. Sonra Imam Musa Kâzim'in ve diger Islâm büyüklerinin türbelerini de ziyâret eder.Böylece hem Sünnî, hem de Siîleri memnun eder. Bundan baska, Seyh Abdülkadir Geylanî'nin kabri üzerinde bir türbe yaptirdigi gibi, yanina da bir imâret yaptirir.</b><br />
<br />
<br />
Asil hedefinin Kanunî degil, Ulama oldugunu söyleyen Sah Tahmasb, bu arada Tebriz üzerine hareket ile Ulama'yi takibe baslamis ve onun Van kalesine kapanmasi üzerine de burayi muhasara etmisti. Bu hâdiseeri haber alan Kanunî, 3l Mart l535'te Bagdad'dan ayrilarak 30 Haziran'da Tebriz'e varir. O sirada Tahmasb'in Sultaniye'de oldugu haberinin alinmasi üzerine Derguzin'e kadar gelen Kanunî Sultan Süleyman, Tahmasb'in izine rastlamayinca ordu tekrar Tebriz'e döner. Kanunî daha sonra Tebriz'den Ahlat'a, oradan da Diyarbekir'e gelir. Osmanli ordusunun çekilmesiyle yeniden harekete geçen Tahmasb, bosaltilan yerleri alarak tekrar Ulama'nin üzerine yürür. Van'i ele geçiren Tahmasb, oradan Tebriz'e döner. Osmanli ordusu ise 8 Ocak l536'da Istanbul'a ulasir.<br />
Irak-i Arab ve Irak-i Acem'e girilmesi sebebiyle "Irakayn Seferi" olarak anilan bu harekâtin, Osmanlilar bakimindan gözle görülür faydasi, Bagdad ve çevresinde, hâkimiyetlerinin kurulmus olunmasidir. Bu sefer sonucu, Osmanlilarin karsisina çikamayan Safevîler'in tamamen ortadan kaldirilamayacagi anlasildigindan, bundan sonraki Osmanli seferlerinin asil gâyesi, Safevîleri belirli bir sinir bölgesinin disinda tutmak olmustu. Askerî nokta-i nazardan ve Ceziretu'l-Arab'in elde bulunmasi için elzemdi. Böylece Osmanli Halifeleri, Haremeyn-i Serifeyn, Sam ve Bagdad'a sâhip olmakla Emevî ve Abbasî hilâfetlerinin taht sehirlerini de memleketlerine katmis oluyorlardi.<br />
<b>Bu sefer sonrasinda büyük bir san ve söhret kazanmis olan Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa, l5 Mart l536'da idam edilecektir. Irakayn seferi sirasinda yaptigi hatalar, gurura kapilip kendisine verilen yetkileri sinirsiz bir sekilde kullanmasi ve Defterdar Iskender Çelebi'nin öldürülmesinde rol oynamasi gibi sebepler, Kanunî'nin bu çok sevdigi vezirini devletin selâmeti için gözden çikarmasina yol açmisti.</b><br />
<br />
<br />
Pâdisah, Bagdad'da bulundugu dört ay içinde bütün bölgenin kadastrosu mâhiyetinde tahririni yaptirarak, timar ve zeâmet sistemini buraya da tesmil ettirir. Bu arada kadilar nasb ettirerek adâlet ve dogruluk prensibine bagli bir adlî sistem gelistirir. Bu arada Basra Emîri Râsid itaatini arzettiginden buraya dokunulmadi. Keza o, dinî âbide ve türbeleri ziyâret edip Kerbelâ ve Necef'e dahi giderek buralari da ziyaret eder.2. Ikinci Iran SeferiKanunî'nin, Irakayn seferinden sonra on iki yil gibi uzun bir süre Avrupa ve Akdeniz hâkimiyeti ile mesguliyeti, Sah Tahmasb'in Gürcistan ve Sünnî Sirvan'a hakim olmasina sebep olmustu. Bu bosluk ona Özbekleri geri püskürtme imkâni da saglamisti. <b>Bu arada, Azerbeycan ve Irak-i Acem'de güçlü bir sekilde Siîlik tesis edilmisti. Sah Tahmasb, bununla da yetinmeyerek Anadolu'ya ajanlar (halife, daî) göndermek suretiyle Türkmen asiretlerini Erdebil ocagina bagli tutmaya çalismisti. Bununla beraber Safevî hanedan üyeleri arasindaki tefrika ve Safevîler'in dayandigi Türkmen gruplarinin birbirleriyle olan irtibatsizliklari, Iran'i içten içe sarsmaktaydi. Nitekim Sah'in kardesi Elkas Mirza, Safevîler'in Sirvan hâkimi iken bagimsizlik davâsina kalkistigi için kardesi tarafindan takibata ugramisti. Elkas Mirza, bu takibattan kurtulmak için önce Derbend ve Kipçak taraflarina kaçacak, daha sonra Azak ve Kefe'ye geçerek oradan bir gemi ile Istanbul'a gelip Osmanli Pâdisahina siginacaktir.</b><br />
<br />
<br />
Münasebetlerin, Iran'la ii olmamasindan dolayi Elkas Mirza iyi karsilandigi gibi kendisine fevkalade ikramda da bulunulur. Zaten Elkas gelir gelmez Pâdisah'i Sark seferi için tahrik ediyordu. Gerek bunun tesviki, gerekse Sah'in eline geçen yerlerin tekrar alinmasi bakimindan böyle bir sefer gerekliydi. Bu esnada Avusturyalilar ile bir antlasma imzalandigindan Iran üzerine bir sefer açilmasina karar verilir. Böylece Tahmasb'in Sünnîler'e tasallutu, Rüstem Pasa'nin Gürcistan üstüne gidilmesi yolundaki telkini ve Özbeklerin yardim istemeleri sebebiyle kaçinilmaz hâle gelen Dogu seferi, Elkas Mirza'nin da ilticasiyle kesinlesmis bulunuyordu. Bu seferin gerçeklesmesi için l547 - l548 kisi hazirliklarla geçirildi. Bu esnada Bosna valisi olan Ulama Han (Pasa), Iran halkinin durumnu iyi bildigi için Erzurum Beylerlebligine getirilerek Elkas'a lala tayin edilir. Elkas, maiyetindeki kuvvetlerle 2l Mart l548'de, Pâdisah ise 29 Mart'ta Istanbul'dan hareket eder. Bu gelismelerden haberdar olan ve kardesi Elkas'in, Osmanlilar tarafindan tahta geçirileceginden korkan Tahmasb da ordusunu toplamaya baslamisti. Öyle anlasiliyor ki, Tebriz'den Senb-i Gazan'a gelerek burada bir ay konaklayan ve bütün ordusunu eli altinda toplayan Sah'in, âdeti oldugu üzere Osmanlilar'in karsisina çikmak gibi bir niyeti yoktu. O, Osmanli ordusu ugraginda (menzil) ve çevresindeki bütün yiyecek ve yemlikleri, hatta içme sularini yok etmek, Anadolu içlerine Kizilbas ajanlarini göndererek oradaki mezhebdaslarini ayaklandirmak suretiyle karisikliklar çikarmak siyasetini güdüyordu. Böylece Osmanlilar, kuvvetlerinin bir kismini kendi tebealari ile ugrasmak üzere geride birakmak zorunda kalacaklardi. Bununla beraber olaylar, Sah'in arzuladigi sekilde gelisme göstermiyorlardi. Zira, Osmanli Pâdisahi'nin Erzurum'a ulastigi siralarda, propaganda için Anadolu'ya gönderilmis olan dört Safevî casusu, ellerindeki mektuplarla birlikte yakalanmislardi.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZxXbywpKDEg/UOjRqvZtr8I/AAAAAAAACBs/p7n1aVrgaKY/s1600/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZxXbywpKDEg/UOjRqvZtr8I/AAAAAAAACBs/p7n1aVrgaKY/s320/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" width="200" /></a></div>
<br />
<br />
Önce Van'i Safevîler'in elinden kurtarmak isteyen Kanunî Sultan Süleyman, Ulama ve Pîrî Pasalar'i burayi zapta memur ettikten sonra kendisi Tebriz üzerine hareket eder. Pâdisah'in komutasindaki Osmanli ordusu üçüncü defa olarak tebriz'e girer. l5 Agustos'ta Van'a gelen Pâdisah, dokuz günlük bir çarpismadan sonra (24 Agustos l548)'de Van'i Iranlilarin elinden tekrar almaya muvaffak olur. Defterdar Sari Ilyas Çelebi'yi Van Beylerbeyligine tayin eden hükümdar, geri dönmek üzere harekete geçer.<br />
<br />
<br />
Sah Tahmasb, Van'in kaybedildigini ve Osmanlilar'in, kisi geçirmek üzere Diyarbekir'e gittigini ögrenince Ercis, Ahlat ve Âdilcevaz taraflarina tahripkâr akinlarda bulunur. Bu arada Kars kalesini tamir ve insa ile görevli isçileri koruyan Pasin mirlivasi muhafizlarini kiliçtan geçirip öldürtür. Kaleyi de yerle bir eder. Bu arada Tercan ve Erzincan taraflarina sarkan Sah, Erzincan'i atese vermekten de çekinmez. <b>Bu haberler, Diyarbekir'de bulunan Kanunî'ye ulasinca, vezir Ahmed Pasa'yi büyük bir kuvvetle Sah'in üzerine gönderir. Bu arada, kendi arzusu üzerine Elkas Mirza'yi da Kâsan, Kum ve Isfahan taraflarini vurup yagmalamak üzere gönderir. Kuvvetlerinin mühim bir kismi imha edilen Sah Tahmasb, sür'atle geri çekilerek Karabag'a gider. Kanunî ise Haleb'e gelip kisi orada geçirir.</b><br />
<br />
<br />
Sah Tahmasb'in, yeniden harekete geçmesi üzerine Kanunî l549'da ordu ile tekrar Diyarbekir'e gelir. Bu arada iki devlet arasinda bulunan Gürcistan'in bazan Osmanlilara, bazan da Iranlilar'a yanasmak suretiyle iki yüzlü hareketleri ve Osmanilarin, Avrupa ile Akdeniz'deki mesguliyetleri esnasindaki tecavüzleri sebebiyle bu isin saglam bir sonuca baglanmasi gerekiyordu. <b>Zira Gürcüler, Livane (Artvin) sancagina girip Ispir'e kadar dayanmislardi. Bu sebeple Pâdisah, Diyarbekir'de kalip III. Vezir Ahmed Pasa basbuglugunda Erzurum, Karaman, Dulkadir (Maras) ve Rum (Sivas) Beylerbeyileri ile Sancakbeyleri ve bir miktar tüfekçi yeniçeri kendi Kethüdalariyla, ayrica Pâdisah'in otagina hizmet eden Garipler bölügü de Agalari ile bu seferle görevlendirilirler. Gürcü Atabegi II. Keyhüsrev'in merkez ittihaz ettigi Tortum üzerine yürüyen Ahmed Pasa, l8 Saban 956 ( ll Eylül l549 )'da burayi kusatir. Kalede mahsur bulunan Corci Aga teslim teklifini reddettigi için savasa girisilir. Toplarla dövülen kale surlari yikildigi için burasi 20 Saban'da feth olunur. Ahmed Pasa, burayi zapt ettigi gibi bütün Tortum Çayi boyunu da ele geçirir. Fethedilen bu yerler, dört sancak itibar edilmislerdi. Bu arada Kanunî, Adana - Konya yolu ile 2l Aralik l549'da Istanbul'a döner.</b><br />
<br />
<br />
Iran'a yapilan bu ikinci sefer sonucunda Hakkari'yi de içine alan Van eyâleti kuruldugu gibi, Atabeglerin yurdu da dört sancak haline getirilmisti. Sirvan ülkesi ise, Osmanlilar'in yardimi ile bir müddet için bagimsizligini kazanmisti.3. Nahcivan Seferi Osmanli ordulari çekildikten sonra Sah Tahmasb, l550 yili baslarinda Sirvan'i yeniden ele geçirmisti. Ayni yilin Mayis'inda Özbek hükümdari Abdüllatif Han ile Sehzâde Barak Han'in Amuderya'yi geçip Horasan'a akin etmeleri üzerine Tahmasb, Kazvin'den Sultaniye yaylaklarina vararak hazirliklara baslamisti. Bu arada Ubeyd Han oglu Abdülaziz Han'in ölüm haberini alan Özbek Hanlari, onun ülkesi Buhara'yi ele geçirmek üzere geri dönmüslerdi. Bu yüzden Özbekler'den yana ferahlayan Sah, Tebriz'e ve oradan kislamak üzere Karabag'a gelir. 958 (M. l55l) yazinda Sirvansahlardan Hasan Bey'in oglu Dervis Mehmed Han'in ülkesi olan Seki'yi de istila eder.Bu siralarda Erzurum Beylerbeyligine getirilen eski Van Beylerbeyi Iskender Pasa, Gürcü Atabeylerinin elinde kalan son yerlere akinlar düzenleyerek l55l Mayis'inda Ardanuç'u almis ve burayi bir sancak merkezi haline getirmistir. Iskender Pasa, Ardanuç'ta Akkoyunlulardan kalma eski bir câmiin kalintilarini onarttirarak, buraya bir boyahane ile 6l dükkâni vakfeylemistir. Böylece sancak merkezi haline getirilen bu kasabanin kisa zamanda Islâmlasmasini da saglamisti. Iskender Pasa'nin Ardanuç'u fethettigini duyan II. Keyhüsrev, Sah Tahmasb'dan yardim isteyince o da Iskender Pasa üzerine yürür. Bununla beraber kisin yaklasmasi üzerine bir sonuç alamadan Karabag'a döner. Tahmasb, daha sonra ordusunu dört kola ayirarak Osmanli topraklarini isgale baslar. Erzurum'da Iskender Pasa'yi sikistiran Tahmasb, Ahlat ve Van civarini yakip yikar. Bu arada Ahlat'i ele geçiren Sah, burada büyük bir katliam yaptirir. Ercis ve Bargiri (Muradiye) de zapteden Safevîler, l553 baharina kadar Dogu Anadolu'da tahrip ve öldürme faaliyetlerine devam ederler. Bu hâdiseler Kanunî'yi, Erdel harekâtini durdurup, yeniden dogu seferine çikma zorunda birakir. Bu sebeple derhal sefer hazirliklarina baslayan Kanunî, Rumeli askerini Sokollu Mehmed Pasa komutasinda Anadolu'ya gönderir. Vezir-i A'zam Rüstem Pasa da yeniçeri ve bölük halkiyla Istanbul'dan hareket eder.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-QJxXO19xHKI/UOjRj50oU3I/AAAAAAAACBk/WPvSoewczlg/s1600/kanuni-suleyman-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-QJxXO19xHKI/UOjRj50oU3I/AAAAAAAACBk/WPvSoewczlg/s320/kanuni-suleyman-resmi.jpg" width="232" /></a></div>
<br />
<br />
Rüstem Pasa, Ankara'ya geldiginde Kanunî'nin büyük oglu ve tahtin en kuvvetli adayi olan Amasya Sancakbeyi Sehzâde Mustafa hakkinda bazi haberler gönderme ihtiyacini duyar. O siralarda 38 yasinda bulunan Sehzâde Mustafa, Kanunî'nin büyük oglu olmasi hasebiyle taht vârisi olabilecek durumdaydi. Halbuki ogullarindan birinin veliahd olarak tahta geçmesini arzu eden Hurrem Sultan, ona karsi pek iyi düsünmüyordu. Bu yüzden Sehzâde Mustafa gözden ve tevccühten uzak tutuluyordu. Ilim ve marifette de kudretli olan Sehzâde Mustafa diger sehzâdeler tarafindan da kiskanilmakta idi. Buna karsilik asker de kendisini çok seviyordu. Sehzâde Mustafa da, artik babasinin yaslandigini, sefere iktidarinin bulunmadigini, bu sebeple Rüstem Pasa'yi Dogu seferi ile görevlendirdigini, bunun da kendisine düsman oldugunu, sâyet bunu yok ederse kendisine taht yolunun açilacagi gibi telkinlere kapilarak saltanat davasina sürüklenmisti. Rüstem Pasa ise sevmedigi ve muhalif oldugu Mustafa hakkinda Kanunî'ye mektuplar göndermisti. Bunun üzerine Rüstem Pasa'yi geri çagirtan Kanunî, bizzat sefere çikmaya karar verir.<br />
l2 bin civarindaki yeniçeri, l8 Ramazan 960 (28 Agustos l553) 'ta Istanbul'dan Üsküdar'a geçen Kanunî'yi, büyük bir merasimle karsilar. Kanunî, yaninda oglu Cihangir bulundugu halde 22 Eylül'de Bolvadin'e gelir. O, kendisine âsi rakip olacak diye tanitilan büyük oglu Amasya Sancakbeyi Sehzâde Mustafa'yi da sefere katilmak üzere yanina çagirtir. <b>26 Sevval 960 (5 Ekim l553) günü Konya Ereglisi civarinda babasina yetisen Mustafa, sairlerin tarih ibâresinde belirttikleri "mekr-i Rüstem" ( = 960 yili) yüzünden o gün Pâdisah'in emriyle çadirinda bogdurularak cenazesi Bursa'ya gönderilir. Rüstem Pasa da sadaretten azledilerek yerine Kara lakapli II. Vezir Ahmed Pasa getirilir. Hurrem Sultan ve Rüstem Pasa'nin isbirligi ve hileleri ile 6 Ekimde meydana gelen bu elim hâdise, halk arasinda büyük bir infiale sebep olmustu. Bunun için Kanunî, sefer arifesinde nahos bir olaya sebebiyet vermemek için Rüstem Pasa'yi azletmek zorunda kalmisti.</b><br />
<br />
<br />
Sehzâdenin ölümü, kendisini candan seven Anadolu halkini yaraladigi gibi, nimetleriyle perverde olan yüzlerce bilgin, sair, san'atkâr ve seyh de bu beklenmedik ölüme agliyorlardi. Bu arada Kanunî'nin süt kardesi olan Mehmed Çelebi, olaydan iki sene sonra Pâdisah Iran seferinden Istanbul'a dönünce, Sehzâde Mustafa'ya kiydigi için yüzüne karsi agir sözler söylemisti. Sehzâde'nin, iftiraya kurban gittigi kanaati, devletin tamaminda ve hatta bütün dünyada hâkim olmustu. Burada suna dikkat çekmeliyiz ki, Nahcivan seferinden önceki 2. Iran sefer-i hümayûnunda Kanunî ile Sehzâde, karsilikli görüsüp dertlesmislerdi. Bu mülakatta Kanunî, oglunun yüzüne karsi hakkindaki ithamlari siralamis, fakat Sehzâde'nin cevaplari karsisinda kendisine hak vermisti. <b>Ama bu sefer, yani ölümünden önce meydana gelecek olan son karsilasmada Sehzâde, daha babasiyle görüsme imkâni bulamadan öldürülmüstü. Gerçi Sehzâde Mustafa, aleyhindeki havanin agirligini biliyordu. Hatta ikinci vezir Ahmed ile üçüncü vezir Haydar Pasalar, bir bahane uydurup Amasya'dan gelmemesi için kendisine haber göndermislerdi. Fakat Sehzâde böyle bir yolu tutmaya tenezzül etmedi. Zira babasi ile yüz yüze geldiklerinde onu ikna edecegine kani idi.</b><br />
<br />
<br />
Halk ve asker tarafindan sevilen Sehzâde Mustafa'nin katli, halkin üzüntüsüne sebep olmustu. Bu bakimdan birçok sair Rüstem Pasa, Hurrem Sultan ve hatta Kanunî'yi yeren siirler kaleme almislardir. Bu mersiyelerden en çok bilinen ve yaygin olani sancakbeyi rütbesinde bir asker olan büyük mesnevi sairi Taslicali Yahya Bey'indir. Yahya Bey, 7 bend ve 42 beyit tutan ve klasik Türk siirinin mersiye vâdisindeki saheserlerinden biri olan bu çok cesurca yazilmis olan manzumesinde Rüstem Pasa'ya siddetle çatmaktadir. Esasen "Mekr-i Rüstem = Rüstem'in hilesi" terkibi de Sehzâde'nin katline tarih (H. 960 = M. l553) olarak düsürülmüstü. Bu eserinde Yahya Bey, bütün ordunun hislerine tercüman olarak Rüstem Pasa'nin idamini açiktan açiga istemisti. Büyük tarihçi Âlî (Gelibolulu Mustafa Âlî) Yahya Bey'e: "Gazab-i pâdisahîden havf etmedin (korkmadin mi) mi ki, böyle nazma cür'et ettin?" diye sorunca o da: "Sehzâde'nin firaki beni mecnun ve mecbur etmis idi" der. Yahya Bey, Türk fikir hürriyetinin âbidelerinden olan bu eserinde Pâdisahi da tenkid etmekle beraber "nizâm-i âlem"i muhafaza etmek için hükümdarin aleyhinde daha fazla ileri gitmemistir. Bununla beraber Rüstem Pasa, gerek kendisine, gerekse Kanunî'ye çatildigi için sikâyette bulunarak Yahya Bey'in cezalandirilmasini istemisti. Fakat Kanunî "Bu makulelere kulak tutma ve intikam kasdin etme" diyerek kendisini dahi tenkid etmis olan Yahya Bey'i, himaye etmis ve makul tenkid hürriyetine saygisini göstermistir. Bundan baska, birçok sair, halkin bu konudaki hislerine tercüman olacak sekilde siirler kaleme almislardir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GNwmg8Q0EVI/UOjRd6ZAcZI/AAAAAAAACBc/NnkyP3NtSyQ/s1600/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-GNwmg8Q0EVI/UOjRd6ZAcZI/AAAAAAAACBc/NnkyP3NtSyQ/s320/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" width="272" /></a></div>
<br />
<br />
8 Kasim'da Haleb'e ulasan Kanunî, burada ikinci bir aci ile sarsilir. Bu aci, agabeyinin öldürülmesinden müteessir olan Cihangir'in hastaliginin iyice ilerlemesinden sonra 20 Zilhicce (27 Kasim)'da vefat etmesiydi. Peçevî'nin ifadesine göre Cihangir, sehzâdelerin en küçügü oldugundan dolayi Pâdisah tarafindan çok seviliyordu. Doktorlarin bütün gayret ve çabalari, Sehzâdenin hastaligina ve sonunda da ölümüne mani olamadi. Cenaze Namazi Haleb'de kilindiktan sonra na'si Istanbul'a gönderilir. Kanunî, iki oglunun verdigi aciyi hafifletmek ve biraz olsun avunabilmek için, Haleb, Sam ve Kudüs'te bozulan düzeni yeniden tanzim edip yerine getirmek ve vakiflari gelistirmekle ugrasir.<br />
Kisi Haleb'de geçiren Kanunî, 6 Cemaziyelevvel 96l (9 Nisan l554) günü Haleb'ten çikip sehrin önündeki Gökmeydan'da ordugaha geçen Kapikulu çerisi ile ilerleyen Kanunî, 23 Cemaziyelevvel (26 Nisan)'da daha önceden gönderilen usta ve isçiler tarafindan kurulmus bulunan Birecik köprüsünden geçerek Urfa'ya, oradan da Diyarbekir'e gider. Burada yapilan divanda askerin Erzurum'da toplanmasi kararlastirilir. Kendisi de Erzurum'a dogru yola çikar. Tahmasb ise, daha önce yaptiklarini bir bakima tekrarlayarak pasif savunmasini sürdürür. Ayrica, daha Kanunî ve ordusu yetismeden Hakkari, Gevas, Van ve Adilcevaz taraflarini yagmalattigi gibi yollarin üstündeki her seyi de yakip yiktirir. 5 Temmuz'da Kars ovasina gelen Kanunî, Tahmasb'a bir mektup göndererek onu savasa davet eder. Mektubunda, Rafizîlik'ten ve halkin mallarini yagmalamaktan vazgeçmesini, sayet bütün korkusu top ve tüfek ise bunlari birakabilecegini, savasmak için sadece kilicin da yeterli olacagini bildirmisti.<br />
<br />
<br />
Bu siralarda Tahmasb, Nahcivan bölgesinde bulunuyordu. Kanunî'nin mektubunu aldigi zaman ülkesi yer yer Osmanli kuvvetleri tarafindan tahrib ediliyordu. Kanunî, mektubunda Osmanli ulemasinin verdigi fetvalari nakl ederek onu Hz. Peygamberin seriatina davet ediyordu. Bu arada Kanunî, l7 Saban 96l (l8 Temmuz l554)'da Revan'a, daha sonra Nahcivan'a ulasir. Ancak çevrenin âdeta çöle dönmüs oldugunu görür. Çevredeki saray ve konaklar da Osmanli ordusu tarafindan yagma edilir. Böylece Safevî tahribinin öcü alinmis oluyordu. Tahmasb ise yine Osmanli ordusunun önüne çikmaktan çekiniyordu. Kanunî daha ileri gitmeyerek geri dönme karari alir. Hazirliklar basladigi sirada Osmanlilarin bazi kuvvetleri ile Safevî kuvvetleri arasinda çarpismalar meydana gelir. Bu çarpismalar sonunda Safevî kuvvetleri dagitilir. Bundan sonra Osmanli ordusu geri dönerek 6 Agustos'ta Beyazit'a gelir. Bu esnada Sah'in mektubunu tasiyan bir elçi gelir. <b>Tahmasb'in, Vezir-i A'zam Ahmed Pasa'ya hitaben yazdirdigi bu mektupta Pâdisah, Sark'a on defa gelse bile karsisina çikilmayacagi belirtiliyordu. Bundan sonra gelen mektuplarda da baris isteniyordu. Osmanlilar'in karsi cevabi, kendi ülkesinde rahat oturup, fitne ve fesada karismamasi seklinde idi. Bundan baska Kanunî, Safevîler'in kutsal sayilan yerlerinden olan Erdebil ve Tebriz'i tahrib tehdidinde bulunmustu ki bu, Safevîler'i büyük bir telasa düsürmüstü. Gerçekten, Osmanli hükümdarinin kuvvetlerini dagitmadan serhadde kislayip ertesi sene Safevîler'in mukaddes sehri ve aile ocagi olan Erdebil üzerine yürüyüp tahrib edecegi yolundaki tehdidi, Tahmasb'i barisi saglayip sulh yahmak üzere kesif bir siyasî faaliyet göstermeye zorlamisti. Nitekim Osmanli ordusu, Elesgirt'e vardigi zaman Tahmasb'in elçisi ile yeni bir mektubu gelir.</b><br />
<br />
<br />
<br />
Aradaki düsmanligin kaldirilmasi ve barisin gerçeklesmesini saglayacak olan bir mütarekenin kabulünü uygun karsilayan Kanunî, Sah'in elçisine ayrica cevabî bir mektup verir. Kanunî'nin kisi geçirmek üzere Amasya'ya hareketi ve burada beklemesi, baharda Osmanli ordusunun tkrar harekete geçecegini ve Erdebil ile Tebriz'in tahribi yolundaki tehdidin ciddi oldugunu isbatlamis; Tahmasb'i baris hususunda yeniden harekete geçmeye mecbur birakmistir.4. Amasya Antlasmasi Kanunî Sultan Süleyman'in kisi Amasya'da geçirdigi siralarda, Sah Tahmasb'in esik agasi (saray nâziri) Ferruhzâd Bey, 9 Cemaziyelahir 962 (l0 Mayis l555)'de çesitli hediyeler ve sahin mektubu ile Amasya'ya gelir. Elçi ve maiyeti, Osmanli vüzerasi ile görüstükten sonra 2l Mayis'ta divana kabul edilir. "Elçiler Divân-i Hümayûna gelüb" vezirlerin karsisinda iskemlelerde oturdular. Sah, bu mektubunda, Pâdisah'in gönderdigi mektubu sanki "Süleyman Nebi"den geliyormusçasina aldigini, kendisine büyük saygi duydugunu, haberlesme kapisinin devamli surette açik bulundurulmasi gerektigini ifade ederek halk arasinda da iyi münasebetlerin kurulmasina temas ediyordu. Peçevî'nin aynen naklettigi bu mektubunda (Peçevî, I, 329 - 336) Sah, dostluk teminati verdigi gibi Siîlerden Ka'be ve diger mukaddes yerleri ziyaret etmek isteyenlere izin verilmesini de taleb etmekteydi. Büyük iltifatlara nail olan Ferruh Bey'e, 8 Receb 962 (l Haziran l555) günü, Kanunî tarafindan, Sah Tahmasb'a hitaben yazilmis bir mektup verilir. Osmanli - Iran devletleri arasindaki barisi tasdik eden bu muhtasar mektupta, arzu edilen baris " sulh u salâh-i umûr ki, mutazammin-i âsâyis-i halk ve müstelzim-i intizâm-i ahvâl-i cumhurdur" ifadeleri ile hüsn-i kabul gördügü belirtildigi gibi, arada dostluk kurulup, asagidaki su üç maddenin de müvafik görüldügü belirtilmekteydi:<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZmVdlLIsi4E/UOjRYnYfpHI/AAAAAAAACBU/lKCYUNX4wL0/s1600/kanuni-ilginc-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZmVdlLIsi4E/UOjRYnYfpHI/AAAAAAAACBU/lKCYUNX4wL0/s320/kanuni-ilginc-resim.jpg" width="220" /></a></div>
<br />
<br />
a) Iran'da ashab-i güzin ve hulefa-yi mehdiyyine sebb etmek (sövmek, küfr etmek) olan Teberrâiligin men'i, yani taskin Siîler'in, üç halife (Hz. Ebu Bekr, Ömer ve Osman) ile Hz. Aise'ye sögüp saymalarinin ve bunu bir merasim haline getirmelerinin yasaklanmasi hususunda elçinin verdigi teminatin gerçeklesmesinin umuldugu;<br />
b) O taraftan herhangi bir fitne (kiskirtma) ve taarruz olmadikça Osmanli hudud ümerasinin tecavüz ve taarruzunun men edilecegi;<br />
c) Hacilarin refah ve itminanla hacci edâ etmelerine izin verlimesi ki bu madde mektupta su ifadelerle yer almaktadir: "Huccac-i Beytu'l-Haram ve züvvar-i merkad-i Hazret-i seyyidu'l-enâm aleyhi's-salâtu ve's-selâm refahiyet ve itminan ile ol saadete faiz olmalaridir."</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Amasya antlasmasi ile Basra, Bagdad, Sehrizor, Van, Bitlis, Erzurum, Kars ve Atabegler yurdu üzerindeki Osmanli hâkimiyeti Safevîlerce taninmis oluyordu. Böylece Gürcistan'da iki taraf arasinda nisbî de olsa nüfuz bölgeleri tesis edilmistir. Bu antlasmadan sonra, Tahmasb'in l576'da vefatina ve Iran'da karisikliklarin çiktigi zamana kadar Osmanli - Safevî münasebetleri dostâne bir sekilde devam etmistir. Böylece, Osmanlilarla Safevîler arasinda otuz yedi seneden beri araliklarla devam eden harblere son verilir. Bunun sonucu olarak taraflar, her vesile ile aradaki sulhun te'yidine gayret sarfetmeye baslarlar. Bu sebeple olsa gerek ki, Tahmasb, Süleymaniye külliyesinin açilisi (l5 Agustos l556) münasebetiyle tebrikte bulundugu gibi kiymetli hediyeler de göndermisti. Bundan baska bu antlasma sartari, ileride yapilacak olan Osmanli - Safevî antlasmasinin temel unsurlarini teskil edecektir.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">IÇ OLAYLAR VE SEHZÂDELER ARASINDAKI MÜCADELE</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kanunî dönemi, Osmanli Devleti'nin askerî, siyasî, kültürel ve medenî faaliyetler gibi hemen her sahada zirveye ulastigi bir devirdir. Bununla beraber bu dönemde de bazi iç karisikliklar oldugu gibi taht kavgasi için sehzâdeler arasinda da mücadeleler olmustu. Hatta yine bu dönemde baba ile ogul arasinda da böyle olaylara rastlandigi için bizzat Kanunî kendi oglu Mustafa'yi feda etmek zorunda kalmisti. Bu sebeple biz de dönemin bu neviden olaylarina kisaca deginmeye gayret edecegiz.<br />
<br />
<b>l. Kirim HâdiseleriKanunî döneminde Osmanli Devleti'ne bagli Kirim'da aile kavgalari ve kardesler arasindaki mücadeleler artmisti. Osmanlilar, bu mücadeleyi dikkatle takip ediyorlardi. Islâm Giray'in yerine hanliga tayin edilen Sahib Giray, Istanbul'dan Kirim'a gidince kendini ister istemez mücadelenin içinde bulmustur. Zira eski han Islâm Giray, Sahib Giray'in Osmanlilar'in destegi ile hanlik makamina oturmasini ve otoritesini kuvvetle tesise çalismasini hos karsilamamisti. Sahib Giray ise muhaliflerini yok etmek ve otoritesini saglamlastirabilmek için çalismalara baslamisti. Bu sebeple önce Nogaylar'a yaklasarak onlari kendi taraffina çekmis ve Islâm Giray'in, Mangitlar'in basi olan, Kirim asilzâdeleri arasinda sahsî cesaret ve cür'etiyle sivrilen Baki Bey tarafindan öldürülmesinden sonra da bu defa Nogaylar'a karsi cephe almistir. Sahib Giray, siyasî bir manevra ile ayni zamanda yegeni olan ve kendisine karsi muhalefette bulunan Baki'yi kendi saflarina çekmisti. Birlikte giristikleri Moskova seferi sonrasi onu da ortadan kaldirmaya muvaffak olmustur. Daha sonra basi bos ve otorite tanimayan Nogaylar'a karsi Sirinler'le birleserek l546 - l547'de Kirim tarihinde "Nogay Kirimi" adi verilen olay cereyan etmistir. Han'in, atesli silahlari önünde Nogaylar, büyük bir bozguna ugramislardi.</b><br />
<br />
<br />
Kabile aristokrasisine karsi Kirim'da, Osmanli modeline göre bir hâkimiyet tesisine çalisan Sahib Giray'in, Kanunî'nin teveccühüne mazhar olmasi, Osmanli vezirleri arasinda aleyhine bir faaliyetin baslamasina sebep oldu. Sahib Giray da bu faaliyeteri tahrik edici bazi hareketlerde bulunmaktan çekinmiyordu. Nitekim Kanunî'nin Iran'a yaptigi sefere yardimci kuvvet göndermemesi, gözden düsmesine yol açmis ve onun müstakil bir hanlik kurmak için çalistigi yolundaki söylentileri kuvvetlendirmistir. Bu arada Sahib Giray, Kazan Hanligi'nda vefat eden Safâ Giray'in yerine Istanbul'da yetismis ve bir ara Saadet Giray zamaninda "kalgay" olmus olan Mübarek Giray'in oglu Devlet Giray'in intihab ve tayinini Pâdisah ve Divan'dan istemis, muhtemelen bu suretle bir rakipten kurtulmayi ümid etmisti. Fakat aleyhinde kurulan bir tertiple kendisi azlolunur. Bundan sonra Osmanli Devleti tarafindan Kirim'a gönderien Devlet Giray, askerleri yanindan ayrilan Sahib Giray'i yakalayarak üç oglu ile birlikte öldürür. Ruslarin büyük bir düsmani olan Sahib Giray ortadan kalktiktan sonra Ivan Vasili, Kazan ile Ejderhan'i zaptederek çar ünvanini almisti. Bununla beraber, Devlet Giray'in hanligi zamaninda Ruslarin eline düsen Ejderhan H. 96l (M. l554)'de geri alindigi gibi Moskova'ya akinlar yapilarak Ruslar vergiye baglanmisti.<br />
<br />
Devlet Giray, Zigetvar seferinde Mirzalar komutasinda Tatar askeri göndermisti. Bu kuvvetler, Erdel Beyi Sigismund Zapolyai ile birlikte bir sene önce Avusturyalilar'in eline geçmis bulunan bazi yerlerin geri alinmasinda büyük hizmetler görmüslerdi.2. Düzme Mustafa OlayiDevleti bir müddet mesgul eden bu olay, Osmanli tarihinde ayni isimle ortaya çikan ikinci vak'adir. Kanunî, 2l Haziran'da Amasya'dan hareket edip Istanbul'a dogru ilerlerken, Rumeli'nin muhafazasi için biraktigi Sehzâde Bâyezid'den bir haber alir. Bu habere göre, Sehzâde Mustafa'ya çok benzeyen bir adam, genis kapsamli bir isyan hareketinde bulunmaktadir.<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-yKG4UkARgoo/UOjRUOfHp9I/AAAAAAAACBM/CLnzFig9ha0/s1600/kanuni-suleyman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-yKG4UkARgoo/UOjRUOfHp9I/AAAAAAAACBM/CLnzFig9ha0/s320/kanuni-suleyman.jpg" width="273" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
Kimligi ve nesebi pek bilinemeyen bu adam, seklen maktul Sehzâde'ye benzediginin birçok kimse tarafindan söylenmesinden cesaret alarak saltanat sevdasina düser. Bu sebeple kendisinin Sehzâde Mustafa oldugunu söyleyerek Selanik ve Yenisehir taraflarinda ortaya çikar. O, Silistre ve Nigbolu sancaklarinda Simavna softa ve dervislerinden de bir hayli taraftar toplamisti. Bu isyanin, özellikle Dobruca çevresindeki Seyh Bedreddin taraftarlari arasinda gelismesi dikkat çekicidir. Saltanatini ilan eden ve kendisine bir vezir ile Simavna softalarindan iki kadiasker tayin eden Düzme Mustafa, etraftaki zenginlerin çiftliklerini basmaya ve vergi toplamaya baslar. Bu yolla gasb ettigi mal ve parayi fakirlere dagitarak etrafina l0.000'e yakin adam toplamaya muvaffak olur. Peçevî, bu anarsik olayi tafsilatli bir sekilde günümüze aktarmaktadir. Bununla beraber biz, konuyu fazla uzatmadan kisaca özetlemek istiyoruz:<br />
"962 ( M. l555 ) senesi, Yenisehir ve Selanik dolaylarinda nesebi meçhul kötü yaratilisli biri ortaya çikar. Bazi serseri ve asagilik kimseler, kendisine rahmetli Sehzâde Mustafa'ya benziyorsun diye onun fesad dolu kafasina bir saltanat sevdasi soktular. Böyle diyenlere o : " Aman, Allah rizasi için sirrimi ifsa etmeyin, celladin pençesinden kurtulan basima kast etmeyin" diye fesad ve kötülüklerle dolu isini sürdürür. Bu is o kadar ileri vardi ki, birçok serseri ve hatta akli basinda kimseler, onun gerçekten Sehzâde Mustafa olduguna kandilar. Güya rahmetli Sehzâde Mustafa katlolunacagi sirada, celladin elinde Mustafa'ya benzer baska bir suçlu bulunuyormus, o öldürülmüs ve Sultan Mustafa serbest birakilmisti."<br />
<br />
Durumun, gittikçe nezâket kazanip ehemmiyet arz etmesi üzerine Rumeli'nin asayisi ile görevli Sehzâde Bâyezid, gerekli tedbirleri almaya çalismisti. Bu cümleden olarak Nigbolu Beyi olan Dulkadirli Mehmed Han, âsileri te'diple vazifelendirilmisti. Mehmed Han, çesiti vaadlerle Düzme Mustafa'nin vezirini elde etmisti. Bunun üzerine bu adam da Düzme Mustafa'yi yakalayip Nigbolu Beyi'ne teslim eder. Düzme Mustafa, daha sonra Istanbul'a gönderilerek idam edilmis ve cesedi, Sehzâde Mustafa olmadiginin isareti olarak halka teshir edilmistir.3. <b>Sehzâde Bâyezid Olayi Kanunî döneminin önemli olaylarindan biri de, süphesiz ki sehzâdeler arasinda saltanata geçip tahti elde etme mücadelesi idi. Bilindigi gibi Kanunî Sultan Süleyman'in ogullarindan Sehzâde Mustafa ve Cihangir'in vefatlari üzerine taht vârisi olarak iki sehzâde kalmisti. Bunlar, Selim ile Bâyezid idi. Saray, gayr-i memnun sinif ve diger bazi insanlarin tesvikleri ile bu iki kardes âdeta rakip duruma gelmislerdi. Kanunî'nin, yaslanmaya baslamasi, kendisinden sonra tahta kimin geçecegi konusunu gündeme getirmisti. </b><br />
<br />
Kendi ogullarindan birini tahta geçirmek isteyen Hurrem Sultan, tahtin kuvvetli vârisi Sehzâde Mustafa'nin katlinde müessir oldugu gibi, kendi ogullari arasinda dahi bir tercih yapma durumuna gelmisti. Hurrem Sultan, iki oglundan Bâyezid'i tercih etmekle birlikte öz ve büyük oglu Selim'e karsi cephe aldigi da söylenemez. Sehzâde Selim'in Nahçivan seferinde babasinin yaninda bulunmasi ve yumusak huylulugu ile babasinin üzerinde müsbet bir tesir birakmasina karsilik, Hurrem Sultan da Bâyezid üzerine kanat germis, hakkinda duyulan ufak tefek itimatsizliklari gidermis, hatta onu, Konya'dan daha iyi bir mevki gibi telakki edilen Kütahya sancagina naklettirmisti. Bu esnada (l558) Bâyezid, Kütahya'da Mekke emîri tarafindan elçilikle Istanbul'a gönderilen Kutbeddin el-Mekkî'yi kabul etmis ve ona, kendisine saltanat müyesser oldugu takdirde her sene kanun geregi Haremeyn-i Serifeyn'e gönderilmekte olan "Sürre -i Hümayûn" vesilesiyle, gerçeklestirmek istedigi bazi arzularindan bile bahs etmisti. Gerçekten Bâyezid, sahsiyeti, kültürü ve yasayisi bakimindan tahta en yakin aday olarak görülüyordu. Selim'in, Manisa'da nedimeri ile eglenceye dalmasina karsilik Bâyezid, Kütahya'da bir ilim ve irfan muhiti kurabilmisti.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-yrvedzzif7w/UOjRKgGTmjI/AAAAAAAACBE/--NoFyW-xYQ/s1600/kanuni-avrupa-cizim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-yrvedzzif7w/UOjRKgGTmjI/AAAAAAAACBE/--NoFyW-xYQ/s1600/kanuni-avrupa-cizim.jpg" /></a></div>
<br />
<br />
Fakat Hurrem Sultan'in ayni sene vefati üzerine Bâyezid, büyük bir hâmisini kaybetmis oluyordu. Bundan sonra Selim ile Bâyezid arasinda birçok anlasmazliklar çikar. Her iki sehzâdenin taraftarlarinin tutumlari gittikçe aradaki soguklugu artiriyordu. Bu arada her iki sehzâdenin de hizmetinde bulunan Lala Mustafa Pasa'nin çevirdigi entrikalar, taraflari tam anlamiyla birbirine düsürdü. Kardesler arasindaki münaferet ve çekismenin artmasi üzerine vaziyeti dikkat ve titizlikle takip eden Kanunî, duruma müdahele eder. Sehzâdelerden her birine 300.000'er akça terakki vermek suretiyle onlarin sancaklarini degistirir. Selim'i Manisa'dan Konya'ya, Bâyezid'i de Kütahya'dan Amasya'ya tayin eder. O, bununla da kalmayarak Selim'in sehzâdesi Murad'a Aksehir, Bâyezid'in büyük oglu Orhan'a da Çorum sancaklarini tevcih eder.<br />
Fakat bu tahvil, Sehzâde Bâyezid'i memnun etmemisti. Zira o, pâyitahttan uzak bir yere yapilan bu tayini, bir hakaret olarak kabul ediyordu. Nitekim Bâyezid, bir mektubunda, bu tayin isinde Selim'in parmaginin bulundugunu, bunun da Selim'in kendisine tercih edildigi anlamina geldigini yazarak "bu hakaretten ölmek yeg idi" diyerek hissiyatini belirtmisti. Bu sebeple Amasya'ya gitmek istemiyordu.<br />
<br />
Bâyezid'in, Kütahya'dan ayrilmamak için ileri sürdügü mâzeretleri kabul etmeyen Kanunî, bu sehrin imari hususunda pek çok para sarf ettigini, bu bakimdan nakil için paraya ihtiyaci oldugunu bildirmesine karsilik hükümdar, onun, Kütahya'dan hareketini bildirir bildirmez kendisine para gönderilecegi cevabini vermisti. Bâyezid, bundan sonra da bazi bahaneler ileri sürdüyse de nihayet l5 Muharrem 966 (28 Ekim l558)'de Kütahya'dan ayrilmak zorunda kalmisti. Bununla beraber çok yavas yol aliyor ve konaklarda gerekenden fazla kalarak babasinin vaadlerini yerine getirmesini bekliyordu. Esasen çok kalabalik bir kafile ile hareket edip yola çikan Sehzâde Bâyezid'e, yol boyunca birçok kimse iltihak ettigi için gittikçe kuvveti de artiyordu. Bu vaziyet karsisinda endiseye kapian Kanunî, Bâyezid'e sözünü geçirebilecek ve onu yatistirarak bir an önce Amasya'ya gitmesini saglayacak bir nasihatçiyi gönderme zaruretini duymustu. Bununla birlikte tarafsiz hareket etmis olmak için ayni anda Sehzâde Selim'e de bir baskasini göndermeye karar verir. Su kadar var ki kendi emirlerine itaat eden Selim'e gönderilen sahis bir nasihatçidan ziyade bir müsavir gibi vazife görecektir ki bu, üçüncü vezir Sokollu Mehmed Pasa'dir. Bâyezid'in yanina gönderilen dördüncü vezir Pertev Pasa ise sehzâdeyi yatistirmaya çalismis, fakat yatismis gibi görünen Bâyezid, babasina ve Selim'e karsi olan tutumunda bir degisiklik yapmamistir. Bu arada Bâyezid, babasina karsi tehdid unsurlari ihtiva eden mektuplar göndermekten de çekinmemistir. <b>Nitekim bir mektubunda o, "Bendenizi sorarsaniz rûz-u seb (gündüz - gece = her zaman) hayir duaniza mesgul bilesüz, amma ki gam ve gussadan ve gayretten helâk bilesüz. Ah bilmem ne idem bana karindasimin hatiri içün acîb zulm eyledünüz, beni yerümden yurdumdan ayirdiniz" diordu. Gerek davranislari, gerekse gönderdigi mektuplar yüzünden Kanunî, tamamen Selim'e meyletmistir. Tarihçilerin bildirdigine göre Bâyezid, yevmlü adiyla birçok eskiyayi yanina toplayip onlari kapikulu, sekbân ve tüfekçiyan yazdirip 20.000 civarinda bir kuvvete sahip odugu haberinin gelmesi üzerine iki taraf artik yavas yavas geri dönülmesi mümkün olmayan bir yolun esigine gelmisti. Bâyezid'in, ister silah zoru ile saltanat tahtini ele geçirmek, ister nefsini müdafaa gayesiyle etrafina kuvvet toplayarak bir ordu meydana getirmesi, Selim'i de harekete geçirmisti. Bu sebeple o da askerî hazirliga koyulmustu.</b><br />
<br />
<br />
Bâyezid'in asker toplayip kendi basina hareket etmesine karsilik Selim, babasinin direktifleri dogrultusunda askerî hazirliga baslamisti. Bâyezid, Selim'in, merkezden gönderilen emirler uyarinca Anadolu Beylerbeyi, Dulkadir, Karaman Beylerbeyleri ve Adana Sancakbeyleri ile müstereken hareket ettikleri haberini alinca, takriben l5.000 kisilik bir kuvvetle Ankara istikametine dogru harekete geçer. Bu haberin Istanbul'a ulasmasi üzerine bizzat Kanunî tedbirlerin alinmasi gerektigine karar verir. Bu kararin bir sonucu olarak o, Sokollu Mehmed Pasa ile Rumeli Beylerbeyisini Konya'ya gönderir. Bu arada Kanunî, Selim'e müdafaa muharebesini Konya'da kabul etmesini emretmisti. Ayni zamanda Seyhülislâm Ebu's-Suûd Efendi'den, âdil bir sultanin evlatlarindan birinin itaattan ayrilip bazi kalelere saldirmasi, zorla halktan para alip asker toplamasi halinde ve onu bu hareketlerinden baska bir sekilde çevirmeye imkân olmadigi takdirde "cemiyetleri dagilincaya kadar kitâle" cevaz oldugu hakkinda bir fetva alir. Kanunî, bundan sonraki olaylari daha yakindan takib edebilmek için 28 Saban 966 (5 Haziran l959) 'da otagini Üskürdar'da kurdurarak Selim'e de savunma savasini Konya'da yapmasina dair emirler göndermisti. Bâyezid, babasinin hareketini ögrenince Konya üzerine yürümüs, böylece iki kardes arasinda Konya yakinlarinda 22 Saban 966 (30 Mayis l559) günü çarpismalar vuku bulmustu. Ilk gün sabahtan aksama kadar devam eden çarpismalar sonucunda taraflar birbirlrine üstünlük saglayamadilar. Savasin ikinci günü Lala Mustafa Pasa'nin tedbiri ile Bâyezid'in kuvvetleri bozguna ugratilmisti. Bunun üzerine Amasya'ya çekilen Bâyezid, af isteginde bulunduysa da bu istegi, sözü ile hareket ve davranislari birbirlerine uymadigi gerekçesiyle Kanunî tarafindan red edilmisti. Bunun üzerine çareyi Iran'a iltica etmekte bulan Bâyezid, çocuklari ile birlikte Iran'a siginmisti. Onun ilticasi, iki devlet arasinda karsilikli müzakerelere sebep olmus ve nihayet Sah Tahmasb, para karsiligi onu, gelen Osmanli heyetine teslim etmisti. 23 Temmuz l562'de bu talihsiz sehzâde, ogullari ile birlikte hemen orada bogdurulmak suretiyle hayatlarina son verilmisti. Tahnit edilen cesetleri, Sivas'a getirilip orada defnedilmistir.<br />
<br />
<br />
<b>Sehzâde Bâyezid hâdisesi, Anadolu'da bazi iç karisikliklarin çikmasina sebep oldu. Bu bakimdan devlet, bir müddet onun taraftarlarina karsi mücadele etmek zorunda kaldi. Bundan sonra benzer olaylarla karsilasmamak için umumi bir teftis yapildi. Bu arada birtakim idarî degisikliklere lüzum görüldü. Bundan sonra yeniçeriler muhafiz olarak Anadou'ya yayildilar. Sehzâdelerin sancaga çikarilmalari usûlünde de degisiklikler yapildi.</b><br />
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Bu esnada, Kanunî üzerinde müsbet ve menfi derin tesirler birakan Rüstem Pasa l2 Temmuz l56l'de vefat etti. O, sahsiyeti ve icraati ile gerek Pâdisah, gerekse bu devir üzerinde müsbt veya menfi olarak derin bir te'sir birakmis olan iki vezir-i a'zamdan biri sayilabilir. Hatta Kanunî'nin saltanatini, Ibrahim ve Rüstem Pasalar'in birbirlerini tamamlayan basica iki büyük sadaret devri olarak mütalaa etmek mümkündür. Bunlardan ilki nasil devletin büyüklük, zindelik ve ihtisam devrini temsil etmisse, ikincisi de devlet hazinesinin en zengin, askerî kudretinin en parlak bulundugu zamanin mümessilidir. Bu devir icraatinda, Pâdisah'in karar ve hareketleri üzerinde en tesirli rol oynayan sahsiyet, her türlü hâdisenin seyir ve gelismesinde damgasi görülen adam Rüstem Pasa'dir. Busbecq'in müsahedesine göre, keskin ve uzagi gören zekâsiyle Pâdisah'in san ve söhretini te'siste onun büyük hizmeti vardi. Bununla beraber Rüstem Pasa'nin, Pâdisah üzerindeki nüfuzu ve kayin validesi ile zevcesi Mihrimah Sultan sâyesinde hükümdara bazi yolsuz tutumlari da kabul ettirmis olmasi, Kanunî döneminin sosyal yapisinda olumsuz sonuçlar da dogurmustu. Hakkindaki bir sikâyetten anlasidigina göre, Eflâk voyvodalarindan biri, sadrâzama rüsvet vermek suretiyle voyvodaligi kendisine temin etmis, fakat bu yüzden devlet hazinesi büyük bir zarara ugramisti. Iste böyle bir sadrâzamin yerine, karekter bakimindan onun tam ziddi olan ikinci vezir Semiz veya Kalin lakaplari ile taninan cömert, iyi kalpli, halk adami, nüktedan ve baris sever bir insan olan Semiz Ali Pasa getirilmisti.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-HMKu_8AmtgU/UOjRD8GhmrI/AAAAAAAACA8/sq8HZ_enh0s/s1600/kanuni-ilginc-resim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-HMKu_8AmtgU/UOjRD8GhmrI/AAAAAAAACA8/sq8HZ_enh0s/s320/kanuni-ilginc-resim.jpg" width="220" /></a></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">KANUNî DÖNEMI DENIZCILIGI VE DENIZ SEFERLERI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kanunî Sultan Süleyman döneminde, ordunun karadaki basarilarina parelel olarak Osmanli armadasi da Akdeniz, Kizildeniz ve Hind Okyanusu'nda faaliyet göstermekteydi. Gerçi, Kanunî döneminden önce ve bilhassa Sultan II. Bâyezid ile Yavuz Sultan Selim zamanlarinda da Osmanli donanmasi, teknik ve yetismis insan gücü bakimindan büyük bir gelisme göstermis ve Avrupa'li denizci devletlerin filolari ile mücadele edebilecek güce ulasmisti. Bilindigi gibi, Kanunî devrinin savas ve zafer meydani, sadece karalar degil, belki onlar kadar önemli olan denizlerdi de. O denizler ki, aslan gibi kükreyen dalgalarin üstünde yelken açan levendler ile sehbazlarin olmazlari oldurdugu, erlik, yigitlik meydani, ugras ve savas mahalli idi. Nitekim Kanunî'nin ilk hükümdarlik yillarinda, Belgrad'in fethi esnasinda Osmanli donanmasi, Tuna nehrinin agzindan girerek büyük isler basardigi gibi, Rodos'un zaptinda da büyük rol oynamisti. Bundan sonra teknik ve askerî güç bakimindan daha da güçlendirilen donanma, o dönemde yetisen yürekli, tecrübeli ve üstün yetenekli denizcilerin elinde zaferden zafere kosmaya baslayacakti. Bu zaferlerde en büyük pay sahibi olan kisi ise Osmanli denizciligine yeni bir ruh ve anlayis kazandiran Barbaros Hayreddin Pasa olacaktir.<br />
<b>Döneminin en büyük ve muhtesem hükümdari olan Kanunî'nin bahti, Zenbilli Ali Cemalî Efendi, Ibn-i Kemal ve Ebu's-Suûd Efendi ile Sinan ve Baki gibi fikir ve san'at kahramanlarinin kanunlari, fetvalari, Süleymaniye'leri, gazelleri, kasideleri ve te'lifleri yaninda kiliç ve cenk erlerinin gözle görülebilen âbidelesmis eserleri yoksa da, tarihin dünya durdukça zihinlere ve hâfizalara haykiran sesi vardir. Iste bu ses, naklettigi nice hikayenin arasinda memleketler zaptedip devletlere omuz silken asîl ve feragatli bir sehbaz levendin kissasini söyler.</b><br />
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Savas ve mücadeleyi karadan denizlere tasiyan Kanunî döneminin deniz savaslarinin meydana geldigi sahalari, Akdeniz ve Hint Okyanusu sulari olmak üzere genellikle iki grupta toplamak mümkündür.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">AKDENIZ SULARI</span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Bulundugu cografya itibariyle bir Akdeniz ülkesi olan Osmanli Devleti, daha kurulus yillarindan itibaren Akdeniz'le ilgilenmek zorunda kalmisti. Nitekim, Orhan Gazi dönemi siyasî ve askerî faaliyetlerine bakildigi zaman, Akdeniz'in burada önemli bir sahne oldugunu görüyoruz. Gerek Trakya'daki yerlesimi saglamlastirip vatan edinme, gerek Istanbul'un fethi ve gerekse Hac yolu üzerinde bulunan bazi adalardaki korsanlarin Müslüman hacilara karsi giristikleri faaliyetlere son vermek için bu deniz ve kollarinda harekete geçmek zorunlugu bulunmaktaydi. Buradaki faaliyetlerin basarili olabilmeleri için de icab eden bütün tedbirlere bas vurmak gerekiyordu. Kanunî dönemi ise bu tedbirlein en iyi sekilde alindigi bir dönemdir. Biz, Kanunî döneminde Osmanli Devleti'nin bu faaliyetlerinden ana hatlariyla bahs etmek istiyoruz.<br />
<br />
<br />
l. Barbaros Hayreddin'in Ilk Faaliyetleri Asil adi Hizir olan Barbaros Hayreddin, Vardar Yenicesi'nden gelip Midilli Adasi'nin fethinden sonra buraya yerlesen Yakub adli bir sipahinin ogludur. l478 yili civarinda dogdugu tahmin edilmektedir. Batililar, havuç rengine çalan kirmizi sakalindan dolayi agabeyi Oruç'a verdikleri "Barbarossa" adini daha sonra Hizir için de kullandiklarindan Barbaros diye taninmisti. Hayreddin lakabini ise kendisine Yavuz Sultan Selim takmistir.<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-WlzwPLiXcaU/UOjRADg9TiI/AAAAAAAACA0/eqnaZWV77jo/s1600/kanunestargon-kalesi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-WlzwPLiXcaU/UOjRADg9TiI/AAAAAAAACA0/eqnaZWV77jo/s320/kanunestargon-kalesi.jpg" width="205" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
<br />
<b>Dört kardesin en küçügü olan Hizir, gençliginde yaptirdigi bir gemiyle Midilli, Selanik ve Egriboz arasinda ticarete baslar. Rodos sövalyelerine esir düsen agabeyi Oruç'un kurtarilmasindan sonra iki kardes, Sehzâde Korkud'un himayesine girerler. Bu siralarda Ispanyollar'in Bati Akdeniz'e hâkim olma gayretleriyle Endülüs'te yaptiklari zulümler yüzünden buradan ayrilmak zorunda kalan Müslümanlarin göçleri, bölgedeki eski dengeyi bozar. Bunun üzerine Oruç ve Hizir kardesler, Bati Akdeniz'e yönelerek l504'ten sonra Kuzey Afrika sahillerinde görünmeye baslarlar. Iki gemilik küçük filolari için emin bir liman arayan iki kardes, Tunus Hafsî Sultani Ebû Abdullah Muhammed b. Hasan ( l493 - l526 ) ile anlasarak Halkulvâdi'ye yerlesirler. Gemilerinin sayisi artinca da Cerbe adasina geçip orayi üs edinirler. Buradan sürdürdükleri akinlarini Italya kiyilarina kadar uzatirlar. l5l3 yilinda bir yarimada üzerinde bulunan Cicelli ( Djidjelli)'yi ele geçirirler. Kendi baslarina bir sehir yönetimi kurmus bulunan Cicelli halki, Oruç'u sultan ilan eder. Böylece Barbaros kardeslerin Kuzey Afrika'da kuracaklari devletin temelleri atilmis olur. </b><br />
<br />
Kisa zamanda büyük söhret kazanan iki kardesin etrafinda Kurdoglu Muslihiddin ve Kemal Reis'in yegeni Muhyiddin gibi pek çok Türk denizcisi toplanir. Dönemin Osmanli Pâdisahi Yavuz Sultan Selim ile de temasa geçen Oruç ve Hizir Reisler, Cezayir kiyilarinda tutunmaya muvaffak olmuslardi. Kaynaklarin ifadesine göre Barbaros kardesler, Katolik Ferdinand'in ölümünden (l5l6) faydalanarak Ispanyol isgalinden kurtulmak isteyen Cezayir sehrinin yardimina kosarlar. Böylece Cezayir ve onun batisindaki Sersel'in ele geçirilmesinden sonra Oruç Reis Sersel ve Cezayir sultani ilan edilir. Bunu l5l7'de Tenes ve Telemsen sehirlerinin zapti takib eder. Ancak yerlilerle anlasan Ispanyollar'in l5l8'de Telemsen'i geri aldiklari savasta Oruç Reis sehid olur. Agabeyinin sehâdetinden sonra yalniz kalan Hizir, artik onun desteginden de mahrum kalir. Ispanyollar ile Telemsen emîrinin birleserek kendisini Cezayir'den atmak istedikleri Hizir Reis, Avrupalilar'in verdikleri "Barbaros" adi ile söhret kazanmaya baslamis ve bunlara karsi basarili savaslar vermisti. Ancak siddetli tazyik karsisinda Osmanli Deveti'ne bas vurmayi uygun görmüs olacak ki, l5l9 yilinda dört gemiyi hediyeler ile Istanbul'a göndererek Yavuz'a bagliligini arzettiginden Yavuz Sultan Selim de kendisine askerî yardimda bulunarak beylerbiyilik hil'ati yollamisti. Nitekim, Osmanli destegini güçlendirmek üzere adamlarindan Haci Hüseyn'i, Cezayir halkinin Ekim l5l9 tarihli "arîza"si ve kirk esirle birlikte Osmanli Pâdisahi'na gönderir. Böylece Afrika'da olup bitenleri ögrenen Yavuz Sultan Selim, "Hizir Reis nasruddindir, hayrüddindir" diye memnuniyetini ifade ederek onun Cezayir hâkimi olarak tanindigini belirten bir hatt-i serif gönderir. Ayrica kendisine Anadolu'da gönüllü asker toplama imtiyazi taninarak yeniçerilerle topçulardan olusan 2000 kisilik bir yardimci birlik gönderilmesi kararastirilir. Böylece hutbenin Pâdisah adina okundugu Cezayir, Osmanli topraklarina katilmis oldugu gibi Hizir da bundan sonra Hayreddin diye anilmaya baslanir. Bundan sonra Cezayir'e iyice yerlesmek için mücadele veren Barbaros, bir ara oradan çekilmek zorunda kalmis, ancak üç senelik bir aradan sonra yeniden Cezayir'e hâkim olmustu.<br />
<br />
<br />
Barbaros'un, Akdeniz'deki faaliyetleri ile kazandigi basarilar, Imparator Sarlken'i oldukça rahatsiz etmekteydi. Sarlken, Akdeniz'deki bu proplemin bertaraf edilmesi için dönemin meshur kaptanlarindan Ceneviz'li Andrea Doria'yi görevlendirmisti. Bu tecrübeli amiral, altmis gemilik bir donanma ile Barbaros'u aramaya baslar. Ancak daha önce düsman sahillerini vurmus bulunan Barbaros, büyük bir ganimet ile Cezayir'e döner. Barbaros, bu hareketi esnasinda elde ettigi esirlerden, Andrea Doria'nin hazirliklari hakkinda bilgi alir. Bunun üzerine haziriklarini tamamayan Barbaros, Cerbe adasindaki Sinan Reisi de yardima çagirir. Bu esnada Ispanya adina hareket eden Andrea Doria, Çerçel adasina hücum eder. Ancak siddetli bir mukavemetle karsilasir. Bu sirada da Barbaros'un geldigini duyunca geri çekilip kaçmak zorunda kalir. Böylece, iki taraf birbirlerine tesadüf edemediginden bir çarpisma meydana gelmez.<br />
Kanunî, tahta çiktigi andan itibaren Barbaros'un faaliyetlerini dikkatle takip eder. Buna karsilik Barbaros da yaptigi isler ve kazandigi zaferler yaninda Avrupa'da gelisen olaylar hakkinda ona bilgiler veriyordu. Kanunî, l532 yilinda Alaman seferine çiktigi zaman Sarlken, Andrea Doria'yi Mora üzerine göndermisti. Doria'nin yoklugundan istifade eden Barbaros, onbes gemi hazirlayarak Ispanyol sahillerindeki Endülüs Müslümanlarini Afrika yakasina geçirmek üzere gönderir. O, bu Müslümanlari gerek bu gemilere, gerekse Ispanyol sahilerinden elde etmis oldugu ve böylece toplam sayilari otuzalti parçaya yükselen gemilere bindirerek yetmis bin Endülüs Müslümanini Cezayir taraflarina tasir.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7TP5fAHw3Bw/UOjQ8_sqa1I/AAAAAAAACAs/phRvmrBHLXE/s1600/suleyman-roksana.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-7TP5fAHw3Bw/UOjQ8_sqa1I/AAAAAAAACAs/phRvmrBHLXE/s320/suleyman-roksana.jpg" width="228" /></a></div>
<br />
<br />
Bu kadar Müslüman'in zorla din degistirip Hiristiyanlastirilmasina mani olmak suretiyle onlari büyük bir zulümden kurtarir. Din ve insanlik tarihi bakimindan fevkalade önemli bu isi basarmasi, yedi sefer sonunda mümkün olmustu. 2. Barbaros'un Osmanli Hizmetine Girmesi Kanunî Sultan Süleyman, Andrea Doria komutasindaki düsman donanmasinin kazandigi basarilar üzerine, bir memleketin güçlenmesi ve düsmanlariyla basa çikabilmesi için deniz kuvvetlerinin ne denli önemli oldugunu daha iyi kavrar Her ne kadar iyi yetismis insan gücü ve mükemmel tersaneleri bulunan bir imkâna sahipse de Kanunî, devletinin bulundugu cografya ve stratejik konumu itibariyle en az kara kuvvetleri kadar basarili bir deniz gücüne olan ihtiyaci farketmisti. Bunun için donanmaya yön verecek, tecrübeli ve kabiliyetli bir denizciye ihtiyaci oldugunu düsünüyordu. Karadaki basarilarin, denizde de sürdürülmedikçe tam bir hâkimiyetin kurulamayacagi inancinda olan Kanunî, basindan beri faaliyet ve basarilarini dikkatle takib ettigi Barbaros'u bu vazifeye layik görüyor ve onun Sarlken'in donanmasina karsi çikabilecek yegâne kisi olduguna inaniyordu. Bu sebeple Barbaros'a bir hatt-i humâyûn göndererek onu Istanbul'a çagirir. Kanunî'nin davetini alan Barbaros, yanindaki söhretli denizcilerle birlikte (Agustos l533) Istanbul'a dogru yelken açar. l533 senesinin Aralik ayinda Istanbul'a gelen Barbaros, büyük bir senlik ve merasimle karsilanir. Istanbul'a gelisinden bir gün sonra yani ll Cemaziyelahir 940 (28 Aralik l533) günü on sekiz arkadasiyla birlikte Pâdisahin huzuruna çikmis olan Barbaros'a Kanunî, Akdenizdeki faaliyetlerinden endise ettigi Andrea Dodia hakkinda bazi sorular sormus, Barbaros'un endise etmeden ve bir bakima pervasizca verdigi cevaplar Kanunî'nin hosuna gitmisti. <b>Bunun üzerine Kanunî, beylerbeyilik rütbesiyle bütün tersane islerini tam bir yetki ve selâhiyete sahip olarak bu yeni amirale verir. Bundan sonra onu, Irakayn seferine çikmis bulunan Vezir-i A'zam Ibrahim Pasa'nin (Makbul) yanina gönderir. Haleb'te bulunan Vezir-i A'zam, Hayreddin Pasa'yi kabul edip Gelibolu Kaptanligi ile Cezayir-i Bahr-i Sefid Beylerbeyligi pâyesini tevcih ederek hil'at giydirir ve kendisini Kemankes Ahmed Pasa'nin yerine "Kaptan-i Derya"liga tayin eder (6 Nisan l534). Böylece o zamana kadar Gelibolu Sancakbeyligi pâyesiyle verilen Kaptan-i Deryalik, Beylerbeyilik derecesine yükseltilmis olur.</b><br />
<br />
<br />
Bir Italyan yazar, onun Kanunî tarafindan karsilanisi ve kendisine yapilan ihsanlar hakkinda epey bilgi verir. Buna göre Kanunî, sadece onun Cezayir hâkimi olmasini tasdikle kalmaz, ayni zamanda kendisini devetinin dördüncü derecedeki pasasi ve donanmanin bas komutani olarak tayin eder. Daha sonra da amiral gemisine çekmesi için devlet sancagini, Kaptanpasa kilicini ve elbisesini, diger masraflari için de 80.000 sultanî ve nihayet sahsî muhafizlari olarak da yeter sayida yeniçeri verir. Filhakika Barbaros, sifahî olarak kendisine genis yetki verilen bir divan toplantisinda, Osmanli donanmasinin zayif noktalarini ciddi bir sekilde tenkid etmisti. Ona göre Ispanyol donanmasina yetismek, hatta onu geçmek için, Osmanlilarin sahip olduklari az sayidaki fakat agir gemilere ilaveten küçük ve kolayca hareket edebilen gemiler insa etmek gerekiyordu. Deniz savaslarindaki yeni teknik karsisinda bu eski kadirgalar ve bu agir kürekler, gemilerin hareketi aninda hafif kadirgalarin güçlükle manevra yapmalarina sebep olduktan baska, sür'atli düsman gemilerine karsi kolay bir hedef teskil ediyorlardi. Gerçi ates kudreti olan kadirgalar ihmal edilemezdi, fakat onlari himaye etmek için kalyon ve fustalar lazimdi.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-D7ZSTh2peZU/UOjQ3bSTycI/AAAAAAAACAk/gKV6EG3Sj1U/s1600/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-D7ZSTh2peZU/UOjQ3bSTycI/AAAAAAAACAk/gKV6EG3Sj1U/s320/Ottoman_fleet_Indian_Ocean_16th_century.jpg" width="200" /></a></div>
<br />
<br />
Ibrahim Pasa, Haleb'de icra edilen bu merasimden sonra onu tekrar Istanbul'a gönderir. Pâdisahin, Hayreddin Pasa'yi Haleb'e göndermesi, serasker olmasi itibariyle bütün azil ve tayinlerin vezir-i a'zamin selâhiyeti dahilinde olmasindan ileri gelmistir. Bu olay, Osmanli idare sisteminde vazife ve selâhiyetlerin taksimi ile bunlara nasil riayet edildigini göstermektedir. Devletin basi olmasi hasebiyle sinirsiz yetkilere sahip oldugu zannedilen hükümdar, baskalarina ait olan yetkileri kullanmayi aklindan bile geçirmemektedir. Bu sebeple beylerbeyilik tayin ve hil'atini almak için Barbaros'u, Istanbul'dan Haleb'e göndermektedir.<br />
<br />
<br />
Kanunî'nin, kendisini Istanbul'a davet eden hatt-i humâyûnunu alan Barbaros, Cezayir'de gereken tertibati aldiktan sonra yerine evlatligi Kara Hasan Aga'yi vekil ve Ramazan Çelebi ile Haci isminde birini ona müsavir birakarak on (veya 20) çektiriden mürekkeb bir filo ile yola çikar. Deniz yolunda rastladigi Deli Yusuf komutasindaki on alti çektiriyi de beraberine alip Sardunya ile Korsika adalari arasindaki Bonifaçyo Bogazindan geçip Sicilya adasina bugday götüren on sekiz gemiyi zapt ile yükünü ve mürettebatini aldiktan sonra gemileri atese verir. Bu muharebe esnasinda Deli Yusuf sehid olmustu. Ele geçen esirlerden Andrea Doria'nin elli parça gemi ile Koron'a gittigi ögrenilince sür'atle hareket edilerek Preveze'ye gelindiginde Andrea Doria'nin alti gün önce Italya'ya kaçtigi haberi alinir. Onun gerçek büyüklügü ve fedakârligi ile Istanbul'a dogru yelken açisi ve yoldaki faaliyetleri özetle su ifadelerle nakedilir:<br />
" O zamanlar bir zamandi ki, Barbaros denen bu namli yigit, çocuk yasinda adim attigi kalyonundan, "Daldi Rahmet Denizine Kaptan" tarihinin düsürüldügü ecel gününe kadar hemen hemen altmis sene, çikmadan yasadi. Gece demeden, gündüz demeden evsanevî bir su kusu gibi karalara vurdu, dalgalar ile güresti. Ufuktan ufka yelken açip, yâre de agyâre de karsisinda el baglatti.<br />
<b>Onun büyük kudreti, büyük söhreti ve insan gücünün üstündeki kahramanlik hikâyelerinin en asîl ve en hürmete sayan olani, süphe yok ki, Cezayir gibi bir ülkeyi ele geçirip müstakil bir devlet reisi olmusken, tahtini da, bahtini da bir Türk - Müslüman birliginin agirlik merkezi olan Osmanli Imparatorlugu emrine verip, ölünceye kadar kendini bu birligin hizmetine adamis olmasidir.</b><br />
Ama, bir ülke teslim etmek üzere taht sehrine gelen Barbaros'un Pâdisah'a hediyesi, sadece Cezayir degildi. Önüne katip getirdigi iki bin esirin ellerinde bir devlet hazinesi tutarinda hediyeler de bulunmakta idi.<br />
Esâsen muzaffer ve hamiyetli kaptanin Istanbul'a gelisi, devlet tarafindan paha biçilmez sanina ve insanligina lâyik olan bir senlik ve zafer alayi ile kutlanacakti. Cezayir'den kirk kadirga ile hareket ederek yol boyunca, kahramanliginin tomarina yeni yeni zaferler ilave ede ede gelmek isteyen Barbaros, Italya sahillerini hizalayarak, Elbe ve Sardunya adalarini vurduktan sonra Cenova'ya da ihrac yaparak kiyilari yagmalayip Sicilya'ya geçti. Sanki daracik Mesina Bogazi, sarayinin bir dehlizi imis gibi tasasizca ilerlerken, bu arada karsilastigi bir Ispanyol kalyonunu da imha etmis bulunuyordu."<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1qv1vbKMzZA/UOjQrkn2AlI/AAAAAAAACAc/punT641d-9E/s1600/Szulejm%C3%A1n_a_s%C3%A1tr%C3%A1ban_Buda_alatt_(1529).JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-1qv1vbKMzZA/UOjQrkn2AlI/AAAAAAAACAc/punT641d-9E/s320/Szulejm%C3%A1n_a_s%C3%A1tr%C3%A1ban_Buda_alatt_(1529).JPG" width="236" /></a></div>
<br />
<br />
Barbaros, Kaptanpasaliga getirildikten sonra Ispanyollar'in öncülük ettigi Avrupa ittifakini yenip, Akdeniz'de Osmanli üstünlügünü kurabilmek için bir yandan güçlü ve düzenli bir donanmanin kurulmasina çalisirken, öte yandan da V. Charles'a karsi Fransa ile isbirligi yapilmasina önem vermistir.<br />
Barbaros, Istanbul'a döndükten sonra tersanede gemi insasiyle mesgul olur. Bundan sonra l534 senesinin Agustos ayinda 80 (veya 84) parçalik bir donanmanin basinda Istanbul'dan ayrilip denize açilan Hayreddin Pasa, Italya'nin güney sahillerindeki Reggio, Sperlonga ve Fondi gibi sehirlere baskinlar düzenler. Onun bu hareketi, Andrea Doria'yi kendi üzerine çekmek içindi. Ancak Doria'dan bir ses çikmayinca Tunus üzerine yönelir. Bu esnada Tunus'u elinde bulunduran Beni Hafs Hânedani'na mensub Mevlay Hasan kaçmak zorunda kalir. Osmanlilarin Tunus'a hakim olmalari, Akdeniz hâkimiyeti için önemli bir adim idi. Akdeniz'in Türk hâkimiyetinde olmasi, Avrupa deniz ticareti için büyük bir darbe idi. Bu sebeple Akdeniz'deki denizci devletler Sarlken'e müracaatla onu Osmanlilar'a karsi kiskirtmaktaydilar.<br />
<br />
Bunlara, Rodos Adasi'ndan kovulan Saint Jean sövalyeleri de katilmisti. Öbür taraftan Mevlay Hasan da Sarlken'e müracaatta bulunmustu. Bunun üzerine bizzat Sarlken'in de bulundugu ve Doria komutasindaki büyük Haçli donanmasi Halkulvad'i ele geçirmeyi basarir. Lütfi Pasa (Tarih, 356), Tunus Hâkimi'nin Sarlken'e müracaatini anlatirken "Memleket senin, ben dahi senin, iste Rumiler gelüp hile ile memlekete müstevli oldular. Ve sizin komsulugunuza geldiler, bugün bize ittiler, irte size iderler" diye sekva idicek Ispanya dahi nice yüz pâre gemiler donadup ve binefsihi kendisi binüp gelüp" ifadelerini kullanir. Halkulvad'dan sonra Tunus alinir. Bu esnada her taraf yagmalandigi gibi büyük bir katliam yapilir. Bu harpte Mevlay Hasan Sarlken ile birlikte bulunmustu. Onun, Tunus halkina gönderdigi mektuplar, kalenin düsmesinde büyük rol oynamisti. Sarlken sayesinde Tunus sultanligini tekrar elde eden Hasan, bes sene daha Ispanyollar'in himayesinde kalmis, bes sene sonra oglu tarafindan hal'edilmistir. Bu sirada Barbaros sehri terkederek Cezayir taraflarina çekilmis bulunuyordu. Bu olayin akabinde Barbaros karsi taarruza geçerek Balear adalarini basar. Bundan hemen sonra da Irakayn seferinden dönmüs olan Kanunî, kendisini Istanbul'a çagirir. Daha sonra donanmanin basinda Kaptanpasalik ile Pulya sahillerine gönderilir. Zira bu dönemde Venedik ile olan münasebetler bozulmaya baslamisti.3. Korfu SeferiVenedik Cumhuriyeti, devamli olarak iki tarafli bir siyaset takib ediyor, firsat buldukça da Osmanlilarin aleyhine ittifaklara girmekte bir sakinca görmüyordu. Bilhassa deniz savaslarinda Sarlken ile ittifak ediyor ve zaman zaman da Türk ticaret gemilerini vuruyordu. Bu arada, ahidnâme hükümlerinin yerine getirilmesi için elçi olarak Venedik'e gönderilen Tercüman Yunus Bey, Sarlken'e karsi I. François ile ittifak yapmalari tavsiyesinde bulunmus, ancak bu teklif Venediklilerce kabul edilmemisti. <b>Onlar, Kanunî'nin teklifini kabul etmemekle kalmadiklari gibi gemileri ile geri dönmek üzere yola çikan Yunus Bey'e tecavüze yeltenirler. Bu hareket , Venedik'in düsmanca olan tavrini açikça ortaya koymustu. Aradaki dostluk antlasmasina ragmen Venedik'i Osmanlilar'a karsi hasmâne bir tavir takinmasina, Papa III. Pol'un faaliyetleri sebep olmustu. Zira Papa, Türkler'e karsi Hiristianlari bir araya topamak isteyerek Sarlken ile Fransa Krali I. François'in arasini bulup on senelik bir mütareke yaptirmisti. Venedik te l537 yilinda bu ittifaka dahil olmustu.</b><br />
<b><br /></b>
<br />
Kanunî'nin, Irakayn seferinden dönüsünden sonra Istanbul'daki tersanelerde yeni gemilerin insasina baslanir. Bu arada gerekli asker ve malzeme temin edilir. Nihayet l Zilhicce 943 (ll Mayis l537)'de Vezir Lütfi Pasa ile Barbaros Hayreddin Pasa idaresindeki donanma denize açilir. Bir hafta sonra da Kanunî, yaninda iki oglu Selim ve Mehmed bulundugu halde ordu ile karadan hareket eder. Donanma Otranto civarina çikarma yapmakla mesgul iken Andrea Doria'nin Osmanli bandirali on ticaret gemisinden mütesekkil bir filoya hücum ettigi haberi alinir. Barbaros derhal onun üzerine hareket ettiyse de Doria'yi yakalayamaz. Zira Ispanya emrindeki bu Cenevizli Amiral, Barbaros'un karsisina çikmaktansa kaçmayi tercih ederek kurtulabilecektir. Doria'yi yakalamakatna ümidini kesen Barbaros idaresindeki Osmanli donanmasi, Pulya sahillerinden dönmüs olan Lütfi Pasa ile birleserek Preveze'ye gelir.<br />
Beri taraftan kara ordusu Avlonya'ya varmis, ardindan da sefer Venedik üzerine çevrilmisti. Kanunî, Lütfi Pasa'ya Venedikliler'e ait Korfu'nun muhasara edilmesini emr eder. Bunun üzerine Lütfi Pasa, Korfu adasi üstündeki müstahkem San Angelo kalesini kusatmakla mesgulken, Kanunî de Korfu adasi karsisindaki Bastia'da karargâh kurmustu. Mücadele bütün siddetiyle sürerken Pâdisah, Ayas Pasa'yi göndererek kusatmanin kaldirilmasini emreder. Lütfi Pasa ve Barbaros'un, kalenin her an düsebilecegi ve kusatmasinin kaldirilmamasi yolundaki itirazlari kabul edilmez. Kaynaklar, Pâdisahin bu ani kararinin sebebini havalarin sogumasi ve kusatma zamanin geçmis olmasi ile izah etmeye çalisirlar. Ancak burada baska bir noktaya da temas ederler . Buna göre kusatma esnasinda bir top mermisi askerin içine düser. Bu yüzden dört gazi sehid olur. Bunun üzerine Pâdisah: " Bir mücahid kulumu böyle bin kaleye vermem" diyerek kusatmayi kaldirir. Kusatmanin kaldirilmasindan sonra ordu 22 Kasim l537'de Istanbul'a döner. Bununla beraber Barbaros, Akdeniz'de Venedikliler'e karsi harekâta devam ederek bazi adalari vurdugu gibi bazilarini da zapt eder. 4. Preveze Zaferi Barbaros Hayreddin Pasa'nin, Adalar seferinden döndükten sonra tersanedeki gemi insasina hiz verdigi bir sirada Kanunî de Bogdan seferine çikmak üzere hazirliklara baslar. Preveze zaferinin kazanildigi l538 senesinde Osmanlilar, karada ve denizde üç ciddi harekâti birden baslatmislardi. Bir taraftan Kaptan-i Derya Hayreddin Pasa ikinci adalar seferine hareket ediyor, öbür taraftan Misir valisi Hadim Süleyman Pasa Hind seferine çikiyor, beri taraftan da Kanunî, ordu-yu humâyunla Bogdan'a yürüyordu. Ayri ve birbirinden çok uzak sahalarda icrâ edilen bu büyük tesebbüsler, Osmanli Devleti'nin iktisadî ve askerî gücünün ne kadar büyük oldugunu gösterir.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ujfOJjwpSYg/UOjQlQevSDI/AAAAAAAACAU/AWezfmKy5HQ/s1600/kanuni-cizimler-avrupa.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-ujfOJjwpSYg/UOjQlQevSDI/AAAAAAAACAU/AWezfmKy5HQ/s320/kanuni-cizimler-avrupa.jpg" width="236" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
l538 senesi kisinin sonlarina dogru Kanunî, vezirlere kendi masraflari ile hazirlayip techiz etmelerini emreyledigi l50 gemi henüz hazir degilken, Barbaros Hayreddin Pasa'ya denize açilmasini emreder. Bu arada Andrea Doria'nin Girit'e geldigi haberini alan Barbaros, 40 gemi ile 9 Muharrem 945 (7 Haziran l538) günü Istanbul'dan hareket edip Akdeniz'e açilir. Kendisine 3.000 yeniçeri ile deniz ümerâsindan olan bazi sancakbeyleri (Kocaeli Beyi Ali Bey, Teke sancagi Beyi Hurrem Bey, Sayda sancak Beyi Ali Bey ve Alaiye Beyi Mustafa Bey) katilmislardi.<br />
Bilindigi gibi, Ege Denizi'nin kontrolü bakimindan oldukça önemli olan Girit, o dönemlerde Venediklilerin elinde bulunuyordu. Barbaros komutasindaki Osmanli donanmasi, Ege'de bazi hareket ve fetihlerde bulunduktan ve Istanbul'dan bekledigi 90 gemi ile Salih Reis'in Misir'dan getirdikleri de kendisine iltihak ettikten sonra Girid'e ugrayarak adanin bazi mevkilerine asker çikarir. Donanma daha sonra Preveze'ye yönelmek için buradan ayrilir. Bu esnada Rodos civarindaki bazi adalara da ugrar. Donanma Modon açiklarinda iken Andrea Doria'nin Preveze'yi zapta çalistigi, fakat sonradan kusatmayi kaldirarak müttefik Haçli donanmasinin harekat üssü olarak kararlastirdigi Korfu'ya çekildigi haberi gelir.<br />
<br />
<br />
Gerçekten, Barbaros'un Ege ve Akdeniz'deki faaliyetleri, Sarlken'i harekete geçirmisti. Papa da Osmanlilar'in aleyhinde ittifak yapilmasi hususundaki çalismalarina hiz vermisti. Osmanlilar'in, Ege'deki bu harekâti üzerine Korfu'da toplanan Venedik donanmasina, Alman, Ispanyol, Portekiz, Malta, Ceneviz ve Papalik gemileri de yardima gelecekti. Bu ittifaktan dolayi öyle bir donanma toplanmisti ki, tarih, o zamana kadar bu büyüklükte bir donanmaya sâhid olmamisti. Bu durumu haber alan Barbaros, bir kesif kolu göndererek düsmanin durumunu ögrenir. O, bu kadarla da etinmeyecek gönderdigi bir iki gönüllü gemisi ile "kâfir yakasina gönderip dil (esir)" aldirmis ve bunlari Bogdan seferinde bulunan Pâdisah'a göndermisti. Müttefik bir donanma meydana getiren düsmanin durumunu ögrenen Barbaros, Preveze'ye dogru hareket eder. Emrinde l22 kadar gemi vardi. Andrea Doria'nin idaresindeki Haçli donanmasinin savas yapabilen (savas gemisi) gemi mevcudu ise 302 idi. Bunlardan l62'si kadirga idi. Bu gemilerde 2500 top ve 60.000 asker vardi. Su halde sayi itibariyle Osmanli donanmasi düsmana nazaran üçte bir oldugu gibi top itibariyle de onaltida birdi. Bundan baska Barbaros idaresinde bulunan Osmanli donanmasinda 8.000 cenkçi askere karsi müttefiklerin gemilerinde forsalar hariç altmis bin asker bulunuyordu. Asker, silah ve gemi üstünlüklerine magrur olan Haçli reisleri, kudretlerinin azameti karsisinda zaferden o kadar emindiler ki, kisa bir müddet sonra gerçeklesecek olan galibiyet ve basarilarinin meyvelerini pesin olarak yani daha savas baslamadan önce paylasmislardi.<br />
<b>24 Eylül l538'de Preveze önlerine gelen Barbaros, harp vaziyeti alir. Bir gün sonra Preveze önlerine gelen Doria da Barbaros'un bulundugu yerin iki mil açigina demir atar. Andrea Doria, Barbaros'u Preveze'den çikarip savasa girmeye mecbur etmek için 27 Eylül'de Inebahti'ya hücumda bulunmak üzere harekete geçer. Ayni günün sabahi Osmanli donanmasi da Korfu istikametinde harekete geçmisti. Günes yükseldiginde müttefik Haçli donanmasinin komutani olan Doria, Osmanli donanmasini arkasinda görüp sasirir. Bu saskinligi ile savasa girip girmeme hususunda tereddüdler geçirir. Bu saskinligindan biraz kurtulduktan sonra harp vaziyeti alir. Iki taraf Ayamavra Adasi'nin bati kiyisinda üç dört mil açikta karsi karsyia gelirler. Bunun üzerine Barbaros, alinacak tedbirleri kararlastirmak üzere harp meclisini toplar. Sonra da donanmaya harp nizami aldirir.</b><br />
<br />
<br />
Bu muharebede Osmanli donanmasi hilâl seklinde tertibat alir. Arkada Turgut Reis idaresinde ihtiyat kuvvetleri bulunuyordu. Osmanlilar'in hilâl nizamina karsilik Haçli donanmasi, borda nizami almis ve birbiri arkasinda üç saf teskil etmisti. Bu sirada rüzgârin güneyden esmesi, Osmanlilar için büyük bir tehlike meydana getiriyordu. Bunun üzerine Barbaros Hayreddin Pasa, Kâtib Çelebi'nin ifadesine göre Kur'an-i Kerim'den âyetleri yazdirdigi varaklari (sayfalari) derya yüzüne serptirip Cenab-i Hakk'a tazarru ve niyazda bulunur. Duasi ind-i Ilâhî'de kabul olunmus oacak ki, rüzgâr hafifleyip yön degistirir. Kâtib Çelebi, Tuhfetu'l-Kibâr fi Esfari'l-Bihar adli eserinde yukaridaki ifadelerine sunlari da ilâve eder: " Bu kissadan hisse sudur ki, serdar olanlar, yalniz esbab-i cismaniye itibar etmeyüp, kadir olduklari kadar ruhanî sebeplere de riâyet etmelidirler." diyerek muharebelerde mânevî kuvvetin ihmal edilmemesi gerektigine isâret eder. Rüzgârin bu sekilde yön degistirisi, manevra kabiliyeti az olan düsman gemilerinin hareketlerini yavaslatir.<br />
Barbaros, gemilerini kivrik bir hançer (hilâl) seklinde yan yana dizerek savas düzeni alir. Sag kanat komutanligini Turgut Reis'e, sol kanadinkini de Sâlih Reis'e vererek kendisi ortada yer alir. Düsmanin sayica üstünlügü karsisinda bir yarma harekâtina girisen Barbaros, müttefik Haçli filosunun gerilerine kadar ilerler. Büyük bir hayret ve saskinlikla Osmanli donanmasinin kendisini çevirdigini gören Doria, ancak ertesi gün (28 Eylül) donanmasini harekete geçirebilir. Böylece, büyük bir bozguna ugratilan müttefik donanmasinin otuz alti teknesi ele geçirildigi gibi 2l75 de esir alinir. Bu savasta Türk donanmasinin kayiplari ise oldukça azdi.<br />
<br />
<br />
Doria'nin her türlü savas taktigine, ayni sekilde karsilik veren Barbaros, küçük bir kuvvetle büyük bir zafer kazanir. Gece karanliginin basmak üzere oldugu bir sirada Doria, bir donanma için hem serefsizlik, hem de ugursuzluk alâmeti olan fener söndürme emrini vermisti. Böylece o, gecenin karanligindan istifade ederek kaçmayi basarir. Barbaros'un bu muharebede cesaretle tatbik ettigi yarma harekâti, daha sonra pek çok meshur amirale örnek olur. Gerçekten, Hiristiyan Avrupa'nin çikarabilecegi en büyük deniz gücü, bes saat içinde tamamen tahrib edildigi gibi, Akdeniz hâkimiyeti de Osmanlilarin lehine olarak kesin bir sonuca baglanmisti. Preveze zaferiyle Dogu Akdeniz'den sonra Orta Akdeniz bölgesinde de Osmanli hâkimiyeti saglanmis olur.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-g-Kq8tLjaLA/UOjQg6HsdII/AAAAAAAACAM/qW_AzUF490I/s1600/kanuni-sultan-suleyman-elbisesi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="http://3.bp.blogspot.com/-g-Kq8tLjaLA/UOjQg6HsdII/AAAAAAAACAM/qW_AzUF490I/s320/kanuni-sultan-suleyman-elbisesi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Anlasildigi kadari ile Avrupa'li bazi yazarlar, bu savasi küçümsemeyi bir âdet hâline getirmislerdir. Böylece, Doria'i düstügü durumdan kurtarmaya gayret ederler. Bununla beraber Osmanlilarin bu zaferle denizlerde nasil bir prestij kazandiklarini da söylemeden edemezler. Nitekim, "Muhtesem Süleyman" diye bir eser yazmis bulunan Renzo Sertoli Salis, Osmanlilarin denizlerdeki basarisindan bahs ederken: "Türklerin stratejik ve taktik zaferi, onlarin denizlerdeki prestijini bir parça artirmisti. Süleyman, adam seçme hususundaki kabiliyeti sâyesinde, o zamana kadar Osmanli sultanlarinin ihmal etmis olduklari bu prestiji kazanmasini bilmisti" der.<br />
<br />
<br />
Bogdan seferinden dönmekte olan Kanunî, Barbaros'un gönderdigi zafer haberini Yanbolu konaginda iken almisti. Bu haberi müteakip Kanunî, Divan-i Humâyûnu fevkalade bir toplantiya çagirarak zafernâmeyi okutturmustu. Sultan, bu zaferi, bir kita büyüklügünde olan ülkesinin her tarafina duyurarak senlik ve dualarla kutlanmasini emretmistir. Barbaros Istanbul'a dönünce halkin coskun tezâhüratiyle karsilanmisti. Bizzat kendisi Sultan'a bütün detaylari ile muharebeyi anlatmisti.<br />
<b>Bilhassa yabanci kaynaklarin dili ve bakis açilariyla bize Preveze Zaferi hakkinda bigi veren ve onun, Akdeniz tarihinde açilan yeni bir dönemin baslangici olduguna isaret eden A. Büyüktugrul, bu konuda sunlari söylemektedir:</b><br />
<b>"Muharebenin uzak sonuçlarina bakacak oursak; Preveze'den kaçmak, Ispanyollara otuz yillik mahcubiyet, agir zararlar ve deniz yenilgilerine mal olmustu. Tam da Akdeniz egemenligini kazanacagi bir anda V. Charl, Andrea Doria vâsitasiyle pek rezil bir halde bunu kaybedip Türklere birakmisti. Bu davranisin üzücü tepkileri Cezayir'de bizzat görüldügü gibi ayni rezilligi halefi de Cerbe muharebesinde görmüstü.</b><br />
<br />
<br />
Preveze günü Ispanyol armadasi için, yüz serefli yenilgiden baska mes'um bir gün oldu. Düsünülerek yapilan bu kaçisin tepkileri Lepanto muharebesine kadar pek çok yillar ve hatta daha sonralari da görüldü.<br />
Kendi konularina büyük bir askla bagli bulunan ve bu askin etkisinde olaylari büyük mübalagalarla anlatan Kardinal Guglielmotti, olaylar arasindaki baglantilari da açik biçimde görerek, Preveze muharebesini söyle özetlemisti: O ana kadar denizlerde belirli bir noktaya kadar korkak ve asagi yukari ümitsiz bulunan Türkler, bu kadar büyük olan basarinin kusurlu taraflarini baskalarina yüklemeyi asla düsünmediler. Fakat sadece kendi muazzam üstünlüklerinden söz ederek sonradan, asla büyüklügü görülmemis biçimde haddini bilmemezlik ederek küstahlasmislar ve Hiristiyan adina karsi muazzam istihfaflar sürdürmüslerdir. Bundan sonra biz, Hiristiyan filolarinin Türklerin önünden daima kaçtiklarini fazlasiye görecektik." dedikten sonra Cerbe'deki yenilginin sebebini de böyle bir korkakliga baglar.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-PjWs3fa0aaQ/UOjQdNOjiPI/AAAAAAAACAE/8vhuhqf8jiw/s1600/kanuni-gencklik.jpg" /></a></div>
<br />
<br />
Preveze zaferinden sonra, Hersek'e bagli olan ve daha önce Doria tarafindan ele geçirilen Adriyatik kiyisindaki Nova (Castelnuova) l0 (veya 24) Agustos l539'da kolaylikla ele geçirilir. Bu zaferden sonra Haçli ittifakindan ayrilmak isteyen Venedikliler, Osmanlilar'la bir baris antlasmasi yapma zemini aramaya basladilar. Zira ittifaka dahil olduklarindan beri pek çok zarara ugramislardi. Bu durumdan kurtulmak ve Osmanlilar ile yeniden bir antlasma yapmanin mümkün olup olmadigini ögrenmek için gizlice Istanbul'a bir ajan gönderirler. Ajanlarinin, müsbet bir cevapla Venedik'e dönmesi üzerine Kanunî nezdine evvela Pietro Zen, onun yolda ölmesi üzerine yerine Tomaso Contarini Istanbul'a gönderilir. Ancak Kanunî tarafindan kabul edilmekle birlikte iyi muamele görmeyen bu elçiye Vezir-i A'zam Lütfi Pasa, bir antlasma yapilmasinin genis selâhiyet ve mezuniyete sahip olmakla mümkün olabilecegini anlatmak isteyerek, simdi Venedik'e dönmesini, fakat sehzâdelerin sünnet ve sultanin izdivaci dügünlerinde bulunmak üzere Eylül'de yeniden Istanbul'a gelmesini tavsiye etmisti. Bu sirada Venedik, Avrupa'nin siyasî durumu ve Imparator (Sarlken)'la Fransa Krali arasinda bir konferansin akdi karari sebebiyle Osmanlilar'la barismanin akillica bir hareket olacagini anladigindan, birçok fedakârliklarla barisi kazanmak istemekteydi. Bu gaye ile Istanbul'a gelen Venedik elçisi ile 20 Ekim l540'da imzalanan antlasma sonucunda Mora'daki Malvasia (Monemvasia) ile Anabolu (Napoli di Roma) Osmanlilar'a terkedildi. Dalmaçya ve Ege'de ele geçirilmis yerlerde Osmanli hâkimiyeti tanindi. Bu antlasmaya göre Venedikliler, 300.000 altin vermeyi de kabul ettiler. Buna karsilik kendilerine yeniden ticarî bazi imtiyazlar tanindi.5. Barbaros'un Fransa'ya yardim SeferiKanunî Sultan Süleyman, l54l yilinda Macaristan seferine çikarken Barbaros'u da yetmis gemiden mütesekkil bir donanma ile Adriyatik sahillerinin muhafazasi ile görevlendirmisti. Bu siralarda Sarlken, Cezayir üzerine yürümek niyetinde idi. Daha önce de temas edildigi gibi Barbaros Hayreddin Pasa, Osmanli donanmasi kaptan-i deryasi olmakla birlikte ayni zamanda Cezayir Beylerbeyligini de uhdesinde bulundurmaktaydi. Istanbul'da bulundugu siralarda yerine evlatligi Hasan'i vekil olarak birakmisti. Hasan, Sicilya'dan Cebelitarik'a kadar Avrupa sahillerini tehdid ediyor ve yeni dünyadan tasinan kiymetli mallari ele geçiriyordu.<br />
<br />
<br />
<b>Bu tehdid ve tehlikeye bir son vermek isteyen Sarlken, bizzat kendisinin basinda bulundugu ordusu ile Cezayir üzerine yürüme karari alir. 65 parça kadirga, 400'e yakin nakliye ve yelkensiz gemi ile Cezayir üzerine hareket eder. Imparatorun da yer aldigi Doria idaresindeki donanma, 20 Ekim l54l'de Cezayir sahillerine gelir. Böylece yirmi bes bin kisilik bir kuvvetle Cezayir kusatilir. Ancak Cezayir kalesindeki Hasan Aga'nin, az sayidaki kuvvetinin büyük direnisi ve hava sartlarinin elverissizligi yüzünden Sarlken, Cezayir önlerinde büyük bir hezimete ugrar. Imparator, firtina yüzünden çogu batmis bulunan donanmasini güçlükle toparlayarak Ispanya'ya dönebilir.</b><br />
<br />
<br />
Lütfi Pasa'nin, "Mel'un Ispanya Krali" diye isimlendirdigi Sarlken'in bu seferinde 80 pâre kadirga ile 200 parça karavele, kalyete ve kayiklarla toplam 500 kadar gemi ile Cezayir'e gelip Hasan Aga'ya teslim olmalari için bir mektup gönderdigini ve fakat bunun reddedildigini nakleder.</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Cezayir'de basina gelen bu bozgundan sonra Sarlken, Fransa Krali I. François ile yeniden mücadeleye girisir. Zaten tek basina Sarlken ile basa çikamayacagini anlamis bulunan François, Preveze Zaferi'nden sonra yeniden Osmanlilar'a yaklasmak istiyordu. Bu sebeple Osmanlilar'dan yardim talebinde bulunur. Basindan beri Fransizlar'la is birliginden yana olan ve l532'de I. François ile iliski kurmus bulunan Barbaros'un da uygun görmesiyle Akdeniz'de Sarlken'e bagli bulunan yerlere karsi ortak bir harekete karar verilir. Böylece, Fransa'ya yardim karari alinir. Bu karardan sonra Barabors, Fransiz donanmasi ile birlikte müstakil bir harekâta memur edilir. 28 Mayis l543'te yaninda Fransiz elçisi oldugu halde Istanbul'dan hareket eden Barbaros, ll0 gemilik filosuyla Messina, Reggio ve Ostia gibi Italyan sahillerini vurduktan sonra 20 Temmuz'da Marsilya önlerine geldiginde burada törenlerle karsilanir. Burada, Fransiz donanmasinin hazirliklarinin tamamlanmasindan sonra 30 gemilik Fransiz donanmasi ile müstereken Sarlken'in müttefiki ve Savoi Dükü olan Charles'in elinde bulunan Nice'i muhasara eder. Sehir, 20 Agustos'ta ele geçirildigi halde, Fransizlarin gevsekligi ve iki yüzlü davranmalarindan dolayi iç kaleyi fethe lüzum görmedigi ve Fransizlarin bu tavrina çok kizdigi için Barbaros, kusatmaya son verir. Bundan sonra Türk donanmasinin kisi Toulon'da geçirmesi uygun görülür. Fakat alti ay kadar Güney Fransa'da kalan Barbaros, François'in, Sarlken ile anlasmasi karsisinda Istanbul'a dönmek zorunda kalir. Dönüs sirasinda da Cenova'da esir bulunan Turgut Reis'le birlikte orada esâret hayati yasayan birçok Müslüman ve Türk esiri de kurtarir. O, Cenova'daki Müslüman esirleri kurtardiktan baska, oradan da birçok esir ve ganimet alip l544 senesinin yaz aylarinda Istanbul'a döner. Kanunî tarafindan büyük deniz gazasinin kahramani sifatiyle kabul edilerek iltifatlara mazhar olur.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">NICE SEFERI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Barbaros'un son büyük seferidir. Bundan sonra daha çok tersane isleriyle mesgul olan Barbaros, 6 Cemaziyelevvel 953 (5 Temmuz l546 )'da kisa bir hastaliktan sonra vefat eder. Cenazesi, sagliginda Besiktas'ta yaptirdigi medresenin yanindaki türbesine defnedilir sözü ölümüne tarih olarak düsürülmüstür.<br />
Tabir yerinde ise çekirdekten yetisme diyebilecegimiz bir denizci olan Barbaros Hayreddin Pasa zamaninda Osmanli denizciligi, gücünün zirvesine ulasmisti. Onun mektebinde (ekol) yetisen degerli denizciler ve teskilâtli tersane sâyesinde bu güç varligini bir süre daha devam ettirmistir. Nitekim Piyale Pasa'nin kaptan-i deryaliga getirilmesi ile Turgud, Uluç Ali, Hasan ve Salih Reis'lerin de bulundugu Osmanli donanmasi Akdeniz'de güç ve varligini devam ettirdi. 6. Fransa'ya Ikinci Yardim Seferi l55l senesi baharinda hazirlanan 90 kadirgalik bir Osmanli donanmasi, Sinan Pasa idaresinde Egriboz'da bulunan Turgud Reis ile birleserek l4 Temmuz'da Malta önlerine gelip oradan da Trablusgarb'a hareket eder. Buranin, l530'da Malta'ya yerlesmis bulunan Saint Jean sövalyelerinin elinde bulunmasi, çevredeki Müslüman halkin mücadelesine sebep olmus, hatta bunlar, Kanunî'ye müracaatla yardim bile istemislerdi. Bunun üzerine Kanunî, Enderûn agalarindan Murad'i buraya göndermisti. Sinan Pasa, Trablusgarb önlerine gelince Murat Aga ile irtibat kurarak sehri kusatir. Nihayet l3 Agustos'ta sehir teslim olarak idaresi Murad'a verilmisti. Turgut Reis ise Karlieli Sancakbeyligine getirilmisti.<br />
<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ELkRUkLWXOc/UOjQXprcHjI/AAAAAAAAB_8/4nc3uotW180/s1600/Suleiman2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="317" src="http://2.bp.blogspot.com/-ELkRUkLWXOc/UOjQXprcHjI/AAAAAAAAB_8/4nc3uotW180/s320/Suleiman2.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Osmanli donanmasi l552 senesi ilkbaharinda Kaptan-i Derya Sinan Pasa komutasinda Bati Akdeniz seferine çikar. Donanma, Fransa Krali II. Henri'nin, Sarlken ile aralarinda meydana gelen düsmanlik yüzünden Osmanlilar'dan yardim istemesi üzerine ikinci defa olarak Fransa'ya yardima gidiyordu. Bu sefere Karlieli sancakbeyi Turgud Reis de katilmisti. Fransa elçisi Daramon da üç gemi ile Osmanli donanmasi ile beraberdi. Baslangiçta Fransa'nin yardim talebini kabul etmeyen Kanunî, daha sonra Avusturya ile aralarindaki nazik durum karsisinda Fransa'ya yardima karar verir. Karlieli Beyi Turgud Reis, Sicilya kiyilarini vurmaya memur edilmisti. Donanma Italya sahillerini dolasarak Napoli'ye gelir. Orada Fransiz donanmasi beklenir. Fakat beklenilen donanma gelmeyince yolda rastlanilir diye bir müddet kuzeye dogru seyredilir. Bu sirada Andrea Doria'nin Napoli tarafina geçecegi haber alinarak Turgud Reis'in tavsiyesiyle Ponza adalari tarafinda pusu kurulur. Pusuya düsürülen Andrea Doria yenilerek Sardunya adasina dogru kaçar. 5 Agustos l552'de cereyan eden bu hadisede Doria'nin 7 gemisi zaptedilir.<br />
<br />
Bundan sonra gerek Sinan Pasa'nin, gerekse onun vefati üzerine yerine gelen Piyale Pasa'nin deniz seferleri vardir. Bunlardan biri, 966 (M. l558 )'de Ispanya sularinda dolasan Kaptan Piyale Pasa'nin, Minorka adasinin önemli sehirerinden olan Siüdadela'yi zaptetmesidir. Bundan baska yine Piyale Pasa maiyetinde Turgud ve Salih Pasalar bulundugu halde Italya sahillerini vurup Reçyo sehrini zapt etmis ve Afrika sahilindeki Oran'i, Ispanyollar'in elinden alip basarili bir sekilde geri dönmüstü. Bu olaydan sonra Ispanya ve Papa basta omak üzere Italya yarimadasindaki devletlerin tamaminin Osmanlilar aleyhine meydana getirdikleri ittifak, l559'daki Cerbe muharebesini dogurmustur.7. Cerbe Muharebesi Preveze'den l3 yil gibi kisa bir müddet sonra Trablusgarb'i zapteden Osmanlilar, Orta Akdaniz havzasina kesin olarak yerlesmislerdi. Kanunî Sultan Süleyman'in, Kuzey Afrika sahillerini takib ederek Cebelitarik'a kadar tirmanmasi ve dolayisiyle Türk hâkimiyetinin Bati Akdeniz'de de hissedilmeye baslanmasi, bu defa da babasindan Akdeniz siyasetini devr amis olan Ispanya Krali II. Philippe ( l556 - l598 )'i harekete geçirmisti. Fakat Türkleri Bati Akdeniz kiyilarindan uzaklastirmak gayesini güden bu tesebbüs, Ispanyol ve müttefiklerinin l560'da Cerbe'de agir bir yenilgiye ugramalari ile sonuçlanmisti. Fernand Braudel'in deyimi ile Ispanyol askerleri Türkler karsisinda "boylarinin ölçüsünü" almislar ve Akdeniz'de "Türk deniz üstünlügü" kurulmustu.<br />
<br />
Biraz önce ifade edildigi gibi, Trablugarb'in alinmasi ile Osmanlilar Dogu Akdeniz'den sonra Orta Akdeniz'e de kesin olarak yerlesmislerdi. Trablusgarb'in, Osmanli idaresine geçmesi ve hâkimiyet mücadelesinin Bati Akdeniz'e kaymasi, Malta'daki Saint Jean sövalyelerini oldukça rahatsiz ediyordu. Zira burasi onlar için stratejik ve ekonomik degeri hâiz önemli bir mevki idi. Bundan baska yavas yavas siranin kendilerine geleceginden de korkuyorlardi. Bu sövalyelerin gayretleri ve babasinin siyasetini sürdürmek isteyen Ispanya Krali II. Philippe ile Papa'nin tesvikleri sonucu Ispanya, Papalik, Cenova, Floransa, Sicilya, Malta, Napoli ve Monaco gibi Akdeniz'deki Hiristiyan devletler, bir ittifak kurmuslardi. Basi sikistikça Osmanlilar'dan yardim isteyen Fransizlar ve Osmanlilar ile bir baris antlasmasi imzalamis bulunan Venedikliler, fiilen bu ittifaka girmemekle birlikte, gizlice müttefikleri desteklemeye devam ediyorlardi.<br />
<b>Akdeniz'deki Hiristiyanlar tarafindan meydana getirilen bu ittifakin duyulmasi üzerine Piyale Pasa Istanbul'a çagrilir. Hazirliklarini tamamlayan Piyale Pasa, 20 parça gemi ile baslangiçta müttefik donanmayi Malta istikametinde aradiysa da onlarin Cerbe sularinda oldugunu ögrenince Turgud Reis kuvvetleriyle birlesmek üzere buraya gelir. Bu arada 200 gemiden mütesekkil müttefik donanmasi, 2 Mart l560'da Cerbe'ye asker çikarmisti. Bu esnada Trabusgarp'ta bulunan Turgud Reis adina adayi idare eden yerli bir seyh, adayi müttefik donanmaya teslim eder</b>.<br />
<br />
l3 Mayis l560'da Cerbe önlerine gelen Osmanli donanmasini gören düsman, bir hayli telaslanir. Bununla beraber Cerbe adasindan 7 - 8 mil uzakta bulunan birlesik düsman donanmasi ile Osmanli donanmasi arasinda l6 Mayis l560'da büyük bir deniz savasi meydana gelir. Bizzat Piyale Pasa'nin bildirdigine göre 3 gün 3 gece devam eden savas sonunda düsmanin 20 kadirgasi alinmis, bunlardan biri yakilmis, 26 gemisi ele geçirilmis, bir kismi da kaçip kurtulmustu. Osmanli donanmasinin top atesine baslamasi üzerine heyecanlanan Giovanni Doria, gemilerine demir aldirtarak derhal denize açilir. Denize açilan müttefik donanmasi, Osmanli gemilerince bir hayli yipratilir. Bu hengamede genç amiral Giovanni Doria, karaya sürünmekle birlikte canini kurtararak Sicilya'ya dogru kaçabildi. 60 kadar gemisini kaybeden müttefik donanma müthis bir bozguna ugramisti. Bu bozgun haberi Ispanya ve Italya'da derin bir teessüre yol açti.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-QvFM63iT5YY/UOjQS2wAsxI/AAAAAAAAB_0/9u5oYlRHrc4/s1600/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="http://1.bp.blogspot.com/-QvFM63iT5YY/UOjQS2wAsxI/AAAAAAAAB_0/9u5oYlRHrc4/s320/kanuni-zigetvar-savasi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Genç Doria'nin kaçmasi üzerine Don Alvaro, saglam surlari bulunan Cerbe kalesine siginmak zorunda kalir. Bu deniz zaferinden sonra Osmanli kuvvetleri kaleyi kusatirlar. Turgud Reis'in de katildigi ve Trablus Eyâleti'nin, Trablus, Kayrevan, Sfeks gibi sehirlerin piyade ve süvari kuvvetlerini de beraberinde getirerek yaptigi kusatma 80 gün sürer. Böylece üç aya yakin bir kusatmanin sonunda 3l Temmuz l560'da Don Alvaro bir gemiye atlayarak kaçmak istediyse de Turgud Reis tarafindan takib edilir. Kurtulus imkâni bulamayan Don Alvaro, esir olarak teslim alinir. Büyük bir zaferle sonuçlanan bu savas, müttefiklere 20.000 kadar ölü ve 5000 kadar da esire mal olur. Bu zafer sonunda ada Turgud Reis'e verilir. Piyale Pasa ise Trablus'a ugradiktan sonra tekrar Istanbul'a döner.<br />
<br />
<b>Türk denizcilik tarihinin sanli muharebelerinden biri olan Cerbe Zaferi, Akdeniz'deki Osmanli hâkimiyetini perçinleyip kuvvetlendirmistir. Filhakika, XVI. asirda Osmanli donanmasinin kazandigi büyük ve kesin zaferlerin basinda gelen Cerbe Savasi, Osmanlilarin, Bati Akdeniz'den çikarilamayacagini isbatlamis görünmektedir. Bunun içindir ki II. Philippe, ugradigi yenilginin intikamini almak yerine, aradaki anlasmazligi ortadan kaldirmak ve barisa kavusabilmek için Istanbul'a elçiler göndermeyi tercih edecektir.</b><br />
<br />
Cerbe'de gâlib gelen Osmanli donanmasi, Avusturya elçisi Busbecq'in müsahedelerine dayanarak belirttigi gibi esirler, ganimetler ve yedeginde düsmandan zaptolunan gemilerle Piyâle ve Turgut Pasalarin emrinde Dersaâdet (Istanbul)'e gelmis ve burada merasimle karsilanmisti. Ilk Osmanli kadirgasi, Salîb ( Haçli ) donanmasinin, Hz. Isa'nin çarmiha gerilmis tasvirini tasiyan büyük bayragini denizde sürüyerek ilerliyor ve bunlari diger Hiristiyan bayraklarini ayni tarzda sürükleyen gemiler takip ediyordu. Düsmandan zaptolunan kadirgalarin direk ve küpesteleri alinarak basit birer tekne haline sokulduklarindan Türk gemilerinin yaninda küçük ve adi seyler gibi görünüyorlardi. Kaptan Pasa gemisinin arkasinda esir alinan düsman komutanlari ve asilzâdeleri görünüyordu. Toplarini atesleyerek alay köskündeki Pâdisah'i selâmlayan donanma-yi hümâyûnun hasmeti ve kazanilan zaferin büyüklügü, Sultan'in üzerinde en ufak bir gurur isareti dogurmamisti. Bu duruma hayret eden Avusturya elçisi Busbecq, Kanunî'nin vezirlere " Iste insan bunlari görüp te tekebbüre kapilmamali, her seyin Cenâb-i Hakk'in inâyetiyle oldugunu fikredip , Allah'a sükürler etmelidir" dedigini nakleder. Yine Busbecq, Kanunî'yi dinî vazifelerini ifâya ve câmiye namaza giderken gördügünü, hâlinde ayni husû ve hüzün isâretini müsahede ettigini yazmaktadir. Bu ifadeler, Kanunî'nin, ne derece yüksek bir Islâmî ve manevî olgunluga sâhip oldugunu göstermektedir. Gerçekten bu hal, degil hükümdarlarda velilerde de çok az rastlanilan manevî bir kemâl tezahürüdür.8. Malta KusatmasiOsmanlilarin zaferi ile sonuçlanan ve onlarin Bati Akdeniz'den çikarilamayacagini bir kere daha ortaya koyan Cerbe muharebesinden sonra dikkatler Malta'ya çevrilir. Zira Misir, Trablusgarb, Cezayir ve diger bazi mühim yerlerin idare ve emniyeti, Malta'nin Osmanli idaresinde bulunmasini gerektiriyordu. Daha önce temas edildigi gibi Rodos Adasi'nin Osmanlilar tarafindan fethini (l522) muteakip Malta Adasi, Sarlken tarafindan buradan çikarilan Saint Jean sövalyelerine verilmisti. Ada, kisa bir zaman içinde sövalyeler tarafindan pek mustahkem bir hale getirilmisti. Cezayir yolu üzerinde bulunan adadaki sövalyeler, korsanlik faaliyetlerini sürdürüyor, Türk ticaret gemilerini vurmak suretiyle Osmanli ticaretine zarar veriyor ve nihayet Osmanliar aleyhine olan savaslara (Preveze ve Cerbe gibi) istirak ediyorlardi. Ayrica Hiristiyan korsan gemileri de burada kendileri için çok güvenli bir siginak buluyorlardi. Iste bütün bu sebepler gözönüne alindigi zaman Osmanlilar bakimindan Malta'nin fethi kaçinilmaz bir gereklilik olarak ortaya çikiyordu. Ispanyollar ise Malta'nin fethinin sonunda Osmanli donanmasinin Sicilya, Napoli ve havalisine gelecegini bildiklerinden, Malta'nin savunmasina büyük bir önem veriyorlardi. Bütün bu diplomatik ve stratejik düsüncelere ragmen Osmanlilar, Malta seferi konusunda pek istekli görünmüyor veya en azindan acele etmiyorlardi. Fakat bu siralarda saray için alinan esyayi getiren bir Türk gemisinin Zanta ve Kefalonya adalari arasinda 7 (yedi) Malta korsan gemisi tarafindan zaptedilmesi, adanin, Osmanlilar tarafindan zapti hakkindaki tasavvur ve düsünceyi meydana çikardi.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-y-ztN41WYCM/UOjQOcbLqSI/AAAAAAAAB_s/0TBrITDe4Js/s1600/Semailname_47b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-y-ztN41WYCM/UOjQOcbLqSI/AAAAAAAAB_s/0TBrITDe4Js/s320/Semailname_47b.jpg" width="183" /></a></div>
<br />
<br />
Yillardan beri "ahali-i Islâm-i nüsret encâma zarar ve hasaretten hâli olmayan" Malta sövalyelerine ait "kila' ve buka'in kal' ve kam'ina" karar verilince yani Malta'ya sefer karari alininca, büyük bir hazirliga girisilir. Haliç, Gelibolu ve Sinop tersanelerinde yeni gemiler insa ve mevcudlar tamir edilip kalafatlanirken, bazi gönüllü reisler için Rodos'ta l8 oturakli kalitalar yaptirilmasi yoluna da gidilir.<br />
<br />
Malta üzerine gönderilecek kuvvetlere Besinci Vezir Kizilahmedlü Mustafa Pasa serdar tayin edilerek seferin bütün selâhiyeti kendisine verilmisti. Donanma ise Cerbe gâlibi Cezayir Beylerbeyi Kaptan-i derya Piyâle Pasa'nin emrine verilmisti. Ayrica Beylerbeyi Turgud Pasa (Reis)'ya da emirler gönderilerek Piyâle Pasa'ya yardimda bulunmasi istenmisti. Mühimme Defterlerindeki kayitlardan anlasildigina göre bu konuda Turgud Reis'e biri 25 Rebiülevvel 972 (3l Ekim l564), digeri de bundan dört gün sonra 29 Rebiülevvel 972 (4 Kasim l564)'de gönderilmistir.<br />
Osmanli donanmasi, 29 Mart l565'te 300'e yakin irili ufakli gemi ve 40-50 bin kisiden mütesekkil muazzam bir ordu ile Malta'ya hareket eder. l9 Mayis'ta adaya varilarak karaya asker çikartilir. Kanunî'nin emir ve tavsiyelerine ragmen çok tecrübeli bir denizci olan Turgud Reis gelmeden kusatmaya baslanarak yanlis mevkilere hücuma geçilir. Bununla beraber Turgud Reis'in aldigi önlemlerle bu hatalar düzeltilir. Ancak Turgud Reis, hücum yapildigi sirada (l8 Haziran) Sant Elmo burçlari önünde, atilan bir top güllesinin çarptigi kayadan firlayan bir tasin basina isabet etmesiyle yaralanir. Dört gün ve gece kendini bilmeden (koma hali) yatar. Burçlarin feth edildigi besinci günü (23 Haziran) vefat eder. Cesedi bes parça kadirgasiyle Trablus'a gönderilip orada yaptirdigi câmi ve medresesinin yanindaki türbesine defnedilir.<br />
<br />
<b>Saint Helen kalesi on yedi günde (24 Haziran l565) alinmakla beraber asil maksat olan Malta muhasara edilir. Bundan sonra siddetlenen çarpismalar, Osmanli ordusunda büyük zayiatlara yol açar. Sicilya genel valisinin Ispanya, Fransa ve Papa'nin destegiyle 72 kadirga ve on bin askerle yardima gelmesi ve deniz mevsiminin geçmekte oldugunun görülmesi üzerine kalenin alinamayacagi anlasilarak kusatmaya son verilir. Serdar Mustafa Pasa, Turgut gibi büyük bir denizci ile takriben 20.000 askerin sehâdetine mal olan bu kusatmayi kaldirarak ll Eylül'de asker ve malzemeyi gemilere yükleyerek denize açilir. Bu muvaffakiyetsizlik üzerine Malta seferi için Serdar tayin edilen Mustafa Pasa vezirlikten azl olunur.</b><br />
<br />
Fethi için büyük hazirliklar yapilan ve maalesef büyük zayiatlara sebebiyet veren bu kusatmanin kaldirilmasina, kalenin hem müstahkem bir mevkide bulunmasi, hem de saglam surlarla çevrili olmasinin yaninda ada, geregi gibi abluka altina alinamiyordu. Bu da kaleyi müdafaa edenlere disardan devamli yardimlarin gelmesine sebep oluyordu. Bu arada kusatma planinda yapilan büyük hatalar, kusatmanin uzamasindan dolayi donanmanin maruz kaldigi erzak ve malzeme sikintisi ile orduda hastaligin bas göstermesi gibi durumlar, adanin fethine imkân vermemisti.<br />
Kanunî Sultan Süleyman, bu basarisizligi hazmedemeyecek ve yeni bir seferin açilmasi için hazirliklara baslanmasini emredecektir. Ancak Avrupa'ya yeni bir kara harekâtinin yapilma mecburiyeti, bu seferi ikinci plana itmistir. Bununla beraber Kanunî, son seferi olan Sigetvar'a çikmadan önce donanmaya denize açilma emrini vermisti. Bu sefer sonunda Sakiz Adasi bütünüyle Osmanli hâkimiyetine geçecektir.9. Sakiz Adasi'nin Alinmasi Donanma, Kanunî'nin emri üzerine harekete geçip denize açilmisti. Gerçi Sakiz Adasi, daha Fâtih Sultan Mehmed zamaninda vergiye baglanmisti. Ancak bura sakinleri, firsat buldukça Osmanlilarin askerî harekâtlari ile donanmanin durumu hakkinda disariya bilgi sizdirmaktan geri kalmiyorlardi. Zaman zaman da vergilerini aksatiyorlardi. Bundan baska Malta kusatmasi sirasinda da bazi Sakizlilar, Osmanlilar'a karsi savasmislardi. Öte yandan, tamamen Osmanli hâkimiyetindeki Ege Denizi'nde böyle bir adanin bulunmasi, Osmanli menfaatlerine zarar verebilirdi. Kâtib Çelebi'nin ifadesiyle Kanunî, bütün bu durum ve sebepleri su sözlerle ifade ediyordu:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s1600/Reis-Suleiman-BR800+(1).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="220" src="http://3.bp.blogspot.com/-FXDNpiTafiQ/UOjQFS_6zKI/AAAAAAAAB_c/8DLmpMx7u28/s320/Reis-Suleiman-BR800+(1).jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-1X71N_Smvn0/UOjQKQ5yDoI/AAAAAAAAB_k/e66P-rbTsec/s1600/suleyman-roksana.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-1X71N_Smvn0/UOjQKQ5yDoI/AAAAAAAAB_k/e66P-rbTsec/s320/suleyman-roksana.jpg" width="228" /></a></div>
<br />
<br />
"Misir diyarina giden hacilarin yol üzerinde kiyiya yakin Sakiz Adasi hisarinda oturan kâfirler görünüste haraca bagli iseler de savasçi kâfirlerle iyi dostluk üzere olup her daim devlet kapisinda olan isleri yazip bildirmektedirler. Ve donanma-yi humâyûn gemileri çiktikça kaç gemidir ve ne yana gidecektir hep bildirip ufak Islâm gemilerine zarar eristirmekten geri durmadiklarini biliyorum. Ne yoldan olursa bu adayi tutup almaya dürisesin. diye buyurmuslardi." Bunun üzerine 973 baharinda ( Mart - Nisan 1566 ) Kaptan Piyâle Pasa 70 parça kadirga ile denize açilip, adanin karsisindaki Çesme'ye gelir. Donanmanin Çesme'ye geldigini gören Sakizlilar, bazi hediye ve armaganlarla Kaptan Pasa'ya geldilerse de bu, kalenin zaptina mani olamadi. Zira Pâdisah'in bu konudaki emri kesindi. Bu sebeple 24 Ramazan 973 (14 Nisan 1566 )'da Sakiz'a gelen Piyâle Pasa, kan dökmeden adayi zapt edip onu bütünüyle Osmanli hâkimiyetine alir. Buraya muhafizlar koyan Piyâle Pasa, büyük kiliseyi de câmi haline getirmisti. Böylece Ceneviz, Ege'deki son kolonisini de kaybetmis oluyordu. Türklerin adayi ele geçirmesi, Katolik Cenevizlilerin tazyiklerinden sikâyetçi olan yerli Rumlar tarafindan sevinçle karsilanmisti. Böylece Sakiz Adasi da diger komsu adalar gibi Osmanli hâimiyetinin sagladigi müsamaha havasindan faydalanmistir.<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Sakiz Adasi'nin artik bütünüyle Osmanli hâkimiyetine girdigi haberini alan Kanunî, "eyü tedarük olunmus" diyerek memnuniyetini izhar etmisti. Piyâle Pasa'ya gönderilen hükümde ise, Sakiz'in bir sancak halinde Kaptanpasa eyâletine ilhaki uygun görülmüs ve buranin sancakbeyligi Kirsehir Beyi Gazanfer Bey'e 50.000 akça terakki ile tevcih olunmustu. Ayrica Sakiz'in tahriri yapilarak buranin gelirleri ile nüfusu tesbit edilmisti. Bu esnada Sakiz'in ileri gelenleri Istanbul'a gönderilmisti.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">HIND OKYANUSU SULARI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><b>Bilindigi gibi Kanunî dönemindeki deniz harekâti, sadece Akdeniz'le sinirli kalmamis, ayni zamanda Hint Okyanusu ve kollarinda da devam etmistir. Bu dönemde, Isâm dünyasinin mümessili olarak bir cihan devleti haline gelmis bulunan Osmanli Devleti'nin, o günün ulasim ve teknik imkânlarina göre çok uzak olan bu sularda bulunmasinin bazi önemli sebepleri vardi. Bunun için burada hem bu sebepleri, hem gelismeleri, hem de bu seferlerin sonuçlarini gözler önüne sermeye çalisacagiz. Böylece Osmanlilarin o kadar uzak olan bölgelere niçin ve hangi gâye ile gittiklerini daha iyi kavramis olacagiz.</b><br />
<br />
XV. asrin meshur denizcileri olarak bilinen Ispanyol ve Portekiz gibi iki Hiristiyan devletin, dayanikli gemiler insa ettikleri ve cografî kesiflerde önemli adimlar attiklari bilinmektedir. Bu kesifler, Osmanli Deveti'ni yakindan ilgilendiriyordu. Gerçekten, Portekiz'in Hind Okyanusu'na açilmasi bir tesadüf eseri olmayip, Rahib John'un ülkelerini ve baharat memleketlerini kesfetmek gâyesiyle 7 Mayis l487'de bu bölgelere seyahata çikan Portekizli maceraperest Joâo Peres de Covilhâo'nun raporlarinin bir sonucudur. Bu bakimdan Portekizlier'in Hind denizine açilmalarini basit tesadüflere baglamamiz mümkün degildir. Onlarin bu hareketleri, Müslümanlara karsi "Haçli Ruhu", Afrika'daki "Guinea" altinina erisme ve Dogu'da Hiristiyanligi temsil eden efsanevî Joâo Peres de Covilhâo ile Dogu'daki baharatin menseini bulma gibi sebeplere dayaniyordu. Bu dönemde Hindistan sularina gelen Portekizliler, Gao'yu ele geçirerek Kizildeniz'de faaliyete geçtikleri gibi Mekke'nin limani durumundaki Cidde'yi de tehdid etmeye baslamislardi. Bu esnada onlar, Dogu mallarinin Akdeniz'e ulasma merkezlerine hâkim olmuslardi. Hatta, ticaret gelirlerinin azalmasi yüzünden Memlûk Devleti ile Portkizliler arasinda mücadeleler baslamisti. Bu mücadelede esnasinda Memlûk Deveti'nin, Osmanlilar'dan yardim talebinde bulundugu ve Sultan II. Bâyezid'in yardim için buraya Selman Reis'i gönderdigine daha önce temas edilmisti.<br />
<br />
Memlûk Devleti'nin merkezi durumundaki Misir'in, Osmanli hâkimiyetine girmesi üzerine Portekizliler ile Osmanliar, bu uzak denizlerde karsi karsiya gemis oluyorlardi. Osmanlilarin hedefi, hem Cidde'yi Portekiz tehdidinden kurtarmak hem de neredeyse tamamen kapanma durumuna gelen klasik baharat yolunu yeniden eski durumuna getirmekti. Bu hedefe ulasabilmek için de Portekiz nüfuzunun kirilmasi gerekiyordu. Bu da ancak Süveys'te güçlü bir donanmanin kurulmasi ile mümkündü. Iste bunun içindir ki, Ahmed Pasa'nin isyani üzerine Misir'a gelen Ibrahim Pasa, Süveys limani merkez olmak üzere l525'te bir Misir kapudanligi kurmustu. Daha önce Yemen'e gidip burada Osmanli hâkimiyetinin yerlesmesinde mühim bir rol oynamis bulunan Selman Reis, Misir'a gelen Ibrahim Pasa'ya, Yemen'in ahvali hakkinda tafsilatli bilgiler verir. Bundan sonra l525'te Süveys'te yeni Cidde Beyi Hüseyin er-Rumî ( = Anadolu'lu ) tarafindan hazirlanan 20 kadirgadan ibaret bir Türk filosuyla Yemen ve Aden taraflarina gider. Ayni zamanda iyi bir gözlemci olan Selman Reis, l0 Saban 93l (l0 Haziran l525) de Kizildeniz'deki limanlar ile Portekizlilerin Hindistan'da sahip olduklari kalelerin, -Sumatra ve Malaka dahil- bütün bu bölgenin ticarî durumunu belirten bir layiha da kaleme alir. l. Hadim Süleyman Pasa'nin Hind Seferi Peçevî (Peçuylu) tarihinde buunan bir kayda göre Süleyman Pasa, Misir'daki ilk valiligi esnasinda Yemen ve Aden'e sefer yapmayi tasarliyor ve bunun için hükümeti iknaya çalisiyordu. 937 ( l530 )'de kendisine bu müsaade verilerek malzemesi, Misir haricinden getirilmek suretiyle Süveys'te 80 kitalik bir donanma hazirlanir. Fakat Bagdad seferi sirasinda baska göreve tayin edilerek yerine Hüseyin Pasa getirildiginden sefer akamete ugrayip basarisiz olur.<br />
<br />
Gerçi Ibrahim Pasa, Portekizlilerin faaliyetlerine engel olmak için daha önce Yemen ve Hind denizlerine kuvvet gönderme karari alarak Selman Reis'in idaresine verdigi l9 gemilik bir Osmanli filosunu Hind denizine göndermisti ki bu, Osmanlilarin ilk fiili Hind seferi oluyordu.<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-pSdXyiIrCoA/UOjQAnQK7oI/AAAAAAAAB_U/YAiIyZJVRhY/s1600/220px-Suleiman_bas-relief_in_the_U.S._House_of_Representatives_chamber.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-pSdXyiIrCoA/UOjQAnQK7oI/AAAAAAAAB_U/YAiIyZJVRhY/s1600/220px-Suleiman_bas-relief_in_the_U.S._House_of_Representatives_chamber.jpg" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
Kanunî'nin, Irakayn seferinden sonra ikinci defa Misir valiligine getirilen Süleyman Pasa, Kizildeniz ve Hind ticareti ile yakindan ilgilenmekte idi. Bu esnada Hindistan'da bulunan Gücerat ve Kalküta gibi Müslüman hükümetler, Portekizliler'e karsi Osmanlilar'dan yardim istemislerdi. Bunun üzerine Hind denizinde rol oynamaya namzed bulunan Osmanlilar, bu talebi bir vesile saydilar. Bunun içindir ki, Hadim Süleyman Pasa ikinci sefer Misir valisi olunca, Süveys tersanesinde Cenovali deniz insaiye mühendisleri nezaretinde insa edilmis olan 74 gemiden ibaret bulunan donanma, Gücerat üzerine hareket etmek üzere 22 Haziran l538'de Kizildeniz'e açilir. Önemli bir ticaret merkezi oldugu kadar stratejik konumu itibariyle de mühim bir sehir olan Aden, 27 Temmuz'da ele geçirilip Osmanli hâkimiyetine idhal edilir.<br />
Aden'den hareket eden ve Akdeniz sartlarina göre hazirlanmis yelkenli gemilerden ziyade kürekli "galley"'lere dayanan Osmanli donanmasi, l9 günlük bir yolculuktan sonra Hindistan sahillerine varir. Gokala ve Kat kalelerine hücum edilerek buralar kolayca zaptedilir. Portekizlilerin bu kitadaki en büyük ve müstahkem kalelerinden biri olan Diu (Dev) kalesi önüne gelinerek karaya asker ve toplar çikarilarak kale muhasara edilir. Bu esnada Süleyman Pasa, yerlilerin kendisini destekleyecegini ümid ediyor ve kaleyi onlarin da yardimiyla kolayca zaptedebilecegini düsünüyordu. Halbuki hükümdar Bahadir'in halefi olan Gücerat'in yeni hâkimi Mahmud Sah, böyle düsünmedigi gibi Osmanlilara karsi samimi hisler de beslememekteydi. Bununla beraber karadan ve denizden sikistirilan Diu, toplarla dövülmeye baslanir. Diu'yu savunanlar iç kaleye siginmak zorunda kalirlar. Tam bu sirada Süleyman Pasa, gerekli yardimi görmedigi ve Portekiz donanmasinin gelmekte oldugu haberini alinca kusatmayi kaldirir. Bunda Mahmud Sah'in da büyük rolü olmustu. Bu arada geri dönen Süleyman Pasa, Yemen taraflarinin asayisi ile mesgul olur.<br />
<br />
Misir'in ilhaki üzerine Osmanli hâkimiyetini kabul eden Zebid hâkimi Barsbay'in ölümünden sonra yerine geçen Iskender Bey ve onu öldüren Nâhuda Ahmed, Osmanli hâkimiyetini tanimamislardi. Hadim Süleyman Pasa, Muha önlerine gelir gemez Nâhuda Ahmed'i yanina çagirir. Fakat o, yapilan bu dâveti bazi bahaneler ileri sürerek nazikçe reddeder ve " Biz bu memleketi kilicimizla feth ettik. Elimizden almak isteyen varsa gelsin kilici ile alsin" der. Bununla beraber Süleyman Pasa'nin Nâhuda Ahmed'e göndermis oldugu kethüdasi Süeyman Aga, onunla bir anlasma yapar. Buna göre Nâhuda Ahmed her yil l.000.000 akça vergi vermek sartiyla Zebid Beyligi'nde kalacaktir. Böylece Hadim Süleyman Pasa'nin direktifi geregince Nâhuda'yi güzellike Osmani hâkimiyeti altina sokan Süleyman Aga, ona hil'at, sancak ve berat vererek geri dönüp Muha'ya gelir. Fakat çok geçmeden Nâhuda Ahmed, Süleyman Pasa kuvvetlerinin Yemen'den ayrilir arilmaz anlasmayi bozacagini söyler. O, bununla da kalmayacak Aden kalesini bile alacagini söyleyecektir. Bunu haber alan Süleyman Pasa, donanma ile Kamaran adasina gelip Salif iskelesine asker çikarir. Bu esnada Nâhuda Ahmed, Türk, Arab ve Habeslilerden meydana gelen ordusunu Süleyman Pasa üzerine sevk ettiyse de bir sey yapamayarak Zebid'e çekilir. Hadim Süleyman Pasa 5 Sevval 945 (24 Subat l539)'da müsait sartlar altinda kolayca Zebid'e girer. Nâhuda'yi Divan-i Âlî'de muhakeme ettikten sonra idam ettirir. Böylece l9 Sevval 945 (6 Mart l539) Cuma günü Pâdisah adina hutbe okutturarak Zebid vilayetini ve bütün mülhakatini Osmanli topraklarina kattigini ilan eder.<br />
Osmanli donanmasinin kudretini göstermesi bakimindan bu ilk Hind seferi, Portekizliler'e büyük bir korku salmisti. Hadim Süleyman Pasa, Özdemir Bey'i Habesistan'a göndermis, böylece buraya (Habesistan) ait olan kisim hariç, Bâbu'l-mendeb'e kadar olan denizin iki tarafina hâkim olunarak, Dogu ticareti için Portekizliler'le yeni bir mücadele sahasi açilmis oluyordu. 2. Habesistan Seferi Osmanlilar, Aden ve Zebid'in zaptindan sonra Yemen'deki hâkimiyet sahalarini genisletmeye çalisirlar. 952 senesinin Zilkade ( Ocak l546) ayi ortalarinda Mustafa Nessar Pasa'nin yerine Yemen'e tayin olunan Üveys Pasa, Zeydiyye ailesi arasindaki ihtilaftan istifade ile Taiz'i zapteder. Sehrin muhafazasi için adamlarindan birini burada birakip kuvvetleriyle San'a üzerine yürür. Bu esnada yolu üzerinde bulunan kale, iskele ve geçitleri de ele geçirir. Bu basarili harekât esnasinda Mutahhar'dan da yardim görür. Böylece bölgeyi kontrolü, halki da hâkimiyeti altina alir. Ancak yerliler bu disiplinden sikilirlar. Bu yüzden ondan kurtulmayi düsünürler. Pehlivan Hasan adindaki levendin tahrikleriyle ve ulûfelerini istemek bahanesiyle meydana gelen isyan esnasinda, San'ay'i almaya giden Pasa, Habban vadisinde konakladigi ve gece yatip uykuya daldigi zaman katledilir. <b>Bu olaydan sonra Üveys Pasa'nin yerine tayin edilen Ferhad Pasa, Aden ve çevresindeki isyanlari bastirip sükûneti tesis edecektir. Bu arada Yemen'e gelen Özdemir Pasa da l547'de San'a'yi ele geçirerek Ferhad Pasa'nin yerine Yemen Beylerbeyi olur. Özdemir Pasa, Yemen'de önemli isler basarmis, Üveys Pasa'nin katillerini bulup cezalandirmistir. l554 yilinda azledilince Istanbul'a gelen Pasa, Pâdisah ile görüstükten sonra Habesistan'a gönderilmistir.</b><br />
<br />
<br />
Misir'a gelir gelmez asker toplayan Özdemir Pasa, l555'te harekete geçerek Nil nehrinden güneye dogru ilerler. Bu hareketinde o, Said bölgesindeki Sallal mevkiine kadar gelir. Bu arada tekrar Istanbul'a dönerek Habes beylerbeyligi'nin kurulmasini saglar. Bunun üzerine Resmen Habes Beylerbeyi olan Özdemir Pasa, Misir'da toplanan kuvvetlerle önce Sevakin'e oradan da Massava'ya hareket eder. Burasi l557 yilinda alinmis, bunu takiben Habes Kralligi'nin önemli limanlarindan biri olan Arkiko da ele geçirilmistir. Bundan sonra iç kesimlerde önemli bir merkez olan Tigre l558'de zaptedilmistir. Debrava adli mevkii üs yapan Özdemir Pasa, l560 yilinda burada vefat eder. Böylece, Özdemir Pasa'nin çabalari sonucunda bugünkü Eritre ile Habesistan'in kuzeybati bölgesi Osmanli hâkimiyetine girmis oluyordu.>3. Umman Denizi'nde Osmanli - Portekiz Mücadelesi ve Pîrî Reis Hadim Süleyman Pasa'nin Hind seferinden sonra Portekizlilerle olan mücadele devam etmisti. Bu arada, Haci Mehmed adinda birinin oglu olan Pîrî Reis, Kemal Reis'in yegenidir. Denizcilige nasil basladigi kesin ve tam olarak bilinemeyen Pîrî Reis, l547 yilinda Hind kaptanligina getirilir. Pîrî Reis, amcasi (veya dayisi) Kemal Reis'in vefatini muteakip bir müddet Barbaros'un yaninda bulunduktan sonra, Ibrahim Pasa ile birlikte Misir'a gider. Kaptanliga getirildigi sirada yasi bir hayli ilerlemisti. Bu siralarda Portekizliler Cidde'yi isgal etmek istedilerse de buna muvaffak olamazlar. Bununla beraber Aden'i ele geçirip Kizildeniz'in çikisini kontrol altinda bulundurmak istiyorlardi. Fakat Pîrî Reis komutasindaki Osmanli donanmasi 3 Subat l549'da Aden'i tekrar geri alacaktir. Gerçi Portekizliler, Yemen'deki Osmanli tahkimatindan ve Basra ile Lahsa bölgelerinin Osmanli hâkimiyetine girmesinden de endise ediyorlardi. Keza onlar, Basra körfezine giris ve çikisi kontrol eden Hürmüz'ün de Osmanli idaresine girmesinden korkuyorlardi. Bu arada Katif'in Osmanli idaresine geçmesi,Portekizliler'i harekete geçirir. Bunun üzerine l550'de Katif'i sikistirip aldilarsa da Basra üzerine tertipledikeri sefer tam bir hezimetle sonuçlanir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/mtQyUIN5ZFE/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-mfu6XhtVa6s/UOjP8zT3DUI/AAAAAAAAB_M/mtQyUIN5ZFE/s1600/kanuni-s-suleyman.jpg" /></a></div>
<br />
<br />
l552 senesi Nisan'inda 24 kadirga (veya 30 kadirga ), 4 kalyon (barça) ve 850 askerden mütesekkil donanma ile Süveys'ten hareket eden Pîrî Reis, önce Cidde'ye ve Babu'l-mendeb'ten Aden'e, oradan da Maskat limanina gelir. O esnada Portekizlilerin elinde bulunan Maskat, alti günlük bir kusatma sonucunda ele geçirilir. Maskat'in alinmasindan sonra l9 Eylül l552'de Hürmüz kalesi kusatilir. Bununla beraber, Portekiz Genel Valisi'nin büyük bir donanma ile geldigini ögrenen Pîrî Reis, muhasarayi kaldirip Basra körfezine çekilir. Portekiz donanmasi, Basra körfezinin agzini kapatarak onun çikmasina engel olmaya çalisir. Pîrî Reis, elindeki askerlerin dagilmasi üzerine emrindeki üç gemi ile Portekiz ablukasini yarmaya çalisir. Bu yarma hareketini basarili bir sekilde gerçeklestiren Pîrî Reis, iki gemi ile Misir'a ulasir. Ancak aralarinda anlasmazlik bulunan Basra Beylerbeyi Kubad Pasa'nin, onun hakkinda çikan söylentileri Istanbul'a bildirmesi üzerine basarisizligi bahane edilerek Kahire'de idam edilir. Bazi kaynaklar onun ölüm tarihini 962 (l554 - l555) yili olarak kabul ederlerse de, bu tarihin 960 (l552 - l553) olmasi daha büyük bir ihtimaldir. Ölümünden sonra Pîrî Reis'in pek çok serveti çikmisti. Bütün serveti devlet hazinesi adina alinmisti. Onun ölümünden sonra Hürmüz'den bir hey'et, Istanbul (veya Misir)'a gelerek, Pîrî Reis'in bura halkina eziyet edip mal ve servetlerini müsadere ettigini, bu yüzden onun malini almalari gerektigini ileri sürmüs ise de hey'etin bu iddialari kabul edilmemistir.<br />
Pîrî Reis, büyük bir deniz komutani oldugu kadar, devrinin mühim haritacisi ve denizci müelliflerinden biridir. Açik fikirli ve ögrenme arzusuna sahip bir kimse oldugundan, daha ilk dönemlerinden itibaren gördüklerini kaydetmis, deniz haritaciligi ve cografyasina dair eline geçen eser ve haritalardan da istifade etmekten geri kalmamistir. <b>Böylece topladigi bilgilerin önemli bir kismi ve bunlara dayanarak yazdigi eser (Kitab-i Bahriye) ile yaptigi haritalar, ilim tarihinde mühim bir yer isgal eder. 4. Seydi Ali Reis'in Hind Kaptanligi Mâcerali Hindistan seyahati ve deniz cografyasina ait eserleriyle söhret kazanmis bir Osmanli denizcisi olan Seydi Ali Reis, Galata'daki "Dâru sina-i Âmire" kethüdasi olan Hüseyin'in oglu olup XVI. asrin baslarinda dogmustur. Aslen Sinop'lu olan büyük babasi da Fâtih Sultan Mehmed zamaninda Galata tersanesi kethüdaligi yapmisti. Seydi Ali, bu aile meslegini devam ettirerek küçük yasta tersane hizmetine girmis, Rodos'un zaptindan (l522) baslayarak, donanmanin Akdeniz'deki bütün faaliyetlerine katildigi gibi, Barbaros Hayreddin'in maiyetinde savaslara da istirak etmisti.</b><br />
<br />
<br />
Murad Reis'in kaptanligindan sonra Basra'da mahsur kalan Süveys donanmasini getirmek için kaptan olarak tayin edilen Seydi Ali Reis, 960 (l553)'da Haleb yolu ile Basra'ya gelir. Tecrübeli bir denizci olan Seydi Ali Reis, burada l5 gemiden mürekkeb donanmanin hazirlik ve ikmali ile mesgul olur. Portekiz donanmasinin durumunu arastirdiktan sonra 2 Temmuz l554'te Basra'dan hareket ederek Katif (Bahreyn)'e gelir. Donanma Basra'dan hareketinin kirkinci günü Umman sahillerinde yirmi bes veya yirmi sekiz mevcudlu bir Portekiz donanmasi ile karsilasir. Meydana gelen muharebede Portekizliler bir gemilerini kaybederler. Bunun üzerine gecenin karanligindan istifade ile kaçan Portekiz donanmasi Hürmüz'e çekilir.<br />
<br />
<br />
Yoluna devam eden Türk donanmasi, Maskat limanina yaklastigi sirada otuz iki (veya otuz dört) gemiden mürekkeb baska bir Portekiz filosu ile karsilasir. Iki taraf arasinda meydana gelen siddetli çarpismalara ragmen kesin bir sonuç alinamaz. Iki ordu savastan sonra birbirlerinden ayrilirlar. Bu esnada Seydi Ali Reis'in donanmasi firtina yüzünden rotasindan çikarak Iran ve Belücistan sahillerine dogru sürüklenir. Firtina yüzünden sürüklenen donanma, Müslüman bir levend gemisinin kilavuzlugunda Güvader limanina gelir. Buranin hükümdari olan Celâleddin b. Dinar bunlara ikramda bulunup ihtiyaçlarini karsilar. Kendilerine çeki düzen veren Seydi Ali Reis'in donanmasi batiya dogru hareket etmek üzere buradan ayrilir. Bu sefer de kuvvetli bir firtina çikarak donanmayi Hindistan sahillerine dogru sürükler. Günlerce deniz üzerindeki tehlikelerden sonra Diyu, Gücerat ve Surat taraflarina gelinir. Donanmada artik harb edecek kudret kalmamisti. Seydi Ali Reis, karaya çikip harp gemileri ile techizatindan kalmis olanlari ve birkaç topu Surat limaninda Gücerat Sultani'nin valisi bulunan Receb Han'a biraktiktan sonra arzu eden askerleri de onun hizmetine vererek kendisi elli kadar arkadasiyla Istanbul'a gelmek üzere karadan yola çikar. Sind, Hind, Zabulistan, Bedahsan, Maveraünnehr, Harezm, Horasan ve Iran'dan geçerek Anadolu üzerinden üç senede Istanbul'a ulasir. O sirada Pâdisah'in Edirne'de bulunmasindan dolayi oraya giderek Kanunî'nin katina çikan Seydi Ali Reis, Kanunî ile Rüstem Pasa'nin iltifat ve ihsanlarina mazhar olur. Seksen akça yevmiye ile hünkâr müteferrikasi oldugu gibi arkadaslarina da ikramlarda bulunulur. O, bu seyahattan bahs ile kaleme aldigi "Mir'atu'l-Memâlik "isimli eserini Kanunî Sultan Süleyman'a takdim eder.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-lWOdmdZ4mIQ/UOjP4S4xlCI/AAAAAAAAB_E/zssNMC0qe5E/s1600/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-lWOdmdZ4mIQ/UOjP4S4xlCI/AAAAAAAAB_E/zssNMC0qe5E/s320/kanuni-sultan-suleyman-at-ustunde.jpg" width="272" /></a></div>
<br />
<br />
Bir denizci olarak hakli bir söhret kazanmis olan Seydi Ali Reis, telif ettigi eserlerle de bir ilim adami oldugunu göstermistir. Nitekim, gemilerin sevk ve idaresi, deniz cografyasi ve astronomiye dair olan eserleri kendisine bu sahada hakli bir söhret kazandirmislardir.<br />
Görüldügü gibi Seydi Ali Reis de donanmayi geri getirememis, bir taraftan Portekizliler'le diger taraftan da Hind Okyanusu'nun firtinalariyla mücadele etmek zorunda kalmisti.<br />
<br />
<br />
Seydi Ali Reis'ten sonra Süveys kaptanligi Kurdoglu Hizir Reis'e verilmisti. Bu siralarda Portekizliler, Hind denizindeki adalari ele geçiriyor ve özellikle dogudan gelecek telikelere karsi Hind Okyanusu'ndaki adalari zapt ediyorlardi. Bu adalardaki devletler içinde en güçlüsü Açe Islâm Devleti olup Sumatra adasiyle Malaka yarimadasinda hüküm sürüyordu. Açe hükümdari Sultan Alaeddin, Portekizliler'in, buralari almak istemeleri üzerine, o siralarda donanmalari Hind sularina kadar gelmis olan Osmanli Devleti'nden yardim istemek üzere 972 ( l565 )'de Istanbul'a elçi göndermisti.<br />
Sultan Alaeddin, Osmanli hükümdarindan top, tüfek ve askerle kendisine yardim edilmesini diliyordu. Elçinin gelisi, Sultan Süleyman'in Sigetvar seferine ve ölümüne tesadüf etmisti. Elçilik heyeti iki sene kadar Istanbul'da kalir. Osmanli Devleti, bu Müslüman devletin müracaatini kabul edip Süveys'teki donanma ile yardima karar verir. Böylece yirmiden fazla gemi ile Süveys kaptani Kurdoglu Hizir Reis bu ise memur edilir. Istenilen malzeme ile gemi yapan ve top döken ustalar da gemilere bindirilerek denize açilmak üzere iken Yemen'de bir ayaklanma olur. Zeydî Mezhebi'nin imami Mutahhar isyan ederek San'a ile birlikte Yemen'in önemli bir bölümünü ele geçirdiginden Kurdoglu Hizir Bey, Yemen serdari Sinan Pasa'nin maiyetinde Yemen'deki isyani bastirmakla görevlendirildiginden Açe seferi geri kalmis olur. Bununla beraber Açe Devleti'ne gönderilmesi gereken harp levazimi ve gemi insa edip top dökebilen san'atkârlar iki gemi ile sevkedildiler. Bunlar, Açe Islâm Devleti'nin hizmetine girip orada yerlestiler.</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><b>Osmanlilarin, XVI asrin ikinci yarisinda bu uzak denizlerdeki faaliyetleri, Portekizlilerin bölgedeki hâkimiyetlerine karsi büyük bir engel teskil etmistir. Hatta bu faaliyetler sonucunda baharat ticaretinde bir canlanma oldugu gibi Kizildeniz ile limanlari, Portekiz hegemonyasindan da kurtulmuslardi. Bu da Osmanlilarin Kizildeniz ve Basra körfezinde önemli noktalara hâkim olmaya basadiklari l540 tarilerinden itibaren baslamisti. Basra ve Kizildeniz'e gelen sayisiz kervanlar, Akdeniz ticaretini canlandirmis, Haleb, Trablussam, Iskenderiye ile Kahire gibi liman ve sehirler gittikçe gelisme göstermislerdir. Portekiz baharat ticareti ise çok gerilemis, buna karsilik Osmanli gümrük gelirlerinde büyük artislar meydana gelmistir. Bu esnada Sumatra'daki Açe Sultanligi'ndan bol miktarda baharat Kizildeniz'e akmis, Portekizlilerin buna mani olmak için l554 - l559 yillarinda Kizildeniz'de faaliyet göstermeleri onlar açisindan önemli bir sonucun saglanmasina yetmemistir.</b></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">KANUNî'NIN SON DÖNEMLERI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Saltanat hususunda kendisi ile rekabet edecek kardesleri bulunmayan Kanunî Sultan Süleyman, hükümdarigini yarim asra yakin bir sürede zaferlerle süslemis, ordusunun basinda hem batiya hem de doguya seferlerde bulunmus ve son seferinde ordusunun komutani olarak muharebe sahasinda vefat etmistir. O, söhretini sadece seferleri ve bunlarin sonucu olarak kazandigi zaferleriyle degil, ayni zamanda tedvin ettirip vaz' ettirdigi kanunlarinin, devlet teskilâtini ve ordusunu zamanin ihtiyaçlarina göre tanzim etmesiyle de kazanmisti. Bu bölümde biz, onun son seferi, vefati ve sahsiyeti hakkinda kisaca bilgi vermeye çalisacagiz.l. Kanunî'nin Son Seferi ve Ölümü 970 (l562) Osmanli - Avusturya muahedesinden hemen sonra iki devlet arasindaki hudud boylarinda yeni karisikliklar çikar. Avusturyalilar'in Seçen'e karsi hücuma geçmeleri üzerine Budin ve Timasvar beylerbeyleri de Samos nehri civarindaki bazi sehirlere karsi harekete geçerler. Bu esnada Avusturyalilar l563'te Kostanoviç'e kadar ilerlerler. l564 'te Imparator Ferdinand ölünce yerine oglu II. Maximilien geçince Osmanlilar anlasmanin yenilenip yenilenmeyecegini anlamak ve cülusu tebrik etmek için Bali Çavus'u gönderirler. Bu esnada Erdel'de yine karisikliklar bas gösterir. Avusturyalilar Erdel'e asker gönderirler. Buna karsilik Budin Beylerbeyi Yahya Pasazâde Arslan Pasa, Erdel'e 6.000 kisilik bir yardim kuvveti gönderir.<br />
<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/--HL_ujJSDzM/UOjP0mRNiII/AAAAAAAAB-8/7xh6xuMjUJs/s1600/kanuni-dunyada-nasil-biliniyordu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/--HL_ujJSDzM/UOjP0mRNiII/AAAAAAAAB-8/7xh6xuMjUJs/s320/kanuni-dunyada-nasil-biliniyordu.jpg" width="236" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Harp taraftari olmayan Semiz Ali Pasa'nin vefati üzerine 27 Haziran l565'te Sokullu Mehmed Pasa'nin vezir-i a'zam olmasi, Avusturya'ya karsi harp ilani fikrini kuvvetlendirir. Sokullu, Avusturya elçisine, Tokaj ile Szerencz'in iade edilmesini ve verginin ödenmesini, barisin yenilenmesinin bunlara bagli oldugunu bildirir. Bütün bu görüsmeler bir sonuç vermediginden 9 Sevval 973 ( Nisan sonu l566 )'da Avusturya'ya karsi harp ilan edilir.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;">SIGETVAR SEFERI</span><span style="font-family: Arial;"></span></span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Bu sefer, artik iyice yaslanmis bulunan Kanunî Sultan Süleyman'in baskomutan olarak ordusunun basinda istirak ettigi on üçüncü ve sonuncu seferidir. Pâdisah, Sigetvar ve Egri kalelerinin fethi ile Macaristan'daki mukavemet yuvalarini dagitmak istiyordu. Ayrica yeni vezir Sokullu'nun tesiriyle bu sefere bizzat çikmak ve böylece l0 yildir sefere çikmamasini tenkid edenleri de susturmak niyetinde idi. Bu siralarda Sultan Süleyman'in yasi yetmis üçü (73) bulmustu. Hem yasli, hem bazi hastaliklara duçar olmus, hem de ayaginda aileden gelen bir hastalik olan "Nikris" vardi. Bu sebeple yürümekte zorluk çektigi için bazi yerlerde araba, bazi yerlerde de tahtirevan ile gidiyordu. Fakat kasabalara girilecegi sirada dinçlik ve zindelik gösterip halk üzerinde iyi bir tesir birakmasi için ata biniyordu.<br />
Hükümdar bizzat sefere çikmadan iki ay evvel Ikinci vezir Pertev Pasa'yi Timisvar hududunda bulunan Gyula (Göle)'yi zaptetmek üzere gönderir. Harp planina göre, Erdel ve Hirvatistan taraflarina taarruzla bütün bir Tuna bölgesi zaptedilerek, Komarom üzerine yürünecek ve Avusturyalilar Viyana'ya dogru çekilmeye zorlanacakti.<br />
<br />
<br />
l Mayis l566'da son seferi için Istanbul'dan hareket eden Kanunî, biraz önce temas edilen yürüyüs sekli ile l9 Haziran'da Belgrad'a, oradan da Zemlin (Zemin, Zemun)'e geldigi sirada Janos Zsigmond, kuvvetleriyle birlikte orduya katilir. Bu arada Budin Beylerbeyi, Palota kalesi üzerine basarisiz bir harekâtta bulunurken Avusturya kuvvetleri de Tata ve Vesprim'i alarak büyük bir katliam yapmislardi. Osmanli ordusu dogru Sigetvar üzerine yürür. Kale muhasara edilerek toplarla dövülür. Kaleyi savunan Kont Zirinyi Miklos, bütün gücü ile müdafaada bulunur. Arka arkaya yapilan ve bir sonuç alinamayan basarisiz hücumlar karsisinda yasli hükümdar üzülmekte ve "... bu kal'e benüm yüregüm yakmisdur, dilerüm Hakk'dan ateslere yana..." diye hislerini izhar etmekteydi. Nihayet 2l Safer 974 ( 7 Eylül l566 )'de kale alinmis, Kont Zirinyi de yakalanarak idam edilmisti. Bu arada Vezir Pertev Pasa komutasinda Erdel beyi'ne yardim etmek üzere gönderilen kuvvetler de bazi kaleleri feth etmislerdi.b) Kanunî'nin Vefati Sigetvar kalesi hücumlari devam ederken yetmis üç yasinda ordusunun basinda on üçüncü seferini yapmis olan Gazi Sultan Süleyman, 6 Eylül'ü 7 Eylül'e baglayan gece (20 Safer 974) sabaha dört saat kala vefat eder. <b>Sigetvar'in fethini büyük bir sabirsizlikla bekleyen Hünkâra bu fethi görmek nasib olmayacakti. Bununla beraber onun vefatinin ertesi günü kale feth olunmustu. Sokullu Mehmed Pasa, henüz düsman karsisinda bulunulan bir zamanda ölüm haberinin açiklanmasini tehlikeli bulmustu.</b><br />
<b>Sokullu, Pâdisa'in ölüm haberini alir almaz, diger vezir ve yetkilileri haberdar etmeden sadece kendi kâtibi olan Feridun Bey'e (Münseâtu's-Selâtin müellifi) haber vermis ve derhal Kütahya Valisi Sehzâde Selim'e, Hasan Çavus adinda bir divan çavusu ile mektup gönderip acele ordugâha yetismelerini bildirmisti.</b><br />
<br />
<br />
Hasan Çavus giderken gerçekte asil meselenin ne odugunu bilmiyordu. Sadece Haleb beylerbeyligine tayin olunan bir pasaya müjdeci olarak gönderildigini ve geçerken de bu mektubu Sehzâde Selim'e vermeye memur oldugunu zannediyordu. Bu esnada Selim, Siçanli sahrasinda yaylada bulunuyordu. Hasan Çavus buradan geçerken vezir-i a'zamin mektubunu sehzâdeye verip agizdan da Sigetvar fethi haberini ile Pâdisah'in sihhat ve afiyette oldugunu söyleyip geçecekti.<br />
Vezir-i A'zam bir taraftan Otag-i Humâyunda, yazisi Pâdisah'in yazisina benzeyen Silahtar Cafer Aga'yi oturtup onun yazisiyla degisik islerle ilgili Hatt-i Humayûnlar gönderterek Pâdisah hayatta imis gibi hareket ederken, diger taraftan merhum Pâdisah'in na'sini Otag-i Humayûn'da yikatip vefat haberine vâkif olan tabip Keysûnîzâde, Pâdisah imami Dervis ve rikabdar Mustafa, Musa ve Hasan Aga'lar ile tamami l2 kisiden mürekkeb bir cemaatla namazini kildirir. Bundan sonra iç organlarini çikartip orada gömdürmüs, cesedi de ilaçlatir. Bu ameliyeden sonra, cesedi kokulu bez ve musambalara sarip bir tabuta koyar. Bu tabutu da Otag-i Humayûn'daki tahtin altina gizler.<br />
Sokollu Mehmed Pasa, Sigetvar'in fethinden sonra vezirleri Kanunî'nin vefatindan haberdar eder. Böylece Pâdisah'in vefat haberinden belli ve muayyen bir zümrenin haberi olur. Vezir-i A'zam, bu tehlikeli durumun yayilmasini önlemek için elde edilen zaferden dolayi etrafa fetihnâmeler gönderiyor, kaleyi tamir ettirip içine asker ve silah koydurtuyor, fetih münasebetiyle ilk gün Otag-i Humayûn'da ikinci gün de kendi çadirinda mevlidler okutturuyor, senlikler tertipliyor ve Sigetvar kilisesini tamir ettirerek câmie çevirdikten sonra Pâdisah'in Cuma namazina çikacagini ilan ettiriyordu. Birkaç gün sonra da nikris illetinden fazla rahatsiz olan Gâzi Hünkâr'in namaza çikamayacagini yaydiriyordu. Bu arada asker arasinda henüz fisilti halinde dolasan söylentileri de bertaraf etmek için sanki hiç bir seyden haberi yokmus gibi orduda dellallar gezdirip Divan-i Humayûn toplantisinin yapilacagini ilan ettirirmek suretiyle dedikodulara son verdirir. Bu konuda da Yeniçeri Agasi ile görüsen Vezir-i A'zam, o ve diger üyelerle söz birligi ederek sanki gerçek divan toplanmis gibi askere verilecek terakkilerden ve Pâdisah'in onlara yaptigi hayir dualardan onun agzindan söylüyormus gibi tekrarlar.<br />
<br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-S7BPgun94uc/UOjPw3wYVgI/AAAAAAAAB-0/7YLtH0eMkQg/s1600/kanuni-avrupa-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-S7BPgun94uc/UOjPw3wYVgI/AAAAAAAAB-0/7YLtH0eMkQg/s320/kanuni-avrupa-resmi.jpg" width="220" /></a></span></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">
<br />
<br />
Sokollu, ordunun Belgrad'a hareketi esnasinda da Kanunî'nin ölümünü gizlemis, hatta arabaya ona çok benzeyen birini bindirerek, pâdisahmis gibi saga sola selam verdirerek askerin süpelerini gidermeye çalismisti. Nihayet, hafizlarin arabanin etrafinda Kur'an okumaya baslamalari üzerine hükümdarin vefat ettigi anlasilarak feryadlar baslamistir. Sokollu, askeri yatistirmaya muvaffak olmustu. Ordu, Belgrad'a ulastiktan sonra babasinin yerine Osmanli tahtina geçmis bulunan II. Selim'in otagi önünde cenaze namazi kilindiktan sonra tabut Istanbul'a gönderilmis ve buradan da 28 Kasim l566'da cenaze namazi tekrarlanmistir.2. Kanunî Sultan Süleyman'in Sahsiyeti ve<br />
Yaptigi Hayir Eserleri 26 Yasinda tahta geçip 46 yil hüküm süren Kanunî Sultan Süleyman'in bu uzun saltanati sirasinda Osmanli Devleti, üç kitada hâkimiyet tesis eden bir cihan devleti haline gelmisti. Onun döneminde Osmanli ordulari Asya, Avrupa ve Afrika kitalarinda birçok muharebeler yapmis, kazanilan zaferlerle devlet arazisi üç kita üzerinde büyük bir genisleme kaydetmistir. Bizzat kendisi birçok sefere istirak ederek ordunun yüksek komutasini üzerine aldigi gibi devletin genisleme ve yükselmesinde de büyük bir hisseye sahiptir. Onun döneminde kazanilan siyasî basarilar, ekonomik ve sosyal yapiyi belirlemis, hukuk ve adalet prensipleri ön plana çikmistir. Ordunun intizami, teknik gücü ve disiplini gibi bütün müesseseleriyle devlet, çaginin en büyük devleti haline gelmistir. Hak ve adâlete verdigi önemden dolayi halk tarafindan sevilen Kanunî, ordusu tarafindan da ayni nisbette sevilmekte idi. Nitekim, ordusunun intizamina ve askerin terakkisine dair mühim ve esasli kanunlar koymus olmasi da onun ordu tarafindan sevilmesine sebep olmustu. Eyyûbî, onun tebeasi olan bütün insanlar için sergiledigi adâleti su ifadelerlerle nazmen günümüze ulastirmaya çalismistir:<br />
<br />
<br />
"Adâletle görür âlemde dâdi<br />
Cihan halkina hem oldur muradi<br />
Cihan halkina adlidur sifa-bahs<br />
Cemâli âlemde oldi safa-bahs<br />
<br />
Saâdet tacinun sâhib kemâli<br />
Adâlet mihri sen göster cemâli<br />
Geçelden tahta ol sâhib saadet<br />
Reâyâ hayli gördiler riâyet<br />
<br />
Deminde yokdurur hiç kibr u kine<br />
Meger Müslimle kâfir birbirine<br />
Reâyâ adlün ile bagladi üns<br />
Cemâlin cilve-gâh-i gül-sen-i kuds."<br />
<br />
<br />
Hareket ve davranislarinda vakar sahibi olan Kanunî, uzun boylu, uzunca boyunlu, yuvarlak yüzlü, ela gözlü, siyah kirpikli, kaslarinin arasi biraz açik, dogan burunlu, seyrek disli, genis omuzlu, mevzun ve yakisikli, söz ve hareketleri ölçülü, aheste yürüyüslü, arslan heybetli ve mert sözlü idi. Âlim, sair ve hakimlerle bulunmaktan hoslanir, hos sohbet, maddî ve manevî bütün iyi hasletleri sahsinda toplamis bir pâdisah idi.<br />
<br />
<br />
Kanunî Sultan Süleyman, göreve getirdigi insanlarin kabiliyet ve derecelerini iyi bilip takdir ederdi. Bundan dolayi kendisine gelisi güzel adam tavsiye edilemezdi. O, adam yetistirmesini de bilirdi. Nitekim oglu Selim ve torunu III. Murad dönemlerinde ileriyi gören devlet adamlari onun zamaninda yetismis olanlardir.<br />
O, vakur, azim ve irade sahibi, yaratilis itibariyle çok konusmadigi gibi, verecegi kararlarda da acele etmezdi. Bir konuda karar vermek istedigi zaman çok düsünür, gerekenlerle istisarelerde bulunur, çikan sonuca göre verdigi karardan geri dönmezdi. Devlet nüfuz ve haysiyetine halel getirecek konularda müsamaha göstermezdi. Kendisiyle görüsenlerin kapali mütalaalarindan ne demek istediklerini anlar ve ona göre cevap verirdi.<br />
<br />
<br />
Sultan Süleyman'in, fevrî bir yaratilisa sahip olmamasi, kararlarini düsünüp tasinarak ve ekseriya vezirlerine de danisarak vermesi, temkin ve itidali elden birakmamasi, onun basari yolunu açan ve kendisini büyüklüge götüren hasletlerden sayilmaktadir. Devlet kudret ve nüfuzunu her seyin üstünde tuttugu, devletin yüksek menfaatlerine aykiri saydigi hareketlere tevessül eden kimseleri, en sevdikleri bile olsa, feda etmekten çekinmedigi bir vâkiadir.<br />
O, son seferi olan Sigetvar'a giderken adeta ölüm seferine çikiyordu. Baska bir ifade ile ölecegini bile bile bu sefere çikmistir. Bunun bütün emâre ve delilleri bilinmekteydi. <b>Bununla beraber atalari gibi harp meydaninda ve ordusunun içinde otag-i humayûnunda ölmek istemisti. Bu davranisiyla o, son nefesine kadar devletinin selâmetini ve yüceligini düsünmüstü. Gerçekten de o, gittigi bu seferinde ordusu içinde iken otag-i humayûnda vefat etmis ve bu olay, dönemin dirayetli veziri Sadrazam Sokollu Mehmed Pasa tarafindan 48 gün gizli tutulmustu. Bâki, Kanunî için yazdigi "Mersiye-i Hazret-i Süleyman Han" adli terkib-i bend seklindeki siirinde bunu su misra ile belirtir:"Halk-i cihana kirk sekiz gün duyurmadi"</b><br />
<br />
<br />
O, memleketin birçok yerine oldugu gibi Istanbul'un imarina da ehemmiyet verip hizmet eden bir hükümdardir. Memleketin kültür ve maarifine hizmet eden Süleymaniye külliyesinden baska, babasinin adina yaptirdigi Sultan Selim Câmii ile müstemilati, ogullari Sehzâde Mehmed ve Cihangir namina yaptirdigi Sehzâde (Sehzâdebasi Câmii) ve Cihangir câmileri ile tesisleri, kizi Mihrimah Sultan nâmina yaptirdigi Edirnekapi ve Üsküdar Câmileri, zevcesi Hürrem Sultan adina insa ettirdigi Haseki sultan Câmii, medrese ve Dârussifa, Istanbul'un görütüsünü çok degistirmislerdir. Sonuç olarak o, hayir eserlerine büyük bir önem vererek eserlerinin birçogunu Mimar Sinan'a insa ettirdi ki, Süleymaniye Câmii bunlarin basinda gelmektedir. Ayrica Istanbul'a su getirtilmesi yolunda da büyük çabalar sarf etti. Nitekim Istanbul'daki kirk çesme denilen su yollari da Kanunî'nin büyük ve önemli eserlerindendir. Keza 0, Büyük Çekmece Köprüsü'nü de yaptirmistir.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s1600/hurrem-sultan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-P_BgSgOzV7Q/UOjPsxERYmI/AAAAAAAAB-s/J1C-MzYb8SY/s320/hurrem-sultan.jpg" width="273" /></a></div>
<br />
<br />
Onun hayir eserleri sadece Istanbul'da degil, ülkenin pek çok yerinde vardir. Nitekim Bagdad'da Siîlerin uzun bir süre önce yikmis olduklari Imam A'zam Ebû Hanife türbesini imar ve bunun yaninda bir câmi ile bir imâret insa ettirdigi gibi , yine Bagdad'da Kadirîye Tarikati'nin kurucusu Seyh Abdülkadir el-Geylanî türbe ve camisini tamir ile bunlara yeteri kadar vakiflar tahsis etmisti. Konya'da Mevlana Celâleddin Rumî türbesi yaninda iki minaleri bir cami ile bir semahâne, bir imâret ve dervisler için hücreler yaptirmisti. Kefe ve Iznik'te önceleri kilise iken, sonradan câmie tahvil edilen mabedleri harab olmaktan kurtarmis, Sam'da (Dimask) câmi, medrese, imâret ve mektep yaptirmistir. Kudüs'teki Kubbetu's-sahra denilen mukaddes mekânin duvarlarinin içini ve disini nakisli çinilerle süslettirmistir. Ka'beyi, daha önceki halifeler gibi tamir ve tezyine çalisan ilk Osmanli Pâdisahidir. Bu tezyinatin cevazi hakkinda Seyhülislâm Ebu's-Suûd Efendi'den fetva almis ve insaatin Mekke fukahasi ile Hanefî, Safiî, Malikî ve Hanbelî mezheblerinin imamlari huzurunda yapilmasini emretmistir. Bu dört mezheb için 4 medrese yaptirip bunlara Osmanli medreseleri usûlüne göre talebe ve muid tayin ettirmistir. Müderrislere yevmiye olarak 50, muidlere 4, talebeye de 2'ser akça tahsis etmistir. Bu arada Mekke'nin en büyük ihtiyaci olan su yollari için tahsisat ayirmistir. Kanunî Sultan Süleyman'in Istanbul, Haremeyn ( Mekke - Medine), Bagdad ve diger sehir ile bölgelerde yaptirdigi hayir eserlerini tafsilatli bir sekilde veren Eyyûbî de, bu konuya su beyit ile baslar:<br />
<br />
"Gel imdi gûs-i câni eyle hazir<br />
Diyem hayrat-i sâhi sana bir bir"<br />
<br />
Islâm'dan alinan ilhamla meydana getirilen Osmanli medeniyeti, bir dis medeniyeti oldugu kadar ayni zamanda bir iç ve ruh medeniyeti idi. Iste bu müsterek faaliyetin verimleri, taht sehri olan Istanbul'u, yeryüzünün efsaneler ile boy ölçüsen cenneti hâline getirmisti. Kanunî tarafindan imar edilip genisletilen sehir, baglar, bostanlar ve tarlalardan gayri Galatasaray'daki Acemioglanlar kislasi ile Venedik ve Lehistan elçilikleri saraylarindan baska bina bulunmayan Beyoglu'na ve Galata'ya dogru tasarak, Kasimpasa, Piyâle Pasa, Ayaz Pasa ve Pîrîpasa mahallelerini kazanmisti. Bununla beraber Istanbul'a bir Müslüman Türk sehri karekterini kazandiran baslica hususiyetler, sehri büyük - küçük dinî ve milli merkezler etrafinda toplayan site fikri idi. Öyle ki, câmii, mescidi, sebili, imâreti, hani, hamami, tekkesi, türbesi, medresesi, kütüphânesi, çesmesi, meydanlari ve çinarlari, kestaneli, asmali, salkimli bahçeler içindeki evleri,konaklari ve saraylari ile her semt, her mahalle, müsterek bir kültür ve medeniyetten sagilip akan millî ruhun tâ kendisi idi.<br />
Hele medreseler, yesilliklerle yazilmis siirler gibi idi. Bahçe zevkini o kadar agirbasli, zarif ve asîl çizgilerle halletmis bahçe mimarligi, san'at ile tabiati birbirinin emrine vermis bir tarz ve tanzim saheseri sayilabilirdi. Bu dönem öyle bir dönemdi ki, toplum neyi isteyecegini tayin edebilecek kivamli seviyeyi yakaadigi için ne yaptigini da biliyordu. Bu sebeple yapici olan hareketlerinde yanilmiyordu. Gözün gördügü, elin degdigi, kulagin duyup dudagin söyledigi her sey, millî ve dinî bir özellik tasiyordu.<br />
<br />
<br />
Sehrin göbeginde hesaba gelmez saraylar, câmiler, hanlar ve hamamlar vardi. Ami kiyilarda köselerde, bir sebili, bir mescidi, bir türbesi, hatta bir çinari ortasina almis öyle sokaklar, mahalleler bulunuyordu ki, bu kurulus ve istifteki vakar, iffet, hicab ve edep motiflerinin kaynasmasindan çikar siirli terkib, ölüm tehdidi karsisinda dahi dogruyu söyleyen bir dudak gibi yerliye de yabanciya da kendisinin Müslüman Türk oldugunu söylerdi.<br />
<br />
<br />
Böylece sehrin yükü , asla bir semte yigilmamisti. Zevk ve san'at, her tarafa birden dagilmisti. Bu cemiyet, çiçegi, agaci ve hayvani âdetâ ailesinin birer ferdi imis gibi derecelendirdigi bir muhabbetle seviyor, onlara, hayati içinde yer ve kiymet veriyordu. O devrin Istanbul'unda, bahçesiz bir ev, agaçsiz bir bahçe düsünülemezdi. Bogaziçi ormanlarini teskil eden çinarlar, meseler, ardiçlar, erguvanlar, çitlenbikler, sehrin içine girince ismi degisir ve koru adini alarak saltanatina devam ederdi. An'ane, nebatin da hayvanin da gönülü hâmisi idi. Hayatinin içinde yeri olan bu masum yoldaslara saygisizligi, ictimaî suçlardan daa da agir kabul ederek kestirmece "günah" der ve zarurete ona el vuran tahribçiye kötü gözle bakar ve umumi bir nefret agi içine düsürerek kendinden uzaklastirirdi. Bugün dahi baltasinin yüzünü çaputla örterek odun kesmeye giden köylü ve kurban edecegi hayvanin evvela gözlerini baglayan adam, o devirlerin saygi mirasindan duygu dagarciginda artiklar kalabilmis bahtiyarlardandir.<br />
<br />
<br />
Emrinde ve hizmetinde olan yaratilmislara âzamî sefkat ve nezâketi imaninin geregi kabul eden an'ane, agaç sevgisi ile hayvan sevgisini at basi takib eder. Bunlara karsi saygisizlik ve lâubaliliklere cephe almayi da yine o imanin icabi sayarlardi. Kanunî devrinde bir Venedik'li kuyumcunun, tuttugu kusa eziyet ettigini görenler tarafindan sürüklenerek kadi'nin uzuruna götürülmesi,toplumun bu konuda gösterdigi bitmez tükenmez hassasiyetten alinmis basit bir örnektir.<br />
Sultan Süleyman, Osmanli hükümdarlari içinde "Kanunî" lakabini tasiyan tek pâdisahtir. Bilindigi gibi Osmanli devleti'nin kurulusu ile birlikte ülkede müdevven olsun veya olmasin "Ser'î" ve "Örfî" kanunlar uygulanmakta idi. Ancak "Kanun-nâme" seklinde bir codification ameliyesini ilk defa küçük ve eksik olmasina ragmen Fâtih Sultan Mehmed zamaninda ve esasli olarak da Sultan Süleyman zamaninda görüyoruz. Onun, Kanunî sifatini almasina sebep olan bu kanun-nâme, süphesiz ki o zamana kadar yavas yavas tekevvün eden huhukî, idarî, malî, askerî ve diger mevzuatin islâh edilerek en mütekâmil sekline kavusmasi bu pâdisah zamaninda olmustur.<br />
<b><br /></b>
<b>Bu kanun-nâme üç ana bölüm ve bunlarin tali kisimlarindan mütesekkildir. Burada, ceza kanununu, vergi kanunlarini, bir de reâyâ ve bazi askerî siniflarla ilgili kanunlari görmek mümkündür. Kanun-nâmedeki maddeler, Ebu's-Suûd Efendi'nin fetvalari ile kanuniyet kesbederek "Sultan Süleyman Kanun-nâmeleri" adi ile asirlarca mer'iyette kalmistir. Bu kanun-nâme, Kanunî'yi dünya tarihinin büyük hukukçulari arasina sokmaktadir. Gerçekten, Kanun-nâme'nin l. bâbinin birinci faslinda, ceza hukuku bakimindan devletin bütün tebeasinin (vatandaslarinin) birbirlerine esit oldugu , hepsinin ayni cürümden ayni cezayi görecegi, su ifadelerle nakledilir:</b><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-39ZfhZ4ATbg/UOjPowADiWI/AAAAAAAAB-k/etjVxTq1RWo/s1600/kanuni-avrupa-resmi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-39ZfhZ4ATbg/UOjPowADiWI/AAAAAAAAB-k/etjVxTq1RWo/s320/kanuni-avrupa-resmi.jpg" width="220" /></a></div>
<br />
<br />
" Cinayat mukabelesinde olan cürmü siyaset bâbinda vaz' oundu ki, sipahî ve raiyyet ve serif ve vazi' ve deni ve refi' arasinda müsterektir. Söyle ki: Her kim bu cerâimden birisi ile mücrim ola, mukabelesinde ta'yin olunan ukubetle muâkab ola." Kanun-nâme'nin bu maddesini degerlendiren I. Hami Danismend, hakli olarak söyle der: "Herhalde bu vaziyet XVIII. asrin sonlarindaki Fransiz inkilâbindan çikan müsavat esasinin Türkiye'ye ancak XIX. asirdaki Tanzimat-i Hayriye'den itibaren girebilmis oldugunu iddia edenlerin yüzlerini kizartmak lazim gelecek bir vaziyettir. Sahsî hukuk itibariyle sinif ve mevki farki gözetmeyen bu müsavat (esitlik) prensibi, siyasî hukuk bakimindan da Osmanli Imparatorlugu'nun tesekkülünden beri tatbik edilmis en eski mahiyetindedir." Burada sunu da belirtelim ki, gerek Kanunî, gerek kendisinden önceki Osmanli hükümdarlari, gerekse daha sonrakiler, adâlet konusunda son derece titiz davranmak zorunda idiler. Zira bu konuda titizlik göstermek, mensubu bulunduklari dinin (Islâm) emri idi. Bu din, adâlet sahsî ceza konusunda insanlar arasinda bir ayirim yapmaz. Insan olarak herkesi esit ve ayni haklara sahip kabul eder. Keza bu din, insanlarin zorla Müslüman yapilmalarina da müsaade etmez. Gerçi gerek Islâm'in, gerekse Osmanli'nin bu anlayisini kavrayamayan dönemin Avrupali bazi yazar, elçi ve seyyahari birtakim yanlis degerlendirmelerde bulunurlar. Bununla beraber sonunda onlar da gerçekleri söylemekten kendilerini alamazlar. Nitekim o dönemden (l530) zamanimiza kadar gelen bir eserde Bosna ve halki ile ilgili bazi bilgiler verildikten sonra " Bununla birlikte Pâdisah, Hiristiyanlarin papazlarina, kiliselerine ve çesitli mezheplerine bagli kalmalarina da izin vermistir"<br />
Osmanlilarin bu büyük pâdisahi zamaninda, nüfus ve arazi tahrirlerine büyük bir önem verildiginden, Kanunî de bir hükmünde, memleketin gerçek vaziyetinin bütün teferrüatiyle bilinmesinin, zamanla meydana çikmasi muhtemel olan bazi yolsuzluk ve haksizliklarin ortadan kaldirilabilecegine isaret etmistir.<br />
<br />
<br />
Kanunî Sultan Süleyman ilim ve kültür adamlarini himaye ettigi gibi onlari çesitli sekillerde taltif edip desteklerdi. Kendisi de sair olan ve Muhibbî mahlasiyla siirleri bulunan Kanunî Sultan Süleyman'in, matbu bir de divani vardir. Topkapi Sarayi Müzesi Arsivinde kendi el yazisiyla manzumelerini hâvi perakende müsveddeleri mevcuddur. Günümüz Türkiye'sinin hemen hemen bütün saglik kuruluslarinda bir levha seklinde duvarlarda asili bulunan ve: "Âlem içre muteber bir nesne yok devlet gibi<br />
Olmaya devlet cihanda bir nefes sihat gibi<br />
Saltanat dedikleri ancak cihan gavgasidir<br />
Olmaya baht-u saadet dünyada vahdet gibi" misralari da ona aittir.<br />
O, sadece kendisi siir söylemekle kalmamis ayni zamanda sair ve ediplerin elinden tutup onlarin yetismelerine de yardimci olmustur. Nitekim o, siirdeki kudretini anladigi meshur sair Bâki'nin elinden tutup yetismesine himmet etmistir. Nimet ve kadirsinas olan Bâki'nin, Sultan Süleyman'in vefatina dair kaleme aldigi mersiye edebiyatimizin saheserlerindendir. Onun, ilim ve marifet erbabina karsi gösterdigi itibar ve onlara olan riayeti pek ziyade idi. Zamaninda yetistirdigi ulema ve suâranin (sairler) eserlerini kütüphanesinde saklardi. Onun, edebî eserlere verdigi degeri göstermesi bakimindan Kelile ve Dimne'nin mütercimi Alaeddin Ali Çelebi'ye olan iltifati örnek olarak gösterilebilir. Ali Çelebi, "Hümayun-nâme" adi ile yaptigi tercümeyi takdim ettigi zaman, o, bu eseri bir gecede okuyarak, mütercimini Bursa kadiligina tayin eder. Kanunî'nin büyük bir hükümdar oldugunda ittifak eden tarihçilerden bir kismi, onun devrinin on büyük sadrazami oldugunu ve on mümtaz vasifli defterdar ve nisancisi yaninda, on tane büyük âlim ile on büyük sair bulundugunu da bildirmektedirler.<br />
<br />
</span><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kanunî Sultan Süleyman'in, toplumdaki insanlari nasil degerlendirdigini ortaya komasi ve onlara nasil bir kiymet atfettigini göstermesi bakimindan nakledecegimiz su olay büyük bir deger tasimaktadir. Buna göre bir gün o, mahremleri ile görüsürken onlara dünyanin velinimetinin kim oldugunu sorar. Onlarin, "Pâdisah hazretleridir" demeleri üzerine "Hayir, velinimeti-i âlem reâyâ yani köylüdür ki, ziraat ve hirâset (çiftçilik ile ugrasmak) emrinde huzur ve rahati terk ile iktisâb ettikleri (kazandiklari) nimetle bizleri it'am ederler" demisti.</span><br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kaynak: Osmanli tarihi</span>Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-9418001286115424492013-01-05T17:04:00.001-08:002013-01-05T17:04:24.544-08:00Şehzade Mustafa nasıl öldürüldü?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-NsbxrWAtxgQ/UOjNi8s7m0I/AAAAAAAAB-U/7hR3TIHhpOo/s1600/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-NsbxrWAtxgQ/UOjNi8s7m0I/AAAAAAAAB-U/7hR3TIHhpOo/s320/kanuni-buyuk-resimleri.jpg" width="272" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzade Mustafa'nın tahta çıkması beklenirken boğdurularak öldürüldü. İşte Kanuni Sultan Süleyman'ın büyük oğlu Şehzade Mustafa'nın öldürülmesi...</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br />Mahidevran Sultan Kanuni'yle tahta çıkmadan önce Manisa valisi olarak görev yapmaktayken evlendi. Şehzade Mustafa, 1515 yılında babası Kanuni'nin Manisa Sancakbeyliği sırasında doğdu.<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Mustafa çok iyi eğitilmiş bir şehzade, çok cesur ve başarılı bir askerdi de aynı zamanda. Halk ve asker nezlinde de çok sevilirdi.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<a name='more'></a><br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Kanuni Sultan Süleyman, yaşı ilerleyince oğullarından hangisinin tahta çıkacağı yönünde bir çekişme başladı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>HÜRREM MUSTAFA’YI DEVRE DIŞI BIRAKMAK İSTİYORDU</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Hürrem Sultan, Kanuni'nin ilk oğlu Şehzade Mustafa'yı devre dışı bırakıp kendi oğullarından birini tahta çıkarmak için bir strateji izlemeye başlamıştı. Bu arada Hürrem Sultan, kızı Mihrimah Sultan'ı Rüstem Paşa ile evlendirdi. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Daha sonra veziriazamlığa yükselecek olan Rüstem Paşa, Şehzade Mustafa’nın bertaraf edilerek yerine Hürrem Sultan’ın oğullarından birisini veliaht tayin ettirmesinde en büyük yardımcısı olacaktı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Her ne kadar hemen herkes Şehzade Mustafa`nın Kanuni sonrasında tahta geçmesinin uygun olduğunu düşünse de, Hürrem ve Rüstem Paşa Şehzade Mustafa`ya karşı müthiş bir kin duyuyorlardı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>PARGALI İBRAHİM MUSTAFA'YI DESTEKLİYORDU</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Damat İbrahim Paşa’nın bir de Şehzade Mustafa’yı desteklemesi belki de ona en büyük düşmanını kazandırmıştı. Hürrem Sultan'ı. Hürrem Sultan bütün gücü ile Paşa’nın aleyhinde çalışıyordu. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Paşa’nın Hatice Sultan ile ilgilenmediği, bazı cinayetleri gizlediği, hediye gönderilen Kuranı Kerimleri kabul etmediği, gizli hristiyan olduğu, devletin parasını müsrifçe harcadığı söylentilerine artık Kanuni de inanmaya başlamış ve eski dostu ile ayrılmanın vakti geldiğini düşünerek onu öldürtmeye karar vermişti.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
1536’nın Mart ayında iftar için saraya çağrılan İbrahim Paşa, iftardan sonra bir odaya çağrılarak, daha sonra Şehzade Mustafa’yı da boğdurtmakta kullanılacak sağır ve dilsiz cellatlar tarafından boğduruldu.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>ORDU MUSTAFA'YI SULTANLIĞA UYGUN GÖRÜYORDU</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
İmparatorluğun büyük başarılar elde ettiği bu dönemde bir yandan da taht kavgaları için için devam etmekteydi. Ordu, ulema ve meşayih Şehzade Mustafa`nın sultanlığının uygun olduğunu düşünüyordu.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Veliahtlık meselesi ile ilgili dedikodular yapılmaya başlayınca, Kanuni yanındakilerin de teşviki ile Şehzade Mustafa'yı saltanat merkezine daha yakın olan Manisa sancakbeyliğinden alarak yerine Şehzade Mehmet tayin etti.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>ŞEHZADE MUSTAFA AMASYA'YA GÖNDERİLDİ</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Manisa sancakbeyliği, padişah`ın vefatı durumunda yerine geçecek şehzadeye ayrılan bir yer olarak bilinmekteydi. Burada sancakbeyliği görevini yürüten Şehzade Mustafa bir zaman sonra Amasya`ya kaydırıldı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>MAHİDEVRAN OĞLUYLA BERABER GİTTİ</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Gelenek olduğu üzere annesi Mahidevran Sultan da oğluyla birlikte Amasya'ya gitti.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>HÜRREM OĞULLARINDAN BİRİNİ SULTAN YAPMAK İSTİYORDU</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Manisa'ya ise, Kanuni'nin Hürrem'den olma ve Şehzade Mustafa`dan altı yaş küçük oğlu Şehzade Mehmet getirildi. Bunun anlamı, Hürrem'in oğullarından birinin sultan olması için yoğun bir çaba gösterildiği ve Kanuni'nin de bu etkiye direnemediğiydi. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Tüm bunlar gerçekleşirken beklenmeyen bir durum ortaya çıktı. Kanuni'nin Şehzade Mustafa'ya tercih ettiği Şehzade Mehmet, henüz 22 yaşında iken vefat etti.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzade Mehmet'in vefatından sonra Şehzade Mustafa bir kez daha öne çıksa da, Manisa Sancakbeyliğine bu kez yine Hürrem'in oğlu olan Şehzade Selim getirildi. Bu durum, Hürrem'in kendi oğullarından birisini sultan yapmak konusundaki ihtirasını ve gayretini göstermekteydi.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>RÜSTEM PAŞA ŞEHZADENİN MÜHRÜNÜ KAZITTI</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Saraydaki entrikalar bitmek bilmiyordu. Art arda yapılan iftiralar yavaş yavaş padişahın şahzadeye karşı olumsuz bir fikre kapılmasını sağlayacaktı. Bunda, Sadrazam Rüstem Paşa’nın etkisi büyüktü.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Rüstem Paşa, gizlice şehzadenin mührünü kazıttı. Şehzade Mustafa’nın ağzıyla İran Şahı Tahmasb’a bir mektup yazdı. Şahın cevaben yazmış olduğu mektubu da ele geçirdi. Gerektiğinde bu sahte mektupları padişaha gösterecek ve şehzadenin sonunu hazırlayacaktı. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
1552 yılında Rüstem Paşa Doğu Seferi’ne gidecek ordunun başına getirildi. Rüstem Paşa, sefer sırasında Anadolu’da herkesin Şehzade Mustafa’yı desteklediğini gördü. Askerler arasında da, artık 60 yaşına gelmiş olan Kanuni’nin kocadığı, zaten son on yıldır ordunun başında sefere bile çıkmadığı, yerini bu işi gerçekten hak eden Mustafa’ya bırakması yönünde dedikodular yayılmaya başladı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>KANUNİ’Yİ OĞLUNA DÜŞMAN ETTİ</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Rüstem Paşa, bir adamını İstanbul’a göndererek meydana gelen olayları ayrıntısıyla Kanuni’ye iletti. Bu arada daha önce Şah Tahmasb’a yazdığı sahte mektupları da Şehzade Mustafa’nın aleyhine delil olarak gönderdi. Rüstem Paşa, Kanuni’yi tamamen oğluna düşman etmişti. Özellikle “tahtı bırakması” yönündeki dedikoduları duyan Kanuni, iyice sinirlenmiş ve üzülmüştü.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Kanuni Sultan Süleyman derhal Rüstem Paşa’yı geri çağırarak seferin ertesi yıl bizzat kendi idaresinde yapılacağını bildirdi. Ertesi yıl 1553′te İran Seferi’ne padişah kendi çıktı. Ordu, 5 Ekim 1553 yılında Konya Ereğlisi yakınındaki Aktepe denilen mevkide konakladı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Padişahın yanında Şehzade Cihangir ve yolda orduya katılan Şehzade Selim bulunmaktaydı. Kendisine orduya katılması talimatı verilen Şahzade Mustafa, babasının kendisiyle ilgili düşüncelerinden habersiz, orduya katıldı. Kendisini çok seven ikinci vezir Kara Ahmed Paşa’nın ikazlarıyla bazı şeylerin ters gittiğini fark etti.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>BABASININ KENDİSİNİ ÖLDÜRECEĞİNE İNANMADI</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Akşama doğru babasının otağından kendisine doğru üzerinde kağıt bulunan bir ok atıldı. Kağıtta, babasının otağına kesinlikle gitmemesi, aksi halde babasının onu öldüreceği yazılıydı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzade Mustafa bunu Rüstem Paşa’nın kendisine karşı bir hilesi olarak düşündü. Hem otağa gitmemenin babasına karşı bir saygusuzlık olacağını düşündü. Ayrıca Şehzade Mustafa, babasının kendisini öldürebilecek büyüklükte bir suç işlemediğini ve Rüstem Paşa dahil hiç kimsenin , babasının kendisine ölüm kararı verebilecek derecede etkileyebileceğine inanmıyodu.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>7 DİLSİZ CELLAT TARAFINDAN BOĞDURULDU</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Çadıra giren şehzadeye yedi dilsiz cellat saldırdı. Şehzade Mustafa mücadele etmesine rağmen, cellatlar tarafından boğularak öldürüldü.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzade Mustafa’nın ölümü ordu arasında derin bir üzüntü ve hoşnutsuzluk meydana getirdi. Şehzadenin başına gelenlerin sorumlusu olarak tepkiler Rüstem Paşa’ya yönelince, padişah ortamı yatıştırmak için Şehzade Mustafa’ya yakınlığı ile bilinen Kara Ahmed Paşa’yı veziriazamlığa getirdi.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzadenin cenazesi Bursa’ya gönderilerek İkinci Murad türbesine defnedildi.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>MAHİDEVRAN İYİCE GÖZDEN DÜŞTÜ</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Şehzade Mustafa’nın öldürülmesinden sonra Mahidevran Sultan iyice gözden düştü. Yaşamının büyük bir bölümünü fakir olarak oğlunun mezarının bulunduğu Bursa’da geçirdi.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>HÜRREM’İN OĞLUNDAN MAHİDEVRAN’A MAAŞ</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Hürrem Sultan‘ın ölmesinden sonra Hürrem Sultan‘ın oğlu II. Selim Mahidevran Sultan’a maaş bağlattı ve 1555 yılında oğlu Mustafa’nın türbesini yaptırttı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
kaynak: mynet.com</div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-66148725986259839922013-01-05T16:52:00.001-08:002013-01-05T16:52:45.063-08:00Kanuni Sultan Süleyman öz oğlu Mustafa’yı neden öldürttü?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-6z-hCTBCxgs/UOjKqFfc9_I/AAAAAAAAB-E/l8RwRB281M8/s1600/kanuni.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-6z-hCTBCxgs/UOjKqFfc9_I/AAAAAAAAB-E/l8RwRB281M8/s320/kanuni.jpg" width="216" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<span style="font-size: 13px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<span style="font-size: 13px;">Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı cihan devletinin büyük hükümdarı idi. Rus asıllı karısı Hürrem Sultan ile damadı Rüstem Paşa’nın entrikaları sonucu oğlu Mustafa adına düzenlenen “sahte mektupları” araştırma gereği duymadı. Duygularına esir oldu, öz oğlu Mustafa’nın öldürülmesini emretti. Rüstem Paşa’nın Sadrazamlığı 15 yıl kadar sürdü. Öldüğünde serveti sayıldı, Osmanlı ülkesinin en zengini olduğu anlaşıldı. Tarihçi Peçevi Rüstem Paşa’nın “Uçan kuştan bile rüşvet alarak” kesesini doldurduğunu yazdı. Osmanlı Kanuni zamanında “Arşı alaya” yükselmişti, ama padişahın ayakları yere basmıyordu, gerçekleri ise hiç göremiyordu! Osmanlı rüşvet ve iltimas belası ile içten çürümeye çökmeye başlamıştı bile.<a name='more'></a></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<a href="" name="more"></a></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Devleti aliyyeyi şahane-i Osmani” sözlerinin anlamını öğrenmek için lügatlere bakmaya bile gerek yok…”En büyük yüce Osmanlı devleti” anlamına gelir. Özellikle Türk soyundan gelen hakanların yönettiği ve 16.yy içinde dünyanın en büyük devlet haline gelen Osmanlı’yı ifade etmek için kullanılır. Hazar Denizin’den Avrupa içlerindeki Viyana kapılarına kadar Osmanlının sınırları kuzeyde Moskova yakınlarından güneyde Afrika içlerindeki Sudan’ın daha aşağısında kalan Kongo ormanlarına kadar dayanmaktadır. Güneşin doğduğu Endonezya’dan yine güneşin battığı Fasa-Moritanya sahillerine kadar uzanan topraklara sahiptir. Ve de Osmanlı’nın idare merkezi İstanbul…Dolayısıyle Topkapı Sarayı…Dolayısıyle Divanı Hümayun’dur.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul fethinden sonra Topkapı Sarayını yaptırırken devletinin kıyamete kadar yaşaması düşünmüş olmalı ki devletin temellerini “adalet üzerine” dayandırmak istemiş. Topkapı Sarayı’nın orta yerinde hükümet toplantılarının yapıldığı yerin üzerine yüksekçe bir kule yaptırmış adına da Adalet kulesi denmiş… İnsanların inançlarına ve soyuna bakılmadan herkese adaletli yaklaşmayı amaçlayan bir düşünce yansımış Topkapı Sarayına yani “Payitahtı Ali Osman’ın “merkezi İstanbul şehrine…</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Sonradan Topkapı Sarayının ilk giriş kapısının sağına ve soluna altın sarısı Arapça harfleri ile iki kitabe yerleştirilmiş. Kapının sağ tarafında olan kapının üzerine “Allah yeryüzünün idaresini sultana (Türk hakanına) vermiştir” yazısı yerleştirilmiş… Aynı kapının sol duvarı üzerinde olana da “O, yeryüzünde insanlar üzerindeki zulmü ortadan kaldırmakla görevli ve halkın koruyucusudur” sözleri yerleştirilmiş. Ne muhteşem bir düşünce ve onun bağlı olduğu inanç değerleri…Böylece Osmanlı’nın temelleri kaynağını Kuran’dan alan düşünceye/inanca dayandırılmış…</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Fatih’in torunları…İstanbul’un fethinden kısa bir süre sonra tarih sahnesinde rol oynuyorlar. Osmanlı tahtında Sultan Süleyman var. O’na devletini zirveye taşıdığı için “Muhteşem Süleyman” diyorlar. Ülkenin sosyal hayatının her anını kurallara bağlayan yasalar çıkarttığı içinde “Kanuni” şöhretini almış. Avrupalılar onun dünyanın en büyük devletine “Türk İmparatorluğu” (Turkish Empire) adını layık görmüşler. Gücün, ihtişamın “arşı alaya çıktığı” bir zaman yaşanıyor İstanbul’da. Kanuni, gönlünü hoş etmek üzere genç ve güzel saray gözdesi Hürrem Sultan ile evleniyor. Aslen Ukraynalı bir papazın kızı ve asıl adı da Aleksandra Lisovska olan bu genç ve güzel kız sarayda aldığı eğitim ve terbiye sonrası “Hürrem” adına layık görülüyor. Kendini koruyan güzelliği kendi içinde yaşatan anlamına geliyor “Hürrem”. Kalem kaşları, incecik belleri, sürmeli gözlerindeki bakışları ile Süleyman’ın kalbini titretiyor ve Osmanlı padişahı ile evleniyor. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Ve yıllar geçiyor. Hürrem’in Kanuni ile olan evliliğinden bir kızı oluyor: “Mihri mah” adı veriliyor. “Ay parçası” anlamına da geliyor, Mihrimah… Hürrem Sultan , gönlünün efendisi, gözleri iki çeşme yoluna baş koyduğu efendisi Süleyman ile yaşadığı aşk ile geçen yılları sonucu koskoca cihan hükümdarına “Aşk mektupları” yazdıracak kadar da cilveli işveli bir hatun. Hürrem’in kızı mihrimah 17 yaşına geldiğinde 1537 yılı içinde evlenmek üzere arayışlar başladı. Makam ve mevkii yerinde olan, herkesin hayran kaldığı, kudretli ve de zengin birisi ile evlendirilmesi lazım Mihrimah…Böyle düşünmüştü Hürrem Sultan. Ve de bu iş için Rüstem Paşa’yı uygun bulmuştu. Tanışmalar görüşmeler ve konuşmalardan sonra Mihrimah ile Rüstem’in evliliği “Allahın emri, peygamberin de kavli ile” sonuca vardı. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Yalnız halkın dilinde bir söylenti vardı: Rüstem Paşa’nın dürüst birisi olmadığına inananlar, onun hasta olduğunu ileri sürüyorlardı. Rüstem Paşa’da Diyarbakır Valisi ve de kumandanı idi. Bu işin aslını öğrenmek üzere Diyarbakır’a müfettişler gitti. Gizlice Rüstem’in yatağı araştırıldı. Yorganında bir “bit lekesi” bulundu. Ve de İstanbul’a “Marazı(hastalığı) yoktur amma yorganında “kehle” (Bit) izleri vardır” sözleri yazıldı, rapora… Ve sonrasında İstanbul’da görkemli bir tören ile Rüstem Paşa ile Mihrimah Sultan evlendi. Bundan sonrası Rüstem Paşa’nın “Devletlu” olması lazımdı. Öyle de oldu yani “Devlet kadar güçlü”olacaktı. Ama nasıl! 1544 yılında Osmanlı Sadrazamlığı görevinde bulunan Hadım Süleyman Paşa görevinden alındı. O’nun yerine II.Vezir Özdemir Paşa veya III.Vezir Hüsrev Paşa’dan birisinin geçmesi gerekecekti. Bu sırada Hürrem Sultan’ın istekleri/entrikaları gündeme geldi. Her iki vezir Özdemir Paşa ile Hüsrev Paşa laf getirip götürmeler sonucu birbirine düştü. Vezirler arası kavga çatışmaya dönüştü. Ve Hürrem’in isteği ve de Kanuni’nin kabul etmesi üzerine Rüstem Paşa’nın istikbali birdenbire parladı Sadrazam oluverdi. O’nun bu durumuna bakanlar “Kehle-i İkbal” sözünü kullandılar yani “bir bit parçasının istikbalini yücelttiği insan” anlamına geliyordu. Rüstem Paşa, resmen Osmanlı Devleti’nin kaderinde söz sahibi olan en yüksek mevkide bir insandı. Ama ipler perde arkasında kayınvalidesi Hürrem Sultan’ın elinde idi. Ve de Hürrem Sultan, Osmanlı tahtına kendi öz oğlu Selim’in geçmesini arzu ediyordu. Elinde fırsat iken de e Kanuni’nin en büyük oğlu Mustafa’nın başının “yenmesinin” gerektiği görüşündeydi. </div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>Şehzade Mustafa'nın İdamı</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Yıllar geçiyor, Kanuni Sultan Süleyman yaşlanıyor, Osmanlı orduları zaferden sefere koşarak deryalarda ve karalarda sınırları genişletiyordu. 1553 yılına gelindiğinde Osmanlı için İran’daki Safevi şahlarının tehlikesi birdenbire arttı. Sınırda yaşanan olaylar sonrası İran üzerine sefer açılması gündeme geldi. İşte o günlerde Kanuni’nin huzuruna Amasya’da Valilik yapan oğlu Şehzade Mustafa mühürlü mektuplar geldi. Mustafa kendi ikbali (yükselmesi padişah olması) için İran şahına yardım ve işbirliği teklif ediyordu. Kanuni’nin başından kaynar sular döküldü. Kızgınlığını içine gömdü. Devletinin bekası (yaşaması) için bir karar vermesi onu da icra etmesi gerekiyordu. 1553 yılı Bahar aylarında orduyu da alarak Konya ovasına kadar geldi. Vilayet ve Sancak beylerini yanına çağırdı. Amasya Valisi oğlu Mustafa’yı da çağırmıştı. Mustafa, babasının bu isteği üzerine askerlerini de yanına alarak Osmanlı Otağı hümayununa (padişah çadırına) geldi. Kapıda iken nöbetçi askerler “silahını da bırakarak içeri gir” uyarısında bulundular. Halbuki padişahlar ile görüşmek üzere şehzadeler silahları ile huzura kabul olurdu. Kanuni, oğlunun gözlerine dalgın dalgın baktı. Hal hatır sordu. Sonra da “İstirahat buyur” diyerek dinlenmesini istedi. Mustafa huzurdan çıktıktan sonra çadırına doğru gitti. Ve o anda beklenmedik bir olay gelişti. 7 dilsiz cellat üzerine çullandılar. Ellerindeki baltalar ile geleceğin padişahının neresi gelirse (beline, kafasına) vurmaya başladılar. Mustafa, cellatlara direndi. Onları dağıttı veya yere serdi. İşte o anda ünlü cellat Zal Mehmut Ağa elinde balta ile geliyordu. Nutku tutuldu. Zal Mahmut, onun sarayda iken sık sık görüştüğü en yakın arkadaşları arasında idi. Zal Mahmut, elindeki baltayı Mustafa’ya “Yallah” dedi ve vurdu. Mustafa yere düştü. Cellatmar kement ile boğazını bağladılar. Ve elleri ile sıkarak Mustafa’yı nefessiz bıraktılar. Ve “cesareti ile askere örnek, fazileti ile herkesin gönlünü kazanan şehzade Mustafa - sözde “Devletin bekası (yaşaması) için öldürülmüş oldu! O koskoca cihan padişahı Kanuni, oğlu Mustafa adına mühür basılı mektupların başkaları tarafından yazılmış ve taklit edilmiş düzmece bir belge olduğunu araştırması gerekmez miydi! Bütün dünya insanlarını zulümden kurtaracağını söyleyen ve bu sözleri Topkapı Sarayının giriş kapısına yazdıran Osmanlı7nın kuruluşunun temel felsefesine de aykırı değil miydi olanlar! Bağdat yöresinde kumandanların ot biçtirmek bahanesiyle halka zorla çalıştırmak isteyenlere ceza verilmesi kanunlarını çıkarmamış mıydı Kanuni! Keza Osmanlı’nın yüce tarihi, Macaristan ovasında sefere giden askerlerin hristiyan köyden geçerken bir bahçeden meyve koparırken bile “akçe parayı” kese ile astıkları halka zulüm değil adaletle davrandıkları yazılmamış mıydı Osmanlı Tarihinin altın sayfalarına!…Koskoca Kanuni, kendi kanından canından bir parça olan oğlu Mustafa’ya adaletin zerresini neden göstermemişti!</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Rüstem Paşa ve Hürrem Sultan’ın entrika yönetimi yıllardır sürdü gitti. Kanuni’nin gönlü hoş edildi. Sahte gülücükler ile dostluk gösterileri yapıldı. Ama Mustafa’nın olayını unutmayanlardan Taşlıcalı Yahya Bey beddua kokan aşağıdaki ağıt destanı yazdı:</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Meded meded yıkıldı bu cihanın bir yanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Ecel celalileri aldı mustafa hanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Tolundu mihr-i cemali bozuldu divanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Vebale koydular al ile al-i osmanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Geçerler idi geçende o merd-i meydanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Felek o canibe döndürdü şah-ı devranı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Yalancının kurı bühtanı bugz-ı pinhanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Akıttı yaşımızı yaktı nar-ı hicranı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Cinayet etmedi etmedi canı gibi onun canı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Boğuldu seyl-i belaya tağıldı erkanı</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
N’olaydı görmeyeydi bu macerayı gözüm</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Yazıklar ona reva görmedi bu rayı gözüm</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Mustafa’nın cesedi Bursa’ya gitti. Ve orada kendisi için yaptırılan türbeye kondu. Kanuni, oğlunun cenaze namazına katılmış mıydı? Cenaze namazını kıldıran hocanın “merhumu nasıl bilirdiniz?” sorusuna ne cevap verebilmişti! “Merhuma hakkınızı helal edin” sözleri karşısında ağzından ne sözler dökülmüştü! Hepsinden de önemlisi musalla taşında cansız bedeni yatan Mustafa “babası ve onun canını almak üzere gönderdiği cellatları” için ne düşünüyordu, acaba! Tarihin sessiz sayfaları arasında kaldı bu düşünceler…Mustafa’nın öldürülmesi olayına Yeniçeriler karşı geldi. İsyan belirtileri vardı. Kanuni durumdan rahatsız oldu. İsyancıların feryatlarının arşı alaya çıkması üzerine “damadı” Rüstem Paşa’yı sadrazamlıktan aldı. Yerine Kara Ahmet Paşa, sadrazam oldu. Ahmet Paşa’nın Sadrazamlığı iki yıl kadar sürdü (1553-1555 yılları arasında) Hürrem’ Sultan’ın istekleri doğrultusunda Rüstem Paşa yeniden Sadrazamlık görevine getirildi. “Devran öyle bir devrandı ki! Geçen yıllar insanların fikrini zikrini bir bir ortaya çıkardı. Rüstem Paşa’nın Sadrazamlığı ikinci kez 5 yıl kadar sürdü, 1561 yılına kadar. İshal hastalığına yakalandı. Dermansız kaldı. İpek kumaştan yorganı içinde başucunda altın şamdanlar, avizeler altında son nefesini verdi! Boğazı yutkundu. Suyu bile içemiyordu! Gözlerinin feri döndü. Ikınmalar, sancılanmalar (altına kaçırmalar) sonrası inleyerek can çekerek öldü. Geriye onun için Olucak bir kişinin bahtı kavi talii yar.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Biti dahi mahallinde anın işine yarar. sözleri kaldı. Tarihin kirli sayfalarında. Aradan geçen yıllar sonra Tarihci Peçevi, Osmanlı vakanüvisti Peçevi Tarihi olayları, Kanuni zamanında yaşananları yazarken Rüstem paşa bahsinde acı gerçekleri gözler önüne serdi. Rüstem Paşa’nın çoğunu rüşvetle elde ettiği servetinin listesini verdi. Rüstem Paşa’nın geride bıraktığı malları servetinin dökümü insanı derin derin düşündürüyordu: Anadolu ve Rumeli’de 815 çiftlik, 476 su değirmeni, 1.700 köle, 2.900 at, 1.106 deve, 100 gümüş eyer, 500 altın eyer, 2.000 zırh, 130 çift altın üzengi, mücevherle süslü 760 kılıç, 1.000 gümüş mızrak, 78 bin duka altını, 11.200.000 akçe değerinde nakit parası vardı. Bu kadar serveti elde ederken kaç yöneticinin (Vali, Kumandan, sancak beyi, din adamı) tayinini kaç para rüşvet alarak yapmıştı.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Fatih Sultan Mehmet’in “Kuran idealleri üzere kurduğu Osmanlı Devleti, cihan devleti olduğu bir sırada kudreti ile zirveyle çıktığı “arşı alaya uzandığı” bir zamanda nefsine hakim olamayan duyguları ile karar veren Kanuni’nin yaptığı yanlış ve sadrazamın en büyük rüşvet soygun hareketinin başında bulunması ile içten içe çürümeye başlamıştı. Başı gökyüzüne ulaşan ala ayakları yere basmayan Kanuni ve onu izleyenlerin “basiretlerinin bağlanması” ile Osmanlı tarih sahnesinde çöküşün acı gerçeklerinin yaşandığı bir döneme giriyordu.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
Kanuni Sultan Süleyman’ın türbesi, yanıbaşında kızı mihrimah sultan var İstanbul’da Kapalıçarşıda hayat devam ediyor Üsküdarda Mihrimah sultan Camisi ve iskele meydanı Üsküdar Valide Sultan-Mihrimah Sultan camisi Kanuni Sultan Süleyman türbesi, Süleymaniyecamisi avlusu içindedir.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px; text-align: justify;">
kaynak: http://internethaberoku.blogspot.com/2011/01/kanuni-sultan-suleyman-oglunu-neden.html</div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6402406481135487178.post-52194722136785190062013-01-02T23:13:00.002-08:002013-01-05T16:50:57.326-08:00 Osmanlı'yı Zirveye Taşıyan Muhteşem Padişah Kanuni Sultan Süleyman<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-LZhNJ53ph4Y/UOjKUuCwbTI/AAAAAAAAB98/gZG13dmoVgE/s1600/EmperorSuleiman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-LZhNJ53ph4Y/UOjKUuCwbTI/AAAAAAAAB98/gZG13dmoVgE/s320/EmperorSuleiman.jpg" width="207" /></a></div>
<br />
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
"Ben bu dünyanın sultanıyım." diyordu Muhteşem Süleyman. "Ben Süleyman'ım. Mekke ve Medine'nin koruyucusuyum. Bağdat'ın şahıyım. Bizans Roma'sında Sezar'ım. Ve Mısır'da sultanım."<br />
Asya'da Kafkas dağlarından Acemistan içlerine, Yemen'e, Aden ve Arabistan Çöllerine, Afrika'da Mısır, Tunus, Fas ve Cezayir'e, Avrupa'da Viyana önlerine kadar uzanan topraklarla Osmanlı İmparatorluğu'nu en geniş sınırlarına ulaştıran Kanuni, Müslümanlar tarafından da Şanlı Süleyman, Avrupalılarca Muhteşem Süleyman(Magnificent, Magnifique, Der Practige, Grand Turc) olarak anılır. Yıllardır Osmanlı topraklarında uygulanan kanunları İslam Hukuku esasları altında toplattırarak yazılı hale getirmesi nedeniyle de kendisine Kanuni unvanı verilmiştir. Aynı zamanda şair olan Kanuni, 'Muhibbî' mahlasıyla şiirler yazmıştır. Savaş meydanlarının yenilmez savaşçısı bu çok unvanlı padişah, 16. yüzyılın en büyük ve akıllı adamlarından biri olarak geçer tarihe. Ancak aynı zamanda büyük aşkı Hürrem, iç isyanlar, saray entrikaları arasında dönemin en trajik figürlerinden biri olmuştur. <br />
<a name='more'></a> <br />
Süleyman çok iyi bir eğitim ve terbiye gördü. İlk eğitimini ninesi Gülbahar Hatun'dan aldıktan sonra yedi yaşına geldiğinde İstanbul'a, dedesi İkinci Bayezid'in yanına gönderildi. Burada yoğun olarak edebiyat, tarih, fen ve din eğitimine tabi tutuldu. Ayrıca Süleyman astronomiye de özel bir ilgi duyuyordu. Savaş teknikleri dersiyle ise onun imparatorluğu en geniş sınırlarına ulaştırmasını sağlayacak askeri hüneri yavaş yavaş gün yüzüne çıkmaya başlamıştı. Adeta tahtta büyüyen Süleyman, küçük yaştan itibaren imparatorluğun sorunlarını biliyor ve bunlara çözümler üretebiliyordu. Küçüklüğünden beri okuduğu Kuran-ı Kerim ise idari konuda dersler çıkardığı bir kaynak kitap görevi görmüştü. Babası Yavuz Sultan Selim'in ölümü üzerine, 30 Eylül 1520'de 25 yaşındayken 46 yıl kalacağı Osmanlı tahtına geçti. Osmanlılarda tahta geçen her padişah için imparatorluk sınırlarını genişletmek en önemli sorumluluktu. Kanuni de Osmanlı tahtının üzerine yüklediği bu mesuliyeti hakkıyla yerine getirmek üzere ilk olarak Belgrat'a yöneldi ve 1521'te burayı Osmanlı topraklarına kattı.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br />
<strong>Kanuni Sultan Süleyman Nasıl Biriydi?</strong><br />
eKanuni yuvarlak yüzlü, elâ gözlü, doğan burunlu, kaşlarının arası açık, uzun boylu ve seyrek sakallı, vakur ve ağırbaşlı biriydi.<br />
eAdam seçmeyi ve yetiştirmeyi iyi bilen Kanuni, devlet kadrosunda değerli ve eğitimli kişilere görev verirdi. Bu nedenle kendisine önemli görevlere getirilmek üzere kişi tavsiye edilmezdi.<br />
eHoşgörülü biriydi; ancak din ve devlet söz konusu olduğunda bunlar aleyhine gerçekleşen durumlarda affedici davranmaz, en sevdiklerine ve yakınlarına dahi kıyabilirdi.<br />
eDevlet görevlilerinden her birinin yetki ve sorumlulukları belirlenmişti. Özellikle hukuk ve idari alanda herkes kendi yetkisini kullanıyor, başka birisinin buna müdahele etmesi söz konusu olmuyordu. Örneğin sadrazamın otoritesi yüksek ve kesindi. Padişah, sadrazamın işlerine karışmazdı.<br />
eKendisi de bir şair olan Kanuni, alim ve sanatçıları desteklemiş, onlara saygıda kusur etmemiştir. Çevresinde her zaman sanatkarların bulunduğu söylenir. Yeteneğini keşfettiği ünlü şair Baki'nin yetişmesine büyük destek vermiş, Kanuni'nin ölümüyle Baki'nin kaleme aldığı mersiye de önemli edebiyat eserleri arasına girmiştir.<br />
eYetiştirdiği ve destek verdiği alim ve şairlerin eserlerini kütüphanesinde saklardı. Edebiyat eserlerine ve sanatçılara verdiği öneme Kelile ve Dimne'nin mütercimi Alaeddin Ali Çelebi'nin Hümayun-nâme adı ile yaptığı çeviriyi bir gecede okuyarak mütercimi Bursa kadılığına tayin etmesi önemli bir örnektir.<br />
eGeniş bir ufka sahipti ve yerel değil evrensel bir bakış açısına sahipti. Mesela Almanya'da Hıristiyanlığın özünün yıpratılmış ve değiştirilmiş olmasına karşı Martin Luther tarafından kurulan Protestanlık mezhebini desteklemişti.<br />
eÇalışanların psikolojisini iyi bilirdi. Saray yapımında işçilerle birebir ilgilenir, onlara bir işveren gibi öğütlerde bulunurdu. Onlar da bir istek ya da ihtiyaçlarını doğrudan Kanuni'ye iletirlerdi.<br />
eSakin kafayla düşünür, işlerini aceleye getirmezdi. Temkinli davranır, kararları verirken vezirlere danışmayı ihmal etmezdi.<br />
eSözünü bir kez söyler, ne sözünden ne de verdiği emirden dönmezdi.<br />
eAdalete çok önem verirdi. İngiltere Kralı. VIII. Henri, İstanbul'a bir heyet göndererek adalet mekanizmasının nasıl işlediğini tetkik ettirmiş ve bu heyetin raporu doğrultusunda İngiltere adliyesinde yeni uygulamalara gidilmişti.<br />
eHalkın halinden anlar, uygulamalarında onların ihtiyaçlarına öncelik verirdi. Mısır'dan gelen verginin fazla olduğunu ve halkın cefa ve sıkıntı çektiğini düşünerek Mısır valisini değiştirmesi buna güzel bir örnektir.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br /></div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br />
<strong>Rodos Adası'nı Osmanlı Toprağı Yapan Taktik</strong><br />
Hristiyanların Osmanlı'ya en yakın en gözde adası olan Rodos, Osmanlılar açısından Türk denizinde yer alıyor ve alınması gerekiyordu. Adada bulunan 15.000 asker, tüm Hıristiyan dünyasından seçilmiş olan eğitimli şövalyelerden oluşuyordu. Tam anlamıyla bir Müslüman-Hıristiyan çatışmasına sahne olacak bu adanın alınmasında Kanuni top kullanmanın dışında farklı bir taktik geliştirdi. Ordu bu kez surları yıkarak tepeden inmeyi denemeyecekti. Daha önceden uygulanan bu taktik çok kan akmasına sebep oluyordu. Bunun yerine askerler çok kısa bir süre içinde ada içlerine kadar ilerleyen 50'ye yakın tünel kazdılar. Bu son derece tehlikeli çalışma adayı dipten yıkmanın en emin yoluydu. Ada içine girmeden 150 güne yakın bir süre kuşatmada beklendikten sonra saldırıya geçilerek tüneller sayesinde karşı güç kırıldı. Bu adanın alınması Süleyman'ı bir padişah olarak daha da güçlü bir konuma getirdi.<br />
Tüm Avrupa'da hakimiyet sağlamayı amaçlayan Alman İmparatoru Şarlken'e esir düşen Fransa Kralı Fransuva'nın annesi Düşes Dangolen, Kanuni'ye bir mektup yazarak yardım istemişti. Bunun üzerine Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa Fransa'nın Akdeniz kıyısındaki şehri Nis'e giderek Şarlken'in donanmasını yenilgiye uğrattı. Böylece hem Fransa, hem de Fransuva kurtulmuş oldu.<br />
Mohaç Meydan Savaşı'yla Macaristan'ı ele geçiren Kanuni Sultan Süleyman için Viyana alınırsa, binlerce kişilik ordu burada mevzilenecek ve Batı'nın kapıları Osmanlılar'a açılmış olacaktı. Viyana üzerine yapılan seferde Osmanlı ordusunun ağır topları Viyana'nın ağır kış şartlarına dayanamadı. Orduyu zaferden zafere koşturan toplar, bu kez yan çizmiş, Viyana açıklarında çamura saplanıp kalmıştı. Kanuni ve ordusu küçük top ve silahlarla ilerler; ancak Viyana önlerine yaklaşan ordu bu kez de dev surlar ve güçlü köprüler tarafından durdurulur. Uzun süren bir kuşatmadan sonra umudunu iyiden iyiye yitiren Kanuni, ordusuna ilk kez geri çekilmeyi emreder. Viyana Kuşatması Kanuni ve Osmanlı için bir dönüm noktasıdır. Kanuni ilk kez kaybediyor, Osmanlı İmparatorluğu batıda ulaştığı toprakların en son sınırına varmıştı. Kanuni, Venediklilerin elinde bulunan Cezayir'i Osmanlı topraklarına kattıktan sonra, Preveze Deniz Savaşı'nda Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nın Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması tarafından 27 Eylül 1538'de yenilgiye uğramasıyla Akdeniz bir Türk Gölü haline geldi.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br /></div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<em><strong>Sultan Süleyman Kânunnâmesi</strong></em></div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
Sultan Süleyman'a Kanuni unvanı yeni kanunlar koyması nedeniyle değil, varolan kanunları tanzim edip kitaplaştırması neticesinde verilmiştir. Osmanlı Devleti'nde iğneden ipliğe kadar her şeyin kaydı tutulur, sayımlar çok disiplinli yapılırdı. Bu yasal sistem güçlü bir gelenek olmuştu. Kanuni de Osmanlı padişahlarının kullandığı kanun ve kuralları İslam Hukuku esaslarına göre sınıflandırarak bir tür anayasa işlevi görecek olan Sultan Süleyman Kanunnamesi (Kânunnâme-i Âl-i Osman)'ni yayınladı. Kânunnâme'de ceza, vergi, kamu ve askerlik ile ilgili kanunlar hukuki, idari, mali, askeri başlıklar altında sınıflandırılmıştı. Bu kânunnâmenin hazırlanmasında devrin büyük alimlerinden yardım alan Süleyman, bununla farklı milliyetlerden oluşan cemaat ve toplulukları kontrol ve koruma altına almayı amaçlıyordu. Kanuni ayrıca soyunu Oğuz Han'a dayandıran bir silsilename hazırlatmıştı.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br /></div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<a href="http://gencgelisim.com/v2/kategoriler/27-liderlik-stratejileri/466-osmanliyi-zirveye-tasiyan-muhtesem-padisah-kanuni-sultan-suleyman.html" target="_blank">Genç Gelişim</a></div>
<div align="justify" style="background-color: white; color: #3a393e; font-family: Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 10.909090995788574px; line-height: 13.63636302947998px; margin-bottom: 5px; padding-right: 10px;">
<br /></div>
Dahi Beyinhttp://www.blogger.com/profile/02261082432967944358noreply@blogger.com0